Metodyka pracy
Metodyka pracy
opiekuńczo-
opiekuńczo-
wychowawczej
wychowawczej
Nauczyciel to zawód z powołaniem.
Nauczyciel to zawód z powołaniem.
To przekonanie pozwala pedagogom trwać
To przekonanie pozwala pedagogom trwać
i wykonywać swoja pracę od kilku stuleci
i wykonywać swoja pracę od kilku stuleci
Specyfika pracy wychowawcy grupy -
Specyfika pracy wychowawcy grupy -
Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej jest
Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej jest
szczegółową dyscyplina w naukach pedagogicznych
szczegółową dyscyplina w naukach pedagogicznych
zajmującą się analizą i organizacją procesu
zajmującą się analizą i organizacją procesu
opiekuńczo-wychowawczego, oraz doborem metod i
opiekuńczo-wychowawczego, oraz doborem metod i
technik wykonania zadań. Punktem odniesienia
technik wykonania zadań. Punktem odniesienia
metodyki jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie:
metodyki jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie:
jak działać w opiece nad dzieckiem, aby osiągnąć w
jak działać w opiece nad dzieckiem, aby osiągnąć w
tym działaniu cele?
tym działaniu cele?
Przedmiotem rozważań metodyki
Przedmiotem rozważań metodyki
jest:
jest:
Analiza celów opieki.
Analiza celów opieki.
Precyzowanie zadań opiekuńczo-wychowawczych oraz warunków
Precyzowanie zadań opiekuńczo-wychowawczych oraz warunków
wykonania tych zadań,
wykonania tych zadań,
Organizacja procesu opiekuńczo-wychowawczego, tworzenie modeli
Organizacja procesu opiekuńczo-wychowawczego, tworzenie modeli
i form opieki nad dziećmi.
i form opieki nad dziećmi.
Koncepcja jednostek metodycznych pracy opiekuńczo-
Koncepcja jednostek metodycznych pracy opiekuńczo-
wychowawczej
wychowawczej
Techniki działania wychowawcy.
Techniki działania wychowawcy.
Kryteria oceny skuteczności wypełniania zadań opiekuńczo
Kryteria oceny skuteczności wypełniania zadań opiekuńczo
wychowawczej w poszczególnych formach opieki.
wychowawczej w poszczególnych formach opieki.
Działanie wychowawcy- konieczne i pożądane cechy osobowe oraz
Działanie wychowawcy- konieczne i pożądane cechy osobowe oraz
przygotowanie do pełnienia obowiązków w opiece nad dziećmi.
przygotowanie do pełnienia obowiązków w opiece nad dziećmi.
Współdziałanie wychowanków i wszystkich pracowników w
Współdziałanie wychowanków i wszystkich pracowników w
podejmowaniu i wykonywaniu zadań opiekuńczo-wychowawczych.
podejmowaniu i wykonywaniu zadań opiekuńczo-wychowawczych.
Doskonalenie pracy w formach opieki nad dzieckiem.
Doskonalenie pracy w formach opieki nad dzieckiem.
Metodyka wiąże teorię z praktyką,
Metodyka wiąże teorię z praktyką,
spożytkowując:
spożytkowując:
Podstawy teoretyczne
Podstawy teoretyczne
Podstawy normatywne
Podstawy normatywne
Doświadczenia i tradycje funkcjonowania form opieki
Doświadczenia i tradycje funkcjonowania form opieki
nad dziećmi.
nad dziećmi.
Możliwość wymiany doświadczeń miedzy
Możliwość wymiany doświadczeń miedzy
wychowawcami (region, kraj, zagranica).
wychowawcami (region, kraj, zagranica).
Najwięcej trudności w metodyce pracy opiekuńczo-
Najwięcej trudności w metodyce pracy opiekuńczo-
wychowawczej sprawia wyodrębnienie metod
wychowawczej sprawia wyodrębnienie metod
(techniki) działania. Trudności te wynikają z faktu
(techniki) działania. Trudności te wynikają z faktu
niepowtarzalności jednostki ludzkiej, która kształtuje
niepowtarzalności jednostki ludzkiej, która kształtuje
się pod wpływem wielu czynników, stad niezmiernie
się pod wpływem wielu czynników, stad niezmiernie
trudno jest wyodrębnić powtarzalne elementy w
trudno jest wyodrębnić powtarzalne elementy w
doborze środków i czynności postępowania
doborze środków i czynności postępowania
badawczego.
badawczego.
Dokumentacja w pracy opiekuńczo-
Dokumentacja w pracy opiekuńczo-
wychowawczej
wychowawczej
Dokumentację stanowi:
Dokumentację stanowi:
roczny plan pracy wychowawcy, uwzględniający potrzeby opiekuńczo-
roczny plan pracy wychowawcy, uwzględniający potrzeby opiekuńczo-
wychowawcze placówki i środowiska;
wychowawcze placówki i środowiska;
dziennik pracy wychowawcy, dokumentujący codzienne czynności
dziennik pracy wychowawcy, dokumentujący codzienne czynności
zawodowe;
zawodowe;
teczki tematyczne dotyczące:
teczki tematyczne dotyczące:
–
organizacji pomocy materialnej dla uczniów,
organizacji pomocy materialnej dla uczniów,
–
opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej,
opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej,
–
kontaktów z instytucjami,
kontaktów z instytucjami,
–
to również, notatki służbowe np. dotyczące uczniów sprawiających problemy
to również, notatki służbowe np. dotyczące uczniów sprawiających problemy
wychowawcze,
wychowawcze,
–
analizy sytuacji opiekuńczo-wychowawczej poszczególnych grup i placówek
analizy sytuacji opiekuńczo-wychowawczej poszczególnych grup i placówek
–
inne, zależnie od potrzeb;
inne, zależnie od potrzeb;
sprawozdania z realizacji różnych zadań.
sprawozdania z realizacji różnych zadań.
Ponadto pedagog gromadzi
Ponadto pedagog gromadzi
dokumentację pomocniczą, np.:
dokumentację pomocniczą, np.:
ankiety przeprowadzone wśród uczniów,
ankiety przeprowadzone wśród uczniów,
wyniki w nauce
wyniki w nauce
frekwencja
frekwencja
Budowanie własnego warsztatu
Budowanie własnego warsztatu
pracy:
pracy:
Praca wychowawcy polega na kształtowaniu zachowań
Praca wychowawcy polega na kształtowaniu zachowań
podopiecznych w taki sposób, by pełnili oni
podopiecznych w taki sposób, by pełnili oni
prawidłowo rolę ucznia, mamy określony cel działania.
prawidłowo rolę ucznia, mamy określony cel działania.
Rola ta obejmuje nie tylko zdobywanie wiedzy, ale
Rola ta obejmuje nie tylko zdobywanie wiedzy, ale
także uczenie się przyszłych ról społecznych,
także uczenie się przyszłych ról społecznych,
przyswajani określonej hierarchii wartości, kształcenie
przyswajani określonej hierarchii wartości, kształcenie
pożądanych postaw.
pożądanych postaw.
Na ile efekty działań wychowawczych będą trwałe, tak
Na ile efekty działań wychowawczych będą trwałe, tak
rozległy będzie wpływ wychowawcy na zachowanie
rozległy będzie wpływ wychowawcy na zachowanie
ucznia w sytuacjach i rolach pozaszkolnych.
ucznia w sytuacjach i rolach pozaszkolnych.
Wychowawca posiadający wszechstronną wiedzę
Wychowawca posiadający wszechstronną wiedzę
przedmiotową potrafi dokonać trafnej oceny
przedmiotową potrafi dokonać trafnej oceny
przydatności określonego środka do danego procesu
przydatności określonego środka do danego procesu
nauczania w placówce.
nauczania w placówce.
Nauczyciel nie powinien ograniczać się do korzystania
Nauczyciel nie powinien ograniczać się do korzystania
tylko ze środków dydaktycznych dostarczanych przez
tylko ze środków dydaktycznych dostarczanych przez
wyspecjalizowane instytucje, ale powinien tworzyć je
wyspecjalizowane instytucje, ale powinien tworzyć je
sam. W ten sposób wzbogaca on zbiór szkolnych
sam. W ten sposób wzbogaca on zbiór szkolnych
pomocy naukowych. Działania te mogą być inspiracją
pomocy naukowych. Działania te mogą być inspiracją
dla uczniów, którzy wzorując się na swoim nauczycielu
dla uczniów, którzy wzorując się na swoim nauczycielu
również będą tworzyć środki dydaktyczne. Rezultatem
również będą tworzyć środki dydaktyczne. Rezultatem
mogą być szkolne muzea!
mogą być szkolne muzea!
Mówiąc o autorytetach w
Mówiąc o autorytetach w
węższym rozumieniu, myślimy o kimś, kto zna się na
węższym rozumieniu, myślimy o kimś, kto zna się na
tym co robi, że jest w tym dobry, zdobywa w naszych
tym co robi, że jest w tym dobry, zdobywa w naszych
oczach uznanie, podziw- czyt. Autorytet.
oczach uznanie, podziw- czyt. Autorytet.
Treści programowe na zajęciach mogą być
Treści programowe na zajęciach mogą być
wprowadzane za pośrednictwem pomocy
wprowadzane za pośrednictwem pomocy
naukowych:
naukowych:
tekstowych,
tekstowych,
fonicznych,
fonicznych,
ikonograficznych oraz wizualnych, takich jak:
ikonograficznych oraz wizualnych, takich jak:
mapy,
mapy,
plany,
plany,
diagramy,
diagramy,
rekonstrukcje,
rekonstrukcje,
modele,
modele,
filmy,
filmy,
zabytki historyczne w środowisku naturalnym i
zabytki historyczne w środowisku naturalnym i
ekspozycje muzealne.
ekspozycje muzealne.
Nie zapowiadajmy rzeczy nierealnych, uczniowie bardzo
Nie zapowiadajmy rzeczy nierealnych, uczniowie bardzo
szybko sprawdzą nasz system- mogą być zatem
szybko sprawdzą nasz system- mogą być zatem
rozczarowani…
rozczarowani…
Wiele materiałów zawierających treści
Wiele materiałów zawierających treści
naukowe, dydaktyczne może być
naukowe, dydaktyczne może być
przedstawianych za pomocą urządzeń
przedstawianych za pomocą urządzeń
audiowizualnych. Dotyczy to materiałów:
audiowizualnych. Dotyczy to materiałów:
fonicznych,
fonicznych,
mikrofilmów,
mikrofilmów,
foliogramów,
foliogramów,
programów komputerowych,
programów komputerowych,
slajdów,
slajdów,
filmów i programów na video, dvd i vcd.
filmów i programów na video, dvd i vcd.
Kształtowanie kontaktu i więzi opiekuna-
Kształtowanie kontaktu i więzi opiekuna-
wychowawcy z dzieckiem w procesie opieki i
wychowawcy z dzieckiem w procesie opieki i
wychowania (umiejętności interpersonalne
wychowania (umiejętności interpersonalne
wychowawcy).
wychowawcy).
Cechy dobrego wychowawcy…
Cechy dobrego wychowawcy…
Wychowawca powinien spełniać trzy podstawowe
Wychowawca powinien spełniać trzy podstawowe
zadania, być
zadania, być
doradcą, przyjacielem i terapeutą
doradcą, przyjacielem i terapeutą
Pierwsza bardzo ważna cecha to dobra
Pierwsza bardzo ważna cecha to dobra
kondycja psychiczna
kondycja psychiczna
Wychowawca powinien znać swoje cele, potrzeby, motywacje i
Wychowawca powinien znać swoje cele, potrzeby, motywacje i
ograniczenia. Wiedzieć, jakie ma zalety i wady. Rozwiązywać
ograniczenia. Wiedzieć, jakie ma zalety i wady. Rozwiązywać
osobiste problemy i radzić sobie z uczuciami, mieć
osobiste problemy i radzić sobie z uczuciami, mieć
świadomość, dokąd zmierza i kim się staje. Musi umieć poznać
świadomość, dokąd zmierza i kim się staje. Musi umieć poznać
nie tylko ucznia, ale i samego siebie. Musi umieć ocenić, jakimi
nie tylko ucznia, ale i samego siebie. Musi umieć ocenić, jakimi
zasobami psychicznymi dysponuje, co może mu utrudniać
zasobami psychicznymi dysponuje, co może mu utrudniać
funkcjonowanie, co wykorzystać, a co „podciągnąć” na wyższy
funkcjonowanie, co wykorzystać, a co „podciągnąć” na wyższy
poziom. I nie chodzi tu o permanentne podnoszenie
poziom. I nie chodzi tu o permanentne podnoszenie
kwalifikacji, a raczej o permanentny rozwój osobowy, o
kwalifikacji, a raczej o permanentny rozwój osobowy, o
rozwijanie w pierwszym rzędzie tzw. umiejętności
rozwijanie w pierwszym rzędzie tzw. umiejętności
interpersonalnych, czyli takich umiejętności psychologicznych,
interpersonalnych, czyli takich umiejętności psychologicznych,
które odgrywają istotną role we współżyciu z innymi ludźmi.
które odgrywają istotną role we współżyciu z innymi ludźmi.
Wychowawca powinien być
Wychowawca powinien być
odważny
odważny
To znaczy gotowy do okazywania słabości. Powinien
To znaczy gotowy do okazywania słabości. Powinien
posiadać umiejętność przyznawania się do błędów i
posiadać umiejętność przyznawania się do błędów i
niedoskonałości. Odważny - oznacza gotowy do
niedoskonałości. Odważny - oznacza gotowy do
wzruszeń emocjonalnych, do analizy własnego
wzruszeń emocjonalnych, do analizy własnego
postępowania i ujawniania własnych obaw i
postępowania i ujawniania własnych obaw i
oczekiwań.
oczekiwań.
Kolejna cecha to otwartość
Kolejna cecha to otwartość
Przede wszystkim na uczniów, na rodziców, na siebie,
Przede wszystkim na uczniów, na rodziców, na siebie,
na innych nauczycieli, na nowe doświadczenia,
na innych nauczycieli, na nowe doświadczenia,
odmienne style życia i systemy wartości. Nie oznacza
odmienne style życia i systemy wartości. Nie oznacza
to, oczywiście, ujawniania wszystkich aspektów
to, oczywiście, ujawniania wszystkich aspektów
swojego życia.
swojego życia.
Nieodłączną cechą dobrego
Nieodłączną cechą dobrego
wychowawcy jest gotowość do
wychowawcy jest gotowość do
modelowania zachowań
modelowania zachowań
Należy tworzyć normy otwartości, ranking celów,
Należy tworzyć normy otwartości, ranking celów,
akceptacji dla innych i chęci podejmowania
akceptacji dla innych i chęci podejmowania
ryzyka. Uczyć głównie poprzez dawanie przykładu
ryzyka. Uczyć głównie poprzez dawanie przykładu
i robienie tego, czego oczekujemy sami - np.
i robienie tego, czego oczekujemy sami - np.
taktu, kultury osobistej, równowagi emocjonalnej
taktu, kultury osobistej, równowagi emocjonalnej
itp.
itp.
Następna cecha to empatia
Następna cecha to empatia
Czyli gotowość na kontakt z kłopotami, bolączkami,
Czyli gotowość na kontakt z kłopotami, bolączkami,
radościami uczniów, współodczuwanie i zrozumienie
radościami uczniów, współodczuwanie i zrozumienie
umiejętności oderwania się od własnych rozterek.
umiejętności oderwania się od własnych rozterek.
Troska i dobra wola pozwalają szczerze zainteresować
Troska i dobra wola pozwalają szczerze zainteresować
się dobrem uczniów, pomóc im w osiągnięciu
się dobrem uczniów, pomóc im w osiągnięciu
wszechstronnego rozwoju. To szacunek, zaufanie i
wszechstronnego rozwoju. To szacunek, zaufanie i
docenianie młodych ludzi. To również świadomość,
docenianie młodych ludzi. To również świadomość,
komu pomagam i jakie mogą być trudności. Jest to
komu pomagam i jakie mogą być trudności. Jest to
wreszcie zainteresowanie i wsparcie ucznia a nie
wreszcie zainteresowanie i wsparcie ucznia a nie
wzmacnianie własnego ego kosztem ucznia.
wzmacnianie własnego ego kosztem ucznia.
Szalenie ważną cechą jest
Szalenie ważną cechą jest
pomysłowość
pomysłowość
Aby unikać skostnienia, mitów, schematów i z
Aby unikać skostnienia, mitów, schematów i z
góry zaprogramowanych efektów, gotowość
góry zaprogramowanych efektów, gotowość
na eksperymenty, zwłaszcza w relacjach z
na eksperymenty, zwłaszcza w relacjach z
uczniami - bycie „tu i teraz”.
uczniami - bycie „tu i teraz”.
Kilka innych przykładów cech
Kilka innych przykładów cech
dobrego wychowawcy to:
dobrego wychowawcy to:
umiejętność aktywnego słuchania
umiejętność aktywnego słuchania
koncentracji na najważniejszych problemach
koncentracji na najważniejszych problemach
umiejętność zadawania pytań,
umiejętność zadawania pytań,
konfrontacji (ale bez etykietowania)
konfrontacji (ale bez etykietowania)
Style i formy komunikowania się wychowawcy z
Style i formy komunikowania się wychowawcy z
wychowankami (rozmowa forma dialogu w
wychowankami (rozmowa forma dialogu w
codziennej pracy wychowawczej, zasady
codziennej pracy wychowawczej, zasady
prowadzenia dyskusji i jej znaczenie).
prowadzenia dyskusji i jej znaczenie).
Prowadzenie rozmów wychowawczych w sposób kompetentny i
Prowadzenie rozmów wychowawczych w sposób kompetentny i
skuteczny wymaga od wychowawcy nie tylko trafnego doboru
skuteczny wymaga od wychowawcy nie tylko trafnego doboru
tematyki, języka i argumentów w kontakcie z wychowankami, ale
tematyki, języka i argumentów w kontakcie z wychowankami, ale
równie umiejętnego doboru formy przekazu. Jest rzeczą oczywistą, że
równie umiejętnego doboru formy przekazu. Jest rzeczą oczywistą, że
powinna to być forma możliwie bogata i zróżnicowana, starannie
powinna to być forma możliwie bogata i zróżnicowana, starannie
dostosowana nie tylko do wieku i płci wychowanków, ale również do
dostosowana nie tylko do wieku i płci wychowanków, ale również do
ich sytuacji egzystencjalnej i osobistych doświadczeń, do ich
ich sytuacji egzystencjalnej i osobistych doświadczeń, do ich
możliwości percepcyjnych i horyzontów intelektualnych, do ich
możliwości percepcyjnych i horyzontów intelektualnych, do ich
wrażliwości emocjonalnej i moralnej. Nic więc dziwnego, że trafny
wrażliwości emocjonalnej i moralnej. Nic więc dziwnego, że trafny
dobór czytelnej, a jednocześnie ciekawej formy w ramach komunikacji
dobór czytelnej, a jednocześnie ciekawej formy w ramach komunikacji
wychowawczej, to prawdziwa sztuka, oparta na pogłębionej wiedzy z
wychowawczej, to prawdziwa sztuka, oparta na pogłębionej wiedzy z
zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz na znajomości
zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz na znajomości
dynamiki komunikacji międzyludzkiej. Poniżej prezentuję te formy
dynamiki komunikacji międzyludzkiej. Poniżej prezentuję te formy
komunikacji wychowawczej, które wzbudzają zainteresowanie
komunikacji wychowawczej, które wzbudzają zainteresowanie
współczesnych wychowanków i które warto stosować na szeroką
współczesnych wychowanków i które warto stosować na szeroką
skalę.
skalę.
Opowiadania
Opowiadania
Różnego rodzaju historie i opowiadania mogą być cennym punktem
Różnego rodzaju historie i opowiadania mogą być cennym punktem
wyjścia w rozmowach z dziećmi i młodzieżą.
wyjścia w rozmowach z dziećmi i młodzieżą.
Chodzi tu zwłaszcza o takie historie i opowiadania, które zawierają
Chodzi tu zwłaszcza o takie historie i opowiadania, które zawierają
wartościowe i jednoznaczne przesłanie wychowawcze, a które
wartościowe i jednoznaczne przesłanie wychowawcze, a które
jednocześnie swoją treścią i formą zaciekawiają, wzruszają i poruszają
jednocześnie swoją treścią i formą zaciekawiają, wzruszają i poruszają
wychowanków, prowokując ich do refleksji nad własnym życiem i
wychowanków, prowokując ich do refleksji nad własnym życiem i
postępowaniem.
postępowaniem.
Tego typu materiały mogą ułatwiać wychowawcy podjęcie dialogu
Tego typu materiały mogą ułatwiać wychowawcy podjęcie dialogu
pedagogicznego na temat człowieka i podstawowych kryteriów ludzkiej
pedagogicznego na temat człowieka i podstawowych kryteriów ludzkiej
dojrzałości.
dojrzałości.
Klasyczne i zawsze aktualne są w tym względzie opowiadania biblijne,
Klasyczne i zawsze aktualne są w tym względzie opowiadania biblijne,
choćby historia przypowieść o synu marnotrawnym.
choćby historia przypowieść o synu marnotrawnym.
Wychowankom jest znacznie łatwiej wyciągać logiczne wnioski z historii i
Wychowankom jest znacznie łatwiej wyciągać logiczne wnioski z historii i
przeżyć innych ludzi niż z własnych doświadczeń i zachowań.
przeżyć innych ludzi niż z własnych doświadczeń i zachowań.
Pytania i odpowiedzi
Pytania i odpowiedzi
Ważną i skuteczną formą komunikacji wychowawczej jest podejmowanie dialogu
Ważną i skuteczną formą komunikacji wychowawczej jest podejmowanie dialogu
pedagogicznego, w czasie którego rodzice i inni wychowawcy odpowiadają na pytania
pedagogicznego, w czasie którego rodzice i inni wychowawcy odpowiadają na pytania
nurtujące dzieci i młodzież.
nurtujące dzieci i młodzież.
Tego typu forma komunikacji ma wiele plusów.
Tego typu forma komunikacji ma wiele plusów.
Po pierwsze, wsłuchując się w pytania wychowanków, wychowawca ma szansę poznać
Po pierwsze, wsłuchując się w pytania wychowanków, wychowawca ma szansę poznać
ich specyficzne sposoby myślenia, ich subiektywne przekonania, ich aktualne potrzeby i
ich specyficzne sposoby myślenia, ich subiektywne przekonania, ich aktualne potrzeby i
trudności, ich wątpliwości, a także ich osobistą postawę wobec określonych zjawisk,
trudności, ich wątpliwości, a także ich osobistą postawę wobec określonych zjawisk,
więzi i wartości.
więzi i wartości.
Po drugie, wsłuchując się w reakcje wychowanków na udzielane im odpowiedzi,
Po drugie, wsłuchując się w reakcje wychowanków na udzielane im odpowiedzi,
wychowawca ma szansę zrozumieć, jakiego typu argumentacja przekonuje
wychowawca ma szansę zrozumieć, jakiego typu argumentacja przekonuje
wychowanków, a jaka jest nieskuteczna czy mało użyteczna w wychowaniu.
wychowanków, a jaka jest nieskuteczna czy mało użyteczna w wychowaniu.
Po trzecie, wychowankowie czują się traktowani jak ktoś, kto potrafi myśleć i kto jest
Po trzecie, wychowankowie czują się traktowani jak ktoś, kto potrafi myśleć i kto jest
rzeczywiście respektowany przez wychowawcę.
rzeczywiście respektowany przez wychowawcę.
Po czwarte, dzięki dialogowi wychowawczemu w formie pytań i odpowiedzi,
Po czwarte, dzięki dialogowi wychowawczemu w formie pytań i odpowiedzi,
wychowankowie mogą uczyć się pogłębionego dialogu wewnętrznego, czyli coraz
wychowankowie mogą uczyć się pogłębionego dialogu wewnętrznego, czyli coraz
dojrzalszego rozmawiania z samym sobą o własnych przekonaniach, przeżyciach i
dojrzalszego rozmawiania z samym sobą o własnych przekonaniach, przeżyciach i
postawach.
postawach.
Z wyżej wymienionych względów dialog w formie pytań i odpowiedzi ułatwia nie tylko
Z wyżej wymienionych względów dialog w formie pytań i odpowiedzi ułatwia nie tylko
komunikację wychowawczą i wzajemne zrozumienie, ale również sprzyja budowaniu
komunikację wychowawczą i wzajemne zrozumienie, ale również sprzyja budowaniu
relacji wychowawca — wychowanek opartych na wzajemnej otwartości, życzliwości i
relacji wychowawca — wychowanek opartych na wzajemnej otwartości, życzliwości i
zaufaniu. Zwłaszcza wtedy, gdy wychowawca odpowiada na pytania nie tylko
zaufaniu. Zwłaszcza wtedy, gdy wychowawca odpowiada na pytania nie tylko
poprawnie merytorycznie, ale też z widocznym szacunkiem dla pytających.
poprawnie merytorycznie, ale też z widocznym szacunkiem dla pytających.
Sentencje wychowawcze
Sentencje wychowawcze
Kompetentny wychowawca powinien uwzględniać powyższe
Kompetentny wychowawca powinien uwzględniać powyższe
tendencje i nawyki swoich młodych rozmówców.
tendencje i nawyki swoich młodych rozmówców.
Z tego względu warto w komunikacji wychowawczej odwoływać
Z tego względu warto w komunikacji wychowawczej odwoływać
się do ciekawych stylistycznie i wartościowych pedagogicznie
się do ciekawych stylistycznie i wartościowych pedagogicznie
myśli, sentencji oraz innych form krótkich wypowiedzi.
myśli, sentencji oraz innych form krótkich wypowiedzi.
Upewnia nas o tym fakt, że współcześni wychowankowie — jeśli
Upewnia nas o tym fakt, że współcześni wychowankowie — jeśli
już zaglądają do księgarni i decydują się kupić jakąś książkę —
już zaglądają do księgarni i decydują się kupić jakąś książkę —
to chętnie sięgają właśnie po zbiory myśli i sentencji.
to chętnie sięgają właśnie po zbiory myśli i sentencji.
Największym powodzeniem cieszą się takie publikacje, w
Największym powodzeniem cieszą się takie publikacje, w
których jest niewiele tekstu, ale które mają piękną i bogatą
których jest niewiele tekstu, ale które mają piękną i bogatą
szatę graficzną.
szatę graficzną.
Podmiotowy charakter relacji
Podmiotowy charakter relacji
wychowawcy z wychowankiem
wychowawcy z wychowankiem
PODMIOTOWOŚĆ NAUCZYCIELA
PODMIOTOWOŚĆ NAUCZYCIELA
- to inaczej
- to inaczej
możliwość jego decydowania o działaniu
możliwość jego decydowania o działaniu
nauczycielskim i rozwoju zawodowym. Wyznacza
nauczycielskim i rozwoju zawodowym. Wyznacza
ją możliwość stawiania sobie celów
ją możliwość stawiania sobie celów
wychowawczych, podejmowania samodzielnych
wychowawczych, podejmowania samodzielnych
decyzji, działania zgodnie z własną koncepcją
decyzji, działania zgodnie z własną koncepcją
wychowawczą, sprawdzania wartości własnych
wychowawczą, sprawdzania wartości własnych
osiągnięć.
osiągnięć.
Ta możliwość podlega
Ta możliwość podlega
uwarunkowaniom:
uwarunkowaniom:
Zewnętrznym i zależy od takich czynników jak polityka i system oświatowy
Zewnętrznym i zależy od takich czynników jak polityka i system oświatowy
kraju, władze administracyjne, sytuacja materialna;
kraju, władze administracyjne, sytuacja materialna;
Wewnętrznym, czyli zależy od takich czynników jak kwalifikacje nauczyciela,
Wewnętrznym, czyli zależy od takich czynników jak kwalifikacje nauczyciela,
jego predyspozycje osobowościowe, zdolności i identyfikacji z zawodem.
jego predyspozycje osobowościowe, zdolności i identyfikacji z zawodem.
Poznawanie i odkrywanie siebie to klucz do możliwości traktowania siebie w
Poznawanie i odkrywanie siebie to klucz do możliwości traktowania siebie w
sposób podmiotowy. Mając świadomość swojej osoby, swoich możliwości i
sposób podmiotowy. Mając świadomość swojej osoby, swoich możliwości i
ograniczeń, zdolności i odpowiedzi na pytanie, czy identyfikuję się z
ograniczeń, zdolności i odpowiedzi na pytanie, czy identyfikuję się z
wykonywanym przez siebie zawodem, można w szeregu społecznie
wykonywanym przez siebie zawodem, można w szeregu społecznie
określonych zadań i wartości wybrać takie, które mają charakter
określonych zadań i wartości wybrać takie, które mają charakter
indywidualny, charakterystyczny dla danej osoby. Wysiłek uczenia się,
indywidualny, charakterystyczny dla danej osoby. Wysiłek uczenia się,
traktowania siebie i innych w sposób podmiotowy, może przynieść korzyści.
traktowania siebie i innych w sposób podmiotowy, może przynieść korzyści.
Kompetencje to właściwość, uprawnienia, zakres uprawnień, kwalifikacje,
Kompetencje to właściwość, uprawnienia, zakres uprawnień, kwalifikacje,
wiedza, umiejętności.
wiedza, umiejętności.
Wyszczególniono 5 grup
Wyszczególniono 5 grup
kompetencji nauczycieli
kompetencji nauczycieli
:
:
Kompetencje pragmatyczne
Kompetencje pragmatyczne
Kompetencje współdziałania
Kompetencje współdziałania
Kompetencje komunikacyjne
Kompetencje komunikacyjne
Kompetencje kreatywne
Kompetencje kreatywne
Kompetencje informatyczno – medialne
Kompetencje informatyczno – medialne