Diagnoza

Diagnoza

rozwoju

rozwoju

ucznia

ucznia

D

D

iagnoza

iagnoza

Diagnoza – to rozpoznawanie za pomocą

Diagnoza – to rozpoznawanie za pomocą

technik i metod psychologicznych cech

technik i metod psychologicznych cech

osobowości, właściwości psychicznych,

osobowości, właściwości psychicznych,

odchyleń od normy w zakresie

odchyleń od normy w zakresie

intelektualnym, emocjonalnym, fizycznym

intelektualnym, emocjonalnym, fizycznym

i społecznym.

i społecznym.

D

D

iagnoza

iagnoza

Diagnoza opiera się na

Diagnoza opiera się na

:

:

rozpoznaniu zdolności oraz odchyleń w

rozpoznaniu zdolności oraz odchyleń w

rozwoju ( na podstawie zaobserwowanych

rozwoju ( na podstawie zaobserwowanych

objawów);

objawów);

ustaleniu przyczyn i skutków

ustaleniu przyczyn i skutków

nieprawidłowości oraz trudności w

nieprawidłowości oraz trudności w

opanowywaniu wiedzy i umiejętności.

opanowywaniu wiedzy i umiejętności.

Ostatecznym celem diagnozy jest opracowanie

Ostatecznym celem diagnozy jest opracowanie

wskazań edukacyjnych, które będą

wskazań edukacyjnych, które będą

stymulowały ,wspierały i wspomagały rozwój

stymulowały ,wspierały i wspomagały rozwój

potencjalnych możliwości każdego dziecka.

potencjalnych możliwości każdego dziecka.

Umiejętności funkcjonalne

Umiejętności funkcjonalne

Umiejętności, które mają

Umiejętności, które mają

bezpośredni wpływ na osiągnięcie

bezpośredni wpływ na osiągnięcie

większej niezależności,

większej niezależności,

samodzielności i lepszej jakości

samodzielności i lepszej jakości

życia.

życia.

Diagnoza umiejętności

Diagnoza umiejętności

funkcjonalnych

funkcjonalnych

forma opisowa

forma opisowa

umiejętności, które przejawiają się w

umiejętności, które przejawiają się w

codziennym życiu

codziennym życiu

umiejętności, które w bezpośredni

umiejętności, które w bezpośredni

sposób wpływają na zwiększenie

sposób wpływają na zwiększenie

jego niezależności i jakości życia

jego niezależności i jakości życia

D

D

iagnoza

iagnoza

Podstawą diagnozowania są :

Podstawą diagnozowania są :

obserwacje różnych zachowań w

obserwacje różnych zachowań w

różnych sytuacjach społecznych i

różnych sytuacjach społecznych i

zadaniowych,

zadaniowych,

rozmowy z dzieckiem,

rozmowy z dzieckiem,

analiza wszelkich wytworów dziecka,

analiza wszelkich wytworów dziecka,

wywiady z rodzicami

wywiady z rodzicami

.

.

Diagnoza obrazuje:

Diagnoza obrazuje:

tempo- czyli szybkość z jaką dokonują się w

tempo- czyli szybkość z jaką dokonują się w

organizmie i psychice dziecka różnorodne

organizmie i psychice dziecka różnorodne

zmiany.

zmiany.

Tempo rozwoju może być:

Tempo rozwoju może być:

normalne – zgodne z wiekiem życia dziecka;

normalne – zgodne z wiekiem życia dziecka;

przyspieszone- czyli dziecko rozwija się szybciej niż

przyspieszone- czyli dziecko rozwija się szybciej niż

rówieśnicy, nieco lub znacznie jego rozwój wyprzedza

rówieśnicy, nieco lub znacznie jego rozwój wyprzedza

wiek

wiek

opóźnione- tzn. dziecko jest na poziomie rozwoju

opóźnione- tzn. dziecko jest na poziomie rozwoju

poniżej swojego wieku, czyli rozwija się wolniej i

poniżej swojego wieku, czyli rozwija się wolniej i

opanowuje różne sprawności i umiejętności nieco

opanowuje różne sprawności i umiejętności nieco

później niż ogół rówieśników;

później niż ogół rówieśników;

Tempo rozwoju

Tempo rozwoju

Biorąc pod uwagę tempo, oceniamy

Biorąc pod uwagę tempo, oceniamy

aktualne cechy rozwojowe każdego

aktualne cechy rozwojowe każdego

dziecka , zwane również

dziecka , zwane również

właściwościami wieku. Są to cechy

właściwościami wieku. Są to cechy

główne i istotne, które

główne i istotne, które

wyodrębniają i odróżniają dany

wyodrębniają i odróżniają dany

okres rozwojowy od innych

okres rozwojowy od innych

Rytm rozwoju

Rytm rozwoju

rytm- który jest wyznaczony przez stopień

rytm- który jest wyznaczony przez stopień

regularności zachodzenia tych zmian w czasie- ich

regularności zachodzenia tych zmian w czasie- ich

względną równomierność lub nierównomierność.

względną równomierność lub nierównomierność.

Rytm rozwoju może być:

Rytm rozwoju może być:

harmonijny- (w normie) tzn. wszystkie funkcje i

harmonijny- (w normie) tzn. wszystkie funkcje i

procesy psychiczne, jak również motoryka

procesy psychiczne, jak również motoryka

dziecka rozwijają się mniej więcej równomiernie,

dziecka rozwijają się mniej więcej równomiernie,

prawidłowo, rytmicznie;

prawidłowo, rytmicznie;

nieharmonijny- opóźniony lub przyspieszony

nieharmonijny- opóźniony lub przyspieszony

poziom rozwoju poszczególnych funkcji.

poziom rozwoju poszczególnych funkcji.

Przyspieszenie bądź opóźnienie mogą dotyczyć całości

Przyspieszenie bądź opóźnienie mogą dotyczyć całości

psychomotorycznego rozwoju określonej sfery,

psychomotorycznego rozwoju określonej sfery,

rozwojowej np. rozwoju ruchowego, umysłowego czy

rozwojowej np. rozwoju ruchowego, umysłowego czy

społecznego.

społecznego.

Zjawiska te zależą w dużej mierze od warunków,

Zjawiska te zależą w dużej mierze od warunków,

w jakich funkcjonuje dziecko oraz oddziaływań

w jakich funkcjonuje dziecko oraz oddziaływań

wychowawczych jego środowiska, choć ich podłożem w

wychowawczych jego środowiska, choć ich podłożem w

jakimś stopniu są zapewne zadatki wrodzone.

jakimś stopniu są zapewne zadatki wrodzone.

Dysharmonie rozwojowe są również możliwe u bardzo

Dysharmonie rozwojowe są również możliwe u bardzo

zdolnych dzieci, a specyficzne uzdolnienia posiadać mogą

zdolnych dzieci, a specyficzne uzdolnienia posiadać mogą

dzieci opóźnione w rozwoju.

dzieci opóźnione w rozwoju.

Deficyty rozwojowe nie są uzależnione od poziomu

Deficyty rozwojowe nie są uzależnione od poziomu

inteligencji i mogą występować w zakresie:

inteligencji i mogą występować w zakresie:

- sprawności manualnej,

- sprawności manualnej,

- percepcji słuchowej czy wzrokowej

- percepcji słuchowej czy wzrokowej

,

,

utrudniając w ten

utrudniając w ten

sposób nabywanie podstawowych umiejętności.

sposób nabywanie podstawowych umiejętności.

Rytm rozwoju

Rytm rozwoju

ROZWÓJ FIZYCZNY

ROZWÓJ FIZYCZNY

Rozwój fizyczny uzależniony jest od wielu czynników.

Rozwój fizyczny uzależniony jest od wielu czynników.

Do najważniejszych należą:

Do najważniejszych należą:

czynniki wrodzone(genetyczne),

czynniki wrodzone(genetyczne),

czynniki środowiskowe, które mają decydujący

czynniki środowiskowe, które mają decydujący

wpływ na aktywność człowieka.

wpływ na aktywność człowieka.

Świadomość w istnieniu różnic w rozwoju

Świadomość w istnieniu różnic w rozwoju

fizycznym powinna powodować

fizycznym powinna powodować

indywidualizowanie obciążeń fizycznych dla

indywidualizowanie obciążeń fizycznych dla

uczniów tej samej klasy

uczniów tej samej klasy

Diagnozując rozwój fizyczny należy zbadać:

Diagnozując rozwój fizyczny należy zbadać:

1. wzrost i wagę ciała każdego ucznia

1. wzrost i wagę ciała każdego ucznia

ROZWÓJ FIZYCZNY

ROZWÓJ FIZYCZNY

2.stan ich zdrowia (odporność na

2.stan ich zdrowia (odporność na

choroby, uzyskać informacje o chorobach

choroby, uzyskać informacje o chorobach

przewlekłych, somatycznych)

przewlekłych, somatycznych)

3.funkcjonowanie narządów zmysłu

3.funkcjonowanie narządów zmysłu

4.wymowę

4.wymowę

5.narząd ruchu oraz postawę ciała.

5.narząd ruchu oraz postawę ciała.

6. sprawność fizyczną -siłę, szybkość,

6. sprawność fizyczną -siłę, szybkość,

zwinność, moc.

zwinność, moc.

ROZWÓJ SPRAWNOŚCI MANUALNEJ I

ROZWÓJ SPRAWNOŚCI MANUALNEJ I

PROCESÓW POZNAWCZYCH

PROCESÓW POZNAWCZYCH

1) Sprawność manualna :

1) Sprawność manualna :

· napięcie mięśniowe;

· napięcie mięśniowe;

· tempo pracy;

· tempo pracy;

· precyzja;

· precyzja;

· koordynacja wzrokowo- ruchowa;

· koordynacja wzrokowo- ruchowa;

Metody badań

Metody badań

- Obserwacja czynności

- Obserwacja czynności

samoobsługowych, rysowania,

samoobsługowych, rysowania,

malowania.

malowania.

- Analiza wytworów, np.:

- Analiza wytworów, np.:

wzory figur geometrycznych (H. Spionek)

wzory figur geometrycznych (H. Spionek)

rysunek człowieka;

rysunek człowieka;

wzory literopodobne;

wzory literopodobne;

teksty pisane;

teksty pisane;

spostrzeganie wzrokowe;

spostrzeganie wzrokowe;

orientacja przestrzenna;

orientacja przestrzenna;

analiza i synteza wzrokowa

analiza i synteza wzrokowa

Percepcja wzrokowa

Percepcja wzrokowa

Metody badań

Metody badań

- układanie obrazka z części;

- układanie obrazka z części;

- pisanie wielkich i małych liter;

- pisanie wielkich i małych liter;

- pisanie cyfr i znaków

- pisanie cyfr i znaków

matematycznych;

matematycznych;

- analiza błędów w czytaniu i

- analiza błędów w czytaniu i

pisaniu.

pisaniu.

Percepcja słuchowa

Percepcja słuchowa

analiza słuchowa;

analiza słuchowa;

synteza słuchowa

synteza słuchowa

Słuch fonemowy

Słuch fonemowy

Mowa

Mowa

zasób słownictwa;

zasób słownictwa;

wady wymowy;

wady wymowy;

sposób wypowiadania się .

sposób wypowiadania się .

Metody badań

Metody badań

- obserwacja dziecka w różnych

- obserwacja dziecka w różnych

sytuacjach połączona z wypowiedziami

sytuacjach połączona z wypowiedziami

dzieci;

dzieci;

- historyjki obrazkowe;

- historyjki obrazkowe;

- obrazki sytuacyjne

- obrazki sytuacyjne

Myślenie

Myślenie

porównywanie, dostrzeganie podobieństw i

porównywanie, dostrzeganie podobieństw i

różnic;

różnic;

abstrahowanie, uogólnianie, klasyfikowanie;

abstrahowanie, uogólnianie, klasyfikowanie;

rozumienie treści obrazków, zagadek, poleceń;

rozumienie treści obrazków, zagadek, poleceń;

dostrzeganie związków przyczynowo-

dostrzeganie związków przyczynowo-

skutkowych;

skutkowych;

rozumienie pojęć;

rozumienie pojęć;

rozumienie operacji matematycznych.

rozumienie operacji matematycznych.

Metody badań

Metody badań

- układanie obrazka z części;

- układanie obrazka z części;

- porównywanie obrazków;

- porównywanie obrazków;

- klasyfikowanie przedmiotów,

- klasyfikowanie przedmiotów,

obrazków, figur geometrycznych;

obrazków, figur geometrycznych;

- obrazki i historyjki obrazkowe;

- obrazki i historyjki obrazkowe;

- obserwacja wykonywanych

- obserwacja wykonywanych

czynności.

czynności.

ROZWÓJ EMOCJONALNO-

ROZWÓJ EMOCJONALNO-

SPOŁECZNY

SPOŁECZNY

Diagnoza rozwoju emocjonalnego i

Diagnoza rozwoju emocjonalnego i

społecznego powinna stanowić integralną

społecznego powinna stanowić integralną

część oceny dziecka. Kierowanie

część oceny dziecka. Kierowanie

rozwojem emocjonalnym ucznia,

rozwojem emocjonalnym ucznia,

rozpoznawanie własnych emocji i emocji

rozpoznawanie własnych emocji i emocji

innych, rozumienie uczuć i uczenie

innych, rozumienie uczuć i uczenie

sposobów wyrażania uczuć oraz radzenia

sposobów wyrażania uczuć oraz radzenia

sobie z uczuciami - daje możliwość

sobie z uczuciami - daje możliwość

wszechstronnego rozwoju osobowości

wszechstronnego rozwoju osobowości

zaspokajanie potrzeb;

zaspokajanie potrzeb;

kształtowanie postaw;

kształtowanie postaw;

kształtowanie obrazu samego siebie;

kształtowanie obrazu samego siebie;

kształtowanie norm i zasad

kształtowanie norm i zasad

postępowania;

postępowania;

zadowolenie i satysfakcję z życia.

zadowolenie i satysfakcję z życia.

Metody wykorzystywane w

Metody wykorzystywane w

diagnozowaniu

diagnozowaniu

obserwacja dziecka w różnych sytuacjach;

obserwacja dziecka w różnych sytuacjach;

rozmowa z dzieckiem;

rozmowa z dzieckiem;

rozpoznawanie przeżyć dziecka poprzez :

rozpoznawanie przeżyć dziecka poprzez :

zabawy, gry, ćwiczenia, rysowanie, malowanie,

zabawy, gry, ćwiczenia, rysowanie, malowanie,

lepienie,

lepienie,

muzykę,

muzykę,

scenki dramowe, teatralne, przedstawienia

scenki dramowe, teatralne, przedstawienia

kukiełkowe;

kukiełkowe;

techniki socjometryczne.

techniki socjometryczne.

Zdobycie przez ucznia umiejętności komunikowania się z ludźmi, które wskazują
na rozwój społeczny – wpływa na: ÿ zaspokajanie potrzeb;
ÿ kształtowanie postaw;
ÿ kształtowanie obrazu samego siebie;
ÿ kształtowanie norm i zasad postępowania;
ÿ zadowolenie i satysfakcję z życia.

D

D

iagnoza

iagnoza

Podstawą planowania każdej pracy

Podstawą planowania każdej pracy

edukacyjno – terapeutycznej jest gruntowna

edukacyjno – terapeutycznej jest gruntowna

znajomość każdego ucznia. Wiedza o jego

znajomość każdego ucznia. Wiedza o jego

stopniu niepełnosprawności intelektualnej,

stopniu niepełnosprawności intelektualnej,

możliwościach, ograniczeniach,

możliwościach, ograniczeniach,

zainteresowaniach, życiu rodzinnym itp.

zainteresowaniach, życiu rodzinnym itp.

Podczas programowania pracy z osobami

Podczas programowania pracy z osobami

niepełnosprawnymi należy uwzględnić:

niepełnosprawnymi należy uwzględnić:

diagnozę rozwoju dziecka, określić

diagnozę rozwoju dziecka, określić

indywidualny profil rozwoju, skonstruować

indywidualny profil rozwoju, skonstruować

indywidualny program wspomagania rozwoju.

indywidualny program wspomagania rozwoju.

D

D

iagnoza

iagnoza

Pierwszym etapem pracy z uczniem

Pierwszym etapem pracy z uczniem

niepełnosprawnym intelektualnie jest

niepełnosprawnym intelektualnie jest

diagnoza.

diagnoza.

Diagnoza u osób z

Diagnoza u osób z

niepełnosprawnością umysłową

niepełnosprawnością umysłową

powinna dotyczyć wielu aspektów jej

powinna dotyczyć wielu aspektów jej

funkcjonowania, istotnych w procesie

funkcjonowania, istotnych w procesie

rozwoju.

rozwoju.

D

D

iagnoza

iagnoza

Prawidłowo przeprowadzona diagnoza daje

Prawidłowo przeprowadzona diagnoza daje

obraz dziecka, jego możliwości oraz

obraz dziecka, jego możliwości oraz

ograniczeń.

ograniczeń.

Określa poziom funkcjonowania w

Określa poziom funkcjonowania w

poszczególnych sferach rozwojowych.

poszczególnych sferach rozwojowych.

Pozwala wyznaczyć kierunki pracy,

Pozwala wyznaczyć kierunki pracy,

uporządkować podejmowane działania.

uporządkować podejmowane działania.

Powtarzana dwa razy w roku, pozwala

Powtarzana dwa razy w roku, pozwala

zmierzyć wiadomości i umiejętności, jakie

zmierzyć wiadomości i umiejętności, jakie

dziecko niepełnosprawne przyswoiło

dziecko niepełnosprawne przyswoiło

.

.

Cel diagnozy

Cel diagnozy

Jak najbardziej szczegółowe opisanie

Jak najbardziej szczegółowe opisanie

zachowań ucznia, po to, aby go jak

zachowań ucznia, po to, aby go jak

najlepiej poznać i na tej podstawie

najlepiej poznać i na tej podstawie

przygotować indywidualny program

przygotować indywidualny program

edukacyjny, zawierający

edukacyjny, zawierający

umiejętności, których uczeń jeszcze

umiejętności, których uczeń jeszcze

nie posiada (lub posiada niepełne), a

nie posiada (lub posiada niepełne), a

których jest się w stanie nauczyć.

których jest się w stanie nauczyć.

Kto?

Kto?

Zespół specjalistów:

Zespół specjalistów:

pedagog

pedagog

psycholog

psycholog

fizjoterapeuta

fizjoterapeuta

logopeda

logopeda

inni specjaliści w zależności od

inni specjaliści w zależności od

potrzeby

potrzeby

Co należy wiedzieć o

Co należy wiedzieć o

dziecku w rodzinie:

dziecku w rodzinie:

gdzie w domu dziecko spędza najwięcej

gdzie w domu dziecko spędza najwięcej

czasu, na czym siedzi lub leży, jak się

czasu, na czym siedzi lub leży, jak się

porusza

porusza

z kim w rodzinie jest najbardziej

z kim w rodzinie jest najbardziej

związane

związane

jakiego używa sprzętu wspomagającego

jakiego używa sprzętu wspomagającego

typu: wózek, siedzisko, kubek

typu: wózek, siedzisko, kubek

w jaki sposób porozumiewa się z innymi

w jaki sposób porozumiewa się z innymi

co robi jak jest samo

co robi jak jest samo

Na co trzeba zwrócić

Na co trzeba zwrócić

szczególna uwagę:

szczególna uwagę:

Jak uczeń reaguje na poszczególne osoby z

Jak uczeń reaguje na poszczególne osoby z

otoczenia:

otoczenia:

–

czy odróżnia osoby bliskie i obce

czy odróżnia osoby bliskie i obce

–

czy jest jakaś osoba, którą szczególnie wyróżnia, jak

czy jest jakaś osoba, którą szczególnie wyróżnia, jak

to okazuje, jak ją przywołuje, jak zachowuje się, kiedy

to okazuje, jak ją przywołuje, jak zachowuje się, kiedy

długo jej nie ma

długo jej nie ma

–

czy lubi sam spędzać czas czy tez woli być w

czy lubi sam spędzać czas czy tez woli być w

towarzystwie innych osób

towarzystwie innych osób

–

ile czasu potrzeba na zaakceptowanie nowej osoby

ile czasu potrzeba na zaakceptowanie nowej osoby

–

jaka jest najlepsza forma pierwszego z nim kontaktu

jaka jest najlepsza forma pierwszego z nim kontaktu

–

w jakiej odległości od obcej osoby czuje się

w jakiej odległości od obcej osoby czuje się

bezpiecznie

bezpiecznie

W jakiej pozycji dziecko najbardziej lubi

W jakiej pozycji dziecko najbardziej lubi

przebywać:

przebywać:

–

czy woli siedzieć, czy leżeć

czy woli siedzieć, czy leżeć

–

czy lubi mieć coś powieszonego nad głową

czy lubi mieć coś powieszonego nad głową

–

czy bezpieczniej się czuje, kiedy jest przypięte do

czy bezpieczniej się czuje, kiedy jest przypięte do

siedziska

siedziska

–

czy dobrze znosi zmiany pozycji

czy dobrze znosi zmiany pozycji

–

czy komunikuje i w jaki sposób chęć zmiany

czy komunikuje i w jaki sposób chęć zmiany

pozycji

pozycji

–

czy szybko się męczy w jednej pozycji

czy szybko się męczy w jednej pozycji

–

czy w ciągu nocy wymaga zmiany położenia

czy w ciągu nocy wymaga zmiany położenia

Czy i jak reaguje na wprowadzone

Czy i jak reaguje na wprowadzone

zmiany, np. wyjście do lekarza, jazdę

zmiany, np. wyjście do lekarza, jazdę

autobusem lub pociągiem, pobyt w

autobusem lub pociągiem, pobyt w

obcym domu, zmianę pory roku.

obcym domu, zmianę pory roku.

3.

3.

Co lubi jeść i pić:

Co lubi jeść i pić:

–

jakie są jego ulubione potrawy, napoje

jakie są jego ulubione potrawy, napoje

–

czy preferuje jakieś smaki

czy preferuje jakieś smaki

–

jak często je i pije

jak często je i pije

–

w jaki sposób komunikuje, że jest głodne

w jaki sposób komunikuje, że jest głodne

lub spragnione

lub spragnione

Czy i jak reaguje na wprowadzone

Czy i jak reaguje na wprowadzone

zmiany, np. wyjście do lekarza, jazdę

zmiany, np. wyjście do lekarza, jazdę

autobusem lub pociągiem, pobyt w

autobusem lub pociągiem, pobyt w

obcym domu, zmianę pory roku.

obcym domu, zmianę pory roku.

Co lubi jeść i pić:

Co lubi jeść i pić:

–

jakie są jego ulubione potrawy, napoje

jakie są jego ulubione potrawy, napoje

–

czy preferuje jakieś smaki

czy preferuje jakieś smaki

–

jak często je i pije

jak często je i pije

–

w jaki sposób komunikuje, że jest głodne

w jaki sposób komunikuje, że jest głodne

lub spragnione

lub spragnione

Czy reaguje na dźwięki otoczenia

Czy reaguje na dźwięki otoczenia

(dzwonek do drzwi, klakson samochodu,

(dzwonek do drzwi, klakson samochodu,

szczekanie psa)

szczekanie psa)

Czy lubi słuchać muzyki:

Czy lubi słuchać muzyki:

–

kiedy i jak często jej słucha

kiedy i jak często jej słucha

–

czy ma ulubione melodie

czy ma ulubione melodie

–

jak głośno lubi ich słuchać

jak głośno lubi ich słuchać

–

czy jest taka muzyka, która go ożywia i

czy jest taka muzyka, która go ożywia i

uspokaja

uspokaja

Czy są jakieś aktywności, które

Czy są jakieś aktywności, które

specjalnie lubi:

specjalnie lubi:

–

czy ma ulubione przedmioty, którymi się

czy ma ulubione przedmioty, którymi się

zajmuje

zajmuje

–

w jaki sposób i jak często ich używa

w jaki sposób i jak często ich używa

–

co robi pozostawiony sam w

co robi pozostawiony sam w

pomieszczeniu

pomieszczeniu

–

czy lubi wychodzić na spacery

czy lubi wychodzić na spacery