Analiza rynku finansowego z

uwzględnieniem ogólnych

warunków pozyskania kapitału

i jego dostępności w Polsce w

zakresie finansowania

działalności za pomocą emisji

obligacji

ISTOTA OBLIGACJI

Jest papierem wartościowym, świadczącym, iż

pożyczkobiorca (emitent obligacji) winien

jest posiadaczowi obligacji (obligatariuszowi)

wymienioną na niej kwotę pieniężną. Z

punktu widzenia spółki (lub innego emitenta)

jest to instrument finansowania kapitałem

obcym. W przeciwieństwie do akcji, obligacje

nie dają ich posiadaczowi żadnych

uprawnień względem emitenta typu

współwłasność, dywidenda czy też

uczestnictwo w walnych zgromadzeniach.

NA CHARAKTERYSTYKĘ

KAŻDEJ Z OBLIGACJI

SKŁADAJĄ SIĘ :

a) wartość nominalna (nominał, face value)
b) odsetki nazywane też niekiedy kuponem
(coupon)
c) termin wykupu (maturity)

PRZYKŁAD

Załóżmy, iż spółka WŁÓKNO emituje 1000
obligacji o następującej charakterystyce :
a) wartość nominalna 1000 zł
b) odsetki (kupon) 5% rocznie płatne na
koniec roku
c) termin wykupu – koniec drugiego roku od
daty emisji

PODSTAWOWE RODZAJE

OBLIGACJI

Podział obligacji ze względu na różne kryteria
Kryterium emitenta

Najważniejsze rodzaje obligacji:



obligacje skarbowe, emitowane przez Skarb Państwa;



obligacje przedsiębiorstw; są emitowane przez

podmioty gospodarcze posiadające osobowość

prawną



obligacje komunalne (emitowane przez gminy,
związki gmin).

Kryterium oprocentowania

Wyróżnia się:



obligacje o stałym oprocentowaniu;



obligacje o zmiennym oprocentowaniu;



obligacje zerokuponowe.

OBLIGACJE O STAŁYM

OPROCENTOWANIU

Obligacje o stałym oprocentowaniu to
takie obligacje, których oprocentowanie
jest znane i nie zmienia się przez cały
czas do terminu wykupu.

OBLIGACJE O ZMIENNYM

OPROCENTOWANIU

Obligacje o zmiennym oprocentowaniu to

takie obligacje, których oprocentowanie
zmienia się w okresach odpowiadających
płatnościom odsetek. Oprocentowanie to
zależy od ustalonego wskaźnika, którym
może być np. stopa rentowności bonów
skarbowych (w okresie poprzedzającym
płatność odsetek).

OBLIGACJE ZEROKUPONOWE

Obligacje zerokuponowe (inaczej:

obligacje z kuponem zerowym) to takie
obligacje, od których nie są płacone
odsetki, ale cena obligacji jest zawsze
niższa niż wartość nominalna.

ZE WZGLĘDU NA TERMIN

WYKUPU OBLIGACJE MOŻNA

PODZIELIĆ NA :

a) krótkoterminowe – mające termin
wykupu krótszy niż jeden rok, służące
emitentowi w zasadzie wyłącznie do
pozyskiwania kapitału obrotowego
b) średnioterminowe – o okresie
zapadalności od roku do 10 lat
c) długoterminowe – o terminie wykupu
powyżej 10 lat

PRZYJMUJĄC JAKO KRYTERIUM

ZABEZPIECZENIOWE

ZWIĄZANE Z EMISJĄ MOŻNA

WYODRĘBNIĆ OBLIGACJE :

a) zabezpieczone całkowicie – zabezpieczenie

daje przywilej nabywcy obligacji

b) zabezpieczone częściowo – zabezpieczenie

nie

obejmuje całości wartości nominalnej papieru

dłużnego oraz należnych odsetek

c) niezabezpieczone – nie są zabezpieczone

określonym składnikiem aktywów i są

emitowane na podstawie ogólnego zaufania do

wystawiającego je podmiotu.

FUNKCJE OBLIGACJI

a) funkcja kredytowa (funkcja pożyczkowa)

b) funkcja lokacyjna

c) funkcja obiegowa – stanowi jeden z

najważniejszych czynników decyzji inwestycyjnej

d) funkcja płatnicza – pozwala na spełnienie

świadczenia wynikającego z określonego

stosunku zobowiązanego przez dłużnika

e) funkcja gwarancyjna – polega na

możliwości wyegzekwowania świadczeń

należnych od emitenta w drodze przymusu

OBLIGACJE W POLSCE

Obligacje skarbowe

Obecnie w Polsce dostępnych jest pięć rodzajów obligacji
skarbowych:



jednoroczne,



dwuletnie,



trzyletnie,



pięcioletnie,



dziesięcioletnie.

Obligacje jednoroczne

Są to obligacje indeksowane. Termin wykupu tych

obligacji wynosi 1 rok, wartość nominalna - 100 PLN.

Odsetki płacone są po roku w momencie wykupu.

Oprocentowanie tych obligacji zależy od stopy inflacji.

OBLIGACJE W POLSCE



Obligacje dwuletnie

Są to obligacje o stałym oprocentowaniu. Termin

wykupu tych obligacji wynosi 2 lata, wartość

nominalna -1000 PLN. Odsetki płacone są co rok.



Obligacje trzyletnie
Są to obligacje o zmiennym oprocentowaniu.
Termin wykupu tych obligacji wynosi 3 lata,
wartość nominalna - 100 PLN. Odsetki płacone są
co kwartał. Oprocentowanie tych obligacji zależy
od średniej stopy rentowności 13-tygodniowych
bonów skarbowych.



Obligacje pięcioletnie

Są to obligacje o stałym oprocentowaniu. Termin

wykupu tych obligacji wynosi 5 lat, wartość

nominalna -1000 PLN. Odsetki płacone są co rok.

OBLIGACJE W POLSCE

Obligacje dziesięcioletnie

Są to obligacje o zmiennym oprocentowaniu. Termin
wykupu tych obligacji wynosi 10 lat, wartość
nominalna - 1000 PLN. Odsetki płacone są co rok.
Oprocentowanie tych obligacji zależy od średniej
stopy rentowności 52-tygodniowych bonów
skarbowych.



Inne rodzaje obligacji

Oprócz obligacji skarbowych w Polsce zaczyna się

emitować obligacje gminne (komunalne).  Wiele

spółek publicznych wyemitowało także obligacje

zamienne na akcje. W takim wypadku akcje te muszą

być dopuszczone do publicznego obrotu.

AKTY PRAWNE

W Polsce emisję i obrót obligacjami

regulują różne akty prawne.
Najważniejsze to: Ustawa o obligacjach, 
Ustawa o publicznym obrocie papierami
wartościowymi, zarządzenia Ministra
Finansów o emisji obligacji skarbowych.

KTO MOŻE EMITOWAĆ OBLIGACJE

Obligacje mogą emitować :
a) podmioty prowadzące działalność
gospodarczą, posiadające osobowość
prawną, a także spółki komandytową akcyjnie
b) gminy, powiaty, województwa, a także
związki tych jednostek oraz miasto stołeczne
Warszawa
c) inne podmioty posiadające osobowość
prawną, upoważnione do emisji obligacji na
podstawie innych ustaw
d) instytucje finansowe

NIEZBĘDNE ELEMENTY, KTÓRE
POWINNA ZAWIERAĆ OBLIGACJA

- powołanie podstawy prawnej emisji
- nazwę (firmę) i siedzibę emitenta, miejsce i numer

wpisu do właściwego rejestru albo wskazanie

jednostki samorządu terytorialnego, związku tych

jednostek lub miasta stołecznego Warszawy,

będących emitentem

- nazwę obligacji i cel jej wyemitowania, jeżeli jest

określony

- wartość nominalną i numer kolejny obligacji
- opis świadczeń emitenta, ze wskazaniem w

szczególności wysokości tych świadczeń lub

sposobu ich ustalania, terminów, sposobów i

miejsc ich spełniania

NIEZBĘDNE ELEMENTY, KTÓRE
POWINNA ZAWIERAĆ OBLIGACJA

- oznaczenie obligatariusza - przy obligacji imiennej
- ewentualny zakaz lub ograniczenie zbywania obligacji

imiennej

- datę, od której nalicza się oprocentowanie, wysokość

oprocentowania, terminy jego wypłaty i miejsce

płatności - jeżeli warunki emisji przewidują

oprocentowanie, oraz warunki wykupu

- zakres i formę zabezpieczenia albo informację o jego

braku

- miejsce i datę wystawienia obligacji
- podpisy osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań

w imieniu emitenta, przy czym podpisy te mogą być

odtwarzane sposobem mechanicznym

WARTOŚCI I CENY OBLIGACJI

Cena obligacji na rynku

Cena obligacji na rynku jest sumą dwóch składników:



tzw. ceny czystej, którą jest kurs obligacji, wyrażony w procentach
wartości nominalnej;



odsetek, które narosły od momentu ostatniej płatności.



Oczywiście w przypadku obligacji zerokuponowej odsetki równe są
zeru.

Przykład:

Rozpatrzmy hipotetyczną obligację wyemitowaną w dniu 1.06.1996,

której termin wykupu przypada w dniu 1.06.1998. Wartość

nominalna tej obligacji wynosi 100, oprocentowanie 12%, odsetki

płacone są co pół roku. Kurs obligacji na giełdzie w dniu 1.09.1997 tj.

1/4 roku od ostatniej płatności wynosi 95. Obliczmy cenę obligacji.

Pierwszy składnik jest równy: 95 =0,95 x 100 (kurs obligacji w

procentach razy wartość nominalna). Drugi składnik jest równy: 3

=0,12 x (1/4) x 100 (oprocentowanie obligacji w skali rocznej razy

część roku, która upłynęła od ostatniej płatności razy wartość

nominalna). Cena obligacji wynosi 95 + 3 =98

WARTOŚĆ OBLIGACJI

Wartość obligacji na rynku (a zatem jej cena) kształtuje się w wyniku popytu i

podaży, które z kolei zależą od różnych czynników. Najważniejszym
czynnikiem kształtującym wartość obligacji jest poziom stóp
procentowych. Inwestorzy często dokonują wyceny obligacji.
Wycena obligacji polega na określeniu tzw. sprawiedliwej ceny obligacji,
która powinna odzwierciedlać wartość obligacji. Najczęściej stosowaną
metodą przy wycenie obligacji Jest metoda dochodowa, inaczej metoda
zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Według tej metody:

Wartość obligacji jest sumą dochodów, które inwestor otrzyma w

okresie posiadania obligacji, przy czym dochody te są
zdyskontowane, czyli "przeliczone na moment dokonywania
wyceny".

Stosuje się tu wzór:
gdzie:

P - wartość obligacji, otrzymana w wyniku wyceny,
n - liczba okresów posiadania obligacji,
Ct - dochód z tytułu posiadania obligacji, uzyskany w tym okresie
posiadania obligacji,
r - tzw. wymagana stopa dochodu, określona w skali okresu płatności
odsetek, jeśli np. odsetki płacone są co pół roku, to jest to stopa półroczna.

STOPA DOCHODU Z OBLIGACJI

Dochód z obligacji

Dochód z obligacji określony jest poprzez stopę
dochodu obligacji, nazywaną również stopą
dochodu w okresie do wykupu obligacji. Zwykle
oznacza się ją przez YTM (ang. Yield To Maturity).
Oblicza się ją na podstawie następującego wzoru:

Stopa YTM określa, jaką stopę dochodu (w skali

roku) uzyska inwestor, który kupi obligację po

cenie P, przetrzyma ją do terminu wykupu, a także

będzie reinwestował odsetki (na okres do terminu

wykupu).

EMISJA OBLIGACJI

Obligacje mogą być emitowane w różnych trybach,

które decydują o procedurze emisji i wysokości
ponoszonych kosztów. Ustawa o obligacjach
pozwala na wyróżnienie 3 trybów :

- tryb emisji prywatnej
- tryb subskrypcji publicznej obligacji

krótkoterminowych, bądź o wartości nominalnej
nie mniejszej niż równowartość 40 000 euro,
przeznaczonych do obrotu prywatnego

- tryb subskrypcji publicznej obligacji przeznaczonej

do obrotu publicznego

EMISJA PUBLICZNA

Istota publicznej subskrypcji polega na

skierowaniu propozycji nabycia obligacji do

nieoznaczonego adresata albo do adresatów

oznaczonych, jeśli jest ich więcej niż stu.

Podmiotem, który pojawia się przy emisji

obligacji jest bank – reprezentant. Ważnym

elementem jest także określenie parametrów

emisji. Należy zwrócić uwagę na wielkość

potrzebnego kapitału, okres zapotrzebowania na

kapitał, koszt pozyskania oraz termin spłaty. W

przypadku emisji publicznej wymagana jest

zgoda KPWiG na wprowadzanie obligacji do

obrotu publicznego.

EMISJA NIEPUBLICZNA

W przypadku emisji niepublicznej propozycja

nabycia obligacji skierowana jest do nie więcej

niż 300 osób i nie ma konieczności

zawiadamiania KPWiG o emisji. Propozycja

nabycia obligacji zawiera informacje, dzięki

którym można ocenić sytuacje inkasową

emitenta. Nabywcy mają 3 tygodnie na

przyjęcie propozycji nabycia od dnia jej

otrzymania. Termin składania kolejnych

propozycji nie może być dłuższy niż 6 tygodni

od dnia złożenia pierwszej oferty.

PODMIOTY BIORĄCE UDZIAŁ W EMISJI

OBLIGACJI :

a) EMITENT OBLIGACJI - zakład opieki

zdrowotnej, organ założycielski ZOZ lub

powołany specjalnie w tym celu podmiot

(Spółka tzw. SPV)

b) OBLIGATARIUSZE – wierzyciele emitenta oraz

inne zainteresowane obligacjami podmioty

c) AGENT EMISJI – np. bank (prowadzi obsługę

obligacji, w szczególności wypłatę odsetek,

wykup obligacji, rejestr posiadaczy obligacji)

PRZYKŁAD EMISJI OBLIGACJI –

ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ (ZOZ)

EMISJA OBLIGACJI - KORZYŚCI I

KOSZTY

KORZYŚCI DLA ZOZ :
- odroczenie w czasie spłaty zobowiązań
- zmniejszenie kosztów obsługi długu
- poprawa wskaźników finansowych
KORZYŚCI DLA WIERZYCIELI :
- uzyskanie gwarantowanego instrumentu dłużnego

KOSZTY EMISJI OBLIGACJI :

- koszty finansowe emisji i bieżącej obsługi

- spłata długu jest jedynie odroczona, lecz nadal

konieczna

- kontrowersje co do możliwości spłaty zadłużenia

ZOZ za pomocą emisji obligacji w świetle ustawy

o finansach publicznych