AKADEMIA MEDYCZNA

WYDZIŁĄ NAUK O ZDROWIU

ODDZIAŁ PIELĘGNIARSTWA

PIELĘGNACJA CHOREGO Z

DOSTĘPEM NACZYNIOWYM

ŻYLNYM I TĘTNICZYM

mgr Wioletta Mędrzycka-

Dąbrowska

KANIULACJA ŻYŁ CENTRALNYCH:

WSKAZANIA:



Brak możliwości wkłucia do żył obwodowych



Konieczność długotrwałego dostępu dożylnego



Konieczność agresywnej płynoterapii



Stosowanie środków o osmolarności powyżej

600-700 mOsm



Żywienie pozajelitowe z wykorzystaniem

stężonych roztworów glukozy i aminokwasów



Monitorowanie OCŻ



Stosowanie leków, których nie można podawać

drogą żył obwodowych np. Aminy katecholowe

(obkurczają naczynia, roztwory

hiperosmolarne)



Pomiary



Hemodializa



plazmoferaza

Zasady przy zakładaniu cewnika



dezynfekcja rąk jak przy
zabiegu operacyjnym



sterylna czapka,
rękawiczki, maseczka,
fartuch



pole obłożone jałowymi
serwetami



zestaw do kaniulacji żył
centralnych rozłożony
na jałowej serwecie
(jałowa serweta do
obłożenia pola, gaziki,
pean,2 igły cienka i
gruba, strzykawa 5ml z
0,9% NaCl, strzykawa
2ml z 1% Lignocainą,
nici Dermalon 3-0,
skalpel)



dezynfekcja skóry

WZGLĘDNE PRZECIWWSKAZANIA



Brak umiejętności



Zaburzenia krzepnięcia



Zakrzep w obrębie żyły



Zakażona okolica wkłucia



Znaczne zmiany anatomiczne

Przygotowanie do założenia wkłucia:



Zgoda pacjenta



Przygotowanie pola (depilacja)



Przestrzeganie zasad aseptyki podczas

przygotowywania i zakładania wkłucia



Ułożenie pacjenta, oddech pacjenta



Likwidacja przecieków



Wprowadzenie cewnika przez anestezjologa



Umocowanie cewnika

Kontrola położenia cewnika



Kontrola położenia cewnika

- swobodna aspiracja

- samoistny wypływ grawitacyjny
- zmiana szybkości wlewu zależna od

cyklu oddechowego



Kontrola radiologiczna, EKG

PIELĘGNIACJA WKŁUCIA
CENTRALNEGO:



Co 24-72 godz. wymiana systemu zaopatrującego

wkłucie oraz kontrola miejsca wkłucia



Właściwa temperatura przetaczanych płynów



Każdorazowo zamykanie wejścia do cewnika,



Unikanie pustych zestawów do przetoczeń



Stosowanie kraników trójdrożnych zabezpieczających

przed dostaniem się powietrza



Stosowanie opatrunków : z gazy co 24-48 h,

okluzyjne 7 dni (?)



Unikanie stosowania maści z antybiotykiem

Płynoterapia a kaniule

Przepływ jest większy, czyli szybszy przez

Przepływ jest większy, czyli szybszy przez

kaniulę:

kaniulę:



szerszą

szerszą



krótszą

krótszą



roztworu o mniejszej lepkości,

roztworu o mniejszej lepkości,

przetoczonego pod zwiększonym ciśnieniem

przetoczonego pod zwiększonym ciśnieniem

Zależność grawitacyjnego przepływu wody
od rozmiarów cewnika

Krótkie cewniki Długie

cewniki

Średnica

14G 16G

16G

16G

Długość

5 cm 5 cm

14 cm 30

cm

Szybkość

przepływu

ml/min

PIELĘGNIACJA WKŁUCIA CENTRALNEGO:

WSKAZANIA DO WYMIANY CEWNIKÓW:



Ropnie, rozwijający się rumień



Podejrzewa się zakażenie związane z
cewnikiem



Kolonizacja końca uprzednio założonego
cewnika



Jeżeli cewnik został założony w warunkach
doraźnych

Powikłania cewnikowania żył

centralnych



Zaburzenia rytmu



Przebicie serca



Tamponada



Przebicie dużych naczyń



Uszkodzenie przewodu

piersiowego



Przetoka tętniczo-żylna



Krwiak tkanek miękkich



Miejscowe zakażenie



Odma podskórna



Nakłucie tarczycy



Nakłucie tchawicy



Złe wkłucie



Nakłucie tętnicy



Złe położenie cewnika



Wprowadzenie do

tętnicy



Zapętlenie cewnika

Powikłania sercowe

Powikłania naczyniowe

Powikłania miejscowe

Trudności techniczne

Powikłania cewnikowania żył centralnych



Zakrzepy żylne



Zakrzep

ż.podobojczykowej



Zatkanie cewnika



Uszkodzenie splotu

ramiennego



Uszkodzenie nerwu

przeponowego



Zespół Hornera



Krwiak opłucnej



Krwiak śródpiersia



Odma śródpiersia



Odma opłucnej



Wodniak opłucnej



Przetoka żylno-

oskrzelowa

Zakrzepowe

Powikłania neurologicze

Oddechowo -
krążeniowe

Powikłania
oddechowe

Powikłania cewnikowania żył
centralnych



Zapalenie żyły



Zapalenie wsierdzia



Posocznica



Zapalenie szpiku

obojczyka



Zator powietrzny



Zator cewnikiem

(odcięcie końca)



Zator mandrynem

ZGON

Powikłania zapalne

Powikłania zatorowe

Powikłania cewnikowania tętnicy płucnej

Powikłania wynikające z

wprowadzania cewnika:



zaburzenia rytmu



zaplątanie cewnika



uszkodzenie zastawek



perforacja tętnicy płucnej



blok prawej odnogi pęczka Hisa



całkowity blok serca

WSKAZANIA DO KANIULACJI NACZYŃ
TĘTNICZYCH:



Dokonanie pomiaru ciśnienia
tętniczego metoda bezpośrednią



Częstego pobierania krwi celem
określenia parametrów

POWIKŁANIA DOSTĘPÓW DOTĘTNICZYCH:



Martwica dystalnych części kończyn



Niedrożność tętnicy w następstwie
kaniulacji



Pomyłkowe podanie leku



Cewnikopochodne infekcje dystalnego
odcinka kończyny

PIELĘGNACJA DOSTĘPU TĘTNICZEGO:



Oznakowanie ARTERIA bądź TĘTNICA



Oklejenie



Kranik trójdrożny



Kaniula przepłukiwana roztworem heparyny

1 UI heparyny/ 1ml 0,9% NaCl



Kontrola przed odłączeniem



Przy pobieraniu krwi wykonujemy ruch

aspiracyjny.

WSKAZANIA DO KANIULACJI NACZYŃ
OBWODOWYCH:



Uzupełnienie niewielkiego niedoboru płynów i
elektrolitów



Krótkotrwałe żywienie pozajelitowe (do 2 tyg.)



Żywienie pozajelitowe z wykorzystaniem
roztworów glukozy o stężeniu mniejszym niż
12,5%



Osmolarność roztworu infuzyjnego <550
mOsm/l



Antybiotykoterapia



Stosowanie leków, które można
podawać drogą żył obwodowych



Przetaczanie krwi pełnej i preparatów
krwi

PIELĘGNACJA WKŁUCIA OBWODOWEGO:



Kilkakrotnie w ciągu dnia obserwujemy:



Stan miejsca wkłucia



Stan dystalnej części kończyny (obrzęk, naciek)



Utrzymanie stałe jałowości



Przestrzeganie maks. Przepływu płynu przez

kaniulę, również przy podaży leku przez strzykawkę



zapewnienie stałą, całodobową podaż płynów, w

sytuacji przerwania podaży zabezpieczyć wkłucie

mandrynem



Delikatna obsługa dostępu naczyniowego



Zabezpieczenie przed rozłączeniem



Leki podajemy przez dodatkową zastawkę

znajdująca się w kaniuli



Wymiana kaniuli co 3 dni



Uzupełnienie karty monitorowania wkłucia

POWIKŁANIA KANIULACJI NACZYŃ:

Najczęściej występujące to:



Zapalenie żył



Zakażenia



Zatkanie cewnika



Posocznica odcewnikowa

POWIKŁANIA:

Potencjalne źródła drobnoustrojów

kolonizujących kaniule:



Skórna flora osoby obsługującej cewnik i
pielęgnującej pacjenta



Flora skóry chorego obecna w miejscu
wkłucia



Skażone płyny infuzyjne



Zanieczyszczona linia infuzyjna,

POWIKŁANIA:

Do czynników zwiększających ryzyko zakażenia

należą:



Okres utrzymania cewnika w żyle



Częstość manipulacji przy cewniku



Obecność zakażonych ran w bliskim sąsiedztwie
cewnika



Nosicielstwo staphylococus aureus



Choroba podstawowa przebiegająca z
immunosupresją.