Piel臋gnowanie chorego na depresj臋. Opieka piel臋gniarska nad chorym z my艣lami sulcydialnymi i po pr贸bie samob贸jczej.
Depresja- zaburzenie psychiczne z grupy chor贸b afektywnych charakteryzuj膮ce si臋 objawami, kt贸re mo偶na nast臋puj膮co pogrupowa膰:
-symptomy emocjonalne: obni偶ony nastr贸j, smutek, cz臋sto l臋k, p艂acz, utrata rado艣ci 偶ycia, czasem dysforia (zniecierpliwienie, dra偶liwo艣c)
-symptomy poznawcze: negatywny obraz siebie, obni偶ona samoocena, samooskar偶enia, samookaleczenie, pesymizm, rezygnacja, urojenia depresyjne w skrajnych przypadkach
-symptomy motywacyjne: problemy z mobilizacj膮 do wszelkiego dzia艂ania, mo偶e przyj膮膰 form臋 spowolnienia psychoruchowego, trudno艣ci z podejmowaniem decyzji
-symptomy somatyczne: zaburzenie rytm贸w dobowych, utrata apetytu, os艂abienie zm臋czenie, utrata zainteresowania seksem, czasem skargi na b贸le i z艂e samopoczucie fizyczne
Typy depresji:
-depresja epizodyczna- kr贸cej ni偶 dwa lata, wyra藕ny pocz膮tek
-zaburzenia depresyjne nawracaj膮ce- powtarzaj膮ce si臋 epizody depresji
*endogenna- uwarunkowana biologicznie
*egzogenna- poprzedzona stresuj膮cym zdarzeniem
-depresja przewlek艂a(dystymia)- co najmniej dwa lata, remisja nie d艂u偶ej ni偶 dwa miesi膮ce
-depresja poschizofreniczna- epizod depresyjny po psychozie schizofrenicznej
Diagnostyka:
-wyst臋powanie minimum pi臋ciu objaw贸w przez okres 2 tygodni pod warunkiem 偶e stanowi膮 istotn膮 zmian臋 w zachowaniu chorego
*obni偶enie nastroju lub dysforia wyst臋puj膮ce codziennie przez przewa偶aj膮c膮 cz臋艣膰 dnia, dostrzegana przez otoczenie
*znaczne ograniczenie zainteresowa艅 wszystkimi czynno艣ciami, brak odczuwania przyjemno艣ci przy ich wykonywaniu
*spadek lub wzrost masy cia艂a minimum 5% w ci膮gu miesi膮ca lub codzienny wzrost lub spadek apetytu
*bezsenno艣膰 lub nadmierna senno艣膰 (hipersomnia- wi臋ksza potrzeba snu, zwi臋kszona ilo艣膰 snu nocnego, senno艣膰 w ci膮gu dnia; hiposomnia- zmniejszenie ilo艣ci snu nocnego, wczesne budzenie si臋)
*spowolnienie lub podniecenie ruchowe
*uczucie zm臋czenia
*poczucie nieuzasadnionej winy, obni偶enie poczucia w艂asnej warto艣ci
*obni偶enie sprawno艣ci my艣lenia, zaburzenia koncentracji i uwagi
*nawracaj膮ce my艣li o 艣mierci, my艣li samob贸jcze realizowane b膮d藕 nie
*dobowe wahania nastroju (najgorsze samopoczucie w godzinach porannych, wieczorem nastr贸j si臋 poprawia)
Kryteria wykluczenia:
-wykluczy膰 istnienie somatycznych lub organicznych czynnik贸w kt贸re mog膮 mie膰 wp艂yw na nastr贸j
-zaburzeniem nie jest reakcja na 艣mier膰 bliskiej osoby
-nie wyst臋puj膮 urojenia przed, w trakcie lub po czasie pojawienia si臋 zaburze艅 przez okres 2 tygodni
Zesp贸艂 depresyjny:
-najcz臋艣ciej w przebiegu choroby afektywnej i obejmuje objawy:
*obni偶enie nastroju
*spowolnienie toku my艣lenia
*spowolnienie ruchowe
Do oceny nasilenia s艂u偶膮 skale:
-Skala Montgomery- Asberg
-Skala Depresji Hamiltona
-Inwentarz Depresji Becka
-pacjenci depresyjni skar偶膮 si臋 najcz臋艣ciej na uporczywe zaparcia, spadek ci艣nienia krwi, bradykardi臋, wysychanie b艂ony 艣luzowej jamy ustnej, b贸le i zawroty g艂owy, utrat臋 艂aknienia, zmniejszenie masy cia艂a.
Problemy:
Trudno艣ci w nawi膮zywaniu kontakt贸w
-przyczyn膮 s膮 g艂贸wnie zaburzenia nastroju, emocji i proces贸w poznawczych, l臋ku, uroje艅, niskiej samooceny, my艣li i tendencji samob贸jczych
Cel: nawi膮zywanie i podtrzymywanie kontakt贸w
Interwencja:
-stworzenie warunk贸w umo偶liwiaj膮cych choremu nawi膮zywanie i podtrzymywanie kontakt贸w z innymi
-postrzeganie pacjenta i oferowania siebie
-bycie otwartym autentycznym akceptuj膮cym, empatycznym
-uwa偶ne s艂uchanie
-skoncentrowanie si臋 na tym, co prze偶ywa pacjent
-stosowanie milczenia terapeutycznego
-nawi膮zywanie kontaktu emocjonalnego na poziomie pozawerbalnym
-zach臋canie do opisu prze偶y膰
-klaryfikowanie
-werbalizacja uczu膰 i emocji
-dostrzeganie zmian
-zach臋canie pacjenta do udzia艂u w muzykoterapii
-zach臋canie do uczestnictwa w treningu pozytywnych dozna艅
-udzielanie informacji zwrotnych
-odwracanie emocji od uporczywych negatywnych my艣li
-stosowanie prostych komunikat贸w
-podsumowywanie
-po艣wiadczenie
-odzwierciedlenie uczu膰 i emocji
-redukcja nierealistycznych obaw
-identyfikowanie mocnych stron
-wspieranie
-budowanie nadziei
Ryzyko pope艂nienia samob贸jstwa
Cel: zminimalizowanie ryzyka pope艂nienia samob贸jstwa
Interwencja:
-d膮偶enie do stworzenia choremu poczucia bezpiecze艅stwa i zwi臋kszenie zdolno艣ci samokontroli
-okazywanie choremu empatii i zrozumienia jego prze偶y膰 i zachowa艅
-rozpoznanie i zrozumienie przyczyn pogorszenia zdolno艣ci chorego do samokontroli
-unikanie oceniania chorego
-prowadzenie obserwacji ukierunkowanej ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem godzin nocnych
-wykrywanie dysymulacji
-uwra偶liwienie na werbalne i niewerbalne sygna艂y my艣li i tendencji samob贸jczych
-uwra偶liwienie na objawy wi膮偶膮ce si臋 z silnymi tendencjami samob贸jczymi (silny l臋k, niepok贸j psychoruchowy, bezsenno艣膰, poczucie beznadziejno艣ci i winy, nastr贸j dysforyczny, przej艣cie z zahamowania w pobudzenie
-akceptacja okresowej niesprawno艣ci chorego
-obserwacja i analiza aktywno艣ci motorycznej i intelektualnej jako podstawy do oceny mo偶liwo艣ci wyboru ewentualnej pr贸by samob贸jczej
-przeciwdzia艂anie pr贸bom samob贸jczym poprzez ci膮g艂e przebywanie z pacjentem i rozmow臋 o uczuciach zwi膮zanych z samob贸jstwem
-motywowanie chorego do 偶ycia poprzez pokazywanie celu 偶ycia, i tego co on ju偶 dokona艂, oraz innych mo偶liwo艣ci rozwi膮zywania problem贸w
-stosowanie technik rozproszenia (terapia kognitywna) w celu odwr贸cenia uwagi od depresyjnego toku my艣lenia poprzez opisywanie przez pacjenta prostych wra偶e艅 zmys艂owych
-wyja艣nienie zwi膮zku mi臋dzy sposobami my艣lenia o sobie swoim 艣rodowisku i przysz艂o艣ci, o samopoczuciu i funkcjonowaniu
-wzbudzanie nadziei poprzez przekazywanie umiarkowanego optymizmu
Przekazywanie negatywnych emocji i wyst臋powanie negatywnych my艣li
-Cel: odreagowanie negatywnych emocji i zredukowanie negatywnych my艣li
Interwencja:
-pomoc pacjentowi w kontrolowaniu negatywnych my艣li i emocji
-aktywne s艂uchanie
-zach臋canie pacjenta do opisu prze偶y膰
-poszukiwanie 藕r贸de艂 negatywnych emocji
-analizowanie negatywnych my艣li i ich wp艂ywu na nastr贸j pacjenta
-stwarzanie sytuacji do odreagowania negatywnych emocji
-zwi臋kszenie liczby my艣li pozytywnych
-wzmocnienie poczucia w艂asnej warto艣ci chorego
-pomaganie w dostrzeganiu ka偶dej pozytywnej zmiany w nastroju i podtrzymywanie jej
-zach臋canie pacjenta do udzia艂u w terapii kognitywnej (polegaj膮cej na rozpraszaniu uwagi, rozbijaniu negatywnych my艣li)
-wraz z pacjentem przegl膮d jego pozytywnych osi膮gni臋膰 wspieranie go w trudnych sytuacjach
-zach臋canie pacjenta do udzia艂u w terapii indywidualnej i grupowej
Trudno艣ci w podejmowaniu aktywno艣ci 偶yciowej
Cel: zapewnienie aktywno艣ci ruchowej zgodnie z mo偶liwo艣ciami pacjenta
Interwencja:
-umo偶liwienie aktywno艣ci ruchowej
-obserwowanie i poznawanie mo偶liwo艣ci chorego
-planowanie wsp贸lnie z pacjentem aktywno艣ci w ci膮gu dnia z uwzgl臋dnieniem mo偶liwo艣ci pacjenta
-wzmacnianie pacjenta poprzez zwr贸cenie uwagi na ka偶d膮 pr贸b臋 podejmowania dzia艂a艅 i ich wp艂ywu na samopoczucie
-zach臋canie pacjenta do rejestrowania nie tylko trudno艣ci ale tak偶e my艣li i uczu膰 zwi膮zanych z aktywno艣ci膮
-zwracanie uwagi na 偶e wyniki podejmowanych dzia艂a艅 zale偶膮 nie tylko od pacjenta ale r贸wnie偶 od czynnik贸w zewn臋trznych
-zach臋canie pacjenta do podejmowania aktywno艣ci zwi膮zanych z zainteresowaniem
-prowadzenie rozmowy z pacjentem na temat jego pozytywnych do艣wiadcze艅 i towarzysz膮cych mu emocji
Prze偶ywanie uroje艅 depresyjnych
Cel: niwelowanie uroje艅
Interwencje:
-podj臋cie dzia艂ania u艂atwiaj膮cego choremu kontakt z rzeczywisto艣ci膮
-nawi膮zywanie kontaktu z pacjentem
-przekazywanie jasnych i prostych komunikat贸w o rzeczywisto艣ci
-wykazywanie zgodno艣ci w zachowaniu werbalnych i pozawerbalnym
-nienegowanie uroje艅
-odwracanie uwagi pacjenta od prze偶y膰 urojeniowych poprzez w艂膮czenie w rytm pracy oddzia艂u,
-zachowanie spokoju i taktu
-rozpoznawanie rodzaju uroje艅 i ich nasilenia
-uczenie pacjenta strategii postepowania z urojeniami ( przeniesienie uwagi, ignorowanie symptom贸w, konfrontacja, pozytywne m贸wienie do siebie)
-udzielenie wsparcia
-zaakceptowanie przez pacjenta symptom贸w kt贸rych nie mo偶na zredukowa膰
Niewystarczaj膮ca ilo艣膰 snu w nocy
Cel: zapewnienie odpowiedniej ilo艣ci snu
Interwencje:
-podj臋cie dzia艂a艅 przywracaj膮cych odpowiedni膮 ilo艣膰 snu
-prowadzenie ukierunkowanej obserwacji
-u艣wiadamianie pacjentowi na czym polega u niego zaburzenie snu
-poznawanie dotychczasowego sposobu samodzielnego sposobu radzenia sobie z bezsenno艣ci膮
-odreagowanie napi臋cia emocjonalnego zwi膮zanego z bezsenno艣ci膮
-stosowanie techniki relaksacyjnej
-stosowanie farmakoterapii
Trudno艣ci w zaspokajaniu potrzeb prowadz膮ce do ich ca艂kowitego zaniedbania
Cel: zapewnienie potrzeb biologicznych
Interwencje:
-obserwowanie pacjenta (podczas wykonywania toalety, spo偶ywania posi艂k贸w, ilo艣ci przyjmowanych p艂yn贸w)
-proponowanie pomocy w sytuacji trudno艣ci przy wykonywaniu toalety
-poznawanie przyczyn odmawiania przyjmowania posi艂k贸w w ci膮gu dnia
-ustalanie razem z pacjentem rodzaju posi艂k贸w i wypijanych p艂yn贸w
-umo偶liwienie choremu wyboru posi艂k贸w
- zwracanie uwagi na wygl膮d zewn臋trzny pacjenta
-wspieranie chorego w podejmowanych przez niego dzia艂aniach
-kontrolowanie wypr贸偶nie艅 i masy cia艂a
-wzmacnianie pozytywnych zachowa艅 chorego
Brak poczucia wsparcia:
Cel: zapewnienie wsparcia choremu
Interwencje:
-nawi膮zywanie kontaktu emocjonalnego
-okazywanie choremu empatii i zrozumienia
-uwa偶ne s艂uchanie chorego
-werbalizacja uczu膰
-bycie z chorym
-zapewnienie bezpiecze艅stwa
-udzielanie informacji dotycz膮cych choroby
-pomoc w radzeniu sobie z codziennymi trudno艣ciami
-przeprowadzenie rozmowy z rodzin膮 o mo偶liwo艣ci wspierania chorego
-wzbudzanie wiary w powodzenie terapii
-budowanie nadziei chorego