Zapobieganie i zwalczanie

Zapobieganie i zwalczanie

chorób zakaźnych

chorób zakaźnych

„

„

PROFILAKTYKA”

PROFILAKTYKA”

Na 3 etapach:

Na 3 etapach:



- unieszkodliwieniu źródła zakażenia

- unieszkodliwieniu źródła zakażenia

i (lub)

i (lub)



- przecięciu dróg szerzenia się

- przecięciu dróg szerzenia się

zakażenia i (lub)

zakażenia i (lub)



- wzroście odporności osób

- wzroście odporności osób

wrażliwych na zakażenie.

wrażliwych na zakażenie.

Unieszkodliwienie źródła

Unieszkodliwienie źródła

zakażenia

zakażenia



rozpoznanie choroby na podstawie

rozpoznanie choroby na podstawie

obrazu klinicznego i przebiegu

obrazu klinicznego i przebiegu

choroby,

choroby,



potwierdzenie rozpoznania za

potwierdzenie rozpoznania za

pomocą testów laboratoryjnych

pomocą testów laboratoryjnych



na izolacji chorego w szpitalu lub w

na izolacji chorego w szpitalu lub w

domu.

domu.

Nosiciele

Nosiciele



Pod względem epidemiologicznym

Pod względem epidemiologicznym

bardziej niebezpiecznym źródłem

bardziej niebezpiecznym źródłem

zakażenia są osoby zakażone

zakażenia są osoby zakażone

bezobjawowo, tj. nosiciele.

bezobjawowo, tj. nosiciele.

Nosiciele

Nosiciele



Praktycznie wykrycie nosicielstwa

Praktycznie wykrycie nosicielstwa

następuje na podstawie

następuje na podstawie

przeprowadzonych badań

przeprowadzonych badań

laboratoryjnych.

laboratoryjnych.



Badania te są możliwe do

Badania te są możliwe do

przeprowadzenia tylko u osób z grup

przeprowadzenia tylko u osób z grup

wysokiego ryzyka.

wysokiego ryzyka.

Badanie nosicielstwa

Badanie nosicielstwa



Np. badanie kału w kierunku

Np. badanie kału w kierunku

nosicielstwa i wydalania pałeczek

nosicielstwa i wydalania pałeczek

duru brzusznego i pałeczek duru

duru brzusznego i pałeczek duru

rzekomego u osób zatrudnionych_-

rzekomego u osób zatrudnionych_-

przy produkcji i obrocie środkami

przy produkcji i obrocie środkami

spożywczymi i eliminacja ich nosicieli

spożywczymi i eliminacja ich nosicieli

z tych grup ryzyka.

z tych grup ryzyka.

Badanie nosicielstwa

Badanie nosicielstwa



Eliminacja osób zakażonych HBV,

Eliminacja osób zakażonych HBV,

HCV, HIV, a także krętkami bladymi

HCV, HIV, a także krętkami bladymi

spośród dawców krwi, tkanek.

spośród dawców krwi, tkanek.

Chore zwierzęta i nosiciele

Chore zwierzęta i nosiciele



ubój sanitarny,

ubój sanitarny,



niespożywanie produktów

niespożywanie produktów

żywnościowych pobranych zarówno

żywnościowych pobranych zarówno

przyżyciowo, jak i pośmiertnie

przyżyciowo, jak i pośmiertnie



spożywanie ich po obróbce

spożywanie ich po obróbce

termicznej, łącznie z

termicznej, łącznie z

autoklawowaniem.

autoklawowaniem.

Przecięcie dróg szerzenia się

Przecięcie dróg szerzenia się

zakażenia

zakażenia



Dostarczenie i spożywania

Dostarczenie i spożywania

niezakażonej wody i żywności.

niezakażonej wody i żywności.



Zasady higieny osobistej.

Zasady higieny osobistej.



Środki odkażające.

Środki odkażające.



Sprzęt jednorazowy, wyjaławianie.

Sprzęt jednorazowy, wyjaławianie.



Dezynsekcja, deratyzacja.

Dezynsekcja, deratyzacja.



Jeden partner, prezerwatywu.

Jeden partner, prezerwatywu.

Wzrost odporności osób

Wzrost odporności osób

wrażliwych na zakażenie:

wrażliwych na zakażenie:



Uodpornienie naturalne

Uodpornienie naturalne

spowodowane zakażeniem

spowodowane zakażeniem

patogennym drobnoustrojem, w

patogennym drobnoustrojem, w

wyniku czego wystąpiły objawy

wyniku czego wystąpiły objawy

chorobowe, lub zakażeniem

chorobowe, lub zakażeniem

subklinicznym.

subklinicznym.

Wzrost odporności osób

Wzrost odporności osób

wrażliwych na zakażenie:

wrażliwych na zakażenie:



Uodpornienie sztuczne

Uodpornienie sztuczne

polegające na podjętym

polegające na podjętym

przez człowieka działaniu,

przez człowieka działaniu,

mającym na celu

mającym na celu

podniesienie odporności:

podniesienie odporności:



Bierne

Bierne



Czynne

Czynne



Bierno-czynne

Bierno-czynne

Uodpornieni bierne

Uodpornieni bierne



podanie człowiekowi

podanie człowiekowi

gotowych przeciwciał

gotowych przeciwciał

zwierzęcych lub

zwierzęcych lub

ludzkich

ludzkich



częściej stosowane

częściej stosowane

do celów leczniczych

do celów leczniczych

lub do profilaktyki

lub do profilaktyki

ponarażeniowej,

ponarażeniowej,

zwłaszcza u ludzi

zwłaszcza u ludzi

nieuodpornionych

nieuodpornionych

Uodpornieni bierne

Uodpornieni bierne



najczęściej miejscowo surowice

najczęściej miejscowo surowice

odpornościowe

odpornościowe



surowica przeciw różycy świń,

surowica przeciw różycy świń,



Sanoserum przeciw Pseudomonas

Sanoserum przeciw Pseudomonas

aeruginosa oraz immunoglobuliny,

aeruginosa oraz immunoglobuliny,

które są preparatami otrzymanymi z

które są preparatami otrzymanymi z

odpornościowej surowicy ludzkiej lub

odpornościowej surowicy ludzkiej lub

zwierzęcej przez izolację i

zwierzęcej przez izolację i

oczyszczenie frakcji gamma-

oczyszczenie frakcji gamma-

globulinowej o aktywności przeciwciał.

globulinowej o aktywności przeciwciał.

Antytoksyny

Antytoksyny



Immunoglobuliny przeciw toksynom

Immunoglobuliny przeciw toksynom

nazywane są również antytoksynami.

nazywane są również antytoksynami.

Są to oczyszczane frakcje gamma-

Są to oczyszczane frakcje gamma-

globuliny, pochodzącej z surowicy

globuliny, pochodzącej z surowicy

koni i bydła hiperimmunizowanych

koni i bydła hiperimmunizowanych

toksoidami, następnie toksynami

toksoidami, następnie toksynami

bakteryjnymi lub jadem żmij.

bakteryjnymi lub jadem żmij.

Uodpornienie czynne

Uodpornienie czynne



Szczepionkę stanowi antygen uzyskany

Szczepionkę stanowi antygen uzyskany

z patogennego drobnoustroju,

z patogennego drobnoustroju,

pozbawiony lub o znacznie

pozbawiony lub o znacznie

zmniejszonych właściwościach

zmniejszonych właściwościach

chorobotwórczych. W wyniku działania

chorobotwórczych. W wyniku działania

tego antygenu u człowieka dochodzi do

tego antygenu u człowieka dochodzi do

wzrostu odporności humoralnej i

wzrostu odporności humoralnej i

komórkowej utrzymującej się na ogół

komórkowej utrzymującej się na ogół

przez długi czas, który może być

przez długi czas, który może być

przedłużony w wyniku podania dawek

przedłużony w wyniku podania dawek

przypominających.

przypominających.