Zbiorowości,

Zbiorowości,

grupy i

grupy i

organizacje

organizacje

Struktura społeczna

Struktura społeczna

Struktura społeczna

Struktura społeczna



Społeczeństwo jest to zbiór ludzi o

Społeczeństwo jest to zbiór ludzi o

wspólnej kulturze, wspólnym terytorium i

wspólnej kulturze, wspólnym terytorium i

wspólnej tożsamości (ludzie oddziałują na

wspólnej tożsamości (ludzie oddziałują na

siebie w społecznie ustrukturalizowanej

siebie w społecznie ustrukturalizowanej

sieci wzajemnych stosunków

sieci wzajemnych stosunków



Kultura = wzór życia, wspólne terytorium

Kultura = wzór życia, wspólne terytorium

= wspólna przestrzeń do realizacji wzoru

= wspólna przestrzeń do realizacji wzoru

życia

życia



Pomiędzy ludźmi dochodzi do interakcji

Pomiędzy ludźmi dochodzi do interakcji

Elementy konstrukcyjne

Elementy konstrukcyjne

społeczeństwa

społeczeństwa



Struktura społeczna to trwały układ relacji

Struktura społeczna to trwały układ relacji

między elementami społeczeństwa. Do tych

między elementami społeczeństwa. Do tych

elementów należą status, rola,grupy, organizacje,

elementów należą status, rola,grupy, organizacje,

instytucje społeczne i wspólnoty terytorialne

instytucje społeczne i wspólnoty terytorialne



Status – pozycja danej osoby w strukturze

Status – pozycja danej osoby w strukturze

stosunków społecznych, odnosi się do sieci

stosunków społecznych, odnosi się do sieci

stosunków społecznych i określa konkretne

stosunków społecznych i określa konkretne

miejsce czy pozycję zajmowaną w tej sieci

miejsce czy pozycję zajmowaną w tej sieci



Ludzie mają wiele statusów społecznych matka,

Ludzie mają wiele statusów społecznych matka,

córka, hydraulik, kobieta Amerykanka włoskiego

córka, hydraulik, kobieta Amerykanka włoskiego

pochodzenia to wszystko może odnosić się do

pochodzenia to wszystko może odnosić się do

jednej osoby

jednej osoby

Status społeczny

Status społeczny



Status przypisany nadane bez woli

Status przypisany nadane bez woli

osoby (płeć, rasa)

osoby (płeć, rasa)



Status osiągany zależy od jakości, na

Status osiągany zależy od jakości, na

które jednostka ma pewien wpływ

które jednostka ma pewien wpływ

(małżeński, zawodowy)

(małżeński, zawodowy)



Status dominujący- główny status o

Status dominujący- główny status o

dużym znaczeniu (dla mężczyzn status

dużym znaczeniu (dla mężczyzn status

zawodowy, dla kobiety rodzinny)

zawodowy, dla kobiety rodzinny)

Rola

Rola



Status umiejscawia osobę w strukturze

Status umiejscawia osobę w strukturze

społecznej zaś rola określa różne aspekty

społecznej zaś rola określa różne aspekty

działań podejmowanych ze względu na

działań podejmowanych ze względu na

status.

status.



Socjologowie mówią o oczekiwaniach roli

Socjologowie mówią o oczekiwaniach roli

definiując normy społeczne właściwe

definiując normy społeczne właściwe

danemu statusowi. Termin wykonanie roli

danemu statusowi. Termin wykonanie roli

odnosi się do rzeczywistego zachowania

odnosi się do rzeczywistego zachowania

osoby, która odgrywa określoną rolę

osoby, która odgrywa określoną rolę

Rola a status

Rola a status



Osoba ma status, ale odgrywa, lub

Osoba ma status, ale odgrywa, lub

wykonuje rolę

wykonuje rolę



Wzajemnie przeplatają się ze sobą

Wzajemnie przeplatają się ze sobą

prawa i obowiązki związane ze

prawa i obowiązki związane ze

statusem społecznym i odgrywaną rolą

statusem społecznym i odgrywaną rolą



Z każdą pozycją wiąże się swoista pula

Z każdą pozycją wiąże się swoista pula

oczekiwań normatywnych, reguł

oczekiwań normatywnych, reguł

właściwego dla tej pozycji

właściwego dla tej pozycji

postępowania = rola społeczna

postępowania = rola społeczna

Cechy stosunków

Cechy stosunków

społecznych

społecznych



Wielość interakcji

Wielość interakcji



Trwałość

Trwałość



Stopień specjalizacji (mało lub wiele typów interakcji)

Stopień specjalizacji (mało lub wiele typów interakcji)



Normatywna regulacja (kierujemy się w postępowaniu

Normatywna regulacja (kierujemy się w postępowaniu

wzorami) – prawa i obowiązki

wzorami) – prawa i obowiązki



Równowaga praw i obowiązków w stosunku społecznym –

Równowaga praw i obowiązków w stosunku społecznym –

stosunek jest zrównoważony, jeśli jedna strona cieszy się

stosunek jest zrównoważony, jeśli jedna strona cieszy się

daleko większą pulą praw niż druga powiemy o stosunku

daleko większą pulą praw niż druga powiemy o stosunku

niezrównoważonym.

niezrównoważonym.



Stosunek eksploatatorski (pan – niewolnik)

Stosunek eksploatatorski (pan – niewolnik)



Roszczeniowy (szef – leniwy pracownik chroniony przez

Roszczeniowy (szef – leniwy pracownik chroniony przez

związki zawodowe)

związki zawodowe)



Określone obowiązki i prawa nadaje danej osobie jej

Określone obowiązki i prawa nadaje danej osobie jej

pozycja społeczna

pozycja społeczna

Typy stosunków

Typy stosunków

społecznych

społecznych

1.

1.

Przypisane – nabywane niezależnie od naszej

Przypisane – nabywane niezależnie od naszej

woli, bez możliwości wyboru

woli, bez możliwości wyboru

2.

2.

Osiągane – nabywane przez własne decyzje i

Osiągane – nabywane przez własne decyzje i

starania (np.. Pozycje zawodowe)

starania (np.. Pozycje zawodowe)

3.

3.

Pozycje osiągane zdobywamy zgodnie z

Pozycje osiągane zdobywamy zgodnie z

kryteriami uniwersalistycznymi (dającymi

kryteriami uniwersalistycznymi (dającymi

równe szanse wszystkim zainteresowanym)

równe szanse wszystkim zainteresowanym)

lub partykularystycznymi (dającymi z góry

lub partykularystycznymi (dającymi z góry

większe szanse albo eliminujące niektórych

większe szanse albo eliminujące niektórych

potencjalnych kandydatów ze względu na

potencjalnych kandydatów ze względu na

okoliczności bezpośrednio nie związane z

okoliczności bezpośrednio nie związane z

pozycją i rolą do której aspirują)

pozycją i rolą do której aspirują)

Typy stosunków w

Typy stosunków w

zależności od motywacji do

zależności od motywacji do

ich nawiązania

ich nawiązania

1.

1.

Stosunki instrumentalne

Stosunki instrumentalne

(uczestnictwo wiąże się z uzyskanie

(uczestnictwo wiąże się z uzyskanie

jakiś dóbr)

jakiś dóbr)

2.

2.

Stosunki autoteliczne (są celem

Stosunki autoteliczne (są celem

same w sobie)

same w sobie)

Stosunki formalne a

Stosunki formalne a

nieformalne

nieformalne



Adwokat, sędzia, ksiądz – muszą

Adwokat, sędzia, ksiądz – muszą

przestrzegać rygorystycznej i

przestrzegać rygorystycznej i

szczegółowej procedury.

szczegółowej procedury.

Nieprawidłowości w tym zakresie

Nieprawidłowości w tym zakresie

mogą prowadzić do unieważnienia

mogą prowadzić do unieważnienia

procedury (proces, ślub)

procedury (proces, ślub)



Stosunki nieformalne to miłość,

Stosunki nieformalne to miłość,

przyjaźń

przyjaźń

Zakres działań i interakcji

Zakres działań i interakcji

w ramach stosunku

w ramach stosunku

społecznego

społecznego



Rozproszone (stosunki pojemne,

Rozproszone (stosunki pojemne,

wielotematyczne)

wielotematyczne)



Zogniskowane (ograniczone,

Zogniskowane (ograniczone,

jednotematyczne)

jednotematyczne)



Trwałość stosunku społecznego (lekarz

Trwałość stosunku społecznego (lekarz

rodzinny a lekarz konsultant)

rodzinny a lekarz konsultant)



Stosunki ciągłe - o strukturalnie

Stosunki ciągłe - o strukturalnie

wbudowanym długim okresie

wbudowanym długim okresie



Stosunki terminowe

Stosunki terminowe

Typy stosunków

Typy stosunków



Stosunki egalitarne i nieegalitarne

Stosunki egalitarne i nieegalitarne



Stosunki homogamiczne i

Stosunki homogamiczne i

heterogamiczne

heterogamiczne



Stosunki intymne i oficjalne

Stosunki intymne i oficjalne

Konflikt roli

Konflikt roli



Zachodzi gdy związek między statusem

Zachodzi gdy związek między statusem

i rolą nie jest jeden do jednego (np.

i rolą nie jest jeden do jednego (np.

pracownik dziasłu personalnego)

pracownik dziasłu personalnego)



Pojawia się także wtedy, gdyprzepisy

Pojawia się także wtedy, gdyprzepisy

związane z dwoma, lub więcej

związane z dwoma, lub więcej

statusami są sprzeczne (gdy pilny

statusami są sprzeczne (gdy pilny

student na dzień przed egzaminem

student na dzień przed egzaminem

zostaje poproszony przez przyjaciela o

zostaje poproszony przez przyjaciela o

czasochłonną przysługę)

czasochłonną przysługę)

Kategorie społeczne i zbiory

Kategorie społeczne i zbiory

społeczne

społeczne



Kategorie i zbiory społeczne to

Kategorie i zbiory społeczne to

ludzie których łączy wspólna cecha

ludzie których łączy wspólna cecha

(np.. Wszyscy rudowłosi), podobny

(np.. Wszyscy rudowłosi), podobny

status (np.. Klasa robotnicza), czy

status (np.. Klasa robotnicza), czy

taka sama sytuacja (uczestnicy

taka sama sytuacja (uczestnicy

koncertu)

koncertu)

Grupa społeczna

Grupa społeczna



Grupa – dwie lub więcej osób, które

Grupa – dwie lub więcej osób, które

mają poczucie wspólnej tożsamości i

mają poczucie wspólnej tożsamości i

między którymi zachodzą

między którymi zachodzą

strukturalnie uporządkowane

strukturalnie uporządkowane

interakcje oparte na wspólnym

interakcje oparte na wspólnym

zestawie oczekiwań co do

zestawie oczekiwań co do

zachowania partnerów. Grupy są

zachowania partnerów. Grupy są

wyróżniającą się cechą życia

wyróżniającą się cechą życia

społecznego

społecznego

Organizacje

Organizacje



Organizacja to typ grupy specjalnie

Organizacja to typ grupy specjalnie

stworzony w celu wykonania zadania.

stworzony w celu wykonania zadania.

Organizacja ma sformalizowaną

Organizacja ma sformalizowaną

srtukturę, za pośrednictwem której stara

srtukturę, za pośrednictwem której stara

się wykonać to zadanie. Organizacje

się wykonać to zadanie. Organizacje

różnią się wielkością a także regułami

różnią się wielkością a także regułami

formalnymi i wymaganiami stawianymi

formalnymi i wymaganiami stawianymi

członkom, które umożliwiają

członkom, które umożliwiają

organizacjom osiągnięcie celu

organizacjom osiągnięcie celu

Instytucje społeczne

Instytucje społeczne



Większość elementów struktury społecznej jest

Większość elementów struktury społecznej jest

ze sobą powiązana. Grupy składają się ze

ze sobą powiązana. Grupy składają się ze

statusów, a organizacje tworzone są z wielu

statusów, a organizacje tworzone są z wielu

powiązanych statusów, a nawet grup

powiązanych statusów, a nawet grup

społecznych. Te elementy pozwalają budować

społecznych. Te elementy pozwalają budować

instytucje społeczne.

instytucje społeczne.



Instytucje społeczne – stabilne i trwałe układy

Instytucje społeczne – stabilne i trwałe układy

kulturowe i strukturalne, które pozwalają

kulturowe i strukturalne, które pozwalają

rozwiązywać problemy związane z

rozwiązywać problemy związane z

przekazywaniem wspólnego dziedzictwa, dbają o

przekazywaniem wspólnego dziedzictwa, dbają o

fizyczne i emocjonalne potrzeby swoich członków

fizyczne i emocjonalne potrzeby swoich członków

Typy społeczeństw

Typy społeczeństw

1.

1.

Myśliwsko – zbierackie

Myśliwsko – zbierackie

2.

2.

Kopieniackie

Kopieniackie

3.

3.

Pasterskie

Pasterskie

4.

4.

Rolnicze

Rolnicze

5.

5.

Przemysłowe

Przemysłowe

6.

6.

Postindustrialne

Postindustrialne

Grupy społeczne

Grupy społeczne

1.

1.

Typy grup:

Typy grup:



pierwotne i wtórne;

pierwotne i wtórne;



swoje i obce

swoje i obce



odniesienia

odniesienia

Jak powstają grupy?

Jak powstają grupy?



Styczność

Styczność



podobieństwo

podobieństwo

Normy grupowe

Normy grupowe



Tworzenie norm grupowych

Tworzenie norm grupowych



Konformizm

Konformizm

Struktura grupy

Struktura grupy



Statusy i role

Statusy i role



Hierarchia statusów

Hierarchia statusów



granice

granice

Procesy grupowe

Procesy grupowe



Porozumiewanie się

Porozumiewanie się



Konflikt

Konflikt



Spójność

Spójność



Przywództwo

Przywództwo



Grupowe podejmowanie decyzji

Grupowe podejmowanie decyzji



Znaczenie wielkości grupy

Znaczenie wielkości grupy