PODMIOTY PRAWA

PODMIOTY PRAWA

MIĘDZYNARODOWEGO

MIĘDZYNARODOWEGO

Pojęcie podmiotu

Pojęcie podmiotu



Niektórzy uważają ze podmiotami są tylko państwa.

Niektórzy uważają ze podmiotami są tylko państwa.



Inni- państwa, organizacje międzynarodowe, strony

Inni- państwa, organizacje międzynarodowe, strony

wojujące, a nawet jednostki.

wojujące, a nawet jednostki.



MTS-

MTS-

„Podmioty prawa, w systemie prawnym,

„Podmioty prawa, w systemie prawnym,

niekoniecznie są identyczne co do zakresu ich praw;

niekoniecznie są identyczne co do zakresu ich praw;

ich charakter zależy od potrzeby wspólnoty. Rozwój

ich charakter zależy od potrzeby wspólnoty. Rozwój

prawa międzynarodowego w ciągu jego historii

prawa międzynarodowego w ciągu jego historii

odbywał się pod wpływem wymogów życia

odbywał się pod wpływem wymogów życia

międzynarodowego, a stopniowy wzrost zbiorowych

międzynarodowego, a stopniowy wzrost zbiorowych

działań państw sprawił już, że pojawiły się

działań państw sprawił już, że pojawiły się

przykłady działania wykonywanego w płaszczyźnie

przykłady działania wykonywanego w płaszczyźnie

międzynarodowej przez inne podmioty, które nie są

międzynarodowej przez inne podmioty, które nie są

państwami.”

państwami.”

ALE, normy prawa międzynarodowego

ALE, normy prawa międzynarodowego

określają konkretne prawa i obowiązki

określają konkretne prawa i obowiązki

państw, kompetencje, prawa i i

państw, kompetencje, prawa i i

obowiązki organizacji

obowiązki organizacji

międzynarodowych, Stolicy Apostolskiej,

międzynarodowych, Stolicy Apostolskiej,

czy stron wojujących,

czy stron wojujących,

ALE NIE

ALE NIE

OKREŚLAJĄ KTO JEST PODMIOTEM

OKREŚLAJĄ KTO JEST PODMIOTEM

PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO.

PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO.



KPT- art. 3-

KPT- art. 3-

„Konwencja nie ma

„Konwencja nie ma

zastosowania do umów

zastosowania do umów

międzynarodowych zawieranych

międzynarodowych zawieranych

pomiędzy państwami a innymi

pomiędzy państwami a innymi

podmiotami prawa

podmiotami prawa

międzynarodowego oraz między tymi

międzynarodowego oraz między tymi

innymi pomiotami.”

innymi pomiotami.”

PODMIOTEM prawa

PODMIOTEM prawa

międzynarodowego

międzynarodowego

jest ten, kto

jest ten, kto

posiada prawa i obowiązki

posiada prawa i obowiązki

wynikające bezpośrednio z prawa

wynikające bezpośrednio z prawa

międzynarodowego.

międzynarodowego.

Rodzaje podmiotów prawa

Rodzaje podmiotów prawa

międzynarodowego

międzynarodowego

1.

1.

ZORGANIZOWANE

ZORGANIZOWANE

a.

a.

Terytorialne (suwerenne- państwa) i

Terytorialne (suwerenne- państwa) i

(niesuwerenne- trwałe, np. Andora i

(niesuwerenne- trwałe, np. Andora i

czasowe, np. strona wojująca)

czasowe, np. strona wojująca)

b.

b.

Bezterytorialne (organizacje

Bezterytorialne (organizacje

międzynarodowe)

międzynarodowe)

2. Niezorganizowane- jednostki

2. Niezorganizowane- jednostki

PAŃSTWO

PAŃSTWO



Suwerenna organizacja terytorialna

Suwerenna organizacja terytorialna



elementy pojęcia państwa wg.

elementy pojęcia państwa wg.

Konferencji z Montevideo:

Konferencji z Montevideo:

-

ludność,

ludność,

-

władza

władza

-

terytorium

terytorium

-

zdolność do utrzymywania stosunków

zdolność do utrzymywania stosunków

z innymi państwami.

z innymi państwami.

Suwerenność

Suwerenność



Niezależność władzy od jakiejkolwiek innej władzy

Niezależność władzy od jakiejkolwiek innej władzy



Jest cechą władzy państwowej, która personifikuje i

Jest cechą władzy państwowej, która personifikuje i

reprezentuje państwo w stosunkach

reprezentuje państwo w stosunkach

międzynarodowych

międzynarodowych



W sprawach międzynarodowych państwa

W sprawach międzynarodowych państwa

samodzielnie regulują stosunki z innymi państwami,

samodzielnie regulują stosunki z innymi państwami,

zgodnie ze swoimi interesami i potrzebami.

zgodnie ze swoimi interesami i potrzebami.



Pełna i wyłączna władza sprawowana przez państwo

Pełna i wyłączna władza sprawowana przez państwo

na swoim terytorium- zwierzchnictwo terytorialne.

na swoim terytorium- zwierzchnictwo terytorialne.



Czy jest jakaś granica suwerenności? Czy państwa

Czy jest jakaś granica suwerenności? Czy państwa

mogą postępować zupełnie dowolnie?

mogą postępować zupełnie dowolnie?

Prawa zasadnicze państw

Prawa zasadnicze państw



Są to prawa, które przysługują każdemu

Są to prawa, które przysługują każdemu

państwu od czasu jego powstania przez

państwu od czasu jego powstania przez

cały czas jego istnienia

cały czas jego istnienia



Wykształciły się na drodze zwyczajowej i

Wykształciły się na drodze zwyczajowej i

określają sytuację państwa w

określają sytuację państwa w

społeczności międzynarodowej.

społeczności międzynarodowej.



Wymagają poszanowania przez inne

Wymagają poszanowania przez inne

państwa.

państwa.

Prawa zasadnicze państw

Prawa zasadnicze państw



Prawo do istnienia

Prawo do istnienia



Praw do niezawisłości

Praw do niezawisłości



Prawo do równości

Prawo do równości



Prawo do obrotu (utrzymywania

Prawo do obrotu (utrzymywania

stosunków międzynarodowych)

stosunków międzynarodowych)



Prawo do czci.

Prawo do czci.

Prawa nabyte

Prawa nabyte



Różne dla wszystkich państw

Różne dla wszystkich państw



Wynikają z zaciągniętych zobowiązań

Wynikają z zaciągniętych zobowiązań

międzynarodowych.

międzynarodowych.

Powstanie państwa

Powstanie państwa



Jest efektem pewnego procesu

Jest efektem pewnego procesu

historycznego

historycznego



O powstaniu nowego państwa

O powstaniu nowego państwa

decyduje powstanie nowej władzy

decyduje powstanie nowej władzy

państwowej na pewnym terytorium i

państwowej na pewnym terytorium i

zanik władzy poprzedniej.

zanik władzy poprzedniej.

Sposoby powstania państwa

Sposoby powstania państwa



Oderwanie się części terytorium państwa i

Oderwanie się części terytorium państwa i

utworzenie nowego niezależnego państwa

utworzenie nowego niezależnego państwa



Rozpadnięcie się państwa na kilka państw i

Rozpadnięcie się państwa na kilka państw i

utworzenie nowego państwa

utworzenie nowego państwa



Połączenie się kilku państw i utworzenie

Połączenie się kilku państw i utworzenie

nowego państwa

nowego państwa



Utworzenie nowego państwa na terytorium

Utworzenie nowego państwa na terytorium

nie podlegającym niczyjej jurysdykcji.

nie podlegającym niczyjej jurysdykcji.

Upadek państwa

Upadek państwa



Ma miejsce, gdy zanika suwerenna

Ma miejsce, gdy zanika suwerenna

władza państwowa na określonym

władza państwowa na określonym

terytorium i nad określoną ludnością

terytorium i nad określoną ludnością



ŻADEN NARÓD NIE MOŻE WBREW

ŻADEN NARÓD NIE MOŻE WBREW

SWOJEJ WOLI BYĆ POZBAWIONY

SWOJEJ WOLI BYĆ POZBAWIONY

SWOJEGO PAŃSTWA.

SWOJEGO PAŃSTWA.



KNZ- zakaz niszczenia państwa- art.

KNZ- zakaz niszczenia państwa- art.

2 ust. 4-

2 ust. 4-

„wszyscy członkowie

„wszyscy członkowie

powstrzymają się w swych

powstrzymają się w swych

stosunkach międzynarodowych od

stosunkach międzynarodowych od

groźby użycia siły lub użycia jej

groźby użycia siły lub użycia jej

przeciwko integralności terytorialnej

przeciwko integralności terytorialnej

lub niepodległości jakiegokolwiek

lub niepodległości jakiegokolwiek

państwa.”

państwa.”

Sposoby upadku państwa

Sposoby upadku państwa



Inkorporacja

Inkorporacja



Rozpadnięcie się

Rozpadnięcie się



Połączenie

Połączenie

Ciągłość państw

Ciągłość państw



Czasowa okupacja całego terytorium

Czasowa okupacja całego terytorium

państwa

państwa



Rewolucyjna zmiana rządu, czy

Rewolucyjna zmiana rządu, czy



istotne zmiany granic państwowych

istotne zmiany granic państwowych

NIE POWODUJA ZMIAN W STATUSIE

NIE POWODUJA ZMIAN W STATUSIE

PAŃSTWA- JEST NADAL TYM SAMYM

PAŃSTWA- JEST NADAL TYM SAMYM

PODMIOTEM NA ARENIE

PODMIOTEM NA ARENIE

MIĘDZYNARODOWEJ.

MIĘDZYNARODOWEJ.

Sukcesja

Sukcesja



Problem sukcesji powstaje , gdy

Problem sukcesji powstaje , gdy

część państwa lub całe terytorium

część państwa lub całe terytorium

przechodzi pod władzę innego

przechodzi pod władzę innego

państwa.

państwa.



Co się wówczas dzieje z

Co się wówczas dzieje z

zobowiązaniami międzynarodowymi?

zobowiązaniami międzynarodowymi?

Sukcesja

Sukcesja



Gdy powstaje nowe państwo,

Gdy powstaje nowe państwo,

praktyka państw wskazuje na cztery

praktyka państw wskazuje na cztery

główne teorie:

główne teorie:

1.

1.

Tabula rasa

Tabula rasa

2.

2.

Prawa wyboru

Prawa wyboru

3.

3.

Kontynuacji z prawem wypowiedzenia

Kontynuacji z prawem wypowiedzenia

4.

4.

Prawa do namysłu

Prawa do namysłu

Sukcesja

Sukcesja



Konwencja wiedeńska o sukcesji państw

Konwencja wiedeńska o sukcesji państw

w stosunku do traktatów z 1978 r.

w stosunku do traktatów z 1978 r.



Konwencja wiedeńska o sukcesji państw

Konwencja wiedeńska o sukcesji państw

w odniesieniu do mienia państwowego,

w odniesieniu do mienia państwowego,

archiwów i długów państwowych z 1983

archiwów i długów państwowych z 1983

r.

r.



OBIE UZALEŻNIAJĄ KWESTIE SUKCESJI OD

OBIE UZALEŻNIAJĄ KWESTIE SUKCESJI OD

SPOSOBYU W JAKI POWSTAŁO PAŃSTWO.

SPOSOBYU W JAKI POWSTAŁO PAŃSTWO.

SUKCESJA W PRZYPADKU

SUKCESJA W PRZYPADKU

CESJI

CESJI



W przypadku traktatów- teoria

W przypadku traktatów- teoria

przesuwalności granic traktatowych.

przesuwalności granic traktatowych.



W przypadku mienia, archiwów i

W przypadku mienia, archiwów i

długów- prymat umowy sukcesyjnej.

długów- prymat umowy sukcesyjnej.

W przypadku braku umowy sukcesor

W przypadku braku umowy sukcesor

staje się posiadaczem mienia,

staje się posiadaczem mienia,

archiwów i długów.

archiwów i długów.

SUKCESJA W PRZYPADKU

SUKCESJA W PRZYPADKU

DEKOLONIZACJI

DEKOLONIZACJI



W przypadku traktatów- teoria tabula rasa.

W przypadku traktatów- teoria tabula rasa.

Jednakże sukcesor ma prawo jednostronnej

Jednakże sukcesor ma prawo jednostronnej

notyfikacji sukcesji w stosunku do umów

notyfikacji sukcesji w stosunku do umów

wielostronnych oraz nowacji umów

wielostronnych oraz nowacji umów

dwustronnych w drodze porozumienia z

dwustronnych w drodze porozumienia z

kontrahentem.

kontrahentem.



W przypadku mienia, archiwów i długów-

W przypadku mienia, archiwów i długów-

mienie i archiwa przechodzą na nowe

mienie i archiwa przechodzą na nowe

państwo. Długi reguluje umowa sukcesyjna,

państwo. Długi reguluje umowa sukcesyjna,

jeśli zaś jej nie ma sukcesor nie ma

jeśli zaś jej nie ma sukcesor nie ma

obowiązku spłaty długów poprzednika.

obowiązku spłaty długów poprzednika.

SUKCESJA W PRZYPADKU

SUKCESJA W PRZYPADKU

ZJEDNOCZENIA I UPADKU

ZJEDNOCZENIA I UPADKU

PAŃSTW

PAŃSTW



W przypadku traktatów- zasada automatycznej

W przypadku traktatów- zasada automatycznej

kontynuacji

kontynuacji

ipso iure,

ipso iure,

chyba, że umowa

chyba, że umowa

stanowi inaczej.

stanowi inaczej.



W przypadku mienia, archiwów i długów- jeśli

W przypadku mienia, archiwów i długów- jeśli

państwo powstało w wyniku zjednoczenia

państwo powstało w wyniku zjednoczenia

sukcesor przejmuje po poprzednikach. Jeśli zaś

sukcesor przejmuje po poprzednikach. Jeśli zaś

państwo powstaje w wyniku upadku rozdziela

państwo powstaje w wyniku upadku rozdziela

się pomiędzy sukcesorów w zależności od

się pomiędzy sukcesorów w zależności od

położenia, a długi proporcjonalnie.

położenia, a długi proporcjonalnie.

Suwerenność

Suwerenność



KNZ- art.. 2 ust. 1-

KNZ- art.. 2 ust. 1-

„suwerenna równość

„suwerenna równość

wszystkich państw”

wszystkich państw”



Deklaracja ZO ONZ-

Deklaracja ZO ONZ-

„Wszystkie państwa

„Wszystkie państwa

korzystają z suwerennej równości. Mają

korzystają z suwerennej równości. Mają

one równe prawa i obowiązki i są równymi

one równe prawa i obowiązki i są równymi

członkami wspólnoty międzynarodowej,

członkami wspólnoty międzynarodowej,

niezależnie od różnic gospodarczych,

niezależnie od różnic gospodarczych,

społecznych czy politycznych.”

społecznych czy politycznych.”

Wykonywanie władzy

Wykonywanie władzy

suwerennej

suwerennej



Władze państwowe zarówno na

Władze państwowe zarówno na

zewnątrz jak i wewnątrz nogą działać

zewnątrz jak i wewnątrz nogą działać

tak, jak to uważają za

tak, jak to uważają za

słuszne

słuszne

i

i

najbardziej zgodne

najbardziej zgodne

z interesami i

z interesami i

potrzebami danego państwa, a

potrzebami danego państwa, a

więc że mogą działać dowolnie,

więc że mogą działać dowolnie,

według własnego uznania.

według własnego uznania.



Granica???

Granica???

KAŻDE PAŃSTWO MOŻE ROBIĆ

KAŻDE PAŃSTWO MOŻE ROBIĆ

WSZYSTKO, CO NIE JEST

WSZYSTKO, CO NIE JEST

ZAKAZANE PRZEZ PRAWO

ZAKAZANE PRZEZ PRAWO

MIEDZYNARODOWE WIĄŻĄCE TO

MIEDZYNARODOWE WIĄŻĄCE TO

PAŃSTWO.

PAŃSTWO.

Kompetencje własne

Kompetencje własne

państwa

państwa



To co należy do kompetencji własnej

To co należy do kompetencji własnej

państwa określone jest przez stan

państwa określone jest przez stan

aktualnych zobowiązań

aktualnych zobowiązań

prawnomiędzynarodowych.

prawnomiędzynarodowych.



Zakres kompetencji własnych jest

Zakres kompetencji własnych jest

zmienny w czasie i podmiotowo.

zmienny w czasie i podmiotowo.

Zasada nieinterwencji

Zasada nieinterwencji



Zakaz mieszania się państw (i

Zakaz mieszania się państw (i

organizacji międzynarodowych) w

organizacji międzynarodowych) w

sprawy należące do kompetencji

sprawy należące do kompetencji

własnej innych państw.

własnej innych państw.



Równość państw (państwa prawnie

Równość państw (państwa prawnie

są równe, każde państwo korzysta z

są równe, każde państwo korzysta z

prawa pełnej suwerenności,

prawa pełnej suwerenności,

osobowość państwa, jak również jego

osobowość państwa, jak również jego

integralność terytorialna i

integralność terytorialna i

niezależność polityczna muszą być

niezależność polityczna muszą być

szanowane).

szanowane).

Rodzaje państw

Rodzaje państw



Państwa jednolite

Państwa jednolite



Państwa złożone

Państwa złożone



Państwa rozwijające się

Państwa rozwijające się



Państwa śródlądowe

Państwa śródlądowe



Państwa o niekorzystnym położeniu

Państwa o niekorzystnym położeniu

geograficznym

geograficznym



Państwa archipelagowe

Państwa archipelagowe



Państwa trwale neutralne

Państwa trwale neutralne

Podmioty prawa

Podmioty prawa

międzynarodowego inne niż

międzynarodowego inne niż

państwa

państwa



Organizacje międzynarodowe

Organizacje międzynarodowe

-

Kiedy organizacja międzynarodowa

Kiedy organizacja międzynarodowa

może być uznana za podmiot prawa

może być uznana za podmiot prawa

międzynarodowego? I co z tego

międzynarodowego? I co z tego

wynika?

wynika?



Ius contrahendi

Ius contrahendi



Przywileje i immunitety (nietykalność

Przywileje i immunitety (nietykalność

siedziby organizacji, immunitet sądowy i

siedziby organizacji, immunitet sądowy i

egzekucyjny jej majątku, zwolnienia

egzekucyjny jej majątku, zwolnienia

podatkowe, ułatwienia komunikacyjne,

podatkowe, ułatwienia komunikacyjne,

pewne przywileje i immunitety

pewne przywileje i immunitety

przysługujące jej członkom).

przysługujące jej członkom).



Roszczenia międzynarodowe, np. za starty

Roszczenia międzynarodowe, np. za starty

poniesione przez nie same oraz przez ich

poniesione przez nie same oraz przez ich

funkcjonariuszy.

funkcjonariuszy.



Odpowiedzialność międzynarodowa

Odpowiedzialność międzynarodowa

Niesuwerenne organizacje

Niesuwerenne organizacje

terytorialne

terytorialne



Organizacje, które nie należą do

Organizacje, które nie należą do

terytorium żadnego państwa, ale

terytorium żadnego państwa, ale

same też nie są państwami, bo ich

same też nie są państwami, bo ich

władze nie dysponują suwerennością.

władze nie dysponują suwerennością.

Watykan, Stolica Apostolska

Watykan, Stolica Apostolska



Stolica apostolska- konkordaty,

Stolica apostolska- konkordaty,

czynne i bierne prawo legacji. Może

czynne i bierne prawo legacji. Może

zawierać umowy zarówno w swoim

zawierać umowy zarówno w swoim

imieniu, jak i Państwa Watykańskiego.

imieniu, jak i Państwa Watykańskiego.



Watykan- znajduje się pod władzą

Watykan- znajduje się pod władzą

suwerenną S. Apostolskiej, ale jest

suwerenną S. Apostolskiej, ale jest

stroną umów pocztowych, czy

stroną umów pocztowych, czy

telekomunikacyjnych.

telekomunikacyjnych.

Podmiotowość narodu

Podmiotowość narodu



Powstańcy- grupa walcząca jest uznana za

Powstańcy- grupa walcząca jest uznana za

powstańców wówczas gdy państwo nie chce

powstańców wówczas gdy państwo nie chce

ze względów politycznych uznać jej za

ze względów politycznych uznać jej za

stronę wojującą. Poprzez takie uznanie

stronę wojującą. Poprzez takie uznanie

stwierdza się, że dana grupa sprawuje

stwierdza się, że dana grupa sprawuje

faktyczną władzę nad danym terytorium i że

faktyczną władzę nad danym terytorium i że

jest gotowe nawiązać z daną grupa stosunki

jest gotowe nawiązać z daną grupa stosunki

o ograniczonym zakresie ze względu na

o ograniczonym zakresie ze względu na

konieczność ochrony własnych interesów.

konieczność ochrony własnych interesów.



Strona wojująca- uznaje się za taką

Strona wojująca- uznaje się za taką

wówczas gdy spełnione są 3 warunki:

wówczas gdy spełnione są 3 warunki:

1.

1.

Grupa powstańcza jest

Grupa powstańcza jest

zorganizowana (posiada władze)

zorganizowana (posiada władze)

2.

2.

Sprawuje kontrolę nad terytorium

Sprawuje kontrolę nad terytorium

3.

3.

Przestrzega praw i zwyczajów

Przestrzega praw i zwyczajów

wojennych.

wojennych.

Podmiotowość jednostek

Podmiotowość jednostek



Czy jednostki mogą posiadać prawa i

Czy jednostki mogą posiadać prawa i

obowiązki wynikające z prawa

obowiązki wynikające z prawa

międzynarodowego???

międzynarodowego???



Tylko jeśli poprzez swoje zachowanie

Tylko jeśli poprzez swoje zachowanie

nabywają uprawnienia lub obowiązki

nabywają uprawnienia lub obowiązki

wynikające z prawa

wynikające z prawa

międzynarodowego

międzynarodowego

Podmiotowość jednostek

Podmiotowość jednostek



Skarga do Europejskiego Trybunału

Skarga do Europejskiego Trybunału

Praw Człowieka- po wykorzystaniu

Praw Człowieka- po wykorzystaniu

wszystkich środków odwoławczych

wszystkich środków odwoławczych

jednostka może wnieść skargę do

jednostka może wnieść skargę do

Trybunału przeciwko państwu. W

Trybunału przeciwko państwu. W

czasie trwania postępowania

czasie trwania postępowania

korzysta z atrybutów podmiotowości

korzysta z atrybutów podmiotowości

prawnomiędzynarodowej.

prawnomiędzynarodowej.