Podmioty prawa międzynarodowego
Pojęcie podmiotu prawa międzynarodowego
Atrybuty podmiotowości międzynarodowe
Rodzaje podmiotów prawa międzynarodowego
Państwo w stosunkach międzynarodowych
pojęcie państwa
władza państwowa
immunitet państwa
powstanie i upadek państwa
ciągłość (identyczność) państwa
sukcesja państw
uznanie międzynarodowe
rodzaje państw
Podmioty prawa międzynarodowego inne niż państwa
organizacje międzynarodowe
niesuwerenne jednostki terytorialne
Watykan-Stolica Apostolska
naród, strona wojująca
zakony rycerskie
Zagadnienie podmiotowości prawnomiędzynarodowej jednostek
Zagadnienie podmiotowości prawnomiędzynarodowej osób prawnych
1. Atrybuty podmiotowości międzynarodowej
ius tractatuum
prawo zawierania umów międzynarodowych, pośrednio - prawo uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych |
ius legationis
prawo legacji - utrzymywania stosunków dyplomatycznych: prawo przyjmowania (legacja bierna) i wysyłania (legacja czynna) przedstawicieli dyplomatycznych |
ius standi
prawo występowania z roszczeniami międzynarodowymi oraz obowiązek ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej
|
2. Rodzaje podmiotów prawa międzynarodowego:
zorganizowane |
niezorganizowane (jednostka) |
|
terytorialne |
bezterytorialne (organizacje międzynarodowe) |
|
3. Rodzaje państw
1 |
państwa jednolite
- reprezentowane przez jeden centralny rząd, który nabywa uprawnienia oraz zaciąga zobowiązania w imieniu całego państwa;
|
państwa złożone
- w niektórych państwach związkowych ich części składowe mają ograniczone prawo występowania w stosunkach międzynarodowych |
||
2 |
państwa rozwijające się
- klasyfikacja ze względu na stopień rozwoju gospodarczego; o przynależności do grupy państw rozwijających się („Grupa 77”) decydowały trzy elementy: 1) wola zainteresowanego państwa; 2) uznanie ze strony innych państw rozwijających się; 3) uznanie za państwo rozwijające się ze strony państw wysoko rozwiniętych |
|||
3 |
państwa śródlądowe
- mają utrudniony dostęp do morza i bogactw morskich - - pełne prawo do korzystania z wolności mórz; - nie mogą ustanawiać stref przybrzeżnych i czerpać z nich korzyści gospodarczych |
państwa o niekorzystnym położeniu geograficznym
- mają dostęp do morza, ale ze względu na swoje położenie nie mogą ustanowić 200-milowych sfer ekonomicznych - ograniczony dostęp do bogactw morskich |
państwa archipelagowe
- ich całe terytorium składa się z archipelagów i wysp; - mogą zawłaszczać obszary morskie położone między wyspami archipelagów, które stanowią tzw. wody archipelagowi |
|
4 |
państwa trwale neutralne
- status neutralności: wola zainteresowanego państwa i uznanie go przez inne państwa; - zobowiązane jest nie brać udziału w konfliktach zbrojnych między innymi państwami; nie może zaciągać żadnych zobowiązań mogących uwikłać je w wojnę; musi powstrzymać się w blokadach politycznych - jest uprawnione do obrony swego terytorium przeciwko wszelkiemu zbrojnemu atakowi;
|
4. Przedmiot uznania
uznanie państwa
- jednostronny akt, za pomocą którego państwo lub państwa oświadczają lub milcząco przyjmują, że istniejącą organizację terytorialną uważają za państwo ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami - nie pociąga nawiązania z danym państwem stosunków dyplomatycznych - ma charakter deklaratywny |
uznanie rządu
- jednostronny akt państwa, w którym oświadcza ono lub milcząco przyjmuje, że nowy rząd jest organem właściwym do reprezentowania swego państwa w stosunkach międzynarodowych i że uznający chce utrzymywać stosunki z tym rządem - ma charakter deklaratywny - posiada duże znaczenie polityczne i prawne |
uznanie powstańców lub strony wojującej
- powstanie i wojna domowa na terytorium danego państwa - ma charakter konstytutywny - może nastąpić ze strony państwa macierzystego lub państw trzecich - może być udzielone wyraźnie lub milcząco |
5. Rodzaje uznania
I |
uznanie deklaratywne
istnienie tego co się uznaje, nie zależy od aktu uznania; uznanie nie tworzy nowej sytuacji prawnej lub nowego podmiotu prawa międzynarodowego |
uznanie konstytutywne
tworzy nową sytuację prawną lub nowy podmiot prawa międzynarodowego, który bez aktu uznania nie istniałby |
II |
uznanie wyraźne
państwo oświadcza, że uznaje nowe państwo, nowy rząd, powstańców lub stronę wojującą |
uznanie domniemane
wyraża się w określonym postępowaniu państwa uznającego, np. nawiązanie stosunków dyplomatycznych lub konsularnych |
III |
uznanie de iure
uważane za pełne i ostatecznie udzielone; stosowane gdy uznawany podmiot spełnia wszelkie warunki niezbędne do jego uznania |
uznanie de facto
uważane za niepełne, prowizoryczne, może być w każdej chwili cofnięte; stosowane gdy uznawany podmiot nie spełnia wszystkich warunków niezbędnych do uznania de iure, a uznający ma interes w nawiązaniu z nim stosunków |
PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE
Podmioty prawa międzynarodowego