Neurofizjologiczne zasady

w rehabilitacji

pediatrycznej

1. Pozytywne nastawienie do pacjenta i jego

problemów (motywacja terapeuty).

2. Globalna obserwacja pacjenta (nie tylko chorej

części ciała).

3. Współpraca z pacjentem – dzieckiem i jego

rodzicami.

4. Praca nad problemem funkcjonalnym.
5. Bezbolesna praca z pacjentem.
6. Pozytywne rozpoczęcie terapii.
7. Uwzględnienie globalnych czynności ruchowych.
8. Myślenie funkcjonalne – aktywności dnia

codziennego i uczestnictwo w życiu codziennym
(dostosowanie otoczenia do możliwości
dziecka).

9. Poziom, natężenie i ilość stymulacji muszą być

dostosowane indywidualnie do możliwości

dziecka (zbyt mała, jak i nadmierna stymulacja

może być niekorzystna dla pacjenta).

10. Odpowiednie pozycje wyjściowe, zapewniające

stabilizację, liniowość, optymalną pracę.

11.Najpierw poprawa mobilności, a następnie

przejście do ruchu – funkcji.

12. Utrzymanie kontaktu manualnego, werbalnego

i wzrokowego.

13. Praca z dzieckiem, a nie za dziecko.
14. Zabawa – jeśli będzie aktywność dziecka i

sukces, wtedy dziecko będzie chciało bawić się

dalej, gdyż będzie miało motywację.

15. Instruktaż ćwiczeń dla rodziców (kontynuacja

pracy w domu).

16. Wieloprofilowe usprawnianie dziecka (w

zależności od potrzeb: kinezyterapia,
fizykoterapia, terapia zajęciowa,
logopedyczna, psychologiczna,
pedagogiczna, muzykoterapia i inne).

17. Wyznaczanie krótko- i długoterminowych

celów terapii. Cele te powinny być:
S – specyficzne
M – mierzalne
A – akceptowalne
R – realne
T – zmieniające się w czasie.

Wybrane metody rehabilitacji

dzieci

Metoda NDT-Bobath
Skrót oznacza neurodevelopmental treatment.

Jest to metoda stworzona przez Bertę i Karela Bobathów,

pierwotnie dla osób dorosłych. Prowadzili oni obserwacje

dotyczące:

-wpływu samokontroli na napięcie mięśniowe podczas

wykonywania ruchów – nauka czucia własnego ruchu

(zapanowanie nad spastycznością),

-wpływu ułożenia proksymalnych części ciała na ruchy

części dystalnych,

-stosowania specyficznych pozycji ułożeniowych ciała

zmniejszających nieprawidłowości, hamujących

przetrwałe odruchy oraz wpływających na napięcie

mięśni,

-wyzwalania ruchów z tzw. punktów kluczowych – punktów

kontroli ruchu (głowa, obręcz barkowa, obręcz biodrowa).

Metoda została z czasem zmodyfikowana i

przystosowana do pracy z niemowlętami i dziećmi przez

Elizabeth Koeng i Mary Quinnton.

Główne aspekty koncepcji NDT-Bobath:
>wnikliwa obserwacja i ocena możliwości pacjenta z

uwzględnieniem jakości ruchu,

>analiza możliwości pacjenta, pierwotnych problemów i

wtórnych zaburzeń,

>określenie trudności w wykonywaniu czynności

ruchowych,

>zastosowanie specyficznych technik w nauce czynności.

Praca w tej metodzie polega na podążaniu za

naturalnym rozwojem dziecka. Pozycje wyjściowe do

stymulacji są maksymalnie zbliżone do pozycji

prezentowanych przez zdrowe dzieci lub, jeśli nie jest to

możliwe, stosuje się elementy ułatwiające przyjęcie

takiej pozycji, np.: wałki, piłki, kliny itp. Stosuje się

techniki ułatwiające ruch, aby dziecko wykazywało

maksimum własnej aktywności.

Zalety metody:

-stymuluje i normalizuje rozwój ruchowy nie

zakłócając potrzeb rozwojowych dziecka:
ruchu, miłości, bezpieczeństwa,

-nie zaburza fizjologicznego rozkładu dnia

w życiu dziecka i jego rodziny,

-nie zaburza interakcji rodzice – dziecko.

Metoda Vojty

Jest to metoda diagnostyczno-terapeutyczna.

Stworzona została przez prof. Vojtę dla

wcześniaków i dzieci z grupy ryzyka.

Obejmowała dzieci do 2 roku życia, następnie

została rozszerzona na starsze dzieci, młodzież i

osoby dorosłe.

Część diagnostyczna metody obejmuje ocenę

rozwoju psychoruchowego na podstawie siedmiu

reakcji ułożeniowych:

-próby trakcyjnej (podciągania), obejmującej

cztery chwyty za ręce lub przedramiona,

-reakcji zawieszenia pachowego, poziomego i

pionowego,

-reakcji wychylenia bocznego.

Głównym założeniem tej metody jest pogląd, że

bierne ruchy wykonane przez terapeutę (lub

rodzica) poszczególnymi częściami ciała,

powodują czynną reakcję układu nerwowo-

mięśniowego. Powstające w ten sposób bodźce

mają wywołać ściśle określony kompleks ruchu.

Ponadto Vojta odkrył wrodzone wzorce ruchowe,

które mają wszelkie cechy lokomocji (podstawowe

wzorce to obrót i pełzanie), które są wyzwalane z

odpowiednich stref. Terapia powinna być

przeprowadzana 4 x dziennie, za każdym razem

od 5 do 20 minut.

Postępowanie to ma na celu zróżnicowanie pracy

mięśni, zmianę napięcia mięśniowego,

wytworzenie prawidłowego współdziałania między

grupami mięśni. W czasie terapii oprócz reakcji

ruchowych może dochodzić do poprawy funkcji

narządów wewnętrznych oraz mowy.

Zalety metody:

-rozwinięta diagnostyka,
-stymulacja rozwoju psychoruchowego,
-poprawa funkcji wegetatywnych.

System kierowanego

nauczania

System ten dawniej nazywany był metodą Peto,

od nazwiska twórcy Andreasa Peto –

węgierskiego lekarza i pedagoga.

Metoda służy usprawnianiu dzieci w wieku

przedszkolnym i szkolnym. Jej cechą

charakterystyczną jest połączenie w jedna

całość usprawniania psychopedagogicznego,

leczniczego oraz społecznego. W tej metodzie

najwięcej czasu przeznacza się na naukę

samoobsługi: samodzielnego jedzenia, ubierania

się, mycia, załatwiania potrzeb fizjologicznych.

To pomaga w rozwoju mocnego poczucia

własnej wartości. Za niezwykle ważne uważa się

prowadzenie dzieci stale przez te same osoby,

zwane przewodnikami. W terapii stosuje się

specjalne meble: stoły, siedziska, drabinki.

Zalety metody:
-integralne podejście do rozwoju

dziecka,

-nacisk na samodzielność.