Udział firmy w rynku
Celem analizy udziału w rynku jest określenie
pozycji przedsiębiorstwa jako punktu
wyjścia do podejmowania decyzji.
Określenie udziału w rynku ma decydujący
wpływ na
siłę przedsiębiorstwa
w stosunku do konkurentów
oraz
pozycję negocjacyjną wobec
nabywców.
Udział w rynku marki X =
sprzedaż marki X/ sprzedaż
globalna na rynku odniesienia
Pomiary udziału w
rynku :
Absolutny udział w rynku – udział sprzedaży
danego przedsiębiorstwa w ogólnej sprzedaży
analizowanych produktów na danym rynku;
Udział w rynku docelowym – udział sprzedaży
danego przedsiębiorstwa w sprzedaży tego
segmentu rynku, do którego przedsiębiorstwo
adresuje swoją ofertę;
Relatywny udział w rynku – stosunek sprzedaży
danego przedsiębiorstwa do sprzedaży trzech
największych konkurentów.
Względny udział w rynku – stosunek sprzedaży
danego przedsiębiorstwa do sprzedaży największego
konkurenta. W przypadku, gdy przyjmuje on wartość
z przedziału <1,3> można mówić o dominacji.
Udział w rynku a obroty
firmy
Udział przedsiębiorstwa na rynku
można określić za pomocą obrotów
przedsiębiorstwa.
Formuła ta wykorzystuje zależność,
jaka zachodzi pomiędzy wielkością
obrotów
a wpływem czynników zewnętrznych,
wewnętrznych i interakcji pomiędzy
podmiotami rynku.
Na obroty firmy mają wpływ
następujące grupy czynników
:
Czynniki egzogeniczne: dochody, płeć, wiek
konsumentów, liczba i struktura ludności,
zatrudnienie, pochodzenie społeczne. Ta grupa
czynników wpływa na ogólne rozmiary popytu,
określane jako pojemność rynku;
Czynniki endogeniczne: operatywność
przedsiębiorstwa, umiejętność współpracy i
doboru dostawców i odbiorców, wyposażenie,
sprzęt itp. Czynniki wewnętrzne kształtują cenę
oferowanych produktów;
Efekty interakcji dotyczące współdziałania i
konkurencji pomiędzy podmiotami rynku i pozycji
przedsiębiorstwa na tle tych procesów. Są
związane z udziałem przedsiębiorstwa w rynku.
Wartość obrotów
(sprzedaż)
Q – pojemność rynku mierzona
ilością potencjalnego popytu;
u – udział przedsiębiorstwa w
ogólnej pojemności rynku;
p – cena produktu sprzedawanego
przez dane przedsiębiorstwo
p
u
Q
S
Zmiana wartości
obrotów
0
0
0
1
1
1
0
1
p
u
Q
p
u
Q
S
S
S
Metoda podstawień
łańcuchowych
Efekty zmian obrotów:
a) efekt zmiany ceny
b) efekt zmiany udziału
c)
efekt
zmiany
popytu
(najważniejszy)
0
1
0
0
0
1
0
1
0
1
1
1
Q
Q
p
u
u
u
p
Q
p
p
u
Q
S
Efekt zmiany popytu
Podstawowym i najważniejszym
efektem jest efekt popytu,
który odzwierciedla wpływ
wszystkich czynników
związanych
z ogólną pojemnością rynku
na obroty przedsiębiorstwa.
0
1
0
0
Q
Q
p
u
Efekt zmiany popytu
(+) Dodatni efekt popytowy to
rynek jest chłonny – tzw. efekt ssania
(jeżeli Q1-Q0>0 – rośnie popyt na
dane dobro)
(-) Ujemny efekt popytowy to rynek
jest nasycony tzw. efekt ciśnienia
(jeżeli Q1-Q0<0 – maleje popyt na
dane dobro)
0
1
0
0
Q
Q
p
u
Efekt udziału
Drugi co do ważności efekt, który
uwzględnia czynniki interakcyjne
pomiędzy podmiotami rynku
(+) wzrost konkurencyjności –
wzrost udziału firmy w rynku
(-) spadek konkurencyjności –
spadek udziału firmy w rynku
0
1
0
1
u
u
p
Q
Efekt cenowy
związany jest z czynnikami
wewnętrzymi
należy go jednak rozpatrywać
równolegle z efektem udziału,
ponieważ wzrost lub spadek cen
związany może być ze spadkiem lub
wzrostem udziału w rynku
0
1
1
1
p
p
u
Q
Interpretacja efektu
cenowego
Dodatni efekt cenowy (wzrost ceny
w stosunku do okresu bazowego)
może wywołać zarówno spadek
udziału przedsiębiorstwa w rynku, czyli
ujemny efekt udziału jak i jego wzrost.
Interpretacja tego zjawiska opiera się
na odniesieniu do różnicy pomiędzy
tymi efektami (cenowym i udziału)
Efekt cenowy a efekt
udziału
Różnica dodatnia (> 0) pozytywny wpływ
zmiany ceny na obroty przedsiębiorstwa,
ponieważ zmiana udziału w rynku nie
zakłóciła wzrostu obrotów,
Różnica
ujemna
(<0)
świadczy
o
negatywnym wpływie zmiany ceny na
obroty przedsiębiorstwa, ponieważ zmiana
udziału w rynku zakłóciła wzrost obrotów
(wpłynęła na niego negatywnie)
0
0
1
1
1
0
1
0
1
0
1
1
1
p
u
p
u
Q
u
u
p
Q
p
p
u
Q
Pozytywnym zjawiskiem są też
dodatnie znaki obydwu efektów,
negatywnym zaś – znaki ujemne
(czyli relacje: zmiany ceny w
stosunku do okresu bazowego i
relacje zmiany udziału w stosunku do
okresu bazowego).