Od ekonomiki do
ekonomiki jakości w
przedsiębiorstwach
dr inż. Maciej Szafrański
Ekonomia
Wg S.Marciniaka
Nauka badająca relacje jakie zachodzą
w procesie gospodarowania między celami
i środkami a alternatywnymi możliwościami
ich użycia.
W tym sensie - nauka opisowa
Nauka dążąca do wykrycia prawidłowości,
które rządzą procesami gospodarowania
W tym sensie – nauka teoretyczna
Miejsce ekonomiki jakości w
grupie dyscyplin i poddyscyplin
zaliczanych
do nauk ekonomicznych
DYSCYPLINY I PODDYSCYPLINY
ZALICZANE DO NAUK
EKONOMICZNYCH
DYSCYPLINY I PODDYSCYPLINY
ZALICZANE DO NAUK
EKONOMICZNYCH
ekonomia
nauki
o zarządzaniu
towaroznawstwo
statystyka
gospodarcza
ekonometria
historia
gospodarcza
geografia
gospodarcza
ekonomika
jakości
ekonomika
jakości
dyscypliny
poddyscypliny
ekonomiki
szczegółowe
Ekonomika
poddyscyplina naukowa zajmująca
się zagadnieniami ekonomicznymi
związanymi z poszczególnymi
gałęziami gospodarki, rodzajami
działalności gospodarczej lub innymi
systemami wyróżnianymi w
gospodarce na poziomie makro lub
mikro.
Kryteria stosowane
przy wyróżnianiu ekonomiki
przedmiotowe - prowadzi do wyróżnienia ekonomiki ze
względu na rodzaj działalności gospodarczej; jest ono
stosowane, kiedy przedmiot rozważań stanowią
ekonomiczne aspekty danego segmentu rynku albo
branży, ale zbędne jest odnoszenie się do konkretnych
jednostek;
podmiotowe - służy wyróżnieniu ekonomik ze względu
na podmiot do jakiego odnosi się zagadnienia
ekonomiczne; stosowane, kiedy istotne staje się
poznanie i objaśnienie prawidłowości zachowania się i
ekonomicznych zasad wszelkiej działalności podmiotów;
przedmiotowo-podmiotowe – stosowane jeśli istnieje
konieczność wyjaśnienia zjawisk ekonomicznych w
zakresie wybranego obszaru funkcjonowania
przedsiębiorstwa (instytucji) lub grupy przedsiębiorstw
(instytucji)
poddyscyplina naukowa
zajmująca się zagadnieniami
ekonomicznymi związanymi z
jakością, wyróżnianymi w
gospodarce
na poziomie makro lub mikro
Ekonomika jakości
Przedmiot ekonomiki jakości
I PŁASZCZYZNA
ekonomia opisywana w
ujęciu jakościowym
(kwalitologicznym),
wraz z
charakterystycznym dla
niej systemem cech
ekonomicznych
II PŁASZCZYZNA
jakość opisywana w
ujęciu ekonomicznym
cechy ekonomiczne i ich stany oraz relacje między
nimi, a także relacje między cechami ekonomicznymi a
wszystkimi pozostałymi cechami w systemie
gospodarczym
Jakość ekonomiczna
Każdy obiekt posiada swoje cechy,
które tworzą jego jakość.
Cechy ekonomiczne obiektu tworzą
jego jakość cząstkową zwaną
jakością ekonomiczną.
GOSPODARKA
PRZEDSIĘBIORSTWA
GOSPODARSTWA DOMOWE
...
cechy
wynikające
z systemowego
charakteru
gospodarki
ce
ch
y
sy
st
em
ow
e
ja
ko
ść
s
ys
te
m
ow
a
- nakład
- koszt
- zysk
- cena
- ...
ce
ch
y
ek
on
om
ic
zn
e
ja
ko
ść
e
ko
no
m
ic
zn
a
- nakład
- koszt
- zysk
- cena
- ...
ce
ch
y
ek
on
om
ic
zn
e
ja
ko
ść
e
ko
no
m
ic
zn
a
- nakład
- koszt
- zysk
- cena
- ...
ce
ch
y
ek
on
om
ic
zn
e
ja
ko
ść
e
kon
om
ic
zn
a
- nakład
- koszt
- zysk
- cena
- ...
ce
ch
y
ek
on
om
ic
zn
e
ja
ko
ść
e
ko
no
m
ic
zn
a
...
ce
ch
y
te
ch
ni
cz
ne
ja
ko
ść
te
ch
ni
cz
na
...
ce
ch
y
te
ch
ni
cz
ne
ja
ko
ść
te
ch
ni
cz
na
...
ce
ch
y
te
ch
ni
cz
ne
ja
ko
ść
te
ch
ni
cz
na
...
ce
ch
y
te
ch
ni
cz
ne
ja
ko
ść
tec
hn
ic
zn
a
...
ce
ch
y
or
ga
ni
za
cy
jn
e
ja
ko
ść
o
rg
an
iz
ac
yj
na
...
ce
ch
y
or
ga
ni
za
cy
jn
e
ja
ko
ść
o
rg
an
iz
ac
yj
na
...
ce
ch
y
or
ga
ni
za
cy
jn
e
ja
ko
ść
o
rg
an
iz
ac
yj
na
...
ce
ch
y
or
ga
ni
za
cy
jn
e
ja
ko
ść
o
rg
an
iz
ac
yj
na
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
C
A
Ł
K
O
W
IT
A
J
A
K
O
ŚĆ
P
R
Z
E
D
SI
Ę
B
IO
R
ST
W
(
W
T
Y
M
I
C
H
P
R
O
D
U
K
T
Ó
W
)
...
...
...
C
A
Ł
K
O
W
IT
A
J
A
K
O
ŚĆ
G
O
SP
O
D
A
R
ST
W
D
O
M
O
W
Y
C
H
...
...
...
...
...
...
...
C
A
Ł
K
O
W
IT
A
J
A
K
O
ŚĆ
G
O
SP
O
D
A
R
K
I
Miejsce cech ekonomicznych
Miejsce cech ekonomicznych
(jakości ekonomicznej) w systemie
(jakości ekonomicznej) w systemie
cech gospodarki (jakości
cech gospodarki (jakości
gospodarki)
gospodarki)
Zakres ekonomiki jakości
Makroekonomika jakości zajmuje się ekonomicznymi aspektami jakości całej
gospodarki, w tym jakością ekonomiczną gospodarki.
Mikroekonomika jakości zajmuje się następującymi zagadnieniami:
wpływ ograniczoności zasobów podmiotów działających na rynku na jakość ich działań i
jakość skutków tych działań (w tym produktów);
skuteczność działań jakościowych podmiotów na rynku, w warunkach ograniczoności
zasobów, a w tym:
•
zasady doboru i formułowania celów jakościowych,
•
określanie ważności celów jakościowych,
•
zapewnienie oraz badanie i ocena skuteczności działań jakościowych,
•
optymalizowanie skuteczności działań jakościowych;
efektywność osiągania celów jakościowych przez podmioty działające na rynku, a w tym:
•
planowanie skutków ekonomicznych działań jakościowych (podejmowanych dla osiągania
celów jakościowych),
•
ekonomiczna optymalizacja działań jakościowych i jakości będącej efektem tych działań,
•
analiza efektywności jako cechy współtworzącej jakość przedsiębiorstwa,
•
prowadzenie rachunku kosztów jakości (RKJ);
wpływ jakości i stanu jakości produktów podmiotów gospodarczych oraz procesów
zachodzących w tych podmiotach na sytuację ekonomiczną tych podmiotów i ich klientów.
Uwaga:
sposób definiowania jakości może wywierać wpływ na sposób rozpatrywania jej w
aspekcie ekonomicznym.
Ekonomika jakości w
przedsiębiorstwach
DYSCYPLINY I PODDYSCYPLINY ZALICZANE
DO NAUK EKONOMICZNYCH
DYSCYPLINY I PODDYSCYPLINY ZALICZANE
DO NAUK EKONOMICZNYCH
EKONOMIKI SZCZEGÓŁOWE
EKONOMIKA JAKOŚCI
EKONOMIKA JAKOŚCI
W PRZEDSIĘBIORSTWACH
przedmiotow
e kryterium
wyróżnienia
przedmiotow
o-
-podmiotowe
kryterium
wyróżnienia
Polecenie 2.
Zapoznać się z:
treścią rozdziału 3.: Ograniczoność
zasobów w ekonomice jakości
w przedsiębiorstwach
treścią rozdziału 4: Skuteczność
działań jakościowych
treścią rozdziału 5.: Efektywność
działań jakościowych