Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych Nr 6

zaprasza na Lekcję Samorządową

„Przestępczość wśród nieletnich i patologie społeczne w Krośnie”

Kwestie prawne w sprawach nieletnich w prawodawstwie polskim reguluje ustawa z dnia

26 października 1982 wraz ze zmianami wprowadzanymi w latach 2002, 2005 i 2007.

Dział I Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich jednoznacznie określa:

Przez „nieletnich” – rozumie się osoby, które nie ukończyły lat 18

§2 określa postępowanie w sprawach o czyny karalne – w

stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po

ukończeniu 13 lat, ale nie ukończyły lat 17.

Przestępczość

Przestępczość jest zjawiskiem patologicznym, jego szala do niedawna
jeszcze rosła.

W 1990 r w Polsce popełniono 883346 przestępstw, a w 2003 roku –
1446600. W 2006 roku po raz pierwszy od kilku lat liczba popełnionych
przestępstw się zmniejszyła, wzrosła także ich wykrywalność – w 2006
wynosiła 63%.

Przestępczość jest zjawiskiem zróżnicowanym pod względem
terytorialnym. W miastach jego skala jest znacznie większa niż na wsiach.
Najwięcej przestępstw popełnia się w wojewódz- twach północno-
zachodnich, natomiast najmniej we wschodnich.

Niepokojącym zjawiskiem jest wzrost liczby przestępstw popełnianych
przez nieletnich.
W 1990 roku sądy zastosowały środki wychowawcze, karne lub poprawcze
w związku
czynami karalnymi wobec ponad 10 tysięcy takich osób, a w latach 2002 –
2004 liczba ta przekroczyła już 25 tysięcy.

W okresie styczeń – grudzień 2005 r. Odnotowano, że naruszenia
przepisów kodeksu karnego i kodeksu wykroczeń dopuściło sięłącznie 196
nieletnich. W tej licznie osób w wieku
13 – 17 lat było 188, zaś pozostałe 8 osób nie miało ukończonego 13 roku
życia. W sumie osoby te popełniły 237 czynów: na osoby w wieku 13 – 17
lat przypadło 231 czynów, zaś na osoby w wieku do 13 lat 6 czynów.
Jeśli zatem w poprzednim roku naruszeń przepisów kk i kw dopuściło
się 168 nieletnich popełniając 198 czynów karalnych (w tym 10 nieletnich
do 13 roku życia popełniło 8 czynów karalnych), to można powiedzieć, że
w 2005 r.:

- w ogólnej liczbie nieletnich sprawców zaznaczył się wzrost o 28 osób (tj.
16,7%);
w kategorii nieletnich sprawców do 13 roku życia było ich mniej o 2
osoby, czyli o 20%.
- w ogólnej liczbie popełnionych czynów karalnych odnotowano wzrost o
39 czynów
(tj. 19,7%); nieletni sprawcy w wieku do lat 13 popełnili natomiast o 2
czyny mniej, czyli
o 25,0%

W omawianym okresie funkcjonariusze KMP Krosno przeprowadzili
łącznie 132 sprawy, z których 94 dotyczyły naruszeń przepisów kk, a 38
przepisów kw.
Nieletni w wieku 13 – 17 lat naruszając przepisy kodeksu karnego
popełnili ogółem 183 czyny. Najczęściej naruszali art. 279 kk (35
sprawców, 54 czyny), art. 278 kk (27 sprawców, 39 czynów oraz art. 282
kk (19 sprawców, 30 czynów). Naruszając przepisy kodeksu wykroczeń
nieletni w tej kategorii wiekowej popełnili 54 czyny. Najwięcej z ich strony
było naruszeń art. 119 kw (31 sprawców, 33 czyny).
Nieletni nie mający ukończonego 13 r.ż. Nie naruszyli żadnego przepisu
kk. Byli natomiast (8 osób) quasi-sprawcami 6 czynów poprzez naruszenie
art. 119 kw.

Wśród owych 196 nieletnich sprawców czynów karalnych:

8

65

123

0

20

40

60

80

100

120

140

13 lat

13-15 lat

16-17 lat

Liczba osób

Wśród owych 196 nieletnich sprawców czynów karalnych:

10

117

46

17

6

0

20

40

60

80

100

120

140

Podst.

Gimnaz.

Ponadgim.

Spec.

Bez szkoły

Uczniowie szkół

Wśród owych 196 nieletnich sprawców czynów karalnych:

117

74

5

31

0

20

40

60

80

100

120

140

Nie karane

wcześniej

Karane

wczesniej

Spoza rejonu

Diewczęta

Osoby

Wśród owych 196 nieletnich sprawców czynów karalnych:

90

26

13

1

1

1

0

20

40

60

80

100

Tryb dzialania

Przestępczość

W 2006 roku, w okresie styczeń – grudzień, w powiecie krośnieńskim
odnotowano,
że naruszenia przepisów kodeksu karnego i kodeksu wykroczeń dopuściło
się łącznie 131 nieletnich. W tej liczbie osób w wieku 13 – 17 lat było 118,
zaś pozostałe 13 nie miało ukończonego 13 roku życia. Osoby te popełniły
115 czynów, z czego na osoby w wieku
13 – 17 przypadło 106 czynów, zaś na osoby wieku do 13 lat 9 czynów.

Wśród owych 131 sprawców:

13

30

86

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

< 13

13 - 15

16 - 17

wiek

ilość

Wśród owych 131 sprawców:

24

67

23

14

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Podst.

Gimn.

Ponadgimn.

Specj.

Uczniowie

szkół

ilość

Wśród owych 131 sprawców:

78

48

5

10

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Nie karane

Karane

wcześniej

Spoza

regionu

Dziewczęta

Osoby

ilość

Jeśli zatem w 2005 roku naruszeń przepisów kodeksu karnego i kodeksu

wykroczeń dopuściło się 196 nieletnich, popełniając 237 czynów

karalnych, to w 2006 roku zaznaczył

się spadek o 65 osób (33%) (niestety w kategorii nieletnich sprawców do

13 roku życia uwidacznia się wzrost o 65% (tj. 5 osób).

W ogólnej liczbie czynów karalnych odnotowano spadek o 122 czyny, tj.

51,5% !

W roku 2007 w powiecie krośnieńskim 132 nieletnich dopuściło się 87

czynów karalnych naruszając przepisy kodeksu karnego, porównując te

dane z rokiem poprzednim stwierdzono, że nastąpił wzrost w liczbie

nieletnich sprawców o 35 osób, tj. 36%

Za wyżej wymieniony okres (styczeń – grudzień 2007) odnotowano łącznie

naruszenie przepisów kodeksu karnego i kodeksu wykroczeń na liczbę 222

nieletnich, z czego 15 osób nie miało ukończonego 13 roku życia

Dane statystyczne uzyskane dzięki pomocy Policji w Krośnie obrazuje

poniższy wykres.

15

76

131

0

20

40

60

80

100

120

140

< 13

13 - 15

16 - 17

wiek

ilość

Wśród 222 nieletnich sprawców czynów karalnych:

Wśród owych 222 sprawców:

27

126

53

11

5

0

20

40

60

80

100

120

140

Po

ds

t.

Gi

m

n.

Po

na

dg

im

n.

Sp

ec

j.

Uczniowie

szkół

ilość

Wśród owych 222 sprawców:

162

52

8

23

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

Nie karane

Karane

wcześniej

Spoza

regionu

Dziewczęta

Osoby

ilość

Art. 4. § 1.

Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o

demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia
społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się
od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub
innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenie, uprawianie
nierząduu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny
obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim
zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu
rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.

§ 2.

Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez

nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub
Policję.

§ 3.

Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą

działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu
karalnego i ściganego z urzędu, są zobowiązane niezwłocznie zawiadomić o
tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące
zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.

Poprzez patologię społeczną rozumiemy zjawiska, zachowania jednostek
lub grup niezgodne z obowiązującymi normami i wartościami przyjętymi
przez daną kulturę lub społeczeństwo.

Do typowych zjawisk patologicznych zaliczamy: alkoholizm, narkomanię,
przemoc wobec nieletnich, przemoc w rodzinie, subkultury młodzieżowe,
sekty (nowe ruchy religijne), prostytucję, żebractwo – bezdomność itp.

-Alkoholizm jest w Polsce największą plagą społeczną. Z danych
szacunkowych wynika, że problem nadużywania alkoholu dotyczy 4,5 mln
osób, z czego ok. milion wymaga leczenia.
Szczególnie niepokojący jest wzrost spożycia alkoholu wśród młodzieży.
Tendencja wzrostowa rozpoczęła się w latach 90. W 2003 roku do picia
alkoholu przyznało się 92,5% uczniów III klas szkół gimnazjalnych i 96%
uczniów II klas szkół gimnazjalnych

Dane, które uzyskaliśmy dzięki pomocy i uprzejmości Policji w Krośnie, są
porażające:

W 2005 roku funkcjonariusze KMP ujawnili 49 nieletnich znajdujących się
pod wpływem alkoholu (z tej liczby 12 zatrzymano w pomieszczeniach
PIZ).
W 2006 roku liczba nieletnich znajdujących się pod wpływem alkoholu
wyniosła 60 osób
(z czego zatrzymano 20 osób).
W 2007 roku ich liczba wzrosła do 86.

- Narkomania. Zjawisko narkomanii pojawiło się w Polsce w latach 70.
Jednak dopiero w latach 90, wraz ze wzrostem jego skali stało się
poważnym problemem społecznym. Narkomania jest szczególnie
rozpowszechniona wśród ludzi młodych. Jej skala nie jest dokładnie znana.
W zależności od badań kontakt z różnego rodzaju narkotykami miał co
czwarty lub nawet co trzeci uczeń szkół ponadgimnazjalnych.

Do społecznych skutków narkomani zalicza się: wzrost przestępczości
związanej z produkcją
i dystrybucją narkotyków, wzrost przestępczości związanej z zażywaniem
narkotyków, degradacja osobowości i niewywiązywanie się z ról
społecznych.
Określenie skali narkomani na terenie powiatu i miasta Krosna jest dość
trudne.
Na pewno zjawisko to nie przybrało takich rozmiarów jak na terenie
centralnej Polski, niemniej jednak zdajemy sobie sprawę, że przedstawione
dane mogą nie obejmować całego zjawiska narkomanii w Krośnieńskim.

Z danych policji wynika, że:
• w 2005 roku 35 młodych ludzi naruszyło Ustawę o przeciwdziałaniu
narkomanii, dopuszczając się 63 czynów zabronionych.

• w 2006 roku 36 młodych ludzi naruszyło Ustawę dopuszczając się 146
czynów zabronionych.

• w 2007 roku 21 młodych ludzi naruszyło Ustawę dopuszczając się 63
czynów zabronionych

- Subkultury młodzieżowe

Zagrożenie ze strony subkultur młodzieżowych na terenie powiatu
krośnieńskiego nie występuje bądź ma znikomy rozmiar.
Z danych szacunkowych wynika, że liczba młodych ludzi manifestujących
swą przynależność do grup nieformalnych oscyluje wokół 200 osób.
Najwięcej na tym terenie występuje szalikowców bądź

- pseudokibiców (120)

- heavymetalowców (10)

- hip-hopowców (60)

- Nowe ruchy religijne – sekty

Z posiadanego rozpoznania nie wynika, by na terenie powiatu
krośnieńskiego prowadziły działalność jakieś ruchy religijne określane
mianem „sekt”.

- Prostytucja nieletnich, naruszenia wolności seksualnej i obyczajności

Policja nie odnotowała prostytuowania się nieletnich na terenie naszego
powiatu.