WĄGLIK

Katarzyna Borkowska gr.
1B

Wąglik – Anthrax, splenic
fever

Choroba zakaźna występująca

najczęściej u zwierząt roślinożernych,
przebiegającą ostro w postaci
posocznicy z charakterystycznym
obrzękiem śledziony oraz surowiczo-
krwotocznymi naciekami w tkance
łącznej podskórnej, a także pod
błonami surowiczymi.

Etiologia

• Laseczka wąglika Bacillus anthracis
• Bakteria Gram-dodatna
• Długość 3-10 μm, średnica 1-1,5 μm
• Brak rzęsek
• Namnażanie w warunkach tlenowych
• Wytwarza przetrwalniki
• Układa się pojedynczo lub tworzy łańcuszki

przypominające pędy bambusa

• W organizmie zwierzęcym – OTOCZKA
W obecności tlenu, w temp. 12-43ºC -

ZARODNIKI

Oporność

• Zarodniki – żelatyna do 50lat
gnojowica i nawóz

kilkanaście

miesięcy
Postać wegetatywna:
- 55-58ºC 10-15 min
- sok żołądkowy 15-20 min
- peklowanie 1,5 miesiąca

Wrażliwość

OWCE, KOZY, BYDŁO

↓

KONIE

↓

ŚWINIE

↓

PIES

↓

PTAKI

Występowanie

• Znana już w starożytności
• Wszystkie kontynenty
• Głównie: Azja, Afryka i Ameryka

Południowa

Źródło zakażenia

• Padłe zwierzęta oraz wydzieliny i

wydaliny chorych zwierząt

• Chore zwierzęta
• Skażone otoczenie (pasza, woda,

ściółka, pastwiska)

Drogi zakażenia

- Bezpośrednio (krew – świeża rana)
- Pośrednio (zarodniki w otoczeniu)

Patogeneza

Namnażanie w
Błonie śluzowej
jelita cienkiego

Przewód pokarmowy
Zarodniki → Formy
wegetatywne

Chłonka
i węzły chłonne

Krew

Posocznica

Wytwarzani
e
egzotoksyn

Obrona
humoralna

Objawy kliniczne

OWCE - postać nadostra:

- Okres inkubacji 24 godziny
- Nagłe upadki zwierząt
- Silna duszność
- Drgawki
- Wypływ krwi z jamy nosowej, ustnej

oraz odbytu

Objawy kliniczne

BYDŁO, KONIE – postać ostra i

podostra:

- Okres inkubacji 3 dni
- Szybki wzrost temp. Ciała do 42,5ºC
- Osłabienie
- Utrata apetytu i świadomości
- Krwawa biegunka
- Krwiomocz
- Śmierć po kilku dniach (obrzęk szyi i

krtani)

Objawy kliniczne

ŚWINIE – postać przewlekła

- Brak objawów klinicznych
- Zapalenie gardła i krtani

(glossoanthrax)

 Surowiczo-krwawy obrzęk okolicznej tkanki
 Węzły chłonne obrzękłe z wybroczynami
 Migdałki – zmiany martwicowe

- Miejscowa postać jelitowa

dyfteroidalno-krwotoczne zapalenie błony śluzowej

→ owrzodzenia → perforacja → zapalenie otrzewnej

Zmiany anatomopatologiczne

OWCE, BYDŁO:

- Szybki rozkład gnilny oraz niezupełne

stężenie pośmiertne zwłok

- Sączenie się ciemnej, nie krzepnącej,

lakowatej krwi ze wszystkich otworów

ciała

- Śledziona- ostre obrzmienie wąglikowe

(tumor lienis anthracocicus)- prawidłowa

strukura całkowicie zatarta

- Zastoinowe przekrwienie błon

śluzowych, narządów wewnętrznych

- Wybroczyny i wylewy krwi
- Surowicze obrzęki
- W jelitach rozlane lub ogniskowe

(karbunkuł) krwotoczno-martwicowe

zapalenie

Zmiany anatomopatologiczne

• Konie – zmiany podobne, znacznie

mniej nasilone

• Świnie – związane z objawami

klinicznymi – obrzęki w okolicy szyi,
stany zapalne jelit

Rozpoznanie

• Objawy kliniczne
• Zmiany sekcyjne

• Badania laboratoryjne

PRÓBKI: BADANIA:
Żywe zwierzęta: - Hodowlane
- krew - Mikroskopowe
Zwłoki: - Odczyn precypitacji

Ascoliego

- małżowina uszna - PCR
- kawałek kości - Odczyn aglutynacji
- wycinek śledziony - Odczyn hemaglutynacji

biernej

- węzły chłonne i - Precypitacja w żelu

agarowym

obrzękłe tkanki (świnie) - Test ELISA
-wycinek skóry

Diagnostyka różnicowa

• Pastereloza
• Szelestnica
• Obrzęk złośliwy
• Piroplazmoza

Dz.U.2005 Nr 88 Poz. 750

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

z dnia 5 maja 2005 r.

w sprawie zwalczania wąglika