ZAGROŻENIA
BEZPIECZEŃSTWA
PUBLICZNEGO

1

PORZĄDEK PUBLICZNY

•

Wg Krzysztofa Wojtyczka to „stan normalnej

funkcjonowania instytucji państwowych,

społeczeństwa i gospodarki narodowej”

•

Wg Krzysztofa Prokopa w świetle Konstytucji to

„element wewnętrznej polityki państwa

prowadzonej przez rząd”

•

Wg to „istniejący w państwie stan

stosunków społeczno-gospodarczo-politycznych

oraz odpowiadających im instytucji prawnych,

zapewniających możliwość realizacji praw i

wolności człowieka, i obywatela w zakresie

współżycia zbiorowego”

2

BEZPIECZEŃSTWO
PUBLICZNE

„oznacza taki stan, w którym ogółowi
obywateli, nieoznaczonemu indywidualnie,
jak również innym podmiotom, w tym
państwu i instytucjom publicznym, nie
zagraża żadne niebezpieczeństwo
(zagrożenie określonych dóbr) oraz nie
zagraża zakłócenie normalnego toku życia
społecznego, funkcjonowania instytucji i
urządzeń publicznych”

J.Jagielski, [w:] Prawo administracyjne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2007, s. 548.

3

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

W dokumentach ONZ wymienia się sześć grup

zagrożeń:

1)

Zagrożenia ekonomiczne i społeczne, związane

z biedą, chorobami, chorobami zakaźnymi i

degradacją środowiska naturalnego;

2)

Konflikty między państwami;

3)

Konflikty wewnętrzne, z wojnami domowymi,

ludobójstwem i innymi zbrodniami na wielką

skalę;

4)

Broń jądrowa, radiologiczna, chemiczna i

biologiczna;

5)

Terroryzm;

6)

Międzynarodowa przestępczość

zorganizowana

4

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

Wg niemieckich badaczy głównymi
zagrożeniami, z jakimi możemy mieć do
czynienia w Europie są:

•

Zagrożenia militarne;

•

Zagrożenia będące skutkiem dużych i
małych rozruchów;

•

Zagrożenia w wyniku migracji;

•

Jako skutek wspierania pokoju;

•

W wyniku katastrof.

5

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

ZAGROŻENIA MILITARNE

Starcia militarne stanowią największe zagrożenie,

choć prawdopodobieństwo ich zaistnienia jest

minimalne. Specyfiką starć zbrojnych drugiej

połowy XX oraz Xxi wieku jest ograniczony zasięg

konfliktów na tle etnicznym, terroryzm i wojna

partyzancka.

Przyczynami są:

•

Łatwy dostęp do groźnych rodzajów broni;

•

Stała radykalizacja rewolucyjnych ugrupowań;

•

Rozwój środków masowego przekazu, które

szeroko informując o tego typu działaniach,

upowszechniały je, prowokując naśladowców, jak

też skłaniając różne grupy do współpracy.

6

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

DUŻE I MAŁE ROZRUCHY

Prawdopodobne, choć o mniejszej skali strat, są zagrożenia

dużymi oraz małymi rozruchami. Zachwianie stabilności

społeczno-politycznej lub fakt istnienia ognisk zapalnych na tle

religijnym może prowadzić do realnych zagrożeń powodowanych

przez jednostki. Zagrożenia wynikają również z coraz bardziej

powszechnej „prywatyzacji” prawa do stosowania środków

przymusu i przemocy.

Przyczynami są:

•

Zachwiania stabilności społeczno-politycznej wewnątrz państwa;

•

Działalności zorganizowanych i uzbrojonych grup przestępczych

toczących między sobą walki o wpływy;

•

Konflikty na tle religijnym;

•

Konflikty narodowościowe oraz kulturowe;

•

Zamieszki powstałe w wyniku masowej migracji grup

społecznych z obszarów zdegradowanych gospodarczo i

przyrodniczo do państw rozwiniętych.

7

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

MIGRACJE

W wielu państwach np. we Włoszech, Francji,

Hiszpanii jest uznawana za podstawowe

zagrożenie. Z powodu ochrony bezpieczeństwa

narodowego, porządku publicznego, zdrowia

publicznego, moralności, praw i wolności

bogate państwa odgradzają się od państw

biedniejszych, ograniczają możliwości

wjazdowe na swoje terytorium. Formalno-

prawne restrykcje powodują występowanie

nielegalnej migracji. Ważnym elementem

bezpieczeństwa jest więc ochrona granic.

8

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

WSPIERANIE POKOJU

Można rozumieć przez to misje pokojowe mające na

celu rozgraniczenie stron konfliktu oraz nadzorowanie

zasad zawartych w umowach pokojowych, ale także

jako działania z zakresu obrony cywilnej.

Należą do nich:

•

Zapewnienie środków spożywczych dla ofiar zdarzenia;

•

Zapewnienie możliwości zamieszkiwania w warunkach

stałych lub tymczasowych, częstokroć poza stałym

miejscem zamieszkania;

•

Zapewnienie opieki medycznej w miejscu przebywania

•

Zapewnienie zaopatrzenia w wodę i odzież;

9

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

KATASTROFY

Ryzyko ich zaistnienia jest znaczne. Zjawiska mogą mieć

charakter naturalny lub spowodowany działalnością

człowieka. Katastrofy, choć ze względu na swój zasięg,

będą zjawiskami lokalnymi, to jednak swoimi skutkami

mogą powodować powstawanie zagrożeń lub innych

zjawisk także w innych miejscach. Według badań

zagrożenie katastrofami i ich częstotliwość będą

wzrastać.

Rodzaje katastrof:

•

Ekologiczne

•

Przemysłowe

•

Komunikacyjne

•

Naturalne

•

Informatyczne

10

Analizy zagrożeń dla bezpieczeństwa publicznego nie
mogą pomijać obywatelskich odczuć w tym zakresie.
Sondaże przeprowadzane w Unii Europejskiej wykazują,
że Europejczycy najbardziej boją się:

•

Bezrobocia (49%)

•

Przestępczości (24%)

•

Złej sytuacji gospodarczej (23%)

•

Źle funkcjonującego systemu opieki zdrowotnej (18%)

•

Migrantów (14%)

•

Wzrostu cen i inflacji (13%)

•

Terroryzmu (10%)

•

Niskich emerytur (10%)

•

Wysokich podatków (7%)

•

Złego systemu edukacji (7%)

11

ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA I
EUROPY

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia postrzegane przez Policję

Statystyki popełnionych przestępstw w latach 1990-2007 w rozbiciu
na drogowe, kryminalne i gospodarcze – wskazują na zdecydowaną
dominację przestępstw przestępczości kryminalnej, która swój punkt
kulminacyjny miała na przełomie wieków, ok. 1 300 tys. przestępstw,
poczym wróciła do stanu początkowego, blisko 800 tys. przestępstw.
Liczba przestępstw drogowych zwiększyła się 6-ściokrotnie z 30 tys.
Do 170 tys. przestępstw na rok 2007. Natomiast przestępstwa
gospodarcze podwoiły swoją liczbę z 75 tys. w latach
dziewięćdziesiątych do 143 tys. na rok 2007.

Przestępstwa popełnione w 2010r:

•

Przestępstwa kryminalne ok. 780 tys.

•

Przestępstwa drogowe ok. 157 tys.

•

Przestępstwa gospodarcze 167 tys.

12

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia postrzegane przez Policję

Wg badań przeprowadzanych dla Policji obawiamy się:

•

Włamań

•

Napadów i rozbojów

•

Brawurowo jeżdżących kierowców

•

Niszczenia mienia przez wandali

•

Bójek i pobić

•

Agresji ze strony osób nietrzeźwych i narkomanów

•

Zaczepiania przez grupy agresywnie zachowującej się młodzieży

•

Kradzieży

•

Handlu na narkotykami

•

Hałasu i nieaktualnego zachowania się sąsiadów

•

Wymuszeń, okupów

13

ZAGROŻENIA DLA RP

Statystyki Państwowej Straży Pożarnej

•

PSP prowadzi statystyki dotyczące liczby interwencji jednostek
ochrony przeciwpożarowej do pożarów i miejscowych zagrożeń,
łącznie z fałszywymi alarmami.

•

Liczba interwencji do pożarów od roku 1993, w którym wynosiła
72 tys. wzrosła do 110 tys. wezwań w 2007r. Liczba interwencji
do miejscowych zagrożeń wzrosła z 30 tys. do 210 tys. wezwań,
natomiast alarmy fałszywe utrzymują się w liczbie ok. ponad 10
tys. wezwań.

Liczba interwencji w 2010r:

•

Pożary 123 tys. wzrost

•

Miejscowe zagrożenia 297 tys. wzrost

•

Fałszywe alarmy 15 tys. wzrost

14

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia postrzegane przez Straż Graniczną

•

Poziom zagrożeń związanych z migracją zależy od poziomu
granicznego ruchu osobowego.

•

Jak wynika z danych, liczba osób przekraczających granice w latach
199402005 wahała się w skali roku w przedziale od 200 do 300 mln.
Oznacza to, że codziennie liczba przekroczeń granicy RP dochodzi
prawie do jednego miliona osób. Dlatego można stwierdzić, że jest
to zjawisko wpływające na bezpieczeństwo państwa.

•

Na tle tak wielkiego strumienia ruchu, liczba osób zatrzymanych
przez Straż za przestępstwa i wykroczenia graniczne jest niewielka i
waha się w granicach 4-7 tys. osób rocznie.

•

Część cudzoziemców przebywających do Polski odejmuje legalnie
lub nielegalnie pracę. W Polsce mimo bezrobocia, notuję się wzrost
zatrudnianych cudzoziemców. Inni przyjeżdżający wstępują o
zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany, o status
uchodźcy.

15

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia postrzegane przez Straż Graniczną

•

Ruch graniczny to ruch osobowy oraz ruch towarowy. Obrotowi
towarowemu zagranicą towarzyszy przestępczość celna i graniczna
dewizowa.
Rodzaje przestępczości celnej i granicznej dewizowej:

•

Przywożenie towarów poza kontrolą celną

•

Oszustwa celne na ilości, jakości i rodzaju towarów oraz wartości
celnej towaru

•

Fałszowanie świadectw pochodzenia towaru

•

Fikcyjny reeksport towarów

•

Fikcyjny wywóz towarów

•

Fikcyjny tranzyt towarów

•

Nieprawidłowe rozliczanie przed organami skarbowymi towarów
akcyzowych

•

Przywożenie i wywożenie towarów zabronionych przez prawo

•

Wywóz bez zezwoleń bankowych znacznych kwot pieniędzy

16

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia w opinii przedstawicieli administracji
samorządowej i społeczności lokalnej

•

Podstawowym źródłem danych są statystyki policyjno-
prokuratorskie, aczkolwiek nie są one pełne, dlatego w
państwie demokratycznym ocena stanu bezpieczeństwa
wewnętrznego powinna należeć przede wszystkim do
obywateli. Dal potrzeb określenia rzeczywistych i
potencjalnych zagrożeń obywateli, przeprowadzane są
ankiety.

Na pytanie „czy w Polsce żyje się bezpiecznie?”

•

TAK odpowiedziało 26,2% respondentów, NIE 50,5%,
natomiast 23,3 nie było zdecydowanych.

17

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia w opinii przedstawicieli administracji
samorządowej i społeczności lokalnej

Największe zagrożenie bytu respondentów stanowiły w kolejności:

•

Skażenia środowiska

•

Przestępczość pospolita – kradzieże, pobicia

•

Działalność zorganizowanych grup przestępczych

•

Pobyt cudzoziemców

•

Ruch drogowy

•

Korupcja urzędników państwowych i samorządowych

•

Przestępczość gospodarcza

•

Pożary

•

Działalność środowisk powiązanych z organizacjami o charakterze
terrorystycznym

•

Działalność nacjonalistycznych organizacji mniejszościowych

•

Wchodzenie na rynek polski obcego kapitału

•

Działalność obcych służb specjalnych

18

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia w opinii przedstawicieli
administracji samorządowej i społeczności
lokalnej

Ze strony cudzoziemców respondenci
najbardziej bali się o:

•

Ład i spokój w miejscach publicznych

•

Życie lub zdrowie

•

Mienie

•

Pracę

19

ZAGROŻENIA DLA RP

Zagrożenia w opinii przedstawicieli administracji
samorządowej i społeczności lokalnej

Jeśli chodzi o samorządy i mieszkańców powiatów

20

Mieszkańcy:

•Utraty pracy

•Braku środków na
utrzymanie rodziny

•Chorób i braku środków
na leczenie

•Korupcji i nieuczciwości
urzędników

•Braku perspektyw
życiowych dla siebie i
swoich dzieci

•Kradzieży, napadów,
rozbojów

Starostowie:

•Przestępstwa pospolite

•Bezrobocie

•Wypadki komunikacyjne

•Nasilające się patologie
społeczne

•Rosnącą agresję wśród
dzieci i młodzieży

•Niewydolność wymiaru
sprawiedliwości

PODSUMOWANIE

•

Stopień bezpieczeństwa jest proporcjonalny
do ilości i jakości informacji o rzeczywistych i
potencjalnych zagrożeniach oraz zależy od
ilości i sposobu zarządzania zasobami
ludzkimi, rzeczowymi, finansowymi będącymi
w dyspozycji odpowiedzialnych za
bezpieczeństwo. Wielką rolę do spełnienia we
współczesnych organizacjach mają systemy
wczesnego ostrzegania, ale przede wszystkim
należy skupić się na prognozowaniu zagrożeń.

21

BIBLIOGRAFIA

•

Jagielski Jacek, [w:] Prawo administracyjne,
red. M. Wierzbowski, Warszawa 2007, s. 548.

•

Lisiecki Marek, Zarządzanie bezpieczeństwem
publicznym, Warszawa 2011,

•

Mażewski Lech, Bezpieczeństwo publiczne.
Stany nadzwyczajne w RP oraz Polskiej
Rzeczpospolitej Ludowej, 1918-2009,Toruń
2010,

•

http://www.statystyka.policja.pl/

•

http://www.straz.gov.pl/

22