Nieprawidłowa tkanka , która
rozrasta się w nadmiarze i w
sposób nieskoordynowany z
tkankami prawidłowymi i
rozrost ten utrzymuje się
pomimo wyeliminowania
czynnika, który go wywołał.

(Willis)

NOWOTWÓR

DEFINICJA

Proliferacja komórek

:

1. przebiega z zaburzeniem
różnicowania komórek
2. jest bezcelowa i szkodliwa
dla organizmu
3. autonomiczna, ale
uzależniona od dopływu krwi
gospodarza i stymulacji
hormonalnej

NOWOTWÓR

DEFINICJA

1. Parenchyma
= kk. nowotworowe

2. Łącznotkankowe
podścielisko + naczynia

NOWOTWÓR

BUDOWA

Chorist-oma

Odpryskowiak

Hamart-oma
Tubercul-oma

Gruźliczak

Rhinoscler-oma

Twardziel

Granul-oma

Ziarniniak

Haemat-oma

Krwiak

-oma

zmiany

nienowotworowe

NOWOTWORY

(NEOPLASMA)

• NOWOTWÓRY NIEZŁOŚLIWE -

ŁAGODNE

(NEOPLASMA BENIGNUM)

• NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

(NEOPLASMA MALIGNUM)

• NOWOTWORY MIEJSCOWO

ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY

PODZIAŁ

Ze względu na kierunek

różnicowania

• Nabłonkowe

łagodne

złośliwe

• Mezenchymalne

łagodne

złośliwe

NOWOTWORY

PODZIAŁ

ŁAGODNE

NOWOTWORY

NABŁONKOWE

• Gruczolak

(adenoma)

• Brodawczak

(papilloma)

• Torbielakogruczolak

(cystadenoma)

• Torbielakogruczolak

brodawkowaty

(cystadenoma

papillare)

NOWOTWORY

PODZIAŁ

ŁAGODNE

NOWOTWORY

MEZENCHYMALNE

• Leiomyoma mięśniak gładkokomórkowy
• Rhabdomyoma mięśniak

prążkowanokomórkowy

• Chondroma chrzęstniak
• Osteoma kostniak
• Haemangioma naczyniak krwionośny
• Lipoma tłuszczak

NOWOTWORY

PODZIAŁ

•

Nowotwory, których

komórki wywodzą się z

jednego listka

zarodkowego, ale

różnicują się w różnych

kierunkach
1. Włókniako-gruczolak

Fibroadenoma

2. Gruczolak

wielopostaciowy

Adenoma pleomorphum

• Nowotwory,

których komórki

wywodzą się z

więcej niż jednego

listka

zarodkowego
1. Potworniak

Teratoma

NOWOTWORY

PODZIAŁ

Rak (carcinoma)

nowotwór złośliwy wywodzący

się z komórek nabłonkowych

(lub różnicujący się w tym

kierunku)

Mięsak (sarcoma)

Nowotwór złośliwy wywodzący

się z (lub różnicujący się w

kierunku) komórek i tkanek

pochodzenia

mezenchymalnego

ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY

NABŁONKOWE

(carcinoma)

• Rak płaskonabłonkowy

(carcinoma planoepitheliale)

• Gruczolakorak (adenocarcinoma)
• Rak urotelialny (carcinoma

urotheliale)

• Rak niezróżnicowany (carcinoma

non differentiatum)

NOWOTWORY

PODZIAŁ

ZŁOŚLIWE NOWOTWORY
MEZENCHYMALNE

(sarcoma)

• Leiomyosarcoma

mięśniakomięsak

gładkomórkowy

• Rabdomyosarcoma

mięśniakomięsak

prążkowanokomórkowy

• Chondrosarcoma

chrzęstniakomięsak

• Osteosarcoma

kostniakomięsak

• Haemangiosarcoma

naczyniak krwionośny

złośliwy

• Liposarcoma

tłuszczakomięsak

NOWOTWORY

PODZIAŁ

Nowotwory o niewyjaśnionej

histogenezie

• Łagodne

tumor Brenneri, tumor Whartini

• Złośliwe

sarcoma Ewingi, tumor Wilmsi

Nowotwory z opisowymi nazwami

czerniak złośliwy

melanoma malignum

NOWOTWORY

PODZIAŁ

Nowotwory

Cecha

łagodne

złośliwe

naciekanie

podścieliska

nie ma

jest

przerzuty

nie ma

są

naciekanie naczyń nie ma

jest

tempo wzrostu

powolne

szybkie

otorebkowanie

zwykle jest

nie ma

wznowy miejscowe nie ma

są

budowa

histologiczna

zróżnicowana

cechy anaplazji

angiogeneza

niewielka

duża

heterogenność

mała

bardzo duża

NOWOTWORY

ŁAGODNE VS ZŁOŚLIWE

Cechy złośliwości

nowotworów

Cytologiczne

• zwiększenie stosunku

jądrowo-

cytoplazmatycznego

• polimorfizm jąder
• hiperchromazja jąder
• nieregularne

rozmieszczenie

chromatyny

• pogrubienie błony jądrowej
• obecność jąderek
• patologiczne mitozy

Histologiczne

• anarchia

architektoniczna

• naciekanie

podścieliska

NOWOTWORY

ŁAGODNE VS ZŁOŚLIWE

Rozpoznanie
histopatologiczne
nowotworu złośliwego
wymaga:

1. stwierdzenia zespołu co
najmniej kilku cech
złośliwości
2.uwzględnienia danych
klinicznych.

ZŁOŚLIWOŚĆ NOWOTWORU

• BIOLOGICZNA

(zmiany molekularno-

genetyczne)

• KLINICZNA

(cechy biologiczne guza,

lokalizacja, stan i wiek chorego,
podatność na leczenie)

• HISTOLOGICZNA

cechy cytologicznej i histologicznej
złośliwości

NOWOTWORY MIEJSCOWO

ZŁOŚLIWE

•Carcinoma basocellulare

rak podstawnokomórkowy

•Adenoma pleomorphum

gruczolak wielopostaciowy

•Fibroma desmoides

włókniak powięziowy

NOWOTWORY

PODZIAŁ

GRUCZOLAK JELITA (ADENOMA COLI)

Gruczolaki jelita grubego Adenomata coli

Gruczolakotorbielak
jajnika

CYSTADENOMA
OVARII

Gruczolakotorbielak
jajnika
CYSTADENOMA OVARI

Gruczolakotorbielak jajnika
CYSTADENOMA OVARI

Naczyniak wątroby
HAEMANGIOMA HEPATIS

Tłuszczak

LIPOMA

Gruczolak wątroby

(Adenoma hepatis)

Mięśniaki macicy
LEIOMYOMATA UTERI

NERWIAK OSŁONKOWY

SCHWANNOMA

NERWIAK OSŁONKOWY

SCHWANNOMA

NERWIAK OSŁONKOWY

SCHWANNOMA

NERWIAKOWŁÓKNIAK

NEUROFIBROMA

HAMARTOMA PULMONIS

HAMARTOMA PULMONIS

HAMARTOMA PULMONIS