Opracował Stanisław Pawełczak

Podział układu oddechowego



Górne drogi oddechowe:

nozdrza, jama noso – gardłowa, górna

część krtani



Dolne drogi oddechowe:

tchawica, oskrzela główne, drzewo oskrzelowe,

pęcherzyki płucne

SZPARA GŁOŚNI

Ostre zapalenie ucha
środkowego

CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE



Infekcje noso – gardła (wirusowe, bakteryjne)



Przerost migdałka gardłowego



Rozszczep podniebienia i inne wady



Obniżenie napięcia mięśniowego



Obniżenie odporności, zespoły nieruchomych rzęsek



Ciało obce

Czynniki infekcyjne ostrego

zapalenia ucha środkowego



Wirusy: RSV, adenowirusy, paramyxowirusy, coxace,

paragrypa, grypa, różyczka, świnka



Bakterie: Paciorkowce (streptococcus pneumonie,

pyogenes), Hemophilus , Gronkowiec
(staphylococcus aureus, epidermidis),
Moraxella
Grzybicze zapalenie – obniżenie odporności.

Objawy ostrego zapalenia ucha

środkowego



Ostry ból, u niemowląt płacz niepokój, utrata łaknienia

– w badaniu ostra reakcja po ucisku płatka usznego.



Temp. ciała w normie, stan podgorączkowy lub

gorączka



U niemowląt często nudności, wymioty, biegunka

(objawy uszno – brzuszne).



U dzieci starszych upośledzenie słuchu – nie słyszy

szeptu z odległości 6 m.



Późny objaw to perforacja błony bębenkowej i wyciek

treści z kanału słuchowego zewnętrznego.

Otoskopia błony
bębenkowej

Leczenie



Leczenie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe:
Paracetamol (tabletki, syrop, czopki) –

15 – 20mg/kg/dawkę
Ibuprofen (syrop, tabletki) – 10mg/kg/dawkę



Odpowiednie nawadnianie (doustne, dożylne)



Leczenie mukolityczne – Ambrosol, Bromheksydyna,
Acetylocysteina



Leczenie obkurczające śluzówkę pseudoefedryna,
cetyryzyna lub loratydyna. Miejscowe – krople, nasivin.



Antybiotykoterapia: amoksycylina , cefalosporyna II
generacji, amoksycylina z kwasem klawulanowym
(augmentin).

Powikłania zapalenia ucha

środkowego



Przewlekłe zapalenie ucha środkowego



Utrata słuchu



Ropień podokostnowy



Powikłania mózgowe: zakrzepowe zapalenie zatoki
esowatej, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych,
ropień mózgu, ropień móżdżku, porażenie nerwu
twarzowego, zapalenie ucha wewnętrznego.

Ostry nieżyt nosa – Zapalenie

błony śluzowej nosa

1.

Faza obrzękowa – uczucie zatkania, surowicza
wydzielina, kichanie łzawienie spojówek, stan
podgorączkowy lub gorączka. Czas trwania kilka
godzin do 3 dni

2.

Faza gęstego śluzu zmiana charakteru wydzieliny na
gęsty śluz, powikłania to zapalenie ucha
środkowego, zapalenie zatok obocznych nosa czas
trwania 2 – 3 dni

3.

Faza ropna nadkażenie bakteryjne, ropny katar może
trwać wiele tygodni

Czynniki etiologiczne: wirusowe i bakteryjne tak

jak w ostrym zapaleniu ucha środkowego

Leczenie ostrego nieżytu nosa

W fazie neżytowej: obkurczenie śluzówki małżowin
nosowych, pseudoefedryna, cetyryzyna, laoratydyna –
ogólnie. Miejscowo krople do nosa. U noworodków i
młodszych niemowląt miejscowa aplikacja o,9% NaCl.

Leczenie ostrego nieżytu nosa
cd.

W fazie nieżytowej podaż fenspirydu (eurespal), leki
przeciwgorączkowe ( ibufen, paracetamol )
W fazie gęstego śluzu leki mukolityczne: ambrosol,
bromhexydyna (flegamina),acetylocysteina (ACC), leki
przeciwzapalne – fenspiryd, leki przeciwgorączkowe.
W fazie ropnej dołączenie antybiotyku: amoksycylina,
cefalosporyna, amoksycylina z kwasem klawulanowym.

Alergiczne nieżyty nosa



Całoroczny alergiczny nieżyt nosa – w wyniku

narażenia na alergen, którego nie można

wyeliminować ze środowiska np.: roztocza kurzu

domowego, strzępki grzybów itp. Leczenie to próby

odczulania.



Sezonowy alergiczny nieżyt nosa – gwałtownie

pojawiające się objawy podczas narażenia na np. pyłki

traw, krzewów, drzew. Podstawowe działanie to

unikanie narażenia na alergeny.

LECZENIE – niezależnie od rodzaju nieżytu to: sterydy

podawane miejscowo, leki antyhistaminowe podawane

ogólnie (cetyryzyna, loratydyna).

Zapalenie gardła

ANGINA – najczęściej wywoływana przez paciorkowce B
hemolizujące grupy G (Streptococcus pyogenes), inne
czynniki to : wirusy, inne bakterie, grzyby.

Streptococcus pyogenes

Cosaxskie typ A

Ostre zapalenie gardła

Objawy :
Gorączka, ból gardła, trudności w połykaniu, ślinotok,

bóle brzucha, nudności, wymioty, powiększenie

lokalnych węzłów chłonnych ( powiększenie węzłów

chłonnych krezki – pseudoperitonitis).

W badaniu:
Przekrwienie podniebienia, łuków, nalot na migdałkach

Leczenie:
Streptococcus pyogenes – 100% wrażliwość na

penicylinę, w praktyce ambulatoryjnej lek 1 rzutu to

penicyliny półsyntetyczne ( amoksycylina) oraz

cefalosporyny II generacji (cefuroxym).

Powikłania ostrego zapalenia

gardła



Gorączka reumatyczna



Zapalenie kłębków nerkowych



Izolowane zapalenie wsierdzia



Odczynowe zapalenie stawów



Miejscowe powikłanie ropień okołomigdałkowy

Ostre zapalenie krtani



Sprzyjające warunki anatomiczne: mała średnica
okolicy podgłośniowej ( 4 – 6mm u niemowlęcia, 8 – 12
mm u 10 latka). Duża ilość tkanki łącznej w
przedsionku krtani i okolicy podgłośniowej, bogate
unaczynienie ( sprzyjające warunki do obrzęku),
bogate unerwienie sprzyjające skurczowi krtani.

Najczęściej dotyczy dzieci w wieku 2 – 5 lat. Zapalenie

krtani może stanowić zagrożenie życia dziecka.

Czynnik etiologiczny i objawy

ostrego zapalenia krtani



Czynniki wirusowe (adenowirusu, myxowirusy, RSV,

paragrypa, grypa).



Czynniki bakteryjne (Hemophilus influenzae,

paciorkowce,gronkowce, maczugowiec błonnicy)

OBJAWY:

1.

Początek chrypka, narastający bezgłos

2.

Kaszel o charakterze „szczekającym” i stridor

krtaniowy

3.

Duszność o charakterze wdechowym (krtaniowa)

4.

Niepokój (wyraz niedotlenienia OUN)

5.

Gorączka, stan podgorączkowy.

Leczenie



Przy łagodnych objawach, nawilżanie powietrza,
nawadnianie organizmu , leki przeciwgorączkowe.



Przy narastających objawach leczenie inhalacyjne,
sterydoterapia wziewna



Przy burzliwych objawach sterydoterapia dożyna,
sterydoterapia wzienwna, nawilżanie powietrza,
nawadnianie iv, leki p. alergiczne (Clemastinum,
Cetyryzyna)



Przy zagrożeniu życia konieczna intubacja – oddech
zastępczy.

Zapalenie zatok sitowych



OBJAWY: gorączka, obrzęk i przekrwienie skóry okolicy

nasady nosa i powiek, przekrwienie spojówek,

wytrzeszcz gałki ocznej po stronie chorych zatok, oddech

przez usta, zły stan ogólny dziecka



LECZENIE: antybiotyk o szerokim działaniu, interwencja

chirurgiczna



POWIKŁANIA: ropowica oczodołu, zapalenie nerwu

wzrokowego

Zapalenie zatok szczękowych

Powikłanie zapalenia błony śluzowej nosa lub innych zatok

przynosowych.
Powikłanie zębopochodne

OBJAWY:
bóle głowy rano i podczas schylania, niedrożność przewodów

nosowych, napady kaszlu po położeniu się do łóżka, okresowe

wymioty, zaburzenia koncentracji uwagi, moczenie nocne,

nieprzyjemny zapach z ust.

DIAGNOSTYKA:
badanie RTG, Nakłucie zatok (diag.bakteriologiczna)

LECZENIE:
antybiotykoterapia, leczenie mukolityczne, leczenie

przeciwobrzękowe, leczenie stomatologiczne