Polityka

motywacyjna

Motywacja jako funkcja

zarządzania

Wczesne modele i teorie

motywacji

Agata Mysiak

•

Definicja: Proces, który wywołuje, ukierunkowuje
i podtrzymuje określone zachowania ludzi
spośród innych, alternatywnych form zachowania,
w celu osiągnięcia określonych celów.

•

U kierowników bardzo ważną umiejętnością jest
prawidłowa identyfikacja motywacji, jakimi kierują
się pracownicy, gdyż to właśnie umiejętne
motywowanie gwarantuje osiąganie celów
własnych i organizacji.

MOTYWACJA

MODELE MOTYWACJI

1. MODEL TRADYCYJNY
Szkoła naukowej organizacji Taylora. Założenia:


Robotnicy są z natury leniwi



Kierownicy najlepiej rozumieją zadania, które
wykonują robotnicy i potrafią je wykonać lepiej od
nich



Jedyny sposób motywacji: wynagrodzenie pieniężne
(odwołanie do koncepcji homo economicus)

Efekt: większą wartość przedstawia stałość (pewność)

pracy niż wyższe wynagrodzenie.

2. MODEL STOSUNKÓW WSPÓŁDZIAŁANIA
Elton Mayo. Założenia:


Dla pracowników istotne są kontakty towarzyskie w
pracy



Nuda i powtarzalność ograniczają motywację do pracy



Nowe sposoby motywowania: uznanie potrzeb
społecznych, zapewnienie poczucia przydatności i
znaczenia,
ograniczony (ale jednak) udział w procesie decyzyjnym
i dostęp do podstawowych informacji

MODELE MOTYWACJI

3. MODEL ZASOBÓW LUDZKICH
McGregor, Maslow, Argyris, Likert. Założenia:


Motywacja to proces wieloczynnikowy: do potrzeb
finansowych i chęci zadowolenia dodać należy
potrzebę osiągnięć i znaczenia w pracy



Ludzie z góry motywowani są do dobrej pracy



Odwrócenie zależności: zamiast dobrej pracy jako
efekt zadowolenia, zadowolenie z dobrej pracy



Kierownicy dzielą się odpowiedzialnością z
pracownikami

Model tradycyjny: przekupstwo.

Model stosunków współdziałania: manipulacja.

MODELE MOTYWACJI

TEORIE MOTYWACJI

1. TEORIE TREŚCI – czynniki wewnętrzne:


Teoria potrzeb Maslowa



Dwuczynnikowa teoria motywacji F.
Herzberga



Motywacja wg Alderfera (modyfikacja
Maslowa)



Teoria X i Y McGregora



Teoria osiągnięć wg Atkinsona, rozwijana
później przez H. A. Murraya i D. McClellanda

TEORIE MOTYWACJI

1. TEORIE PROCESU – TEORIA POTRZEB MASLOWA:
TEZA: człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia

zespołu potrzeb, tworzonego przez logiczną
hierarchię:

Potrzeby

samorealizacji –

wyższego rzędu

Potrzeby szacunku, uznania

Potrzeby społeczne

Potrzeby bezpieczeństwa

Potrzeby fizjologiczne – niższego rzędu

Potrzeba

rozwoju

Potrzeby

redukcji

odczuwani

a braku

1.

TEORIE PROCESU – TEORIA POTRZEB MASLOWA:



Aby mogła wystąpić potrzeba wyższego rzędu, potrzeba
niższego rzędu musi zostać zaspokojona przynajmniej w sposób
gwarantujący nie odczuwanie braku w jej zakresie



Maslow wymienia również potrzeby dodatkowe, które ujawniają
się tylko u niektórych osób, np.: potrzeba wiedzy, potrzeby
estetyczne, choć można je łączyć z potrzebą samorealizacji –
trudnodefiniowalne



Zachowanie człowieka określone dwoma prawami:
a.

Prawo homeostazy – dotyczy potrzeb niższego rzędu,

ich

niezaspokojenie burzy równowagę, a zaspokojenie ją

przywraca
b.

Prawo wzmocnienia – dotyczy potrzeb wyższego rzędu,

ich zaspokojenie wywołuje przyjemne uczucia, które człowiek
będzie chciał intensyfikować.

TEORIE MOTYWACJI

TEORIE MOTYWACJI

2.

TEORIE PROCESU – sposób motywacji i cele:



Teoria popędu – źródła w pracach starożytnych greków z

nurtu hedonizmu:
a.

wg. J. Benthama i J. S. Milla człowiek z dostępnych

działań

będzie wybierał zawsze te, które wg jego odczucia prowadzić

będą

do osiągnięcia maksymalnej przyjemności lub

odczuwania

najmniejszego bólu;

b.

prawo efektu wg Thorndike’a;

c. popęd jako alternatywa instynktu wg R. S. Woodwortha;
d.

współczesna teoria popędu wg C. L. Hulla;



Teorie sprawiedliwości wg J. S. Adamsa;



Teorie oczekiwań V. H. Vrooma, rozwinięta przez L. W. Portera

i E. Lawlera

TEORIE MOTYWACJI

3. TEORIE WZMOCNIENIA – cykliczny proces uczenia się:



Stworzona przez B. F. Skinnera, zwana też teorią modyfikacji
zachowań



Ludzie postępują tak jak postępują, ponieważ nauczyli się w
przeszłości, że pewne zachowania wiążą się z przyjemnymi
efektami, a inne z nieprzyjemnymi – na tej podstawie sformułować
można tzw. prawo skutku, które mówi, że zachowanie przynoszące
przyjemne konsekwencje prawdopodobnie zostanie powtórzone,
zaś nieprzyjemne zostanie w przyszłości zaniechane



Zachowaniami ludzi steruje środowisko społeczne, zatem można
wyjaśniać i kierować zachowaniami jednostki

POGLĄD SYSTEMOWY

Cechy

indywidualne

Cechy stanowiska

Cechy sytuacji

roboczej

1.

Zainteresowani

a

2.

Postawy, np.:

a.

względem siebie

b.

względem posady

c.

względem sytuacji

roboczej

3. Potrzeby, np.:

a.

bezpieczeństwa

b.

społeczne

c.

osiągnięć

Np.:

a.

rodzaje

zadowolenia

wynikającego z

istoty pracy

b.

stopień

samodzielności

c.

ilość

bezpośrednich

informacji o

efektywności

d.

stopień

różnorodności

zadań

1.

Środowisko

pracy:

a.

koledzy

b.

Przełożony

2.

Działania

organizacji:

a.

praktyka

wynagradzania

b.

kultura

organizacji

Dziękuję za uwagę