Mały pacjent w świetle
Mały pacjent w świetle
systemowego rozumienia
systemowego rozumienia
rodziny
rodziny
Monika Gajdzik, Tomasz
Monika Gajdzik, Tomasz
Srebnicki
Srebnicki
Klinika Psychiatrii Wieku
Klinika Psychiatrii Wieku
Rozwojowego AM w
Rozwojowego AM w
Warszawie
Warszawie
Cykl życia rodziny
Cykl życia rodziny
•
Lata 50-te badania nad rodzinnymi przyczynami
Lata 50-te badania nad rodzinnymi przyczynami
występowania objawów choroby
występowania objawów choroby
•
Rodzina traktowana jest jako system podlegający
Rodzina traktowana jest jako system podlegający
zmianom w trudnych sytuacjach,ale dążący z drugiej
zmianom w trudnych sytuacjach,ale dążący z drugiej
strony do utrzymania równowagi i niezmienności.
strony do utrzymania równowagi i niezmienności.
•
W systemie tym można opisać charakterystyczne fazy-
W systemie tym można opisać charakterystyczne fazy-
przejście z jednej fazy do drugiej następuje tylko wtedy
przejście z jednej fazy do drugiej następuje tylko wtedy
gdy wszystkie zadania poprzedniej fazy są zakończone
gdy wszystkie zadania poprzedniej fazy są zakończone
•
Jeżeli tak się nie dzieje dochodzi do zakłóceń powstawania
Jeżeli tak się nie dzieje dochodzi do zakłóceń powstawania
objawów choroby u poszczególnych członków rodziny
objawów choroby u poszczególnych członków rodziny
•
Zakłócenia w przebiegu cyklu –objaw, że rodzina
Zakłócenia w przebiegu cyklu –objaw, że rodzina
zatrzymała się w rozwoju,nie może przejść do następnej
zatrzymała się w rozwoju,nie może przejść do następnej
fazy
fazy
•
Wszystkie rodziny przechodzą przez te same fazy
Wszystkie rodziny przechodzą przez te same fazy
rozwojowe,ale każda ma swój własny rytm
rozwojowe,ale każda ma swój własny rytm
Fazy życia rodzinnego
Fazy życia rodzinnego
według Haleya
według Haleya
•
Faza narzeczeństwa
Faza narzeczeństwa
•
Faza wczesnego małżeństwa
Faza wczesnego małżeństwa
•
Faza narodzin dziecka
Faza narodzin dziecka
•
Rodzina z dziećmi wieku szkolnego
Rodzina z dziećmi wieku szkolnego
•
Oddzielanie się dzieci od rodziny-
Oddzielanie się dzieci od rodziny-
faza pustego gniazda
faza pustego gniazda
•
Faza emerytury i śmierci partnerów
Faza emerytury i śmierci partnerów
Faza narzeczeństwa
Faza narzeczeństwa
•
Faza służy zaznaczeniu a następnie
Faza służy zaznaczeniu a następnie
osiągnięciu własnej niezależności i
osiągnięciu własnej niezależności i
dojrzałości
dojrzałości
•
Służy przygotowaniu do życia w rodzinie
Służy przygotowaniu do życia w rodzinie
przyszłych małżonków i otoczenia
przyszłych małżonków i otoczenia
•
Przyszli małżonkowie czerpią
Przyszli małżonkowie czerpią
doświadczenia ze swoich rodzin
doświadczenia ze swoich rodzin
pochodzenia
pochodzenia
•
W tej fazie rodzice narzeczonych są
W tej fazie rodzice narzeczonych są
włączeni w ich życie
włączeni w ich życie
Wczesny okres małżeński
Wczesny okres małżeński
•
Ceremoniał małżeństwa- zaznaczenie swojej niezależności
Ceremoniał małżeństwa- zaznaczenie swojej niezależności
•
Początkowy okres życia ze sobą służy nawiązaniu więzi małżeńskiej.
Początkowy okres życia ze sobą służy nawiązaniu więzi małżeńskiej.
•
Podstawowe zadanie to wypracowanie sposobów radzenia sobie z
Podstawowe zadanie to wypracowanie sposobów radzenia sobie z
konfliktami,trudnymi sytuacjami
konfliktami,trudnymi sytuacjami
•
W tym okresie system odpowiada na podstawowe pytania-miejsce
W tym okresie system odpowiada na podstawowe pytania-miejsce
zamieszkania, podział obowiązków,zadania rodziny,kompetencje
zamieszkania, podział obowiązków,zadania rodziny,kompetencje
małżonków itd.
małżonków itd.
•
Zaznaczenie własnej odrębności,oddzielenie od rodzin pochodzenia
Zaznaczenie własnej odrębności,oddzielenie od rodzin pochodzenia
•
Trudności-unikanie rozmów na trudne tematy,prowadzące do
Trudności-unikanie rozmów na trudne tematy,prowadzące do
narastania napięcia,irytacji,nasilenia konfliktu,kt.nie został
narastania napięcia,irytacji,nasilenia konfliktu,kt.nie został
rozwiązany
rozwiązany
•
Trudności-różne formy okazywania uczuć,rozpoczęcie życia
Trudności-różne formy okazywania uczuć,rozpoczęcie życia
seksualnego,problemy związane z samodzielnym utrzymaniem się
seksualnego,problemy związane z samodzielnym utrzymaniem się
finansowym,powód zawarcia małżeństwa-ciąża,ucieczka od
finansowym,powód zawarcia małżeństwa-ciąża,ucieczka od
własnych rodzin
własnych rodzin
Faza narodzin dziecka
Faza narodzin dziecka
•
Może dojść do odnowienia, nasilenia konfliktów,nie
Może dojść do odnowienia, nasilenia konfliktów,nie
rozwiązanych spraw
rozwiązanych spraw
•
Okres zmian-organizacji życia,aktywności zawodowej,zmian
Okres zmian-organizacji życia,aktywności zawodowej,zmian
fizycznych przyszłej matki,
fizycznych przyszłej matki,
•
Małżonkowie wypracowują nowe zachowania,role po pojawieniu
Małżonkowie wypracowują nowe zachowania,role po pojawieniu
się dziecka
się dziecka
•
Powstają nowe role –rodziców, dziadków,ciotek, wujków
Powstają nowe role –rodziców, dziadków,ciotek, wujków
•
Może pojawić się uczucie zazdrości o relacje rodzic-dziecko
Może pojawić się uczucie zazdrości o relacje rodzic-dziecko
•
Przy rozpoczęciu życia rodziny od tej fazy i braku dwóch
Przy rozpoczęciu życia rodziny od tej fazy i braku dwóch
poprzednich faz,dziecko może być używane do rozwiązywania
poprzednich faz,dziecko może być używane do rozwiązywania
konfliktów między małżonkami
konfliktów między małżonkami
•
Trudności-rezygnacja z życia zawodowego,połączenie życia
Trudności-rezygnacja z życia zawodowego,połączenie życia
zawodowego i rodzinnego, ograniczenie aktywności społeczno-
zawodowego i rodzinnego, ograniczenie aktywności społeczno-
towarzyskiej, lęk przed niekompetencją jako rodzic,rozluźnienie
towarzyskiej, lęk przed niekompetencją jako rodzic,rozluźnienie
relacji małżeńskiej
relacji małżeńskiej
Rodzina z dzieckiem w wieku
Rodzina z dzieckiem w wieku
szkolnym
szkolnym
•
Zadanie fazy-przejście od postawy głównie opiekuńczej w stosunku
Zadanie fazy-przejście od postawy głównie opiekuńczej w stosunku
do dziecka, do relacji partnerskiej.
do dziecka, do relacji partnerskiej.
•
Często jest to najlepszy okres w życiu rodziny- możliwość cieszenia
Często jest to najlepszy okres w życiu rodziny- możliwość cieszenia
się własnymi sukcesami,sukcesami wspólnie wypracowanymi-
się własnymi sukcesami,sukcesami wspólnie wypracowanymi-
np..rozwój dzieci
np..rozwój dzieci
•
Matki zyskują więcej swobody-rozwijanie własnych pasji,
Matki zyskują więcej swobody-rozwijanie własnych pasji,
zainteresowań.
zainteresowań.
•
Związek staje się głębszy,bardziej wszechstronny
Związek staje się głębszy,bardziej wszechstronny
•
Zyskuje się dalsze kompetencje w roli rodzica-znika lęk o dziecko,
Zyskuje się dalsze kompetencje w roli rodzica-znika lęk o dziecko,
napięcie
napięcie
•
Trudności-rozwój zawodowy męża,pozostawanie poza domem,poczucie nie
Trudności-rozwój zawodowy męża,pozostawanie poza domem,poczucie nie
zrealizowania młodzieńczych marzeń, trudności w podjęciu pracy
zrealizowania młodzieńczych marzeń, trudności w podjęciu pracy
zawodowej,przez wcześniej nie pracującą matkę, poczucia straconego zawodowo
zawodowej,przez wcześniej nie pracującą matkę, poczucia straconego zawodowo
czasu podczas sprawowania opieki nad dzieckiem,trudności związane z fazą
czasu podczas sprawowania opieki nad dzieckiem,trudności związane z fazą
„wychodzenia „dziecka ze środowiska rodzinnego do innych systemów
„wychodzenia „dziecka ze środowiska rodzinnego do innych systemów
•
Rozwiązywanie problemów małżeńskich w tej fazie jest trudniejsze,są już
Rozwiązywanie problemów małżeńskich w tej fazie jest trudniejsze,są już
ustalone wzorce postępowania oparte na przyzwyczajeniach
ustalone wzorce postępowania oparte na przyzwyczajeniach
Oddzielenie się dziecka od rodziny-
Oddzielenie się dziecka od rodziny-
•
Każda rodzina wchodzi w kryzys,kiedy dziecko opuszcza dom
Każda rodzina wchodzi w kryzys,kiedy dziecko opuszcza dom
•
Istnieje konieczność wypracowania nowych relacji między
Istnieje konieczność wypracowania nowych relacji między
małżonkami,
małżonkami,
•
Przejście z roli rodziców do roli dziadków
Przejście z roli rodziców do roli dziadków
•
W różnych kulturach istnieją rytuały kreujące dziecko na dorosłego-
W różnych kulturach istnieją rytuały kreujące dziecko na dorosłego-
np..matura
np..matura
•
W jednych rodzinach problemy pojawiają się przy wyjściu
W jednych rodzinach problemy pojawiają się przy wyjściu
najstarszych dzieci z domu, w innych w przypadku każdego
najstarszych dzieci z domu, w innych w przypadku każdego
dziecka,lub najmłodszego
dziecka,lub najmłodszego
•
Problemy-kiedy małżonkowie nie maja sobie nic do powiedzenia,kiedy
Problemy-kiedy małżonkowie nie maja sobie nic do powiedzenia,kiedy
jedynym celem było dziecko, kiedy problemy nie były rozwiązane w
jedynym celem było dziecko, kiedy problemy nie były rozwiązane w
poprzednich fazach,konflikty mogą prowadzić do separacji i rozwodu
poprzednich fazach,konflikty mogą prowadzić do separacji i rozwodu
•
Może powstać objaw choroby u dziecka,aby utrzymać równowagą rodziny-rodzice
Może powstać objaw choroby u dziecka,aby utrzymać równowagą rodziny-rodzice
ponownie koncentrują się na dziecku
ponownie koncentrują się na dziecku
•
Dziecko powinno opuścić dom rodzinny tak,aby możliwy był kontakt z rodziną
Dziecko powinno opuścić dom rodzinny tak,aby możliwy był kontakt z rodziną
Emerytura
Emerytura
•
Jeżeli udaje się harmonijnie przejść przez okres
Jeżeli udaje się harmonijnie przejść przez okres
rozłąki z dziećmi, następuje zadowolenie i
rozłąki z dziećmi, następuje zadowolenie i
harmonia
harmonia
•
Jest to okres ponownego spędzania ze sobą w
Jest to okres ponownego spędzania ze sobą w
relacji partnerskiej dużej ilości czasu,
relacji partnerskiej dużej ilości czasu,
•
Okres częstych chorób małżonka,wizyt u
Okres częstych chorób małżonka,wizyt u
lekarza,opieki medycznej
lekarza,opieki medycznej
•
Istnieje konieczność czerpania ze wcześniejszych
Istnieje konieczność czerpania ze wcześniejszych
faz-własne i wspólne zainteresowania,komunikacja
faz-własne i wspólne zainteresowania,komunikacja
itd.
itd.
•
Moment krytyczny-odejście jednego z członków
Moment krytyczny-odejście jednego z członków
rodziny
rodziny
Strukturalny model rodziny-
Strukturalny model rodziny-
Minuchin
Minuchin
•
Dostarcza opisu rodziny
Dostarcza opisu rodziny
•
Pomaga zrozumieć co się dzieje w rodzinie
Pomaga zrozumieć co się dzieje w rodzinie
•
Model posłużył do rozwoju szkoły
Model posłużył do rozwoju szkoły
terapeutycznej-strukturalnej terapii rodzin
terapeutycznej-strukturalnej terapii rodzin
•
Z jednej strony rodzina wytwarza własną
Z jednej strony rodzina wytwarza własną
tożsamość,ale z drugiej reaguje na zmiany
tożsamość,ale z drugiej reaguje na zmiany
zachodzące wewnątrz i na zewnątrz rodziny
zachodzące wewnątrz i na zewnątrz rodziny
•
Jest to swoiste laboratorium gdzie nabywa się
Jest to swoiste laboratorium gdzie nabywa się
poczucie indywidualności,ale też
poczucie indywidualności,ale też
tożsamości ,przynależności do rodziny
tożsamości ,przynależności do rodziny
Minuchin-system
Minuchin-system
rodzinny
rodzinny
•
Rodzina to otwarty system społeczno-
Rodzina to otwarty system społeczno-
kulturowy, podlegający zmianom
kulturowy, podlegający zmianom
•
Rodzina przechodzi przez szereg etapów,a
Rodzina przechodzi przez szereg etapów,a
każdy z nich wymaga zmiany struktury
każdy z nich wymaga zmiany struktury
rodziny
rodziny
•
Rodzina przystosowuje się do zmiennych
Rodzina przystosowuje się do zmiennych
warunków,tak aby utrzymać ciągłość a
warunków,tak aby utrzymać ciągłość a
jednocześnie umożliwić psychospołeczny
jednocześnie umożliwić psychospołeczny
rozwój jej członków
rozwój jej członków
Struktura rodziny
Struktura rodziny
•
Struktura rodziny to sieć niewidocznych
Struktura rodziny to sieć niewidocznych
połączeń,interakcji pomiędzy członkami
połączeń,interakcji pomiędzy członkami
rodziny
rodziny
•
Każda rodzina wytwarza wzajemne interakcji
Każda rodzina wytwarza wzajemne interakcji
•
Powtarzające się interakcje tworzą schematy
Powtarzające się interakcje tworzą schematy
jak i wobec kogo można się zachować
jak i wobec kogo można się zachować
•
Te wzory interakcji regulują zachowania jej
Te wzory interakcji regulują zachowania jej
członków
członków
Dwa systemy podtrzymują układ reguł
Dwa systemy podtrzymują układ reguł
rodzinnych
rodzinnych
A:System uniwersalnych zasad
A:System uniwersalnych zasad
B:System przepisów dotyczący
B:System przepisów dotyczący
postępowania członków rodziny, właściwy
postępowania członków rodziny, właściwy
tylko dla tej rodziny.
tylko dla tej rodziny.
Ten system zabezpiecza
Ten system zabezpiecza
tożsamość rodziny
tożsamość rodziny
Przy próbach zmiany zachowań członków
Przy próbach zmiany zachowań członków
rodzina walczy o zachowanie homeostazy
rodzina walczy o zachowanie homeostazy
Homeostaza rodzinna
Homeostaza rodzinna
•
Dążenie do zachowania trwałej
Dążenie do zachowania trwałej
równowagi i przeciwdziałanie zmianie
równowagi i przeciwdziałanie zmianie
(Jackson)
(Jackson)
•
Rodzina zachowuje się tak, aby
Rodzina zachowuje się tak, aby
osiągnąć równowagę interakcji
osiągnąć równowagę interakcji
•
Członkowie rodziny pomagają utrzymać
Członkowie rodziny pomagają utrzymać
równowagę w sposób jawny lub skryty
równowagę w sposób jawny lub skryty
•
Jeżeli równowaga zostanie zaburzona,
Jeżeli równowaga zostanie zaburzona,
członkowie rodziny podejmują wysiłki,
członkowie rodziny podejmują wysiłki,
aby ją utrzymać
aby ją utrzymać
Podsystemy w rodzinie
Podsystemy w rodzinie
•
Wszyscy członkowie rodziny w zależności od
Wszyscy członkowie rodziny w zależności od
okoliczności łączą się w podsystemy
okoliczności łączą się w podsystemy
•
Tworzą się one ze względu na
Tworzą się one ze względu na
zainteresowania,generacje,płeć,zadania, funkcje
zainteresowania,generacje,płeć,zadania, funkcje
•
Każdy członek rodziny należy do różnych
Każdy członek rodziny należy do różnych
podsystemów jednocześnie ta sama osoba w
podsystemów jednocześnie ta sama osoba w
różnych podsystemach pełni różną rolę i wchodzi
różnych podsystemach pełni różną rolę i wchodzi
w różne relacje
w różne relacje
•
Wyróżniamy podsystem małżonków,dzieci,
Wyróżniamy podsystem małżonków,dzieci,
dziadków, ale też podsystemy-matka
dziadków, ale też podsystemy-matka
córka,ojciec,syn
córka,ojciec,syn
•
Granice podsystemów tworzą reguły kto i kiedy
Granice podsystemów tworzą reguły kto i kiedy
należy do podsystemu
należy do podsystemu
•
„
„
Szczelność” granic w podsystemach
Szczelność” granic w podsystemach
ułatwia pełnienie
ułatwia pełnienie
funkcji,”przepuszczalność”granic wpływa
funkcji,”przepuszczalność”granic wpływa
na pojawienie się nowych treści w rodzinie
na pojawienie się nowych treści w rodzinie
•
Przymierze
Przymierze
-związek z granicami
-związek z granicami
elastycznymi,taki,w którym łatwo jest
elastycznymi,taki,w którym łatwo jest
przejść do innego podsystemu
przejść do innego podsystemu
•
Koalicja
Koalicja
-granice sztywne,uniemożliwiają
-granice sztywne,uniemożliwiają
jej opuszczenie, zwykle skierowana
jej opuszczenie, zwykle skierowana
przeciw osobie trzeciej
przeciw osobie trzeciej
Granice zewnętrzne i
Granice zewnętrzne i
wewnątrz rodziny
wewnątrz rodziny
•
Ze względu na charakter granic
Ze względu na charakter granic
wewnątrz rodziny i granic
wewnątrz rodziny i granic
stanowiących o jej odrębności od
stanowiących o jej odrębności od
świata zewnętrznego mówimy o
świata zewnętrznego mówimy o
rodzinach
rodzinach
„splatanych
„splatanych
” i
” i
„
„
nie
nie
związanych”
związanych”
Granice w rodzinach
Granice w rodzinach
•
W rodzinach „
W rodzinach „
splątanych
splątanych
„ –panuje
„ –panuje
zamieszanie dotyczące funkcji, pozycji,
zamieszanie dotyczące funkcji, pozycji,
odpowiedzialności.Granice między
odpowiedzialności.Granice między
podsystemami są niejasne, nie ma
podsystemami są niejasne, nie ma
zróżnicowania poszczególnych grup.Niejasne
zróżnicowania poszczególnych grup.Niejasne
są role.Stres jednego z członków rodziny
są role.Stres jednego z członków rodziny
powoduje cierpienie całej rodziny
powoduje cierpienie całej rodziny
•
W rodzinach „
W rodzinach „
nie związanych
nie związanych
”-dochodzi do
”-dochodzi do
powstawania nadmiernie sztywnych granic,
powstawania nadmiernie sztywnych granic,
utrudniających porozumiewanie się w różnych
utrudniających porozumiewanie się w różnych
podgrupach, Upośledza to zdolność rodziny do
podgrupach, Upośledza to zdolność rodziny do
wzajemnego rozumienia się i troszczenia o
wzajemnego rozumienia się i troszczenia o
siebie,brak przepływu informacji
siebie,brak przepływu informacji
Komunikacja w rodzinie
Komunikacja w rodzinie
Virginia Satir przypisywała
Virginia Satir przypisywała
ważną rolę poczuciu własnej
ważną rolę poczuciu własnej
wartości w procesie
wartości w procesie
komunikowania się w grupie
komunikowania się w grupie
rodzinnej
rodzinnej
Wadliwe style komunikacji –
Wadliwe style komunikacji –
Virginia Satir
Virginia Satir
•
Styl „zjednywania
Styl „zjednywania
”-osoba zjednuje innych przez
”-osoba zjednuje innych przez
przepraszanie i uległość,bagatelizuje to co czuje do
przepraszanie i uległość,bagatelizuje to co czuje do
siebie,robi wszystko, aby inni się z nią zgodzili
siebie,robi wszystko, aby inni się z nią zgodzili
•
Styl „obwiniania’
Styl „obwiniania’
-krytykowanie innych,aby pokazać się
-krytykowanie innych,aby pokazać się
jako osoba silna, zdecydowana,służy do ukrycia niskiej
jako osoba silna, zdecydowana,służy do ukrycia niskiej
samooceny („ty nigdy niczego nie zrobiłeś,nigdy mi nie
samooceny („ty nigdy niczego nie zrobiłeś,nigdy mi nie
pomogłeś”)
pomogłeś”)
•
Styl „komputerowo-racjonalny
Styl „komputerowo-racjonalny
”-jak najmniejsze
”-jak najmniejsze
okazywanie emocji,sztywna postawa ciała, używanie
okazywanie emocji,sztywna postawa ciała, używanie
trudnych słów i sformułowań,pomijanie tego co czuje
trudnych słów i sformułowań,pomijanie tego co czuje
się do siebie i drugiej osoby,”jestem
się do siebie i drugiej osoby,”jestem
spokojny,racjonalny,chłodny i dlatego mam
spokojny,racjonalny,chłodny i dlatego mam
rację”
rację”
•
„
„
Mąciciele”-
Mąciciele”-
rozładowanie napięcia przez zwrócenie
rozładowanie napięcia przez zwrócenie
uwagi na coś zupełnie nie związanego z tematem
uwagi na coś zupełnie nie związanego z tematem
rozmowy
rozmowy
Strategie rodzinne
Strategie rodzinne
•
Zachowanie członków rodziny można
Zachowanie członków rodziny można
porównać do gry,w kt. gracze próbują
porównać do gry,w kt. gracze próbują
zaspokoić swoje indywidualne potrzeby i
zaspokoić swoje indywidualne potrzeby i
osiągnąć cele
osiągnąć cele
•
Prowadzi to do konfliktów
Prowadzi to do konfliktów
•
Każdy członek rodziny rozwija strategię aby
Każdy członek rodziny rozwija strategię aby
wygrać,lub przegrana była jak najmniejsza
wygrać,lub przegrana była jak najmniejsza
•
Podejście strategiczne koncentruje się na
Podejście strategiczne koncentruje się na
podejściu co jest zgłaszane przez rodzinę lub
podejściu co jest zgłaszane przez rodzinę lub
osobę jako problem i rozpatrzeniu zachowań
osobę jako problem i rozpatrzeniu zachowań
członków rodziny,które nie rozwiązują
członków rodziny,które nie rozwiązują
problemu a podtrzymują go
problemu a podtrzymują go
Rodziny dysfunkcyjne
Rodziny dysfunkcyjne
•
Rodziny,w kt.członkowie rodziny
Rodziny,w kt.członkowie rodziny
wytworzyli objawy
wytworzyli objawy
•
Zwraca się uwagę na
Zwraca się uwagę na
1.Funkcję symptomów
1.Funkcję symptomów
2.Triady i hierarchię w rodzinie
2.Triady i hierarchię w rodzinie
3.Cykl życia rodzinnego
3.Cykl życia rodzinnego
Znaczenie objawu
Znaczenie objawu
•
Objawy są sposobem porozumiewania się członków
Objawy są sposobem porozumiewania się członków
rodziny
rodziny
•
Symptomy pojawiają się,gdy osoba znajduje się w
Symptomy pojawiają się,gdy osoba znajduje się w
sytuacji nie do zniesienia i próbuje ja zmienić
sytuacji nie do zniesienia i próbuje ja zmienić
•
Jeżeli nie można zmienić relacji,dochodzi do zmiany
Jeżeli nie można zmienić relacji,dochodzi do zmiany
zachowania,często zgłaszanych jako objawy
zachowania,często zgłaszanych jako objawy
•
W tym sensie objawy będą rozpoznaniem problemu
W tym sensie objawy będą rozpoznaniem problemu
rodziny
rodziny
•
W rodzinach mamy do czynienia z przyczynowością
W rodzinach mamy do czynienia z przyczynowością
cyrkularną , nie liniową-zachowanie jednego z
cyrkularną , nie liniową-zachowanie jednego z
członków rodziny pociąga za sobą zmianę zachowań
członków rodziny pociąga za sobą zmianę zachowań
innych osób ,służy wszystkim członkom rodziny.
innych osób ,służy wszystkim członkom rodziny.
•
Pozostali członkowie rodziny mogą włączyć
Pozostali członkowie rodziny mogą włączyć
zachowania
zachowania
podtrzymujące występowanie objawu
podtrzymujące występowanie objawu
Triada i hierarchia w
Triada i hierarchia w
rodzinie
rodzinie
•
Hierarchia-jedna z osób ma więcej władzy i
Hierarchia-jedna z osób ma więcej władzy i
odpowiedzialności w porównaniu z pozostałymi
odpowiedzialności w porównaniu z pozostałymi
członkami rodziny
członkami rodziny
•
W kulturze zachodniej podstawowym elementem
W kulturze zachodniej podstawowym elementem
hierarchii jest istnienie granic między
hierarchii jest istnienie granic między
pokoleniami-między rodzicami a
pokoleniami-między rodzicami a
dziećmi,rodzicami a dziadkami
dziećmi,rodzicami a dziadkami
•
Określenie hierarchii i podziału władzy jest
Określenie hierarchii i podziału władzy jest
podstawowym zadaniem w obrębie pary
podstawowym zadaniem w obrębie pary
małżeńskiej
małżeńskiej
•
Jeżeli partnerzy nie potrafią efektywnie
Jeżeli partnerzy nie potrafią efektywnie
rozwiązać problemu władzy,mogą przez swoją
rozwiązać problemu władzy,mogą przez swoją
bierność przekazać władzę dzieciom
bierność przekazać władzę dzieciom
Zaburzenia w hierarchii
Zaburzenia w hierarchii
•
Podwójna,niespójna hierarchia (jeden z
Podwójna,niespójna hierarchia (jeden z
rodziców rozwija objawy) -A: Partner z
rodziców rozwija objawy) -A: Partner z
objawami jest w niższej pozycji,bo wymaga
objawami jest w niższej pozycji,bo wymaga
pomocy,drugi partner jest w roli osoby
pomocy,drugi partner jest w roli osoby
pomagającej.B: Osoba z objawami ma
pomagającej.B: Osoba z objawami ma
pozycję wyższą-przez objawy wpływa na
pozycję wyższą-przez objawy wpływa na
zachowanie partnera,zmieniając je)
zachowanie partnera,zmieniając je)
•
Walka rodziców o przejęcie władzy
Walka rodziców o przejęcie władzy
•
Przekazanie odpowiedzialności
Przekazanie odpowiedzialności
dzieciom,albo innym osobom
dzieciom,albo innym osobom
•
Istnienie koalicji międzypokoleniowych
Istnienie koalicji międzypokoleniowych
Triady
Triady
•
Trzyosobowe systemy relacji
Trzyosobowe systemy relacji
•
Funkcją jest zmniejszenie napięcia jakie
Funkcją jest zmniejszenie napięcia jakie
pojawia się między dwoma osobami
pojawia się między dwoma osobami
przez włączenie osoby trzeciej
przez włączenie osoby trzeciej
•
Triady obejmują rodziców-
Triady obejmują rodziców-
dziecko,jednego z rodziców,dziecko-
dziecko,jednego z rodziców,dziecko-
dziadków itd.
dziadków itd.
•
Triady które usztywniają się, stają się
Triady które usztywniają się, stają się
podstawowym elementem
podstawowym elementem
dysfunkcyjności rodziny
dysfunkcyjności rodziny
Typy rodzin według ich
Typy rodzin według ich
kompetencji w zakresie
kompetencji w zakresie
wypełnienia podstawowych
wypełnienia podstawowych
funkcji-Lewis
funkcji-Lewis
•
Rodzina optymalna
Rodzina optymalna
-brak destrukcyjnych koalicji,
-brak destrukcyjnych koalicji,
konflikty rozwiązywane na drodze negocjacji
konflikty rozwiązywane na drodze negocjacji
•
Rodzina kompetentna,ale cierpiąca
Rodzina kompetentna,ale cierpiąca
-tendencje do
-tendencje do
dominacji jednego z członków rodziny,tworzą się
dominacji jednego z członków rodziny,tworzą się
już koalicje
już koalicje
•
Rodzina o zaburzonym funkcjonowaniu
Rodzina o zaburzonym funkcjonowaniu
-występuje
-występuje
system dominacji-uległości lub chroniczne
system dominacji-uległości lub chroniczne
konflikty
konflikty
•
Rodziny nie spełniające właściwych funkcji
Rodziny nie spełniające właściwych funkcji
–jedno
–jedno
z rodziców wykazuje poważne zaburzenia
z rodziców wykazuje poważne zaburzenia
emocjonalne (nasilona wrogość-uległość)lub
emocjonalne (nasilona wrogość-uległość)lub
rodzina chaotyczna-wyizolowana z poczuciem
rodzina chaotyczna-wyizolowana z poczuciem
beznadziejności
beznadziejności
Systemowe rozumienie objawów pozwala
Systemowe rozumienie objawów pozwala
na
na
1.Zrozumienie znaczenia objawu
1.Zrozumienie znaczenia objawu
2.Zaplanowanie skutecznych metod
2.Zaplanowanie skutecznych metod
leczenia pacjenta
leczenia pacjenta
3.Zaplanowanie leczenia z włączeniem
3.Zaplanowanie leczenia z włączeniem
osób z najbliższego środowiska pacjenta
osób z najbliższego środowiska pacjenta
4.Zrozumienie i zaakceptowanie
4.Zrozumienie i zaakceptowanie
niepowodzenia w procesie leczenia
niepowodzenia w procesie leczenia
•
Bardzo dziękuję za
Bardzo dziękuję za
uwagę
uwagę