REGULACJA NAPIĘCIA

MIĘŚNIOWEGO

Dr n. med. Grzegorz Mańko

Odruchy

Odruch jest to reakcja ustroju na bodziec,

zachodząca za pośrednictwem układu

nerwowego. Bodźcem może

być jakakolwiek zmiana w środowisku

zewnętrznym lub wewnętrznym (np.

światło, dźwięk, dotknięcie, ukłucie,

nagłe rozciągnięcie mięśnia).

Odpowiedzią na bodziec jest

skurcz mięśnia lub wydzielanie

gruczołów; innymi reakcjami ustrój nie

dysponuje.

Łuk odruchowy



Jest podstawą anatomiczną odruchu.

Składa się z następujących części:

-narządu odbiorczego (receptora),

-drogi doprowadzającej (aferentnej)

biegnącej z obwodu do OUN (tzn. do

rdzenia kręgowego, pnia mózgowego

albo mózgu);

-ośrodka,

-neuronu odśrodkowego,

-narządu wykonawczego (efektora)

Schemat dwuneuronowego

(monosynaptycznego) łuku

odruchowego

Bodźcem wyzwalającym

odruch jest nagłe

rozciągnięcie mięśnia,

jest to odruch

rozciągowy

=miotatyczny.

Pobudzenie przebiega

z proprioceptora

mięśnia do komórek

ruchowych rogów

przednich rdzenia, a z

tych komórek do

zakończeń ruchowych

w mięśniu.



zdjęcie

Różne typy łuków

odruchowych



zdjęcie

Rodzaje odruchów



Podział ze względu na mechanizm

powstania (np. błędnikowe,

proprioceptywne),

Podział w zależności od celu, jakiemu

służą (np. obronne, postawne).

W podstawowym badaniu

neurologicznym sprawdzamy

odruchy głębokie i powierzchniowe.

Odruchy głębokie

- rozciągowe

-miotatyczne

Wywołujemy przez nagłe rozciągnięcie

mięśnia, stosując bodziec w postaci

szybkiego i dość mocnego uderzenia

młotkiem w ścięgno lub w okolicę

przyczepu mięśnia.

Odruchy głębokie

Odruchy głębokie można wywołać z różnych

okolic ciała. Najczęściej badanymi

odruchami głębokimi są: odruch żuchwowy

oraz odruchy kończyn górnych i dolnych.

Z kończyn górnych:

-odruch z mięśnia dwugłowego,

-odruch z mięśnia trójgłowego,

-odruch z mięśnia ramienno-promieniowego,

Z kończyn dolnych:

-odruch kolanowy,

-odruch skokowy.

Odruchy powierzchniowe

Wywołuje się przez podrażnienie skóry

powierzchni ciała tępym albo ostrym

przedmiotem; w odpowiedzi

otrzymuje się skurcz mięśni w

badanej okolicy ciała.

Umiejscowienie odcinkowe

odruchów

Każdy z odruchów głębokich i

powierzchownych ma swój ośrodek w

odpowiednim odcinku rdzenia

kręgowego. W odcinku tym kończą

się włókna doprowadzające oraz leżą

komórki ruchowe rogów przednich, z

których bierze początek droga

odprowadzająca. .

Odruch-odcinki rdzenia

kręgowego

1.z m.ramienno-promieniowegoC5-C6,

2.z m. dwugłowego ramienia C5-C6,

3.z m

trójgłowego ramienia C6-C7,

4.brzuszny górny Th8-Th9,

5.brzuszny środkowy Th10-Th11,

6.brzuszny dolny Th11-Th12,

7.nosidłowy L1-L2,

8.kolanowy L2-L3-L4,

9.skokowy S1-S2,

10.podeszwowy S1-S2.

Wg Grochmala, fizjologicznie

rozróżnia się trzy rodzaje

napięcia mięśniowego



Tonus spoczynkowy-regulowany obwodowo (na

poziomie rdzenia kręgowego, zapewniający

utrzymanie segmentów ciała w odpowiednich

ułożeniach oraz pewną „gotowość do ruchu”)



Tonus postawny- ściśle powiązany z odruchami

postawy (na poziomie pnia mózgu),

odpowiedzialny za przezwyciężanie siły grawitacji

oraz utrzymanie poszczególnych segmentów ciała

i całego ciała w różnych pozycjach, a także za

utrzymanie równowagi



Tonus wspierający-współdziałający z aktywnością

ruchowych obszarów kory mózgowej,

aktywizujący określone mięśnie i w ten sposób

podtrzymujący gotowość do wykonywania ruchów

dowolnych

System działający na poziomie

samego mięśnia i rdzenia

kręgowego



Ma zasadnicze znaczenie dla kontroli i

regulacji napięcia mięśniowego



Obejmuje on wszystkie elementy łuku

odruchowego, czyli kurczące się włókna

mięśniowe i komórki nerwowe kierujące

ich skurczem wraz z drogami aferentnymi i

eferentnymi.



Tworzą one razem zamknięty obwód, stale

i samoistnie pobudzany impulsami

płynącymi z receptorów znajdujących się w

mięśniach i ich ścięgnach (z wrzecion

nerwowo-mięśniowych i ścięgnowych)

Komórki ruchowe rdzenia -

motoneurony

Motoneurony alfa (duże i małe)

Motoneurony gamma (gamma1,

gamma2) – umiejscowione są w

rogach przednich rdzenia i wraz z

unerwionymi przez nie włóknami

mięśniowymi tworzą jednostki

motoryczne.

Motoneurony alfa

Duże motoneurony alfa przynależą do

włókien fazowych, przeznaczonych dla

intensywnych, szybkich i silnych aktów

ruchowych. Włókna fazowe są

aktywizowane krótkotrwale, lecz bardzo

szybko mogą zwiększyć liczbę pobudzeń

podczas wykonywania zróżnicowanych

czynności. Duże motoneurony alfa działają

pobudzająco na dystalne grupy mięśniowe

Motoneurony alfa

Małe motoneurony alfa przynależą do

włókien tonicznycz. Są one czynne

długotrwale, lecz aktywizowane wolno, a

ich funkcja dotyczy głównie aktywności

antygrawitacyjnych. Małe motoneurony

alfa pobudzają mięśnie tułowia i

proksymalne grupy mięśni kończyn.

Należy pamiętać, że niektóre mięśnie

fazowe wykazują pewną skłonność do

napięć tonicznych (przywodziciele i

zginacze kkd, głębokie mm grzbietu)

Motoneurony gamma

Motoneurony gamma1 pobudzają część

kurczliwą (obwodową) długich włókien

wrzeciona mięśniowego i powodują ich

szybki skurcz. Motoneurony

gamma2 pobudzają część kurczliwą

krótszych włókien wrzeciona mięśniowego

i powodują ich skurcz powolny. Ta właśnie

czynność zapewnia włóknom mięśniowym

stałe ich napięcie (tonus spoczynkowy).

Motoneurony gamma

Środkowa część wrzeciona nie jest

kurczliwa, natomiast skurcz włókien

mięśniowych wewnątrz wrzeciona

(wł.intrafuzalnych) wywołuje

rozciągnięcie jego części środkowej,

w której znajdują się zakończenia

pierścieniowato-spiralne.

Motoneurony gamma

Czynność włókien gamma jest stała, włókna te,

zapewniają stały tonus włókienkom mięśniowym

wrzecion, co aktywuje zakończenia

pierścieniowato-spiralne, w następstwie tego

powstaje stały dopływ pobudzeń do m. alfa.

Wyjąwszy stany hamowania, czynność m. gamma

nieprzerwanie podtrzymuje stan torowania w

komórkach ruchowych. Za stan

pobudzenia bądź hamowania układu gamma

odpowiedzialny jest twór siatkowaty na poziomie

pnia mózgu. Niezależnie od wpływów centralnych

m.gamma podlegają też wpływom bodźców

płynących z eksteroreceptorów.

Proprioceptory mięśni



Wrzeciona nerwowo-mięśniowe -

składają się z kilku krótkich włókienek

mięśniowych (intrafuzalnych),

przebiegających równolegle do długich

włókien mięśnia (ekstrafuzalnch)

- mięśnie, którymi wykonujemy

ruchy precyzyjne są obficie zaopatrzone

we wrzeciona

- wrzeciono ma unerwienie ruchowe,

natomiast unerwienie czuciowe

zapewniają mu dwa rodzaje zakończeń

włókien nerwowych:

Wrzeciona nerwowo-mięśniowe

-ich zakończenia czuciowe

1.Zakończenia pierścieniowato-spiralne

(włókna 1a) – odbierane przez nie

pobudzenia biegną wprost do komórek

ruchowych rdzenia (motoneuronów)

szybko przewodzącymi, grubymi włóknami

mielinowymi.

2.Zakończenia bukietowate –z tych

zakończeń pochodzą włókna mielinowe

znacznie cieńsze (włókna 2), które tworzą

synapsy z komórkami wstawkowymi

rdzenia.

Proprioceptory ścięgien

Narządy Golgiego – dają początek

włóknom mielinowym (typu 1b) nieco

cieńszym i wolniej przewodzącym niż

włókna typu 1a. Przewodzą

pobudzenie do komórek ruchowych

rdzenia poprzez komórki wstawkowe.

Rola poszczególnych

receptorów

1.Zakończenia pierścieniowato-

spiralne –odpowiadają na najsłabsze

rozciągnięcie mięśnia, odpowiedź jest

bardzo szybka (łuk odruchowy z

jedną synapsą),

2.Próg pobudliwości zakończeń

„bukietowatych”jest wyższy, ale

odpowiedź komórek ruchowych

rdzenia późniejsza.

Rola poszczególnych

receptorów c.d.

Narządy Golgieg –próg pobudliwości

mają bardzo wysoki. Pobudzenie

biegnie szybko, natomiast odpowiedź

komórek ruchowych rdzenia jest

późniejsza (dwie synapsy).

-Bodźcem aktywizującym narządy

Golgiego jest rozciągnięcie mięśnia

lub jego skurcz.

Rola receptorów c.d.

Jeśli mięsień zostanie silnie

rozciągnięty – ulegną pobudzeniu

narządy Golgiego. To pobudzenie,

wywołuje hamowanie komórek

ruchowych, które zaopatrują we

włókna dany mięsień. Dopływ

pobudzeń hamujących zmniejsza

napięcie mięśnia, mięsień ulega

„zwiotczeniu”.

Rola receptorów c.d.

Silny skurcz mięśnia wywołuje zmniejszenie

pobudzeń płynących z zakończeń

pierścieniowato-spiralnych, następuje wówczas

zmniejszenie napięcia, ponieważ zmniejsza się

dopływ pobudzeń do motoneuronów alfa.

Rozciągnięcie wrzecion (towarzyszące

rozciągnięciu mięśnia) pobudza zakończenia

pierścieniowato-spiralne i zwiększa dopływ

pobudzeń torujących do komórek ruchowych alfa.

Skurcz i silne rozciągnięcie mięśnia aktywuje

narządy Golgiego i wywiera wpływ hamujący na

motoneurony.

Regulacja napięcia

mięśniowego

Zachowanie prawidłowego napięcia

mięśni zależy od harmonijnego

działania komórek alfa i gamma oraz

od nie zakłóconego dopływu do

rdzenia pobudzeń proprioceptywnch z

mięśni i ścięgien. Wpływ na napięcie

mają również pobudzenia stale

biegnące do komórek ruchowych

rdzenia z kory i z jąder podkorowych

przez drogi zstępujące.

Zaburzenia napięcia mięśni

W czasie badania oceniamy napięcie

mięśni wykonując ruchy bierne

kończynami chorego. Opór, który

wówczas wyczuwamy jest miarą

napięcia mięśniowego.

Napięcie mięśni w warunkach

chorobowych ulega zmianom; może

być zwiększone (hypertonus,

hypertonia) lub obniżone (hypotonus,

hypotonia).

Wzmożone napięcie mięśni

Może mieć postać:

1.spastyczną=kurczową=„scyzorykową”-

na początku ruchu napotyka się silny opór,

który następnie ustępuje, 2.”plastyczne

wzmożenie napięcia”= sztywność = opór

jest stały, jednakowy na początku i na

końcu ruchu,

3.sztywność odmóżdżeniowa –występuje

wyprostne ułożenie kończyn

Obniżone napięcie mięśni

Wystąpi wówczas, gdy zostanie

uszkodzony łuk odruchowy. W

warunkach klinicznych obniżenie

napięcia powstaje na skutek

uszkodzenia wielu łuków

odruchowych.

Czynniki zwiększające

napięcie

1.Spastyczność jest spowodowana

uszkodzeniem drogi korowo-rdzeniowej

(piramidowej). Motoneurony alfa

fizjologicznie stale otrzymują pobudzenia

płynące z kory przez drogi korowo-

rdzeniowe i liczne drogi zstępujące.

Wypadnięcie hamującego wpływu tych

włókien, powoduje, że mięśnie stale

otrzymują więcej pobudzeń torujących niż

hamujących i dlatego odruch „własny” na

rozciąganie jest wygórowany.

Czynniki zwiększające

napięcie

U chorego z

niedowładem spastycznym

próba

nagłego wyprostowania zgiętej kończyny

aktywuje nadpobudliwe zakończenia

pierścieniowato-spiralne, co wywołuje ich

skurcz i niemożność wyprostowania

kończyny. Po chwili opór ustępuje, gdyż

nastąpiła aktywacja narządów Golgiego.

Dalsze silne-mimo oporu-prostowanie

zgiętej kończyny pobudza narządy

Golgiego, a więc wywołuje dopływ

pobudzeń hamujących do motoneuronów

alfa zginaczy kończyny

i ich zwiotczenie.

Czynniki zwiększające

napięcie

Opór stały

- plastyczne wzmożenie

napięcia zależy od stałej przewagi

tonicznego unerwienia mięśni. Jeśli

dopływ pobudzeń z wrzecion

tonicznych do motoneuronów alfa

będzie większy niż z wrzecion

fazowych, to wówczas wystąpi stałe,

„toniczne” wzmożenie napięcia.

Czynniki zwiększające

napięcie

Sztywność odmóżdżeniową

otrzymuje się u zwierząt

doświadczalnych po przecięciu pnia mózgowego

na poziomie pomiędzy jądrem czerwiennym a

jądrami przedsionka. Występujące wówczas

ułożenie wyprostne kończyn zależy od

niehamowanego działania dróg przedsionkowo-

rdzeniowych i szlaków rozpoczynających się w

istocie siatkowatej rdzenia przedłużonego. W

warunkach prawidłowych jądro czerwone i

odśrodkowe włókna korowe biegnące do istoty

siatkowatej hamują sztywność odmóżdżeniową;

ujawnia się to po ich wyłączeniu.

Czynniki zwiększające

napięcie

Sztywność odmóżdżeniowa występuje w

razie uszkodzenia pnia mózgu oraz w razie

ucisku na pień (w przebiegu krwotoków i

nowotworów śródmózgowia, guzów robaka

móżdżku, w których ostro zwiększa się

ciśnienie śródczaszkowe. Sztywność może

być stała lub pojawia się napadowo, w

postaci silnych tonicznych skurczów

prostowników (prężeń) w następstwie

działania nieuchwytnych bodźców albo

wskutek dotknięcia kończyn i tułowia.

Czynniki zmniejszające

napięcie

Obniżenie napięcia może zależeć zarówno

od uszkodzenia dróg doprowadzających

(aferentnych), jak i odprowadzających

(eferentnych) oraz od uszkodzenia części

ośrodkowej łuków odruchowych. Stopień

obniżenia napięcia mięśni zależy od

rozległości uszkodzenia. Spotykamy je w

uszkodzeniu istoty szarej rogów przednich,

nerwów obwodowych, korzonków tylnych,

uszkodzeniu móżdżku.

JAMISTOŚĆ RDZENIA –

Syringomyelia



Choroba polega na tworzeniu wewnątrz

rdzenia jam wypełnionych żółtawym

płynem. Jamy te usadawiają się zwykle

grzbietowo od kanału środkowego,

zajmując róg tylny, dochodzą ku przodowi

do spoidła przedniego, uszkadzają również

rogi przednie i oddziałują na sznury

boczne. Opisane jamy umiejscawiają się

najczęściej w okolicy szyjno-piersiowej i

rozciągają się przez wiele segmentów w

dół i w górę.

JAMA SYRINGOMYELICZNA

Kobieta lat 43, pierwsze

dolegliwości w 24r.ż w

postaci cierpnięcia

rąk, w 25r.ż.

Zagrożona ciąża-

hormony- pogorszenie

dolegliwości-

cierpnięcia,

usztywnienia palców,

zaniki krótkich mm rąk

Etiologia



Nie jest całkowicie wyjaśniona

Przeważa pogląd, że proces chorobowy

powstaje w związku z zaburzeniem

rozwojowym rdzenia (prawdopodobnie jest

to wada wrodzona, ponieważ często

współistnieją inne wady wrodzone: spina

bifida, skolioza, niesymetryczna klatka

piersiowa, wodogłowie).

Choroba występuje między 20 a 40 r.ż.,

chorują częściej mężczyźni, przebiega

bardzo powoli i prowadzi do znaczniejszego

inwalidztwa dopiero po wielu latach trwania.

OBJAWY KLINICZNE

1.Rozczepienne zaburzenie czucia –zniesienie

czucia bólu i temperatury (chorzy często ulegają

skaleczeniom i oparzeniom)- dzieje się tak, na

skutek uszkodzenia drogi rdzeniowo -wzgórzowej.

2.Zanik krótkich mięśni

rąk –uszkodzenie rogów przednich rdzenia.

3.Objaw Hornera –uszkodzenie

ośrodka rzęskowo-rdzeniowego.

4.Zaburzenia troficzne skóry, artropatie,

skrzywienie kręgosłupa –uszkodzenie rogów

bocznych – układu autonomicznego.

5.Czasem występuje niedowład

spastyczny kkd –uszkodzenie dróg piramidowych.

OBJAWY KLINICZNE cd.



Proces chorobowy może obejmować

rdzeń przedłużony – jamistość

opuszki.

Opis przypadku

Małgorzata Gałka, lat 43, pierwsze objawy w

24r.ż. W postaci drętwienia rąk, 25r.ż.-

hormony-pogorszenie dolegliwości-

cierpnięcia rąk, usztywnienia palców,

zaniki krótkich mm rąk. Badanie-

stwierdzono zespół cieśni nadgarstka- na

noc zalecono łuski. Operacja cieśni w

obydwu rękach nie przynosi poprawy-

następuje zwiększenie zaników.

Opis przypadku c.d.

W 26r.ż. pacjentka spada ze schodów- występuje

ostry stan cieśni- odbarczenie szynami

gipsowymi- po zdjęciu szyn –ogromne zaniki i

szponiasty układ rąk. Pojawienie się uczucia

zaciskania obręczy w klatce piersiowej.

Zaciskanie było takie samo w dzień i w nocy i

stopniowo narastało. Pacjentka została

zdiagnozowana w 32r.ż. poprzez przyłożenie

probówki z ciepłą i zimną wodą w okolice klatki

piersiowej i rąk. Okazało się, że ma zniesione

czucie bólu i temperatury i mnóstwo blizn na

rękach. Pacjentkę zoperowano-wykonano

koagulację migdałków móżdżku.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2 regulacja napiecia modelu transformator zaczepy, aaa, studia 22.10.2014, Materiały od Piotra cukro
Do logopedy z nieprawidłowym napięciem mięśniowym
Regulacja glikogenozlizy w mieśniach, materiały farmacja, Materiały 3 rok, Od Ani, biochemia, bioche
Zaburzenia napięcia mięśniowego, Fizykoterapia
REGULAJA NAPIĘCIA RNT-4, Laboratorium, Elektroenergetyka
Nieprawidłowe napięcie mięśniowe jako jeden z głównych problemów w usprawnianiu, fizjoterapia
cw 2 - Badanie modelu transformatorowego układu regulacji napięcia - Gustav, Politechnika Lubelska,
Regulacja napięcia w transformatorach i sieciach elektroener, 1. TECHNIKA, Elektryka - Elektronika,
układ regulacji napięcia badanie woltomierza magnetoelektrycznego
Pomiar i regulacja napięcia stałego, Sprawozdania (niewiadomo8)
ZASADY UTRZYMANIA STAŁEGO NAPIĘCIA MIĘŚNI, Kulturystyka
napięcia miesniowe
L200 regulator napiecia l200 id Nieznany
Tyrystorowy regulator napięcia przemiennego
Schemat zaurzeń napięcia mięśni
Łuk odruchowy, napięcie mięśniowe, ruch
Umiejętność kontroli napięcia mieśniowego a bóle przy porodzie

więcej podobnych podstron