Decyzje kadry kierowniczej

Informacyjne Systemy Zarządzania

• Choć mechanizm podejmowania decyzji jest

na każdym szczeblu identyczny, to

decyzje

kadry kierowniczej są niezwykle trudne

:

– strategiczne, długookresowe,
– duża niepewność działania,
– nieprogramowalność decyzji,
– niska jakość informacji.

• Dlatego też na tym szczeblu zarządzania

należy zwracać

szczególną uwagę

na

wysoki poziom

racjonalności rzeczowej i

metodologicznej decyzji.

Proces podejmowania decyzji diagnostycznej,

merytorycznej i kontrolnej - schemat ogólny

Co?

Gdzie?
Kiedy?

Dlaczego?

Problem

decyzyjny

Decyzja

diagnostycz

na

Decyzja

merytorycz

na

Decyzja

kontrolna

informac

ja o

sytuacji

decyzyjn

ej

reakcja

na

problem

uruchomien

ie procesu

decydowani

a

informac

ja

kontroln

a

informacja o skutkach

decyzji

Cele (zadania)

organizacji

informacje

sterujące

podjąć decyzję

merytoryczną

inne decyzje

odłożyć podjęcie

decyzji w czasie

zlekceważyć

problem

przesłać poza

układ

Co ?

Gdzie ?

Kiedy ?

Porównanie rozwiązań między sobą

Cele (zadania ) systemu

Potrzeba decyzji

W jakim zakresie ?

Identyfikacja problemu

Możliwość i ograniczenia

Przyczyny

Zrozumienie problemu

Formułowanie rozwiązań

Formułowanie kryteriów

Ocena poszczególnych rozwiązań

Ostateczny wybór

Wprowadzenie i realizacja wybranego rozwiązania

Działania

Faza I

Faza II

Faza III

R

o

zp

o

z

n

a

n

ie

P

ro

je

k

to

-

w

a

n

ie

W

y

b

ó

r

Jaki jest

problem?

Jakie są

możliwe

rozwiązania

tego

problemu?

Które

rozwiązanie

jest

najlepsze?

Decyzja dobra

• Oznacza ona

, iż jest:

– Użyteczna,
– Wykonalna,
– Zrozumiała dla wykonawcy,
– Podjęta w odpowiednim czasie,
– Przynosząca najwyższą wypłatę,
– Akceptowana w otoczeniu decydenta,
– Właściwie zlokalizowana w organizacji, itp.

Informacyjne Systemy Zarządzania

Są to stany idealne, do których powinniśmy dążyć!

Decyzja optymalna

• Utożsamiana potocznie z decyzją najlepszą.

• Aby zaistniała

muszą

zostać spełnione

następujące warunki:

– Pełna informacja,
– Rozpoznanie i sformułowanie wszystkich

wariantów rozwiązań,

– Możliwość pełnej porównywalności wariantów

rozwiązań

• Jej

podjęcie

jest w praktyce

nieopłacalne

lub niemożliwe.

Informacyjne Systemy Zarządzania

Racjonalność decyzji

• Ze względu na

niejednoznaczność

i

zbytnią

ogólność

pojęcia „

decyzja dobra

” wprowadzono

pojęcie

racjonalności

w aspekcie:

– Prakseologii (sprawnego działania)

• Racjonalność metodologiczna,

• Racjonalność rzeczowa (obiektywna i subiektywna)

– Przyjętej teorii

• Normatywne teorie racjonalności (jak powinno być),
• Opisowe teorie racjonalności (jak jest)

– Kryteriów i norm racjonalności

• Koncepcje optymalizacyjne,
• Koncepcje ograniczonej racjonalności

Informacyjne Systemy Zarządzania

Czynniki

racjonalności

decyzji

Kompetencje i

motywacje

uczestników

Warunki

wewnątrzorga-

nizacyjne

Formy

podejmowania

decyzji

Informacyjne

podstawy decyzji

Charakter

sytuacji i

problemu

decyzyjnego

Luka informacyjna

Luka informacyjna

(aspekt ilościowy)

(aspekt ilościowy)

Luka informacyjna

Luka informacyjna

(aspekt ilościowy)

(aspekt ilościowy)

© mgr Emil Bukłaha
Katedra Zarządzania w Gospodarce
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

S

to

p

ie

ń

w

zr

o

s

tu

z

ło

żo

n

o

ś

c

i

p

ro

b

le

m

u

o

ra

z

w

zr

o

s

t

o

tr

zy

m

y

w

a

n

y

c

h

in

fo

rm

a

c

ji

Okres badania

Pe

łny

op

is p

rob

lem

u

Info

rma

cje

dos

tęp

ne

Luka

Luka

informacyj

informacyj

na

na

R

o

zp

ię

to

R

o

zp

ię

to

ś

ć

ś

ć

b

a

d

a

n

ia

b

a

d

a

n

ia

Racjonalność decyzji

• Zależności pomiędzy racjonalnością

metodologiczną (

Rm

) a rzeczową (

Rr

)

Rm

Rr

Rm

N Rr

N Rm

Rr

N Rm

N Rr

Informacyjne Systemy Zarządzania

Racjonalność decyzji

Informacyjne Systemy Zarządzania

• Decydent powinien zdawać sobie sprawę, że

oba rodzaje racjonalności

przenikają się

nawzajem.

• Jeśli wykorzystujemy

pełną informację,

stosujemy właściwe metody, posiadamy

odpowiednie predyspozycje oraz wysoką

motywację do podjęcia decyzji, wtedy

rośnie

wiedza

o stanie otaczającej nas rzeczywistości

i tym samym

maleje

prawdopodobieństwo

podjęcia

decyzji

nieracjonalnej

Bariery racjonalności decyzji

• Bariera informacyjna
• Bariera zasobowa
• Bariera biurokratyczna
• Bariera kulturowa
• Bariera społeczna
• Bariera psychologiczna

Informacyjne Systemy Zarządzania

Bariery mogą być

:

•

wewnętrzne i

zewnętrzne

,

•

pierwotne i

wtórne

,

•

przejściowe i

trwałe

.

Podwyższanie racjonalności

decyzji

• Dobór właściwych ludzi

– wysokie kwalifikacje, doświadczenie, intuicja,

zdolność do analizy i syntezy informacji

• Stworzenie odpowiednich warunków do

podejmowania decyzji

– dostęp do odpowiednich informacji, metod i procedur

podejmowania decyzji, ustalenie odpowiedniego

czasu

• Umożliwienie realizacji alternatywnych

wariantów

– właściwe określenie kompetencji i zasobów ($, ludzie,

sprzęt)

Informacyjne Systemy Zarządzania

Sposoby

racjonalizacjid

ecyzji

Doskonalenie

uczestników

procesu

Usprawnianie

struktur i

procedur

organizacyjnych

Budowa

informacyjnych

systemów

zarządznania

Zastosowanie

naukowych

metod

podejmowania

decyzji