Zmiany organizmu
Zmiany organizmu
związane z wiekiem
związane z wiekiem
Skóra i błony śluzowe
Skóra i błony śluzowe
siwienie włosów – rozpoczyna się u ok. 50% populacji przed
siwienie włosów – rozpoczyna się u ok. 50% populacji przed
50 rokiem życia;
50 rokiem życia;
łysienie okolicy czołowo-skroniowej – typowe dla mężczyzn;
łysienie okolicy czołowo-skroniowej – typowe dla mężczyzn;
rozlane łysienie- występuje u obu płci w bardzo
rozlane łysienie- występuje u obu płci w bardzo
zaawansowanym wieku;
zaawansowanym wieku;
hirsutyzm – nadmierne owłosienie – często dotyczy kobiet
hirsutyzm – nadmierne owłosienie – często dotyczy kobiet
po 50 r. ż. (najczęściej w okolicy brody) – związane
po 50 r. ż. (najczęściej w okolicy brody) – związane
ze zmienioną równowagą estrogenowo - androgenową i jej
ze zmienioną równowagą estrogenowo - androgenową i jej
wpływu na mieszki włosowe;
wpływu na mieszki włosowe;
paznokcie- suche, kruche, łamliwe, płaskie lub wklęsłe,
paznokcie- suche, kruche, łamliwe, płaskie lub wklęsłe,
często z podłużnymi bruzdami, kolor-od żółtego do
często z podłużnymi bruzdami, kolor-od żółtego do
szarego, czasami występuje szponowatość (grube,
szarego, czasami występuje szponowatość (grube,
zniekształcone paznokcie)
zniekształcone paznokcie)
c.d. skóra i błony śluzowe
c.d. skóra i błony śluzowe
zmieniona przepuszczalność skóry;
zmieniona przepuszczalność skóry;
zmniejszona odpowiedź na stan zapalny;
zmniejszona odpowiedź na stan zapalny;
zmniejszona reaktywność immunologiczna skóry;
zmniejszona reaktywność immunologiczna skóry;
zmniejszona funkcja termoregulacyjna skóry;
zmniejszona funkcja termoregulacyjna skóry;
utrudnione gojenie się ran;
utrudnione gojenie się ran;
zmniejszona produkcja potu i łoju;
zmniejszona produkcja potu i łoju;
zmniejszona elastyczność skóry;
zmniejszona elastyczność skóry;
zmniejszone wytwarzanie wit. D w skórze;
zmniejszone wytwarzanie wit. D w skórze;
upośledzenie percepcji bodźców czuciowych w
upośledzenie percepcji bodźców czuciowych w
skórze;
skórze;
c.d. skóra i błony śluzowe
c.d. skóra i błony śluzowe
skóra sucha, często występuje świąd, wypryski, wyprzenia;
skóra sucha, często występuje świąd, wypryski, wyprzenia;
zmiana zabarwienia skóry, liczne przebarwienia, zmarszczki
zmiana zabarwienia skóry, liczne przebarwienia, zmarszczki
owrzodzenia żylakowate podudzi;
owrzodzenia żylakowate podudzi;
odleżyny u osób długotrwale unieruchomionych,
odleżyny u osób długotrwale unieruchomionych,
niedożywionych, odwodnionych;
niedożywionych, odwodnionych;
oko- niedostateczna produkcja łez (suche oko) lub
oko- niedostateczna produkcja łez (suche oko) lub
nadmierna produkcja łez (brak kontaktu między punktem
nadmierna produkcja łez (brak kontaktu między punktem
łzowym i gałką oczną – przy odstającej dolnej powiece);
łzowym i gałką oczną – przy odstającej dolnej powiece);
ucho- nadmierne gromadzenie się woszczyny powodujące
ucho- nadmierne gromadzenie się woszczyny powodujące
szumy uszne i niedosłuch
szumy uszne i niedosłuch
c.d. skóra i błony śluzowe
c.d. skóra i błony śluzowe
nos- krwawienia w wyniku zmian zanikowych i kruchości
nos- krwawienia w wyniku zmian zanikowych i kruchości
naczyń krwionośnych;
naczyń krwionośnych;
nos – wydłużenie nosa (może powodować jego
nos – wydłużenie nosa (może powodować jego
niedrożność); obniża się ilość śluzu produkowanego w nosie
niedrożność); obniża się ilość śluzu produkowanego w nosie
(suchość); wodnisty, obfity wyciek z nosa (głównie przy
(suchość); wodnisty, obfity wyciek z nosa (głównie przy
jedzeniu ostrych i gorących potraw – efekt wypaczonego
jedzeniu ostrych i gorących potraw – efekt wypaczonego
działania parasympatycznych włókien wydzielniczych w
działania parasympatycznych włókien wydzielniczych w
błonie śluzowej nosa)
błonie śluzowej nosa)
jama ustna- często brak zębów, próchnica, choroby
jama ustna- często brak zębów, próchnica, choroby
przyzębia, błona śluzowa – blada, cienka, sucha, podatna na
przyzębia, błona śluzowa – blada, cienka, sucha, podatna na
uszkodzenia, zmniejszone wytwarzanie śliny jako efekt
uszkodzenia, zmniejszone wytwarzanie śliny jako efekt
uboczny stosowania różnych leków (głównie leki
uboczny stosowania różnych leków (głównie leki
p/depresyjne), często powstają owrzodzenia – źle
p/depresyjne), często powstają owrzodzenia – źle
dopasowana proteza;
dopasowana proteza;
suchość błony śluzowej okolicy narządów płciowych
suchość błony śluzowej okolicy narządów płciowych
(dyskomfort, nawracające zakażenia układu moczowo –
(dyskomfort, nawracające zakażenia układu moczowo –
płciowego)
płciowego)
Układ oddechowy
Układ oddechowy
od 55 r. ż. zaczyna słabnąć siła mięśni oddechowych;
od 55 r. ż. zaczyna słabnąć siła mięśni oddechowych;
zwiększa się sztywność klatki piersiowej (kostnienie
zwiększa się sztywność klatki piersiowej (kostnienie
połączeń chrzęstno – kostnych w żebrach, postępująca
połączeń chrzęstno – kostnych w żebrach, postępująca
kifoza) ;
kifoza) ;
postępuje utrata sprężystości płuc a w efekcie wzrasta
postępuje utrata sprężystości płuc a w efekcie wzrasta
liczba zapadających się drobnych oskrzeli;
liczba zapadających się drobnych oskrzeli;
wzrost objętości powietrza zalegającego w płucach;
wzrost objętości powietrza zalegającego w płucach;
spadek ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej wraz
spadek ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej wraz
z wiekiem (ok. 0,3 % / rok);
z wiekiem (ok. 0,3 % / rok);
zmniejsza się reakcja ukł. oddechowego na hipoksję
zmniejsza się reakcja ukł. oddechowego na hipoksję
i hiperkapnię a w efekcie zwiększa się narażenie
i hiperkapnię a w efekcie zwiększa się narażenie
na powikłania chorób prowadzące do obniżenia ciśnienia
na powikłania chorób prowadzące do obniżenia ciśnienia
parcjalnego tlenu (np. zap. płuc, POCHP)
parcjalnego tlenu (np. zap. płuc, POCHP)
c.d. ukł. oddechowy
c.d. ukł. oddechowy
zaburzenia mechanizmów obronnych płuc
zaburzenia mechanizmów obronnych płuc
:zaburzenia odruchu kaszlowego, obniżona
:zaburzenia odruchu kaszlowego, obniżona
produkcja p/ciał w odpowiedzi na ostre antygeny
produkcja p/ciał w odpowiedzi na ostre antygeny
zewnątrzpochodne (np. szczepionka p/grypie),
zewnątrzpochodne (np. szczepionka p/grypie),
występują reakcje nadwrażliwości opóźnionej
występują reakcje nadwrażliwości opóźnionej
( odporność komórkowa);
( odporność komórkowa);
Układ pokarmowy
Układ pokarmowy
zaburzenia czynnościowe – zaparcia, wzdęcia, odbijania,
zaburzenia czynnościowe – zaparcia, wzdęcia, odbijania,
zaburzenia połykania, nietrzymanie stolca, uczucie niesmaku w
zaburzenia połykania, nietrzymanie stolca, uczucie niesmaku w
ustach – jako efekt stresu, chorób pozajelitowych, leków,
ustach – jako efekt stresu, chorób pozajelitowych, leków,
unieruchomienia;
unieruchomienia;
spowolnienie metabolizmu wpływa na gorsze reakcje na niską
spowolnienie metabolizmu wpływa na gorsze reakcje na niską
temperaturę otoczenia;
temperaturę otoczenia;
wydłużenie pasażu jelit – jako efekt chorób, depresji, leków;
wydłużenie pasażu jelit – jako efekt chorób, depresji, leków;
mniej efektywny odruch ze strony mięśniówki jelit zapobiegający
mniej efektywny odruch ze strony mięśniówki jelit zapobiegający
zaparciu;
zaparciu;
zwiększenie zdolności odbytnicy do magazynowania mas
zwiększenie zdolności odbytnicy do magazynowania mas
kałowych a tym samym powstawania niedrożności;
kałowych a tym samym powstawania niedrożności;
zmniejszenie wydzielania kwasu solnego w żołądku i wzrost
zmniejszenie wydzielania kwasu solnego w żołądku i wzrost
stężenia gastryny;
stężenia gastryny;
zmniejszone wytwarzanie enzymów trawiennych;
zmniejszone wytwarzanie enzymów trawiennych;
wygładzenie, zanik kosmków jelitowych w wyniku np.
wygładzenie, zanik kosmków jelitowych w wyniku np.
antybiotykoterapii jest przyczyną nietolerancji niektórych
antybiotykoterapii jest przyczyną nietolerancji niektórych
pokarmów lub występowania objawów ,,jelita nadwrażliwego;”
pokarmów lub występowania objawów ,,jelita nadwrażliwego;”
zaburzeń wchłaniania, niedoborów witaminowych;
zaburzeń wchłaniania, niedoborów witaminowych;
c.d. układ pokarmowy
c.d. układ pokarmowy
zmiany w motoryce przełyku – zwolnienie fali wewnętrznej
zmiany w motoryce przełyku – zwolnienie fali wewnętrznej
i obniżenie jej amplitudy – tzw. przełyk starczy
i obniżenie jej amplitudy – tzw. przełyk starczy
(presbyesophagus);
(presbyesophagus);
choroby, leki, interwencje medyczne wpływają na funkcję
choroby, leki, interwencje medyczne wpływają na funkcję
przewodu pokarmowego np. cukrzyca – uszkodzenie
przewodu pokarmowego np. cukrzyca – uszkodzenie
autonom. ukł. nerwowego i unerwienia odbytu zależne od
autonom. ukł. nerwowego i unerwienia odbytu zależne od
woli, niewydolność serca – przesunięcia płynu w organizmie,
woli, niewydolność serca – przesunięcia płynu w organizmie,
diuretyki- odwadniają masy kałowe
diuretyki- odwadniają masy kałowe
brak uzębienia + mniejsza ilość śliny – zaburzenia
brak uzębienia + mniejsza ilość śliny – zaburzenia
rozdrabniania, połykania, trawienia pokarmów;
rozdrabniania, połykania, trawienia pokarmów;
biegunki – to bardzo często efekt antybiotykoterapii.
biegunki – to bardzo często efekt antybiotykoterapii.
Zmiany psychiczne
Zmiany psychiczne
człowiek zdrowy – nie dochodzi do ogólnej redukcji
człowiek zdrowy – nie dochodzi do ogólnej redukcji
osobowości;
osobowości;
osłabienie pamięci – głównie zdolności przyswajania
osłabienie pamięci – głównie zdolności przyswajania
i magazynowania nowych informacji;
i magazynowania nowych informacji;
postawa retrospektywna – związana z dominowaniem
postawa retrospektywna – związana z dominowaniem
pamięci długotrwałej nad krótkotrwałą;
pamięci długotrwałej nad krótkotrwałą;
zmniejszenie zakresu zainteresowań;
zmniejszenie zakresu zainteresowań;
niezdolność do przystosowywania się lub spowolnienie
niezdolność do przystosowywania się lub spowolnienie
szybkości adaptacji – wyraża się to często tendencją do
szybkości adaptacji – wyraża się to często tendencją do
uporu, odrzucaniem wszelkich nowości – prowadzi to do
uporu, odrzucaniem wszelkich nowości – prowadzi to do
unikania niepewności, opieki obcych, oszczędzania wysiłku
unikania niepewności, opieki obcych, oszczędzania wysiłku
myślowego i decyzyjnego, zapominania szczegółów;
myślowego i decyzyjnego, zapominania szczegółów;
c.d. zmiany psychiczne
c.d. zmiany psychiczne
sprawność intelektualna - nie zanika, ale podlega zmianom
sprawność intelektualna - nie zanika, ale podlega zmianom
– zasób słów, ogólna wiedza zostają zachowane, zmniejsza
– zasób słów, ogólna wiedza zostają zachowane, zmniejsza
się dawna sprawność działania;
się dawna sprawność działania;
zmiany charakterologiczne - uwypuklają się
zmiany charakterologiczne - uwypuklają się
charakterystyczne dla danej osobowości cechy;
charakterystyczne dla danej osobowości cechy;
obniżona zdolność do sterowania uczuciami – reakcje
obniżona zdolność do sterowania uczuciami – reakcje
nieadekwatne do bodźca np. nagłe wybuchy płaczu;
nieadekwatne do bodźca np. nagłe wybuchy płaczu;
zahamowanie napędu – dotyczące własnych zainteresowań
zahamowanie napędu – dotyczące własnych zainteresowań
i kontaktów społecznych;
i kontaktów społecznych;
obniżenie intensywności przeżyć – odbierane jako stępienie,
obniżenie intensywności przeżyć – odbierane jako stępienie,
zobojętnienie emocjonalne, zdystansowanie emocjonalne
zobojętnienie emocjonalne, zdystansowanie emocjonalne
Układ krążenia – zmiany strukturalne
Układ krążenia – zmiany strukturalne
i anatomiczne
i anatomiczne
zmniejszenie ilości elementów kurczliwych w mięśniu
zmniejszenie ilości elementów kurczliwych w mięśniu
sercowym (kardiomiocytów);
sercowym (kardiomiocytów);
rozplem tkanki łącznej, degeneracja tłuszczowa, amyloidowa,
rozplem tkanki łącznej, degeneracja tłuszczowa, amyloidowa,
zwiększanie masy serca, zwłaszcza komory lewej;
zwiększanie masy serca, zwłaszcza komory lewej;
odkładanie się złogów wapnia w pierścieniach włóknistych
odkładanie się złogów wapnia w pierścieniach włóknistych
lewych ujść żylnych i tętniczych (stenoza), zwyrodnienie,
lewych ujść żylnych i tętniczych (stenoza), zwyrodnienie,
skrócenie, pogrubienie nitek ścięgnistych i płatków
skrócenie, pogrubienie nitek ścięgnistych i płatków
zastawek , wypadanie płatków i niedomykalność zastawek;
zastawek , wypadanie płatków i niedomykalność zastawek;
zanik specyficznych komórek rozrusznikowych węzła
zanik specyficznych komórek rozrusznikowych węzła
zatokowego;
zatokowego;
zmniejszenie wrażliwości komórek docelowych (m.in. węzła
zmniejszenie wrażliwości komórek docelowych (m.in. węzła
zatokowego) na stymulację adrenergiczną,
zatokowego) na stymulację adrenergiczną,
zmniejszona
zmniejszona
wrażliwość baroreceptorów
wrażliwość baroreceptorów
c.d. układ krążenia – zmiany strukturalne i
c.d. układ krążenia – zmiany strukturalne i
anatomiczne
anatomiczne
zwiększenie stężenia amin katecholowych w osoczu;
zwiększenie stężenia amin katecholowych w osoczu;
zmniejszenie podatności lewej komory serca na napełnianie
zmniejszenie podatności lewej komory serca na napełnianie
– upośledzenie relaksacji;
– upośledzenie relaksacji;
przedłużenie fazy napinania i wyrzutu oraz czasu rozkurczu
przedłużenie fazy napinania i wyrzutu oraz czasu rozkurczu
mięśnia sercowego;
mięśnia sercowego;
wzrost oporu obwodowego spowodowany: pogrubieniem
wzrost oporu obwodowego spowodowany: pogrubieniem
błony wewnętrznej i środkowej naczyń, upośledzeniem
błony wewnętrznej i środkowej naczyń, upośledzeniem
wrażliwości receptorów beta 2 –adrenergicznych – z
wrażliwości receptorów beta 2 –adrenergicznych – z
osłabieniem zdolności rozkurczowej mięśni gładkich ściany
osłabieniem zdolności rozkurczowej mięśni gładkich ściany
naczyń;
naczyń;
zmniejszenie ilości wydzielanego przez śródbłonek naczyń
zmniejszenie ilości wydzielanego przez śródbłonek naczyń
tlenku azotu ( NO – to śródbłonkowy czynnik rozkurczający);
tlenku azotu ( NO – to śródbłonkowy czynnik rozkurczający);
c.d. układ krążenia - zmiany strukturalne i
c.d. układ krążenia - zmiany strukturalne i
anatomiczne
anatomiczne
skłonność do hipoaldesteronizmu
skłonność do hipoaldesteronizmu
hiporeninowego;
hiporeninowego;
skłonność do zwiększonej sekrecji wazopresyny.
skłonność do zwiększonej sekrecji wazopresyny.
c.d. układ krążenia– zaburzenia czynnościowe
c.d. układ krążenia– zaburzenia czynnościowe
upośledzenie autonomicznej kontroli pracy serca i RR;
upośledzenie autonomicznej kontroli pracy serca i RR;
zaburzenia bodźcotwórczości, przewodzenia
zaburzenia bodźcotwórczości, przewodzenia
przedsionkowo-komorowego i śródkomorowego,
przedsionkowo-komorowego i śródkomorowego,
zmniejszenie inotropizmu;
zmniejszenie inotropizmu;
zmniejszenie przepływu wieńcowego;
zmniejszenie przepływu wieńcowego;
przerost lewej komory serca, wady;
przerost lewej komory serca, wady;
zmniejsza się maksymalna częstość serca;
zmniejsza się maksymalna częstość serca;
ekg – zmiany np. bloki I, utrwalone migotanie
ekg – zmiany np. bloki I, utrwalone migotanie
przedsionków;
przedsionków;
kruchość naczyń, małopłytkowość – skłonność do
kruchość naczyń, małopłytkowość – skłonność do
mikrowylewów, mikrozakrzepów
mikrowylewów, mikrozakrzepów
Układ krwiotwórczy
Układ krwiotwórczy
średnia wartość hemoglobiny i hematokrytu
średnia wartość hemoglobiny i hematokrytu
obniża się nieco – pozostaje jednak w zakresie
obniża się nieco – pozostaje jednak w zakresie
normy dla dorosłych;
normy dla dorosłych;
średnia objętość krwinek wzrasta nieznacznie;
średnia objętość krwinek wzrasta nieznacznie;
nie podlega zmianie: czas przeżycia erytrocytów,
nie podlega zmianie: czas przeżycia erytrocytów,
całkowita objętość krwi, objętość masy krążących
całkowita objętość krwi, objętość masy krążących
krwinek czerwonych, charakterystyka
krwinek czerwonych, charakterystyka
morfologiczna płytek krwi
morfologiczna płytek krwi
Układ moczowo-płciowy
Układ moczowo-płciowy
fizjologiczne starzenie się – znaczne zmniejszenie
fizjologiczne starzenie się – znaczne zmniejszenie
wydolności nerek, ale wystarczające do usuwania
wydolności nerek, ale wystarczające do usuwania
zbędnych produktów i regulowania składu i
zbędnych produktów i regulowania składu i
objętości płynu pozakomórkowego; niemniej zmiany
objętości płynu pozakomórkowego; niemniej zmiany
czynności nerek powodują zmniejszoną sprawność
czynności nerek powodują zmniejszoną sprawność
odpowiedzi na fizjologiczne i patologiczne bodźce;
odpowiedzi na fizjologiczne i patologiczne bodźce;
powolny ubytek masy nerek;
powolny ubytek masy nerek;
w ścianach większych naczyń nerkowych –
w ścianach większych naczyń nerkowych –
stwardnienia, które zmniejszają ich światło;
stwardnienia, które zmniejszają ich światło;
stopniowe ↓ przepływu krwi przez nerki ( ze
stopniowe ↓ przepływu krwi przez nerki ( ze
względu na zmniejszenie łożyska naczyniowego
względu na zmniejszenie łożyska naczyniowego
nerki)
nerki)
obniżanie przesączania kłębuszkowego (↓ klirensu
obniżanie przesączania kłębuszkowego (↓ klirensu
kreatyniny);
kreatyniny);
c.d. układ moczowo-płciowy
c.d. układ moczowo-płciowy
w miarę starzenia postępuje zanik nefronu;
w miarę starzenia postępuje zanik nefronu;
obniża się stężenie reniny, aldosteronu – wpływa to
obniża się stężenie reniny, aldosteronu – wpływa to
na
na
↑ ryzyka hiperpotasemii
↑ ryzyka hiperpotasemii
;
;
starzejące się nerki wolniej reagują na zakwaszenie
starzejące się nerki wolniej reagują na zakwaszenie
– wpływa to na
– wpływa to na
↑ryzyka hiperkaliemii;
↑ryzyka hiperkaliemii;
nocne oddawanie moczu (nycturia) – dotyczy 2/3
nocne oddawanie moczu (nycturia) – dotyczy 2/3
kobiet i mężczyzn po 65 r. życia – powoduje
kobiet i mężczyzn po 65 r. życia – powoduje
zaburzenia snu u 20% osób w starszym
zaburzenia snu u 20% osób w starszym
wieku;
wieku;
zmienia się rytm dobowy wydalania płynów – na
zmienia się rytm dobowy wydalania płynów – na
nocny (młodzi ludzie- rytm dzienny)
nocny (młodzi ludzie- rytm dzienny)
c.d. układ moczowo - płciowy
c.d. układ moczowo - płciowy
wydalanie dużej ilości moczu to efekt
wydalanie dużej ilości moczu to efekt
niedostatecznego jego zagęszczania oraz
niedostatecznego jego zagęszczania oraz
zmniejszenia rozciągliwości pęcherza moczowego,
zmniejszenia rozciągliwości pęcherza moczowego,
w którym dochodzi do zalegania moczu po mikcji;
w którym dochodzi do zalegania moczu po mikcji;
zaburzenia nerwowo-mięśniowej koordynacji
zaburzenia nerwowo-mięśniowej koordynacji
czynności pęcherza moczowego;
czynności pęcherza moczowego;
zmniejsza się pojemność pęcherza a tym samym
zmniejsza się pojemność pęcherza a tym samym
uczucie konieczności oddania moczu;
uczucie konieczności oddania moczu;
często pojawiają się nagłe skurcze ścian pęcherza;
często pojawiają się nagłe skurcze ścian pęcherza;
zmniejsza się szybkość wypływu moczu;
zmniejsza się szybkość wypływu moczu;
u kobiet zmniejsza się maksymalne ciśnienie
u kobiet zmniejsza się maksymalne ciśnienie
zamykania cewki i jej długość;
zamykania cewki i jej długość;
c.d. układ moczowo-płciowy
c.d. układ moczowo-płciowy
u mężczyzn powiększa się gruczoł krokowy ( skutek
u mężczyzn powiększa się gruczoł krokowy ( skutek
hiperplazji nabłonka), który uciska na cewkę moczową;
hiperplazji nabłonka), który uciska na cewkę moczową;
nietrzymanie moczu najczęściej jednak jest związane
nietrzymanie moczu najczęściej jednak jest związane
z chorobą towarzyszącą, stosowaniem leków;
z chorobą towarzyszącą, stosowaniem leków;
zakażenia układu moczowego wynikają najczęściej z
zakażenia układu moczowego wynikają najczęściej z
zalegania moczu, zanikowych zmian błony śluzowej
zalegania moczu, zanikowych zmian błony śluzowej
(cieńszy nabłonek w zewnętrznej części cewki);
(cieńszy nabłonek w zewnętrznej części cewki);
Kobiety – krwawienia po menopauzie (efekt łagodnych
Kobiety – krwawienia po menopauzie (efekt łagodnych
schorzeń przednowotworowych i nowotworowych),
schorzeń przednowotworowych i nowotworowych),
niewydolność dna miednicy( obniżenie lub wypadanie
niewydolność dna miednicy( obniżenie lub wypadanie
macicy), całkowite wypadanie pochwy
macicy), całkowite wypadanie pochwy
zmiany zachowań seksualnych – redukcja aktywności
zmiany zachowań seksualnych – redukcja aktywności
seksualnej
seksualnej
Układ kostno-stawowo-mięśniowy
Układ kostno-stawowo-mięśniowy
zmniejsza się masa kości (osteopenia) – kobiety
zmniejsza się masa kości (osteopenia) – kobiety
tracą 25-40% , mężczyźni 15-25% masy kości;
tracą 25-40% , mężczyźni 15-25% masy kości;
z wiekiem zmniejsza się gęstość kości ( u kobiet
z wiekiem zmniejsza się gęstość kości ( u kobiet
związane jest to ze zmianami hormonalnymi w
związane jest to ze zmianami hormonalnymi w
okresie menopauzy) -
okresie menopauzy) -
↑ryzyko złamań;
↑ryzyko złamań;
zmiany inwolucyjne dotyczą stawów i tkanek
zmiany inwolucyjne dotyczą stawów i tkanek
otaczających – tkanka chrzęstna podlega zanikowi,
otaczających – tkanka chrzęstna podlega zanikowi,
zwężają się przestrzenie stawowe, tarcie i
zwężają się przestrzenie stawowe, tarcie i
uszkodzenia pobudzają procesy odnowy, błona
uszkodzenia pobudzają procesy odnowy, błona
maziowa włóknieje, tkanka łączna wypełniająca
maziowa włóknieje, tkanka łączna wypełniająca
ubytki na powierzchni stawów umożliwia
ubytki na powierzchni stawów umożliwia
wykonywanie ruchów;
wykonywanie ruchów;
c.d. układ kostno-stawowo-mięśniowy
c.d. układ kostno-stawowo-mięśniowy
nieelastyczność przyczepów ścięgnistych, zwyrodnienia
nieelastyczność przyczepów ścięgnistych, zwyrodnienia
więzadeł i torebek stawowych sprzyja urazom;
więzadeł i torebek stawowych sprzyja urazom;
postępuje zanik mięśni szkieletowych – w wieku 70-80 lat
postępuje zanik mięśni szkieletowych – w wieku 70-80 lat
masa mięśni jest zmniejszona o ok. 40% wartości
masa mięśni jest zmniejszona o ok. 40% wartości
wyjściowej; osłabieniu podlega napięcie i siła mięśni;
wyjściowej; osłabieniu podlega napięcie i siła mięśni;
zwyrodnienia stawów i kręgosłupa – wynik zaburzeń
zwyrodnienia stawów i kręgosłupa – wynik zaburzeń
postawy, czynników środowiskowych;
postawy, czynników środowiskowych;
zniekształcenia, ograniczenia ruchomości najczęściej
zniekształcenia, ograniczenia ruchomości najczęściej
dotyczą stawów biodrowych i kolanowych;
dotyczą stawów biodrowych i kolanowych;
hiperlordoza lędźwiowego odcinka kręgosłupa, poziome
hiperlordoza lędźwiowego odcinka kręgosłupa, poziome
ustawienie kości krzyżowej, płaskostopie, koślawość
ustawienie kości krzyżowej, płaskostopie, koślawość
paluchów, zmiany zapalno-zakrzepowe, niedokrwienie
paluchów, zmiany zapalno-zakrzepowe, niedokrwienie
kończyn dolnych – trudności w chodzeniu
kończyn dolnych – trudności w chodzeniu
c.d. układ kostno-stawowo-mięśniowy
c.d. układ kostno-stawowo-mięśniowy
wychylenie postawne – ruchy korekcyjne związane
wychylenie postawne – ruchy korekcyjne związane
z utrzymaniem pozycji pionowej (zmniejszają
z utrzymaniem pozycji pionowej (zmniejszają
odruch prostowania, pogłębiają przygarbienie sylwetki);
odruch prostowania, pogłębiają przygarbienie sylwetki);
zmiana wzorca chodu – chód starczy - mężczyźni – na
zmiana wzorca chodu – chód starczy - mężczyźni – na
szerokiej podstawie, kobiety –stawiają wąsko nogi, kołyszą
szerokiej podstawie, kobiety –stawiają wąsko nogi, kołyszą
biodrami; seniorzy chodzą wolniej, zmniejszają wymachy
biodrami; seniorzy chodzą wolniej, zmniejszają wymachy
kończyn górnych i rotację w stawach biodrowych i
kończyn górnych i rotację w stawach biodrowych i
kolanowych;
kolanowych;
tendencja do upadków, zaburzeń chodu - wyraz zaburzeń
tendencja do upadków, zaburzeń chodu - wyraz zaburzeń
przedsionkowych (zmysł równowagi), upośledzenia wzroku,
przedsionkowych (zmysł równowagi), upośledzenia wzroku,
słuchu, zaburzeń poznawczych, przewlekłych chorób,
słuchu, zaburzeń poznawczych, przewlekłych chorób,
osłabienia mięśni, zmian zwyrodnieniowych, reumatycznych
osłabienia mięśni, zmian zwyrodnieniowych, reumatycznych
oraz środowiskowych czynników ryzyka np. schody
oraz środowiskowych czynników ryzyka np. schody
konieczność stosowania zaopatrzenia ortopedycznego przy
konieczność stosowania zaopatrzenia ortopedycznego przy
chodzeniu, wstawaniu
chodzeniu, wstawaniu
Narządy zmysłów
Narządy zmysłów
Oko:
Oko:
uczucie dyskomfortu – fałszywe uczucie ciała obcego
uczucie dyskomfortu – fałszywe uczucie ciała obcego
(suche oko, zmęczenie mięśni oka związane z brakiem
(suche oko, zmęczenie mięśni oka związane z brakiem
snu, zły stan zdrowia, patrzenie ze zbyt małej
snu, zły stan zdrowia, patrzenie ze zbyt małej
odległości)
odległości)
bóle głowy –efekt nadmiernego napięcia mięśni, bólu
bóle głowy –efekt nadmiernego napięcia mięśni, bólu
mięśni oka , bólu głowy o podłożu naczyniowym)
mięśni oka , bólu głowy o podłożu naczyniowym)
zaburzenia widzenia – olśnienie - efekt zmian
zaburzenia widzenia – olśnienie - efekt zmian
w soczewce i ciele szklistym (np. przez światła
w soczewce i ciele szklistym (np. przez światła
samochodu przy prowadzeniu samochodu nocą)
samochodu przy prowadzeniu samochodu nocą)
przymglenia widzenia, błyski świetlne, plamki – efekt
przymglenia widzenia, błyski świetlne, plamki – efekt
zmętnień w ciele szklistym;
zmętnień w ciele szklistym;
c.d. narządy zmysłów
c.d. narządy zmysłów
zmiany refrakcji – presbyopia ( starczowzroczność) – czyli
zmiany refrakcji – presbyopia ( starczowzroczność) – czyli
utrata akomodacji;
utrata akomodacji;
zaburzenia widzenia/utrata wzroku – m.in. efekt zaćmy
zaburzenia widzenia/utrata wzroku – m.in. efekt zaćmy
(zmętnienie soczewki), jaskry, retinopatii cukrzycowej
(zmętnienie soczewki), jaskry, retinopatii cukrzycowej
Ucho:
Ucho:
starcze osłabienie słuchu – głuchota starcza –
starcze osłabienie słuchu – głuchota starcza –
(presbyacusis) – symetryczny niedosłuch, częściej dotyczy
(presbyacusis) – symetryczny niedosłuch, częściej dotyczy
mężczyzn, najczęściej obejmuje dźwięki o bardzo wysokiej
mężczyzn, najczęściej obejmuje dźwięki o bardzo wysokiej
częstotliwości (nie zakłóca rozumienia mowy); wyróżnia się:
częstotliwości (nie zakłóca rozumienia mowy); wyróżnia się:
- głuchotę sensoryczną (czuciową) – rozpoczyna się w wieku
- głuchotę sensoryczną (czuciową) – rozpoczyna się w wieku
średnim, postępuje powoli, wynik atrofii narządu Cortiego;
średnim, postępuje powoli, wynik atrofii narządu Cortiego;
-głuchota neuralną (nerwową) – w późnym okresie życia, efekt
-głuchota neuralną (nerwową) – w późnym okresie życia, efekt
utraty neuronów nerwu słuchowego
utraty neuronów nerwu słuchowego
c.d. narządy zmysłów
c.d. narządy zmysłów
-metaboliczne upośledzenie słuchu – występuje rodzinnie,
-metaboliczne upośledzenie słuchu – występuje rodzinnie,
rozpoczyna się w wieku średnim, efekt upośledzenia funkcji
rozpoczyna się w wieku średnim, efekt upośledzenia funkcji
narządu Cortiego;
narządu Cortiego;
-ślimakowa przewodzeniowa głuchota starcza – rozpoczyna się
-ślimakowa przewodzeniowa głuchota starcza – rozpoczyna się
w wieku średnim, efekt zaburzeń mechanizmów
w wieku średnim, efekt zaburzeń mechanizmów
motorycznych przewodu ślimakowego
motorycznych przewodu ślimakowego
Smak:
Smak:
-zaburzenia rozpoczynają się od 60 r. ż.
-zaburzenia rozpoczynają się od 60 r. ż.
-najczęściej skarżą się na nieprzyjemny smak w ustach;
-najczęściej skarżą się na nieprzyjemny smak w ustach;
-zaburzenia smaku u zdrowych osób występują sporadycznie,
-zaburzenia smaku u zdrowych osób występują sporadycznie,
najczęściej dotyczą jednego doznania smakowego;
najczęściej dotyczą jednego doznania smakowego;
-hypogeusia (zmniejszona wrażliwość smakowa) lub dysgeusia
-hypogeusia (zmniejszona wrażliwość smakowa) lub dysgeusia
(zaburzenie smakowe w jamie ustnej) mogą być
(zaburzenie smakowe w jamie ustnej) mogą być
spowodowane stanem uzębienia, brakiem higieny, lekami,
spowodowane stanem uzębienia, brakiem higieny, lekami,
zakażeniami górnych dróg oddechowych, menopauzą i in.
zakażeniami górnych dróg oddechowych, menopauzą i in.
c.d. narządy zmysłów
c.d. narządy zmysłów
Węch:
Węch:
-
utrata subtelnego smaku rozpoczyna się w szóstej
utrata subtelnego smaku rozpoczyna się w szóstej
dekadzie życia jako efekt degeneracji neuronów;
dekadzie życia jako efekt degeneracji neuronów;
-
czasami seniorzy skarżą się na odczuwanie
czasami seniorzy skarżą się na odczuwanie
nieprzyjemnych zapachów ;
nieprzyjemnych zapachów ;
-
nagła zmiana powonienia może być efektem
nagła zmiana powonienia może być efektem
przebytego zakażenia wirusowego, urazu głowy
przebytego zakażenia wirusowego, urazu głowy
(złamanie blaszki sitowej)
(złamanie blaszki sitowej)