BADANIE FIZYKALNE

cz. 3

Dr n. med. Dariusz Piotrowski

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Stan przytomności

stanów nieprzytomności i stanów śpiączkowych

zalicza się:



Omdlenie

– syncope – jest krótkotrwałą utratą przytomności,

może być wywołane zmniejszeniem lub wstrzymaniem dopływu

krwi

mózgu

krwi

mózgu

następstwie

zaburzenia

czynności

układu

sercowo-

następstwie

zaburzenia

czynności

układu

sercowo-

naczyniowego, zakłóceniem czynności mózgu (np. padaczka,

histeria, narkolepsja).



Somnolentia

jest to długotrwała senność, która przypomina

głęboki sen. Chorego można chwilowo obudzić i wtedy

odpowiada na pytania, potem znowu zapada w sen.



Letarg

– znacznego stopnia somnolencja.



Narkolepsja

jest krótkotrwałą sennością napadową w ciągu

dnia, którą najczęściej wywołują bodźce afektywne. Chory

zapada

wówczas

sen

zapada

wówczas

sen

w każdej pozycji przy zachowaniu świadomości. Narkolepsja

przebiega niekiedy z

katalepsją

, tj. z nagłą utratą napięcia

mięśni tak, że chory często pada na ziemię. Jest wywołana

chwilowym wyłączeniem czynności podwzgórza.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego



Sopor

jest stanem głębokiego zamroczenia, w którym chory reaguje

przez krótki czas dopiero po bardzo silnych bodźcach bólowych,

dźwiękowych lub świetlnych, po czym znowu zapada w głęboki sen.



Coma

– śpiączka jest całkowitą, głęboką utrata przytomności,

przebiegającej z brakiem reakcji na najsilniejsze nawet bodźce

zewnętrzne i wewnętrzne, chory nie daje się obudzić, nie przyjmuje

pokarmów, bezwiednie oddaje mocz i kał, często brak jest odruchów

i zjawia się odruch Babińskiego. Jeśli utrata przytomności nie jest

całkowita, mówimy o stanie przedśpiączkowym -

praecoma

, w

którym występują: zaburzenia psychiki, apatia, senność lub

bezsenność, stany majaczeniowe. Najczęściej występuje jako

śpiączka udarowa –

coma apoplecticum

. Udar może być wywołany

krwotokiem mózgowym (haemorrhagia cerebri) lub zawałem

(infarctus cerebri) – udar niedokrwienny na skutek zakrzepu lub

zatoru.



Śpiączka cukrzycowa

– coma diabeticum – jest następstwem

zakwaszenia organizmu ciałami acetonowymi w przebiegu cukrzycy.

Śpiączka hipoglikemiczna

(coma hypoglicaemicum) – jest wywołana

niedocukrzeniem krwi najczęściej w następstwie przedawkowania

insuliny

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego



Śpiączka wątrobowa

– coma hepaticum – występuje w ciężkich

uszkodzeniach miąższu wątroby, które przebiegają najczęściej

z żółtaczką.



Stany śpiączkowe

poza tym mogą pojawić się w niektórych

chorobach

gruczołów

wewnątrzwydzielniczych,

jak

choroba

chorobach

gruczołów

wewnątrzwydzielniczych,

jak

choroba

Addisona

(

Addisona

(

śpiączka

w przełomie nadnerczowym

), choroba Gravesa-Basedowa (

śpiączka

w przełomie tarczycowym

), w chorobach nerek (

coma uraemicum

Czynniki zewnątrzpochodne mogą również doprowadzić do stanów

śpiączkowych. Są to zatrucia barbituranami, tlenkiem węgla,

opioidami i in. Utrata przytomności może wystąpić z powodu udaru

słonecznego i cieplnego.



Stupor

– osłupienie, jest to stan całkowitego bezruchu przy

zachowanej, lecz chorobliwie zmienionej świadomości i braku

reakcji na bodźce zewnętrzne. W osłupieniu katatonicznym chory

stoi

z szeroko otwartymi oczami; zapatrzony w dal nie reaguje na

pytania

i polecenia.



Stan pomroczny

– obnubilatio – wyraża się zwężeniem świadomości

z zachowaniem orientacji co do czasu i otoczenia, lub dezorientacją

oraz niepamięcią. Trwają kilka godzin do kilku dni.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego



Delirium

– stany majaczeniowe są podobne do stanów

pomrocznych,

przebiegają

dezorientacją,

omamami,

pomrocznych,

przebiegają

dezorientacją,

omamami,

rozkojarzeniem myśli, podnieceniem ruchowym oraz następową

niepamięcią.

Stwierdza

się

niepamięcią.

Stwierdza

się

w przewlekłym zatruciu alkoholowym (delirium tremens),

w psychozach starczych, po urazach czaszki.



Zespół

amnestyczny

Korsakowa

Zespół

amnestyczny

Korsakowa

cechuje

niemożność

cechuje

niemożność

zapamiętywania, dezorientacja co do czasu i otoczenia,

konfabulacja

(fantazjowanie)

konfabulacja

(fantazjowanie)

i jest najczęstszy w przebiegu zatrucia alkoholem.

Badanie stanu psychicznego

U chorych z nerwicą

występują obawy o własne zdrowie, życie

poczucie niezdecydowania, winy ubytki pamięci, niezdolność

koncentracji myśli, myśli samobójcze, zaburzenia w myśleniu.

Chory ma lęki (fobie), stany depresyjne, histeryczne, nadmiernie

emocjonalne oraz wykazuje jeszcze inne cechy psychopatyczne.

Chorzy umysłowo

mają halucynacje, myśli prześladowcze, obsesje,

są podejrzliwi. Zachowanie ich jest często bardzo odmienne niż

ludzi psychicznie zdrowych, nieraz śmieszne; są nadmiernie

niezrównoważeni, dają niewłaściwe odpowiedzi, wykazują brak

orientacji, zaburzenia pamięci, którą nieraz mogą zupełnie

utracić, występują zaburzenia pisma, stanu emocjonalnego.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Pojęcia psychopatologiczne:



Iluzje,

czyli złudzenia są to zaburzenia spostrzegania

polegające na błędnym rozpoznawaniu przedmiotów, osób,

szmerów.



W omamach

– halucynacjach – obraz zmysłowy powstaje bez

bodźca zewnętrznego – chory słyszy głosy, widzi pewne

nieistniejące zjawiska. Są one wyrazem poważnych zaburzeń

psychicznych. Halucynacje bywają też u gorączkujących.



Urojenia

są zaburzeniami treści myślenia. Powstają wówczas

błędne sądy, o których prawdziwości chory jest przekonany i

które nie dają się skorygować.



Natręctwa

polegają na wyobrażeniach niektórych scen,

sytuacji. Mogą być myślowe lub ruchowe, jak np.

dokonywanie wielokrotne tych samych czynności.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego



Euforia

jest stanem, w którym chory czuje się doskonale, ma

wzmożone samopoczucie.



W depresji

jest zwolniony tok myślenia, obniżenie nastroju,

występują myśli samobójcze.



Zaburzenia pamięci

mogą być różne, jak amnesia retrograda i

in.



Otępienie umysłowe

wyraża się obniżeniem czynności

intelektualnej

w następstwie uszkodzenia mózgu (miażdżyca naczyń

mózgowych, alkoholizm).



Zaburzenia psychoruchowe uwidaczniają się jako niepokój

ruchowy

w nerwicach, w psychozach infekcyjnych lub też jako

zwolnienie motoryki, np. w schizofrenii – tzw. osłupienie.



Zaburzenia uczuciowe

mogą wyrażać się jako radość lub

smutek, gniew, lęk itd.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Mowa chorego

Chrypka

(raucitas) występuje w stanach zapalnych krtani, w

porażeniu nerwu zwrotnego, w przebiegu guza śródpiersia,

tętniaka

aorty,

niekiedy

tętniaka

aorty,

niekiedy

w zwężeniu ujścia żylnego lewego, otwartego przewodu

tętniczego. Chrypka może być wyrazem choroby układu

nerwowego, jak porażenie opuszkowe, wiąd rdzenia, zapalenie

wielonerwowe. Występuje w zatruciu talem, po błonicy, w obrzęku

śluzowatym, może również wystąpić na tle nerwicowym

(dysphonia hysterica). Przy zmianie w głosie należy zwrócić uwagę

na schorzenia języka, rozszczep podniebienia, zmiany w nosie,

braki uzębienia.

Zaburzenia mowy

mogą być dwojakiego rodzaju:



Dyzartria

jest określeniem mowy niewyraźnej, zamazanej,

z przydźwiękiem nosowym i polega na niezdolności dokładnej

artykulacji wskutek uszkodzenia neuronów unerwiających mięśnie

mowy.

Występuje

porażeniu

opuszkowym

mowy.

Występuje

porażeniu

opuszkowym

rzekomoopuszkowym.



Anartria

– jest niemożnością tworzenia artykułowanych dźwięków

(dyzartria – upośledzenie tej czynności)

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego



Afazja

polega na niemożności wyrażania słowami myśli lub

na niemożności rozumienia mowy i jest następstwem

uszkodzenia ośrodków mowy. Może być ruchowa lub

czuciowa.



Aleksja

(alexia) – niemożność czytania, występuje w

związku ze zniszczeniem pewnych pól kory płatów

czołowych.



Agrafia

– niemożność pisania występuje na skutek

uszkodzenia ośrodka pisania.



Mowa skandowana lub wybuchowa

występuje w chorobach

móżdżku,

w stwardnieniu rozsianym mózgu i rdzenia przedłużonego.



Mowa niewyraźna

występuje w chorobach jamy nosowo-

gardłowej (mówienie przez nos).



Afonia

– zupełna utrata głosu wskutek zaburzeń strun

głosowych.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Chód chorego

może być zmieniony z powodu:



bólu,



zmian kostnych, stawowych, mięśniowych



z przyczyn neurogennych,



z przyczyn psychogennych



w związku z protezą.

Zmiana chodu z powodu bólu

jest wywołana oszczędzaniem

chorej kończyny, którą jak najszybciej chory odciąża,

przesuwając ciężar ciała na kończynę zdrową. Jeśli ból jest

silny,

kończyna

jest

zgięta

silny,

kończyna

jest

zgięta

w biodrze, kolanie i stawie skokowym i chory stawia ją

ostrożnie, skacząc na zdrowej nodze.

Zmiany chodu

mogą wywołać: skrócenie lub zniekształcenie

kości, sztywność, zniekształcenie lub rozluźnienie stawu,

dystrofia mięśniowa lub miopatia, chory kuleje.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Zaburzenia chodu neurogennego i psychogennego

(wg Hermana):



W niedowładzie połowiczym występuje

chód połowiczo-

niedowładny

, który polega na powłóczeniu kończyny dolnej

niedowładnej

jej

szurganiem.

niedowładnej

jej

szurganiem.

W porażeniu połowiczym kurczowym występuje chód koszący,

który polega na tym, że niedowładna kończyna wyprostowana

w stawie kolanowym zatacza w bok półkole.



Chód niedowładny

(paraparetyczny) wiotki polega na powolnym

chodzeniu przy powolnym przesuwaniu nogi za nogą i opieraniu

się

o laskę.



Chód niedowładowo-kurczowy

polega na posuwaniu się naprzód

przy usztywnionych kończynach dolnych niedowładnych.



Chód móżdżkowy

– z szeroko rozstawionymi kończynami

dolnymi, jak u pijanego – spostrzega się w chorobach móżdżku.



W zespole Parkinsona

występuje przymusowy pęd ku przodowi,

do tyłu lub do boku oraz chód drobnymi kroczkami.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego



Chód tabetyczny

polega na nadmiernym zginaniu kończyn

w kolanach i stawianiu na ziemi najpierw pięt; nogi sa przy

tym szeroko rozstawione, a oczy utkwione w ziemię.



Chód histeryczny

: chory naśladuje chód nieprawidłowy,

ciągnie nogi po ziemi, czasem nie może stać (astasia) lub

chodzić (abasia).



Chód kaczkowaty

polega na kołysaniu się w biodrach przy

chodzeniu

w związku z niedowładem mięśni pośladkowych średnich

(zwichnięcie wrodzone stawu biodrowego).



W zapaleniu nerwu kulszowego

chory przybiera szczególną

pozycję (jakby w ukłonie), oszczędzając chorą kończynę.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Budowę człowieka

określamy na podstawie jego wysokości i

objętości ciała, kształtu głowy, stosunku między kończynami a

tułowiem, rozwoju mięśni itd. Kretschmer rozróżnia 3 typy

konstytucyjne:



asteniczny (leptosomiczny),



atletyczny,



pykniczny.

Astenicy

mają następujące cechy: klatka piersiowa wąska,

podłużna, wąskie ramiona, kończyny i szyja długie, głowa mała,

mięśnie słabo rozwinięte.

W typie atletycznym

– na długiej szyi jest osadzona mocna, wysoka

głowa, twarz jest prawie kwadratowa. Pas ramieniowy jest

szeroki, uwypuklony, muskularny, miednica jest wąska, nogi

smukłe. Budowa kości gruba, muskularna, jędrna.

Pyknicy

maja znaczny obwód głowy, piersi i brzucha, przy bardziej

wąskich ramionach. Głowa osadzona ku przodowi na krótkiej

szyi. Kończyny górne i dolne krótkie o słabo rozwiniętych

mięśniach, obfita tkanka tłuszczowa podskórna.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Najprostszą formułą określania przeciętnej

masy ciała

jest formuła

Broca:

Masa ciała (w kg) = długość ciała (w cm) – 100.

Schemat ten odnosi się do wysokości od 155 do 165 cm, a dla

wyższego wzrostu zmienia się. I tak przy wzroście 165-175 cm

odejmujemy 105, przy wzroście 175-185 odejmujemy 110 cm.

Wzrost prawidłowy

waha się w dość szerokich granicach: od

150

do 190

u mężczyzn. U kobiet dolna, jeszcze granica jest

niższa i wynosi 138 cm. Ludzi o bardzo wysokim wzroście,

przekraczającym górną granicę normy, nazywamy

olbrzymami

a ludzi o bardzo niskim wzroście, poniżej 100 cm

karłami

Odżywienie

może być prawidłowe, nadmierne, upośledzone.

Grubość tkanki tłuszczowej podskórnej można ocenić w sposób

prosty,

chwytając

skórę

powłok

brzusznych

palcem

prosty,

chwytając

skórę

powłok

brzusznych

palcem

wskazującym i kciukiem.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Odżywienie nadmierne, czyli

otyłość

, najczęściej jest

następstwem przekarmienia i często bywa cechą rodzinną –

otyłość konstytucjonalna. Otyłość na tle zaburzeń

hormonalnych

występuje

hormonalnych

występuje

w nadczynności kory nadnerczy (zespół Cushinga), w

niedoczynności jajników, nadczynności trzustki.

Chudość

może być cechą konstytucjonalną. Do wyniszczenia,

dużego

spadku

masy

ciała

prowadzą

choroby

dużego

spadku

masy

ciała

prowadzą

choroby

wyniszczające, jak nowotwory złośliwe, gruźlica, cukrzyca,

choroby układu nerwowego, zaburzenia hormonalne, jak

choroba

Gravesa-Basedowa,

choroba

Glińskiego-

choroba

Gravesa-Basedowa,

choroba

Glińskiego-

Simmondsa, choroba Addisona.

Lipodystrofia

jest chorobą

postępującą, którą cechuje zanik tkanki tłuszczowej

poszczególnych części ciała. Miejscowy zanik tkanki

tłuszczowej stwierdza się nieraz u chorych na cukrzycę

leczonych insuliną.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

SKÓRA

Badanie skóry opiera się głównie na oglądaniu, nieraz również

na palpacji. Skórę należy oglądać na całym ciele i zwracać

uwagę na występujące zmiany patologiczne.

Prawidłowa skóra jest

elastyczna

. Tkanka podskórna tłuszczowa

zanika wraz z wiekiem, skóra staje się cieńsza i pozostawia po

jej ujęciu fałdy. Ścieńczenie skóry występuje często wraz z

zanikiem tkanki podskórnej i mięśni w stanach wyniszczenia,

np. w nowotworach złośliwych, w gruźlicy i in.

Barwa skóry

zależy od ilości hemoglobiny we krwi, sieci naczyń,

od grubości skóry oraz od pigmentacji (dodatkowego

zabarwienia skóry).

Bladość skóry

spostrzega się w

niedokrwistości, u chorych na nerki, w obrzęku śluzowatym, w

niektórych chorobach układu krążenia. Bladość występuje

jako następstwo skurczu naczyń włosowatych pod wpływem

zimna, wzruszeń psychicznych, po wymiotach.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Zaczerwienienie skóry

występuje w chorobach, w których

zwiększa się zawartość hemoglobiny i liczba krwinek

czerwonych (czerwienica, poliglobulia), w zatruciu atropiną,

tlenkiem węgla, pod wpływem alkoholu, u gorączkujących, w

niektórych przypadkach nadciśnienia tętniczego, w związku z

zaburzeniami naczynioruchowymi.

Inne zabarwienia skóry

Żółte karotynowe

zabarwienie skóry może

wystąpić po spożyciu dużej ilości owoców lub jarzyn

zawierających karoten (nie ma go na twardówce i na błonach

śluzowych).

Melanodermia

– ciemnobrunatne przebarwienia

skóry bez przebarwienia dłoni, podeszew i paznokci występuje

w chorobie Addisona.

Ostuda

(plamy wątrobiane) są to plamy

barwnikowe umiejscowione zwykle na twarzy i polegają na

nadmiarze melaniny, która gromadzi się wokół sutka, w kresie

białej, w okolicy zewnętrznych narządów płciowych. Brak

melanin w skórze występuje w postaci odbarwionych plam na

skórze jako

bielactwo

. Zupełny brak pigmentacji skóry w

bielactwie (

albinizm

) – jest genetycznie uwarunkowanym

zaburzeniem,

następstwem

braku

tyrozynazy

zaburzeniem,

następstwem

braku

tyrozynazy

w melanocytach. Piegi i znamiona są również wrodzone.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Plamica

– jest stanem chorobowym, w którym występują samoistne

krwawienia w skórze, jak również w błonach śluzowych, których

przyczyną są zaburzenia w procesie krzepnięcia, uszkodzenie

śródbłonka naczyniowego. Najczęściej występuje jako

petocje

–

wybroczyny krwawe w skórze wielkości główki szpilki, które nie

znikają pod uciskiem.

Plamy wybroczynowe

są następstwem urazu i utrzymują się dłużej

niż petocje, ulegając kolejno różnym zmianom barwy w okresie

cofania się.

Krwiak

(haematoma) jest nagromadzeniem krwi naczyniowej w

skórze.

Teleangiektazje

– rozszerzenie drobnych żył twarzy występuje

w przewlekłym alkoholizmie, u ludzi nerwicowych i u ludzi

narażonych na ciągłe zmiany atmosferyczne.

Pajączki tętniczkowe

– mają wygląd czerwonej kropki, od której

odchodzą rozszerzone naczynia. Występują na twarzy, ramionach i

górnej części ciała (często w marskości wątroby).

Naczyniaki

są to

wyniosłości szkarłatne, zbite, sterczące ponad powierzchnię skóry.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Krążenie oboczne skórne

rozwija się w następstwie zamknięcia

głównego pnia naczyniowego i wyraża się rozszerzeniem żył lub

tętnic skóry, które stają się widoczne.

Rozszerzenie żył na

przedniej ścianie klatki piersiowej

spostrzega się w guzach

śródpiersia lub płuc, uciskających duże żyły śródpiersia, w

szczególności żyłę główną. Rozszerzeniu ulegają wówczas żyły

międzyżebrowe lub żyła piersiowa wewnętrzna, które tworzą

krążenie oboczne.

Rozszerzenie żył w dolnych i bocznych częściach

powłok brzusznych

, które biegną podłużnie i przeprowadzają krew

z dolnych kończyn do żył klatki piersiowej, stwierdza się

w zakrzepach żyły głównej dolnej lub żył biodrowych.

Promieniste

rozszerzenie żył wokół pępka

, dające obraz zwany

głową Meduzy

występują w przypadkach utrudnienia krążenia w żyle wrotnej

(zakrzep, marskość wątroby).

Żylaki

(varices) są widoczne najczęściej na kończynach dolnych.

Żylaki

w okolicy odbytu nazywamy

guzami krwawnicowymi

(varices

haemorrhoidales). W następstwie żylaków na podudziach mogą

powstawać

owrzodzenia

(ulcera cruris).

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Odleżyny

(decubitus) przedstawiają się początkowo jako zaczerwienia,

przechodzące nieraz w głębokie i rozległe owrzodzenia, najczęściej

występują w okolicy krzyżowo-lędźwiowej, w okolicy krętarzy

i w innych miejscach skóry narażonych na ucisk.

Wysypki skórne

– stwierdza się w chorobach zakaźnych, jak dur

brzuszny, odra, płonica, różyczka i inne.

Opryszczka

(herpes simplex) w postaci pęcherzyków zawierających

płyn surowiczy umiejscawia się na wargach lub skrzydełkach nosa.

Półpasiec

(herpes zoster) – może wystąpić jako choroba samoistna lub

w przebiegu nowotworów złośliwych. Pęcherzyki opryszczkowe

przebiegają

wzdłuż

nerwów

twarzowych,

międzyżebrowych,

przebiegają

wzdłuż

nerwów

twarzowych,

międzyżebrowych,

udowych lub krzyżowych.

Odczyny alergiczne

wywołują na skórze zmiany pod postacią

pokrzywki, obrzęku Quinckego, wysypek, a nawet wybroczyn. Po

niektórych lekach stwierdza się wysypkę o charakterze plamistym.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Toczeń rumieniowaty

wykazuje na twarzy zmiany skórne o

kształcie motyla.

Na skórze można zauważyć różnej wielkości

guzki i guzy

pochodzenia nowotworowego

. Mogą to być przerzuty raka

sutka,

oskrzeli,

czerniaka.

Niekiedy

choroby

układu

sutka,

oskrzeli,

czerniaka.

Niekiedy

choroby

układu

krwiotwórczego, jak białaczka, mięsak limfatyczny, mogą

najpierw ujawnić się na skórze jako drobne niebieskawo-

czerwone guzki skórne.

Tłuszczaki

(lipoma) – niekiedy trudno jest odróżnić od twardych

włókniaków

(fibroma).

Rozstępy

(striae cutaneae) na skórze brzucha, pośladków,

ramion występują w chorobie i zespole Cushinga, w ciąży, w

otyłości, mogą również pojawiać się u zdrowych młodych

osobników po nagłym zwiększeniu masy ciała.

Blizny

skórne mają różny charakter, zależnie od czynnika, który

je wywołał – skaleczenia, urazy, oparzenia, ospa, gruźlica, kiła

i inne.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Sinicą

nazywamy sinawe zabarwienie skóry i błon śluzowych, zwłaszcza

warg, które jest wywołane ciemną barwą krwi przepływającej przez

naczynia włosowate.

Przyczyną sinicy może być



zwiększona ilość odtlenowanej hemoglobiny we krwi,



zmiana

strukturalna

hemoglobiny

(methemoglobina,

zmiana

strukturalna

hemoglobiny

(methemoglobina,

sulfhemoglobina),



odkładanie się pewnych barwników endogennych lub egzogennych –

jest to sinica rzekoma (pseudocyanosis).

Sinica prawdziwa

(cyanosis vera) powstaje wówczas, gdy ilość

odtlenowanej hemoglobiny we krwi wynosi przynajmniej 5 g/dl

(3,1 mmol/l), podczas gdy w warunkach prawidłowych zawartość

hemoglobiny odtlenowanej w naczyniach włosowatych utrzymuje się

poniżej 3,3 g/dl (2,05 mmol/l).

Sinica może powstać z powodu



niedostatecznego wysycenia tlenem krwi tętniczej (hipoksemii) – jest

to tzw.

sinica centralna



nadmiernego odtlenowania krwi żylnej na poziomie tkanek, jest to

sinica obwodowa



nakładania się obu mechanizmów – jest to

sinica centralno-

obwodowa

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

wystąpieniu

sinicy

rozstrzyga

bezwzględna

zawartość

wystąpieniu

sinicy

rozstrzyga

bezwzględna

zawartość

hemoglobiny odtlenowanej we krwi. Stąd

w niedokrwistości

sinica wystąpi, gdy zawartość hemoglobiny odtlenowanej

wzrośnie do połowy ilości hemoglobiny. Natomiast

w czerwienicy

sinica staje się widoczna, gdy odtlenowanie wyniesie 1/5

hemoglobiny. Sinicy poszukuje się na wargach, nosie, uszach,

powiekach, łożysku paznokci rak i nóg.

Sinica prawdziwa centralna

jest spowodowana niedotlenieniem

krwi tętniczej, które jest następstwem:



zaburzeń wentylacyjnych i dyfuzyjnych płuc - sinica, która

wówczas powstaje, nasila się przy wysiłku i kaszlu,



przecieków tętniczo-żylnych w sercu, które występują w wadach

wrodzonych

serca,

jak

otwór

przegrodzie

wrodzonych

serca,

jak

otwór

przegrodzie

międzyprzedsionkowej, międzykomorowej, w tetralogii Fallota i

innych – jeśli kierunek przecieku zostaje odwrócony z prawa na

lewo i krew odtlenowana miesza się z krwią utlenowaną,

powstaje sinica centralna.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Sinica

prawdziwa

obwodowa

Sinica

prawdziwa

obwodowa

powstaje

powodu

silnego

powstaje

powodu

silnego

odtlenowania krwi w tkankach w następstwie zwolnienia prądu

krwi

(zastoju)

lub

zmniejszonego

ukrwienia

tkanek

lub

zmniejszonego

ukrwienia

tkanek

(niedokrwienia).

Występuje

w niewydolności krążenia, w zapaleniu żył, żylakach, zarostowym

miażdżycy tętnic obwodowych, chorobie Buergera, zespole

Raynauda (kurcz tętniczek), pod wpływem zimna – kurcz tętniczek

i rozszerzenie naczyń włosowatych.

Sinica prawdziwa wywołana methemoglobiną i sulfhemoglobiną

Methemoglobina powstaje po zażyciu niektórych leków, jak

fenacetyna, sulfonamidy, chlorek potasu, lub w następstwie

zatrucia zawodowego, np. pochodnymi aniliny, nitrobenzenu,

azotynami.

Drobina

hemoglobiny

zawiera

azotynami.

Drobina

hemoglobiny

zawiera

miejsce

dwuwartościowego – żelazo trójwartościowe

, które nie jest zdolne

do wiązania tlenu. Sinica jest przemijająca i ustępuje po

wstrzyknięciu dożylnym kwasu askorbinowego lub błękitu

metylenowego (tworzy się oksyhemoglobina).

Sinica wywołana

sulfhemoglobiną

jest

niezmiernie

rzadka

sulfhemoglobiną

jest

niezmiernie

rzadka

(sinica

autointoksykacyjna w przebiegu biegunki lub zaparć). Sinica

wywołana powyższymi pochodnymi hemoglobiny ma odcień

szaropopielaty lub brunatnoniebieski.

Sinica rzekoma

występuje na skutek odkładania się soli srebra lub

złota

w komórkach tkanki łącznej skóry u pracowników zawodowo

stykających się z tymi metalami. Kolor skóry staje się

szaroniebieski lub żywoniebieski.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Obrzęki

cechuje

zwiększenie

się

przestrzeni

wodnej

cechuje

zwiększenie

się

przestrzeni

wodnej

pozakomórkowej

tak

śródnaczyniowej,

jak

pozakomórkowej

tak

śródnaczyniowej,

jak

pozanaczyniowej.

Płyn

pozakomórkowy

powstaje

pozanaczyniowej.

Płyn

pozakomórkowy

powstaje

następstwie filtracji przez ściany naczyń włosowatych

i zostaje usunięty częściowo przez reabsorbcję do naczyń

włosowatych,

częściowo

przez

drenaż

naczyniami

włosowatych,

częściowo

przez

drenaż

naczyniami

limfatycznymi (chłonnymi). Głównymi czynnikami, które

powodują filtrację przez ścianę kapilarów są: ciśnienie

hydrostatyczne

naczyniach

hydrostatyczne

naczyniach

i ciśnienie onkotyczne białek w płynie pozakomórkowym.

W patogenezie obrzęków odgrywają rolę zaburzenia



mechanizmu nerkowego wydalania sodu i wody przez nerki,



mechanizmu włośniczkowego, powodującego ucieczkę wody

i sodu do przestrzeni pozakomórkowej, pozanaczyniowej na

poziomie naczyń włosowatych,



współdziałania obydwu mechanizmów.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Klinicznie rozróżnia się następujące postacie obrzęków:



Obrzęki sercowe lub zastoinowe

– kończyny dolne, kostki, podudzia,

u chorych leżących w okolicy krzyżowej,



Obrzęki nerkowe

– rozległe, blade i miękkie, umiejscowiają się

również na twarzy,



Obrzęki z niedoboru białek

– mogą je wywołać:

- niewystarczające pobieranie białka w warunkach głodu,

w wymiotach, z powodu zwężenia odźwiernika lub nadmierna

utrata białka ze stolcem lub z moczem (zespół

nerczycowy),

- zaburzenia wchłaniania produktów trawienia np. po resekcji jelit,

w zapaleniu trzustki,

- zmniejszona synteza białek w chorobach wątroby,



Obrzęki w chorobach wątroby

– uszkodzenie naczyń włosowatych,

upośledzona synteza białek, upośledzone wydalanie sodu przez

nerki,



Obrzęki alergiczne

- pokrzywka i obrzęk Quinckego – zwiększona

przepuszczalność naczyń włosowatych,



Obrzęki pochodzenia hormonalnego

– w niedoczynności tarczycy

(obrzęk śluzowaty) – ucisk palca nie pozostawia zagłębienia, obrzęk

przedmiesiączkowy – estrogeny,



Obrzęki wywołane hormonami nadnerczy

– kortyzon, aldosteron

zwiększają wchłanianie wody i sodu oraz wydalanie potasu w

nerkach,



Obrzęki miejscowe

– zapalne, w przebiegu zaburzeń odpływu limfy,

obrzęki żylne – zapalenie żył, ucisk na żyły.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Ciepłota ciała

– ulega wahaniom w ciągu doby – w nocy jest niższa

w dzień wyższa. Między 9 a 11 przed południem osiąga

maksimum, po czym opada, podnosi się znowu między godziną

16 a 18. wahania dzienne ciepłoty prawidłowej nie przekraczają

1 stp. Celsjusza. Rozróżniamy:



ciepłotę prawidłową

, która może dochodzić do 37 stp. C,



stan podgorączkowy

(status subfebrilis) 37,2-37,5 stp. C,



gorączkę

(febris) z granicą dolną 38 stp. C i górną 40 stp. C,



hiperpireksję

, tzn. gorączkę 41-42 stp. C.

Objawy przedmiotowe towarzyszące gorączce polegają na

uczuciu

gorąca

i często są poprzedzone uczuciem zimna lub

dreszczy

Prawdziwe dreszcze spostrzega się zwykle w malarii, w

posocznicy,

w bakteryjnym zapaleniu wsierdzia, w bakteryjnym zapaleniu

płuc

i w meningokokowym zapaleniu opono mózgowych, w róży.

Poza tym występuje

uczucie osłabienia ogólnego

brak apetytu

bicie serca

objawy duszności

pod wpływem nieznacznego

wysiłku fizycznego,

podniecenie

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Gorączka

jest to podwyższenie ciepłoty ciała w następstwie

zadziałania

czynników

egzo-

lub

endogennych,

lub

zadziałania

czynników

egzo-

lub

endogennych,

lub

bezpośredniego drażnienia ośrodków regulacji ciepłoty ciała w

mózgu.

Gorączka ciągła

(febris continua) – ciepłota ciała wykazuje stałe

podwyższone wartości, z wahaniami rannymi i wieczornymi nie

większymi niż 1 stp. C. Ten typ gorączki występuje np. w durze

brzusznym, w zapaleniu płuc. Spadek gorączki do wartości

prawidłowych, lub nawet poniżej normy, odbywa się krytycznie,

czyli

przełomowo,

tzn. w ciągu jednego dnia.

Powolny spadek

gorączki, odbywa się stopniowo, w ciągu kilku dni, przy czym

gorączka codziennie opada o ok. 0,5 do 1 stp. C.

Gorączka zwalniająca

(febris remittens) cechuje się bardzo

znacznymi wahaniami dziennymi (ranne i wieczorne), ponad 1

stp. C. Występuje ona w gruźlicy, odoskrzelowym zapaleniu

płuc, w chorobach wirusowych. O

gorączce trawiącej

(febris

hectica) mówimy wtedy, gdy wahania dzienne wynoszą 2-3 stp.

–

rozpadowa

gruźlica

płuc,

–

rozpadowa

gruźlica

płuc,

w posocznicy.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Gorączkę

przerywaną

Gorączkę

przerywaną

(febris

intermittens)

cechuje

(febris

intermittens)

cechuje

kilkugodzinny napad wysokiego wzniesienia ciepłoty, które

zaczyna

się

dreszczami,

zaczyna

się

dreszczami,

a kończy potami. Ten typ gorączki spotykamy najczęściej w

zimnicy,

w której, zależnie od rodzaju zakażenia mówimy o

wzniesieniach gorączkowych co trzeci dzień lub co czwarty

dzień.

Gorączka powrotna

(febris recurrens) pojawia się w postaci

napadowej, tylko, że czas trwania gorączki wynosi kilka dni,

po czym następuje kilkudniowa przerwa i powrót gorączki.

Ten typ spostrzegamy w durze powrotnym, w ziarnicy

złośliwej.

Gorączką

jednodniową

Gorączką

jednodniową

(febris

ephemerea)

nazywamy

(febris

ephemerea)

nazywamy

jednodniowe wzniesienie ciepłoty, które występuje czasem

w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, przeziębieniach.

Wygląd ogólny i zachowanie się

chorego

Ciepłota

obniżona

Ciepłota

obniżona

(hypothermia)

może

wystąpić

(hypothermia)

może

wystąpić

następujących przypadkach:



na skutek zadziałania zimna z zewnątrz,



po krytycznym spadku gorączki,



w zapaści,



po dużej utracie krwi, w przewlekłych chorobach serca i

płuc,

w chorobach wyniszczających,



w niedoczynności tarczycy,



u osób z nerwicą naczyniową i niedociśnieniem tętniczym.

Z badaniem ciepłoty ciała łączymy zwykle badanie tętna, liczby

oddechów i pomiar ciśnienia krwi.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Badanie fizykalne cz 3
Badanie fizykalne cz 1 (2)
BADANIE FIZYKALNE cz 2
Badania fizykalne kostno stawowo mięśniowy
Badanie fizykalne kości, mięśni i stawów
Badanie fizykalne1
BADANIA DODATKOWE CZ II
Badanie fizykalne 3
BADANIE FIZYKALNE SKÓRY ppt
Badanie fizykalne
Technika badania fizykalnego klatki piersiowejZDZ8

więcej podobnych podstron

BADANIE FIZYKALNE cz 3 kalisz

Document Outline