„
„
Wprowadzenie od
Wprowadzenie od
pierwszej pomocy"
pierwszej pomocy"
Plan wykładu:
1.Definicje
2.NZK
3.Etiologia NZK
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
„
„
zespół czynności podejmowanych w
zespół czynności podejmowanych w
celu ratowania osoby w stanie
celu ratowania osoby w stanie
nagłego zagrożenia zdrowotnego
nagłego zagrożenia zdrowotnego
wykonywanych przez osobę
wykonywanych przez osobę
znajdującą się w miejscu zdarzenia, w
znajdującą się w miejscu zdarzenia, w
tym również z wykorzystaniem
tym również z wykorzystaniem
udostępnionych do powszechnego
udostępnionych do powszechnego
obrotu wyrobów medycznych oraz
obrotu wyrobów medycznych oraz
produktów leczniczych.”
produktów leczniczych.”
Kwalifikowana pierwsza
Kwalifikowana pierwsza
pomoc
pomoc
„
„
czynności podejmowane wobec osoby
czynności podejmowane wobec osoby
w stanie nagłego zagrożenia
w stanie nagłego zagrożenia
zdrowotnego przez ratownika, o
zdrowotnego przez ratownika, o
którym mowa w art. 13 ust. 1”
którym mowa w art. 13 ust. 1”
stan nagłego zagrożenia
stan nagłego zagrożenia
zdrowotnego
zdrowotnego
„
„
stan polegający na nagłym lub
stan polegający na nagłym lub
przewidywanym w krótkim czasie
przewidywanym w krótkim czasie
pojawieniu się objawów pogarszania
pojawieniu się objawów pogarszania
zdrowia, którego bezpośrednim
zdrowia, którego bezpośrednim
następstwem może być poważne
następstwem może być poważne
uszkodzenie funkcji organizmu lub
uszkodzenie funkcji organizmu lub
uszkodzenie ciała lub utrata życia,
uszkodzenie ciała lub utrata życia,
wymagający podjęcia
wymagający podjęcia
natychmiastowych medycznych
natychmiastowych medycznych
czynności ratunkowych i leczenia.”
czynności ratunkowych i leczenia.”
Europejska Rada Resuscytacji —
Europejska Rada Resuscytacji —
European Resuscitation
European Resuscitation
Council (ERC)
Council (ERC)
BLS -
BLS -
(Basic Life Support) podstawowe
(Basic Life Support) podstawowe
zabiegi resuscytacyjne
zabiegi resuscytacyjne
ALS – (Advaced Life Support)
ALS – (Advaced Life Support)
zaawansowane zabiegi resuscytacyjne
zaawansowane zabiegi resuscytacyjne
NZK – nagłe zatrzymanie krążenia
NZK – nagłe zatrzymanie krążenia
1.niewydolność układu krążenia
1.niewydolność układu krążenia
2.niewydolność układu oddechowego
2.niewydolność układu oddechowego
3.niewydolność układu nerwowego
3.niewydolność układu nerwowego
Epidemiologia zgonów
Epidemiologia zgonów
do 44 r.ż. Urazy
do 44 r.ż. Urazy
po 44 r.ż. Choroby układu krążenia
po 44 r.ż. Choroby układu krążenia
Epidemiologia NZK
Epidemiologia NZK
Dorośli przycznyna pierwotnie
Dorośli przycznyna pierwotnie
krążeniowa
krążeniowa
Dzieci przyczyna pierwotnie oddechowa
Dzieci przyczyna pierwotnie oddechowa
„
„
Łańcuch przeżycia”
Łańcuch przeżycia”
•
umowne określenie stosowane w
umowne określenie stosowane w
medycynie ratunkowej odnoszące się
medycynie ratunkowej odnoszące się
do działań mających na celu
do działań mających na celu
zwiększenie przeżywalności u osób
zwiększenie przeżywalności u osób
po nagłym zatrzymaniu krążenia.
po nagłym zatrzymaniu krążenia.
Skuteczność tych interwencji zależy
Skuteczność tych interwencji zależy
od wytrzymałości najsłabszego
od wytrzymałości najsłabszego
ogniwa łańcucha
ogniwa łańcucha
Kiedy powstał łańcuch
Kiedy powstał łańcuch
przeżycia ??
przeżycia ??
•
Pierwsza koncepcja pojawiła się w
latach 60. XX wieku. E.W. Ahnefeld
zaproponował do opisu tych działań
koncepcję „łańcucha ratunkowego".
Składa się on z połączonych ogniw:
pierwszej pomocy, medycznych
czynności ratunkowych,
kwalifikowanego transportu, leczenia
ratunkowego, leczenia
specjalistycznego i rehabilitacji.
American Heart Association
American Heart Association
•
The American Heart Association
The American Heart Association
zaproponowało "łańcuch przeżycia"
zaproponowało "łańcuch przeżycia"
aby pokazać prawidłową kolejność
aby pokazać prawidłową kolejność
czynności, których wykonanie
czynności, których wykonanie
maksymalnie zwiększy szanse
maksymalnie zwiększy szanse
skutecznej resuscytacji w przypadku
skutecznej resuscytacji w przypadku
zatrzymania akcji serca.
zatrzymania akcji serca.
Kolejność ogniw łańcucha :
Kolejność ogniw łańcucha :
•
Ogniwa łańcucha zawierają: wczesne
Ogniwa łańcucha zawierają: wczesne
powiadomienie służb ratowniczych (early
powiadomienie służb ratowniczych (early
access),
access),
•
wczesną resuscytację krążeniowo-
wczesną resuscytację krążeniowo-
oddechową (early CPR),
oddechową (early CPR),
•
wczesną defibrylację (early defibrilation),
wczesną defibrylację (early defibrilation),
•
wczesną pomoc wykwalifikowanego
wczesną pomoc wykwalifikowanego
personelu medycznego (early advanced
personelu medycznego (early advanced
care).
care).
EARLY ACCESS -
EARLY ACCESS -
(wczesna reakcja)
(wczesna reakcja)
•
Większość nagłych zgonów sercowych (SCD)
Większość nagłych zgonów sercowych (SCD)
występuje nagle i bez ostrzeżenia. W związku z
występuje nagle i bez ostrzeżenia. W związku z
tym chory nie jest w stanie powiadomić służb
tym chory nie jest w stanie powiadomić służb
medycznych o swoim stanie i najczęściej
medycznych o swoim stanie i najczęściej
omdlewa.
omdlewa.
Świadkowie takiego zdarzenia mogą poprzez
Świadkowie takiego zdarzenia mogą poprzez
natychmiastowe zaalarmowanie służb
natychmiastowe zaalarmowanie służb
medycznych w sposób znaczący zwiększyć szanse
medycznych w sposób znaczący zwiększyć szanse
chorego na przeżycie. Niestety zdarza się, iż
chorego na przeżycie. Niestety zdarza się, iż
świadkowie dzwonią do rodziny lub sąsiadów
świadkowie dzwonią do rodziny lub sąsiadów
zamiast zadzwonić na numer alarmowy (w Polsce
zamiast zadzwonić na numer alarmowy (w Polsce
to 999 lub 112).
to 999 lub 112).
EARLY CPR -
EARLY CPR -
(wczesna
(wczesna
resuscytacja)
resuscytacja)
•
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa jest
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa jest
krytycznym ogniwem, dzięki któremu możemy
krytycznym ogniwem, dzięki któremu możemy
zyskać czas między powiadomieniem służb
zyskać czas między powiadomieniem służb
medycznych a zastosowaniem u chorego
medycznych a zastosowaniem u chorego
defibrylacji.
defibrylacji.
Im wcześniej ją zastosujemy sztuczną wentylację i
Im wcześniej ją zastosujemy sztuczną wentylację i
zewnętrzny masaż serca tym większe są szanse
zewnętrzny masaż serca tym większe są szanse
na przeżycie. Postępowanie to ma na celu
na przeżycie. Postępowanie to ma na celu
utrzymanie przepływu krwi zawierającej tlen
utrzymanie przepływu krwi zawierającej tlen
przez mózg i serce do czasu defibrylacji lub
przez mózg i serce do czasu defibrylacji lub
innych zabiegów, które przywrócą normalną akcje
innych zabiegów, które przywrócą normalną akcje
serca.
serca.
EARLY
EARLY
DEFIBRILLATION -
DEFIBRILLATION -
(wczesna defibrylacja)
(wczesna defibrylacja)
•
Większość przypadków braku akcji serca jest
Większość przypadków braku akcji serca jest
spowodowana migotaniem komór (VF), czyli
spowodowana migotaniem komór (VF), czyli
anormalnym, chaotycznym rytmem, który
anormalnym, chaotycznym rytmem, który
uniemożliwia pompowanie krwi.
uniemożliwia pompowanie krwi.
Aby przerwać migotanie komór i przywrócić
Aby przerwać migotanie komór i przywrócić
normalny rytm należy natychmiast wykonać
normalny rytm należy natychmiast wykonać
defibrylację. Jeśli zostanie wykonana w przeciągu
defibrylację. Jeśli zostanie wykonana w przeciągu
pierwszych 5 minut od czasu zatrzymania akcji
pierwszych 5 minut od czasu zatrzymania akcji
serca prawdopodobieństwo ocalenia pacjenta
serca prawdopodobieństwo ocalenia pacjenta
wynosi 50%. Po 10 minutach szanse uratowania
wynosi 50%. Po 10 minutach szanse uratowania
pacjenta są bardzo małe.
pacjenta są bardzo małe.
EARLY ADVANCED
EARLY ADVANCED
CARE
CARE
- (wczesna
- (wczesna
opieka medyczna)
opieka medyczna)
•
Czwartym ogniwem łańcucha jest
Czwartym ogniwem łańcucha jest
pomoc wykwalifikowanego personelu
pomoc wykwalifikowanego personelu
medycznego.
medycznego.
W Polsce oznacza to pomoc ze strony
W Polsce oznacza to pomoc ze strony
lekarza, który najczęściej przybywa
lekarza, który najczęściej przybywa
na miejsce zdarzenia z zespołem
na miejsce zdarzenia z zespołem
pogotowia ratunkowego.
pogotowia ratunkowego.
Efektywność łańcucha :
Bibliografia :
Bibliografia :
1.
Handley, A., Koster, R., Monsieurs, K.,
Perkins, G., Davis, S., & Bossaert, L. (2005).
Podstawowe Zabiegi Resuscytacyjne i użycie
Automatycznych Defibrylatorów
Zewnętrznych u osób dorosłych. . W
Wytyczne 2005 ERC.
2.
2005 American Heart Association Guidelines
for Cardiopulmonary Resuscitation and
Emergency Cardiovascular Care
3.
Chain of rescue" as a key conception of
rescue operations Adam Rasmus, Andrzej
Rokosz, Włodzimierz Olczyk, Marek Krawczyk