Zespoły neurologiczne
Mariusz Siemiński
• Zespół piramidowy
• Zespół wiotki
• Zespoły pozapiramidowe
• Zespoły móżdżkowe
• Zespół piramidowy
( Zespół spastyczny, zespół ośrodkowego
neuronu ruchowego)
• Niedowład lub porażenie globalne
• Wygórowanie odruchów ścięgnistych i
okostnowych ( z mm. dwugłowego i
trójgłowego ramienia, okostnowego
promieniowego, kolanowego, skokowego )
• Rzepkotrząs , stopotrząs
• „Scyzorykowe” wzmożenie napięcia
mięśniowego
• Zniesienie lub osłabienie odruchów skórnych
(odruch brzuszny, nosidłowy, podeszwowy)
• Obecność odruchów patologicznych
(odruchów obcych nie występujących w
zdrowiu)
ODRUCHY W ZESPOLE PIRAMIDOWYM
• Objaw Babińskiego (1896) – drażnienie
bocznego brzegu stopy powoduje
wyprostowanie palucha i rozczapierzenie
palców (signe d’eventail )
• Objaw Oppenheima – silne przeciągnięcie
palcami po krawędzi łydki chorego powoduje
wyprostowanie palucha i rozczapierzenie
palców
• Objaw Gordona – ucisk lub drażnienie łydki
powoduje wyprostowanie palucha i
rozczapierzenie palców
• Objaw Rossolimo – uderzenie dłonią w palce
stóp powoduje podeszwowe zgięcie palców
Lokalizacja uszkodzenia a rozległość
niedowładu w zespole piramidowym
• Kora mózgowa: monopareza
(niedowład 1 kończyny), niedowład
twarzy, niedowład ręki
• Istota biała podkorowa: porażenie
twarzowo-ramienne
• Torebka wewnętrzna: niedowład
połowiczy (hemipareza) (ew. z
niedoczulicą połowiczą i połowiczymi
zaburzeniami wzroku)
• Pień mózgu: tripareza (porażenie 3
kończyn), tetrapareza (porażenie 4
kończyn), zespół naprzemienny
(porażenie nerwu czaszkowego po
stronie uszkodzenia, porażenie
połowicze po stronie przeciwnej)
• Rdzeń kręgowy: bez porażenia
nerwów czaszkowych, tetrapareza
(uszkodzenie w obrębie odcinka
szyjnego), parapareza (niedowład
kończyn dolnych)
Zespół wiotki
(zespół obwodowy, zespół obwodowego neuronu
ruchowego)
• niedowład lub porażenie ograniczone
• osłabienie lub zniesienie odruchów ścięgnistych i
okostnowych
• zaniki mięśniowe
• obniżenie napięcia mięśniowego
• W zespole wiotkim wywołanym uszkodzeniem
rogów przednich obserwuje się także drżenie
pęczkowe (fascykulacje)
• Badaniem pomocniczym w ocenie zespołu
wiotkiego jest elektromiografia . W zapisie EMG
obserwujemy „zapis neurogenny”- wzrost liczby
potencjałów wkłucia; potencjały odnerwienia,
wydłużenie i zwiększenie amplitudy jednostki
ruchowej.
Zespoły pozapiramidowe
• Parkinsonizm
• Pląsawica
• Atetoza
• Hemibalizm i balizm
• Dystonia
• Drżenie samoistne
• Tiki
• Mioklonie, miorytmie, miokimie
Parkinsonizm
• (uszkodzenie prążkowia i istoty czarnej)
• Spowolnienie ruchowe (hipokineza, akineza)
• Drżenie spoczynkowe rąk, daszkowate
ułożenie palców
• Sztywność typu „koła zębatego”
• Brak współruchów fizjologicznych
• Propulsja, retropulsja
• Chód drobnymi krokami
• Hipomimia
• Przygarbiona postawa ciała
• Ściszona i monotonna mowa
• Drobne pismo (mikrografia)
Pląsawica
• (uszkodzenie jądra ogoniastego i skorupy)
• Ruchy mimowolne o różnym zakresie
• Obniżone napięcie mięśniowe
Atetoza
• (uszkodzenie prążkowia i gałki bladej)
• Mimowolne ruchy odsiebnych części kończyn
• Ruchy nieregularne, wolne , przesadne
• „palec bagnetowy”
• nadmierny przeprost palucha
Hemibalizm i balizm
• (szkodzenie jądra podwzgórzowego Luisa)
• gwałtowne, zamaszyste ruchy całej kończyny
• niebezpieczeństwo urazów
• współwystępujący tożstronny niedowład
połowiczy
Drżenie samoistne
• Drżenie rąk i głowy
• Drżenie rąk przy utrzymywaniu jednej pozycji
• Alkohol łagodzi objawy
Dystonia
• (uszkodzenie prążkowia)
• mimowolne skurcze toniczne mięśni
• zaburzenie koordynacji antagonistów
i agonistów
• obroty głowy, torsyjne ruchy tułowia
• atetotyczne ruchy palców
• Torticollis
• Kurcz pisarski
• Blepharosmasmus
Zespoły móżdżkowe
• Zespół robaka móżdżku
– Objaw Romberga
– Chód marynarski
– Asynergia tułowia
• Zespół półkul móżdżku
• Oczopląs poziomy grubofalisty, w kierunku uszkodzenia
• Niezborność kończyn (ataksja)
• Dyzmetria
• Drżenie zamiarowe
• Objaw z odbicia
• Adiadochokineza
• Obniżenie napięcia mięśni
• Chód kompasowy – przy chodzeniu w miejscu z
zamkniętymi oczami pacjent skręca w stronę uszkodzenia.
• Mowa skandowana
• Dodatnia próba mijania - kończyna górna po stronie
uszkodzenia „ucieka” w górę i w bok