Ćwiczenia bierne

Ćwiczenia bierne:

To ćwiczenia wykonywane przy użyciu siły
zewnętrznej zasadniczo przez terapeutę bez
czynnego udziału mięśni pacjenta.

Stosuje się je w następstwie porażeń i braku
dowolnej czynności mięśniowej różnego
pochodzenia.
Do zastosowania ćw. biernych kwalifikują się te
mięśnie, których siła oceniana testem Loveta
jest na „0 i 1.”

Głównym celem jest:

Przywrócenie siły mięśniowej i zamiana ruchu
biernego w czynny.

Zadania:

Utrzymanie bądź poprawienie sprawności
mięśni, więzadeł, ścięgien.
Opóźnienie zmian degeneracyjnych będących
następstwem nieczynności mięśni lub
procesów patologicznych.
Zapobieganie zesztywnieniom stawowym i
niedopuszczenie do przykurczów, zrostów w
stawach, torebki stawowej, ścięgien, mięśni.
Utrzymanie naturalnej długości i elastyczności
mięśni.

Zapobieganie odleżynom.
Oddziaływują na ośrodkowy ukł. nerwowy po
przez stymulowanie czucia głębokiego i czucia
powierzchownego.

Wskazania:

Porażenia i niedowłady mięśni.
Zwiększone patologiczne napięcie mięśniowe
(nie spastyczne).
Nieutrwalone ograniczenia ruchomości w
stawach.
Zła trofika tkanek miękkich.
Długotrwałe unieruchomienie.
Inne przypadki gdy ruch czynny jest
przeciwwskazany a siła mięśniowa jest wyższa
niż zakładana do wykonywania ćw. biernych.

Przeciwwskazania:

Przypadki pourazowe po złamaniach z
niepełnym zrostem.
Stany zapalne stawów.
Stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych
urazach stawów.
Rany na skórze, mięśni, tk. miękkich po zabiegu
operacyjnym.
Występowanie bólu.
Znacznie podwyższona temperatura ciała.
Przeciwwskazania lekarza.

Metodyka i technika ćwiczeń

Określamy pozycję wyjściową – jest to pozycja
„izolowana” – ćwiczony mięsień musi być w
pełni rozprostowany, nie uciskamy go.
Najczęściej będzie to pozycja leżenia, bądź
siadu. Najpierw ćwiczymy to co mamy ćwiczyć
na plecach następnie na brzuchu.
Stabilizacja odcinka bliższego stawu,dla
zapewnienia prawidłowego ruchu (np. ruchu
terapeuty).

Chwyt musi być: pewny, bezpieczny czyli taki
aby kończyna ćwiczona nie wypadła nam z rąk,
ale aby nie uciskać mięśni, nie tamować
krwioobiegu, nie powodować obrzęku. Często
stosujemy chwyt „matczyny”.
Ruch powinien być wykonywany w pełnym
zakresie z zaznaczoną PW i PK, nie powinien
przekraczać granicy bólu, w tempie wolnym i
rytmicznym (z przerwą na wypoczynek).

Wykonujemy około 30 ruchów najlepiej 2/3
razy dziennie.
Ćwiczenia zaczynamy od dużych stawów.
Przez cały czas utrzymujemy kontakt z
pacjentem tzn. informacja dla pacjenta co
będziemy robić, jaki ruch, jakie mięśnie,
mobilizacja pacjenta, jego koncentracja nad
ruchem (chociaż go może nie czuć).

Zginanie i prostowanie ramienia

Chwyt: jedną ręką

obejmujemy podchwytem

staw prominiowo-

nadgarstkowy i rękę w ten

sposób, że wyprostowany

palec wskazujący terapeuty

spoczywa na dłoni chorego,

drugą ręką chwytamy

podchwytem w 1/3 dalszej

ramienia. Tym chwytem

rozpoczynamy zginanie

ramienia i w czasie

wykonywania ruchu

podchwyt zmieniamy

stopniowo na nachwyt. Tym

chwytem rozpoczynamy

prostowanie ramienia

Obwodzenie ramienia

Chwyt: jedną ręką za
rękę chorego jak przy
powitaniu, drugą ręką
podchwytem za staw
łokciowy. Ruch:
krążenie ranieniem
przy zgiętym
przedramieniu.

Odwodzenie łokciowe i

promieniowe ręki

Przedramię spoczywa
na stole w nawróceniu.
Chwyt: jedną ręką za
rękę chorego jak przy
powitaniu, drugą ręką
nachwytem w 1/3
dalszej przedramienia.

Zginanie i prostowanie palców II-V

w stawach śródręczno-paliczkowe

Chwyt: jedna ręką
nachwytem za
śródręcze w ten
sposób, że kciuk
znajduje się po stronie
grzbietowej ręki, drugą
ręką nachwytem za
palce II-V przy
zginaniu, a
podchwytem przy
prostowaniu palców

Zginanie uda

Chwyt: jedną ręką
podchwytem w dole
podkolanowym, drugą
ręka podchwytem za
piętę, podeszwowa
stopy chorego przylega
do przedramienia
terapeuty

Zginanie uda

Chwyt: jedną ręką
podchwytem w 1/3
dalszej uda w ten
sposób, że goleń
chorego spoczywa na
przedramieniu
terapeuty, który drugą
ręką kładzie tuż nad
stawem kolanowym,
zapobiegając zginaniu
goleni w tym stawie.

Prostowanie uda

Chwyt: jedną ręką

podchwytem za udo tuż

powyżej stawu

kolanowego – po stronie

przyśrodkowej przy

odwodzeniu, a po stronie

bocznej przy

przywodzeniu uda.Goleń

chorego spoczywa na

przedramieniu

terapeuty, który drugą

ręką stabilizuje

dodatkowo miednicę po

str. ćw.

Odwodzenie uda

Chwyt: jedną ręką
podchwytem za udo
tuż powyżej stawu
kolanowego – po
stronie przyśrodkowej.
Goleń spoczywa na
przedramieniu
terapeuty, który drugą
ręką stabilizuje
dodatkowo miednicę
po str. ćwiczonej

Skręcanie uda na zewnątrz i do

wewnątrz

Chwyt: jedną ręką
nachwytem tuż
powyżej stawu
kolanowego, drugą
ręką nachwytem tuż
powyżej stawu
skokowo-goleniowego

ĆWICZENIA CZYNNO-

BIERNE

Nadmierne napięcie mięśni wywołane
unieruchomieniem, bólem lub innymi
patologicznymi czynnikami kwalifikują
do prowadzenia ćwiczeń czynno-
biernych.
Polegają na czynnym zwalczeniu
przez chorego nadmiernie napiętych
grup mm. przy jednoczesnym
biernym wykonaniu ruchu rękoma
terapeuty.

WSKAZANIA

stany po chirurgicznych zabiegach

rekonstrukcyjnych, głównie w aparacie

ruchu
choroby gośćcowe
unieruchomienie kończyny za pomocą

wyciągów
stan atrofii mięśniowej (zaniku)
demielinizacja kości (zmniejszenie

gęstości kości)

PRZECIWWSKAZANIA

czynne procesy zapalne w
obrębie aktywizowanych stawów
świeże blizny pooperacyjne lub
inne rany gdzie ruch mógłby być
czynnikiem utrudniającym
gojenie
stany wymagające
bezwzględnego unieruchomienia
(zwichnięcia, złamania)

Metodyka

pw jak w ćwiczeniach biernych
ruch prowadzi się niepełnym
zakresie
Tempo ćwiczeń bardzo wolne
Liczba powtórzeń od 10-15 w
serii, od 3-5 serii, z 2-3
minutowymi przerwami między
seriami

Ćwiczenia wspomagane
- prowadzone

To ćwiczenia wykonywane przez
chorego z pomocą siły zewnętrznej
odpowiednio dawkowanej.
Terapeuta prowadzi ruch
odciążając ćwiczoną kończynę, a
chory współdziała w wykonaniu
ruchu w miarę swoich możliwości.

Cel:

Wzmocnienie siły mięśniowej, przez
umożliwienie im pracy, który nie
mogłyby samodzielnie wykonać
(wspomagane)
Odtworzenie i utrwalenie pamięci
poszczególnych wzorców ruchowych
(prowadzone)

Wskazania:

Wszelkie stany osłabienia siły
mięśniowej na poziomie 1,2,3 wg
Loveta,

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania do wykonywania
ruchu (podwyższona temp. ciała, stan
zapalny)

Wykonanie ćwiczeń:

Pozycja wyjściowa- stabilizacja odcinka
bliższego – celem jest wyłączenie
wspomagania właściwej czynności
ćwiczonych mięśni innymi mięśniami lub
przenoszenia ruchu na stawy sąsiednie.
Stabilizacja zapewnia również
koncentrację uwagi chorego na
poprawności ruchu.
Choremu należy dokładnie wytłumaczyć,
pokazać ruch jaki ma wykonać.
Chwyt taki aby cały czas był zachowany
kontakt terapeuty z kończyną pacjenta.

Siła wspomagająca powinna być tak dawkowana,
aby umożliwiała wykonanie ruchu, a nie
zastępowała pracy ćwiczonych mięśni (tak jak w
ćwiczeniach biernych).
Wspomagamy ruch przede wszystkim w
początkowej fazie ruchu (pokonanie siły
ciężkości) i w końcowej fazie ruchu (pokonanie
oporu antagonistów, których wtedy jest
największe).
Mięśnie ćwiczone muszą dać maksimum wysiłku
w czasie pracy aby uzyskały przyrost siły.
Wykonujemy ruch w pełnym możliwym zakresie i
w odpowiedniej płaszczyźnie.
Tempo oraz liczba powtórzeń zależne jest od siły
mięśni.