Postępowanie w urazach

Postępowanie w urazach

kręgosłupa szyjnego

kręgosłupa szyjnego

PWSZ Nysa – 8.01.2004

Kręgosłup szyjny – uraz

Kręgosłup szyjny – uraz

Urazy kręgosłupa szyjnego można

podzielić ogólnie na urazy o

mechanizmie:

• zgięciowym

• wyprostnym

• kompresyjnym

• nieznanym

Urazy kręgosłupa szyjnego

Urazy kręgosłupa szyjnego

- RTG

- RTG

Uraz kręgosłupa szyjnego

Uraz kręgosłupa szyjnego

- RTG

- RTG

Urazy kręgosłupa szyjnego

Urazy kręgosłupa szyjnego

- RTG

- RTG

Uraz kręgosłupa szyjnego

Uraz kręgosłupa szyjnego

- RTG

- RTG

Urazy o mechanizmie

Urazy o mechanizmie

zgięciowym:

zgięciowym:

• podwichnięcie przednie - najlepiej

widoczne na zdjęciu bocznym kręgosłupa

jako uwypuklenie w miejscu uszkodzenia

więzadeł; w miejscu urazu może się

pojawić poszerzenie wyrostka kolczystego,

• zwichnięcia stawów - uszkodzenie

niestabilne, szczególnie jeżeli jest

obustronne; przesunięcie kręgu ku

przodowi (o 50% jego szerokości) zwykle

wskazuje na obustronne zwichnięcie

stawów,

• złamania kompresyjne - zwykle

związane z rozerwaniem więzadeł tylnych i

z tego powodu niestabilne;

Urazy o mechanizmie

Urazy o mechanizmie

wyprostnym:

wyprostnym:

• złamanie części międzystawowej

obrotnika; stanowi ono 10-15% złamań,

• złamanie blaszki granicznej - trudne do

zobrazowania; zwykle występuje u ludzi

starszych, u których występuje spondyloza,

• złamanie łuku tylnego atlasu - zwykle

stabilne, jeżeli jest to uszkodzenie

izolowane,

• złamanie dyslokacyjne - może wystąpić

również przy mechanizmie zgięciowym

urazu, gdy trzon kręgu jest pchnięty ku

przodowi i pojawia się zgięciowe

podwichnięcie;

20 000 zgonów rocznie

jest spowodowanych

urazami kręgosłupa, z

czego połowa jest

następstwem

wypadków

komunikacyjnych.

Dokładna, wczesna diagnostyka

i szybkie, właściwe postępowanie

lecznicze w urazach kręgosłupa

w odcinku szyjnym powikłanych

uszkodzeniem rdzenia kręgowego

mają często decydujące znaczenie

dla dalszych losów chorego.

Niestety często zdarza się, że zła

dokumentacja radiologiczna,

niestaranne zbadanie chorego, jego

niewłaściwy transport z miejsca

wypadku, czy wreszcie nieadekwatne

dla uszkodzenia postępowanie –

uniemożliwiają uzyskanie poprawy

neurologicznej, a czasem wręcz

wpływają na pogorszenie wstępnie

obserwowanego stanu neurologicznego.

Urazy kręgosłupa w

Urazy kręgosłupa w

odcinku szyjnym

odcinku szyjnym

dzielimy na:

dzielimy na:

•wysokie od C1 do C5

•niskie od C5 do Th1

Urazy kręgosłupa od C1 do

Urazy kręgosłupa od C1 do

C5, powikłane całkowitym

C5, powikłane całkowitym

uszkodzeniem rdzenia

uszkodzeniem rdzenia

kręgowego mogą

kręgowego mogą

powodować:

powodować:

• zaburzenia oddechowe

• porażenie wszystkich mięśni kończyn

górnych, tułowia i kończyn dolnych

Urazy kręgosłupa poniżej

Urazy kręgosłupa poniżej

C5, przy całkowitym

C5, przy całkowitym

uszkodzeniu rdzenia,

uszkodzeniu rdzenia,

powodują:

powodują:

• porażenie kończyn dolnych z

zachowaniem funkcji zginaczy łokci

• im niższy poziom uszkodzenia rdzenia –

pozostają funkcje zginaczy

grzbietowych nadgarstka, prostowników

palców, zginaczy dłoniowych

• urazy poniżej C7 pozostawiają

prawidłową funkcję rąk

Przyczyny:

Przyczyny:

• do niedawna główną przyczyną urazów

kręgosłupa odcinka szyjnego były

upadki z wysokości, w tym skoki do

wody (około 60%), wypadki drogowe

(30%) i inne (10%)

• obecnie gwałtownie wzrasta liczba

urazów kręgosłupa na skutek wypadków

komunikacyjnych i one stają się główną

przyczyną urazów kręgosłupa szyjnego

Objawy:

Objawy:

• ból, sztywność karku i/lub bolesność

palpacyjna u przytomnych pacjentów; jeżeli
żaden z tych objawów nie występuje, a
zaopatrywany pacjent jest przytomny bez
cech spożycia alkoholu czy leków, to
prawdopodobieństwo uszkodzenia
kręgosłupa szyjnego wynosi tylko 1-2%
(boczne zdjęcie kręgosłupa szyjnego
powinno być wykonane rutynowo we
wszystkich ciężkich urazach)

• urazy lub uszkodzenia skóry głowy i twarzy

u pacjentów z zaburzeniami świadomości

Najczęstsze urazy

Najczęstsze urazy

współistniejące:

współistniejące:

• urazy głowy (wstrząśnienia

mózgu, stłuczenia mózgu, rany

głowy, złamania czaszki),

• urazy klatki piersiowej

• urazy kończyn górnych

Kołnierze ortopedyczne

Kołnierze ortopedyczne

Kołnierze ortopedyczne

Kołnierze ortopedyczne

Kołnierze

Kołnierze

ortopedyczn

ortopedyczn

e

e

C.I.D.

C.I.D.

C.I.D.

C.I.D.

C.I.D.

C.I.D.

Transport:

Transport:

• na twardym podłożu, desce, z

założonym ostrożnie sztywnym

kołnierzem, uzupełnionym

woreczkami z piaskiem ułożonymi po

obu stronach głowy, zabezpiecza to

przed uszkodzeniem rdzenia

Transport

Transport

cd.

cd.

• tlen powinien być podawany

wszystkim pacjentom z

uszkodzeniami rdzenia kręgowego

(pacjenci z wysokimi uszkodzeniami

rdzenia umierają z powodu

niedotlenienia; konieczna może być

także sztuczna wentylacja)

Transport

Transport

cd.

cd.

• udzielenie tym pacjentom pierwszej

pomocy typu ABC (udrożnienie dróg

oddechowych, przywrócenie

oddychania i krążenia)

Transport cd.

Transport cd.

• natychmiastowe rozpoczęcie podawania

dożylnego płynów i leków; w przypadkach

nagłych można je pominąć, aby nie tracić

cennego czasu; najważniejszą zasadą jest

jak najszybsze zawiezienie pacjenta

samochodem lub helikopterem (w

zależności od stanu pacjenta) do

wyspecjalizowanych ośrodków

medycznych