ADHD(2)

background image

ADHD

ADHD

Klasyfikacja ICD – 10

Klasyfikacja ICD – 10

ADHD – zespół kinetyczny (Hyperkinetic

ADHD – zespół kinetyczny (Hyperkinetic

Disorder; F90)

Disorder; F90)

-

Wyraźnie stwierdzone nieprawidłowe

Wyraźnie stwierdzone nieprawidłowe

nasilenie zaburzeń uwagi

nasilenie zaburzeń uwagi

-

nadmierna aktywność i niepokój, które

nadmierna aktywność i niepokój, które

wzmagają się w różnych sytuacjach i

wzmagają się w różnych sytuacjach i

utrzymują się w czasie a które nie są

utrzymują się w czasie a które nie są

spowodowane przez inne zaburzenia

spowodowane przez inne zaburzenia

background image

Zaburzenie koncentracji uwagi

Zaburzenie koncentracji uwagi

co najmniej 6

co najmniej 6

z 9 objawów braku uwagi utrzymywało się przez

z 9 objawów braku uwagi utrzymywało się przez

sześć miesięcy w stopniu prowadzącym do

sześć miesięcy w stopniu prowadzącym do

nieprzystosowania lub niezgodnym z poziomem

nieprzystosowania lub niezgodnym z poziomem

rozwoju dziecka

rozwoju dziecka

Nadmierna aktywność

Nadmierna aktywność

co najmniej 3 z 5

co najmniej 3 z 5

objawów nadmiernej aktywności utrzymywały

objawów nadmiernej aktywności utrzymywały

się co najmniej przez sześć miesięcy

się co najmniej przez sześć miesięcy

Impulsywność

Impulsywność

co najmniej 1 z 4 objawów impulsywności

co najmniej 1 z 4 objawów impulsywności

utrzymywało się przez co najmniej sześć

utrzymywało się przez co najmniej sześć

miesięcy

miesięcy

background image

Początek zaburzenia nie później niż w

Początek zaburzenia nie później niż w

siódmym roku życia

siódmym roku życia

Kryteria są spełnione w więcej niż

Kryteria są spełnione w więcej niż

jednej sytuacji

jednej sytuacji

Objawy powodują istotne klinicznie

Objawy powodują istotne klinicznie

cierpienie lub upośledzenie w

cierpienie lub upośledzenie w

zakresie funkcjonowania

zakresie funkcjonowania

społecznego, szkolnego

społecznego, szkolnego

Zaburzenie nie jest częścią innego

Zaburzenie nie jest częścią innego

rozpoznania

rozpoznania

background image

DSM IV

DSM IV

Zespół nadpobudliwości

Zespół nadpobudliwości

psychoruchowej z

psychoruchowej z

zaburzeniami koncentracji

zaburzeniami koncentracji

uwagi

uwagi

(Attention Deficyt

(Attention Deficyt

Hiperactivity Disorder

Hiperactivity Disorder

ADHD;314)

ADHD;314)

background image

Zaburzenia koncentracji uwagi

Zaburzenia koncentracji uwagi

6 z 9 objawów musi utrzymywać się co

6 z 9 objawów musi utrzymywać się co

najmniej sześć miesięcy w stopniu

najmniej sześć miesięcy w stopniu

utrudniającym funkcjonowanie

utrudniającym funkcjonowanie

dziecka bądź w stopniu

dziecka bądź w stopniu

niewspółmiernym do jego rozwoju

niewspółmiernym do jego rozwoju

Nadruchliwość i Impulsywność

Nadruchliwość i Impulsywność

6 z 9 objawów musi utrzymywać się co

6 z 9 objawów musi utrzymywać się co

najmniej sześć miesięcy …

najmniej sześć miesięcy …

background image

Objawy pojawiły się nie później niż przed 7

Objawy pojawiły się nie później niż przed 7

rokiem życia

rokiem życia

Upośledzenie funkcjonowania dziecka

Upośledzenie funkcjonowania dziecka

występuje w dwóch lub więcej sytuacjach

występuje w dwóch lub więcej sytuacjach

np. szkoła i dom

np. szkoła i dom

Stwierdza się klinicznie istotne

Stwierdza się klinicznie istotne

upośledzenie funkcjonowania społecznego

upośledzenie funkcjonowania społecznego

lub szkolnego

lub szkolnego

Objawy u dziecka nie występują w

Objawy u dziecka nie występują w

przebiegu przetrwałych zaburzeń

przebiegu przetrwałych zaburzeń

rozwojowych schizofrenii lub innych

rozwojowych schizofrenii lub innych

psychoz

psychoz

background image

Rozpowszechnienie

Rozpowszechnienie

1 – 20% populacji dziecięcej (DSM IV 3 – 5%)

1 – 20% populacji dziecięcej (DSM IV 3 – 5%)

Trwałe objawy przed 7 rokiem życia

Trwałe objawy przed 7 rokiem życia

6 – 9 rokiem życia szczyt rozpowszechnienia

6 – 9 rokiem życia szczyt rozpowszechnienia

Chłopcy częściej (1:10, 1:2,5)

Chłopcy częściej (1:10, 1:2,5)

Chłopcy – nadruchliwość (depresja, zaburzenia

Chłopcy – nadruchliwość (depresja, zaburzenia

zachowania)

zachowania)

Dziewczynki - zaburzenia koncentracji uwagi

Dziewczynki - zaburzenia koncentracji uwagi

(uzależnienie od alkoholu i narkotyków,

(uzależnienie od alkoholu i narkotyków,

zachowania lękowe)

zachowania lękowe)

background image

Rokowania

Rokowania

Nastolatki 30 – 50% (2/3 chorych)

Nastolatki 30 – 50% (2/3 chorych)

Dorośli 30%

Dorośli 30%

background image

Różnicowanie objawów ADHD

Różnicowanie objawów ADHD

Alergia

Alergia

Choroby genetyczne i metaboliczne

Choroby genetyczne i metaboliczne

Padaczka

Padaczka

Upośledzenie umysłowe

Upośledzenie umysłowe

Przyjmowanie leków mogących wywołać objawy nadpobudliwości

Przyjmowanie leków mogących wywołać objawy nadpobudliwości

Owsiki

Owsiki

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy

Znaczny przyrost trzeciego migdałka

Znaczny przyrost trzeciego migdałka

Zatrucie ołowiem

Zatrucie ołowiem

Płodowy zespół alkoholowy

Płodowy zespół alkoholowy

Zachowanie lękowe

Zachowanie lękowe

Mania i depresja

Mania i depresja

Psychozy

Psychozy

Zespół dziecka maltretowanego

Zespół dziecka maltretowanego

background image

Etiologia

Etiologia

Mikrouszkodzenia OUN

Mikrouszkodzenia OUN

Alergia pokarmowa na barwniki i

Alergia pokarmowa na barwniki i

konserwanty

konserwanty

Alergia na cukier

Alergia na cukier

Zatrucie ołowiem

Zatrucie ołowiem

Teoria genowa

Teoria genowa

background image

Podstawowe zaburzenia dziecka z ADHD

charakteryzują się występowaniem trwałych wzorców zachowania (przed 7

r.ż., przez co najmniej 6 miesięcy), wynikających z odmiennej pracy mózgu

(zaburzenie równowagi procesów pobudzania i hamowania), a nasilających

się pod wpływem stresu

ZABURZENIA

KONCENTRACJI UWAGI

NADRUCHLIWOŚĆ

NADMIERNA

IMPULSYWNOŚĆ

background image

W POSZUKIWANIU PRZYCZYN ADHD

W POSZUKIWANIU PRZYCZYN ADHD

Bardzo dużo osób cierpi na ADHD (2 - 9,5% dzieci w wieku szkolnym), a

Bardzo dużo osób cierpi na ADHD (2 - 9,5% dzieci w wieku szkolnym), a

jego objawy nie zawsze ustępują z wiekiem, jedynie zmieniają swój

jego objawy nie zawsze ustępują z wiekiem, jedynie zmieniają swój

charakter. Osoby dorosłe mają potem problemy z dostosowaniem się

charakter. Osoby dorosłe mają potem problemy z dostosowaniem się

społecznym.

społecznym.

Co najmniej trzykrotnie częściej zespół ten występuje u chłopców niż u

Co najmniej trzykrotnie częściej zespół ten występuje u chłopców niż u

dziewczynek, a badania genetyczne wskazują na jego

dziewczynek, a badania genetyczne wskazują na jego

uwarunkowania poligenowe

uwarunkowania poligenowe

.

.

Zaburzenia związane są ze

Zaburzenia związane są ze

zmniejszeniem struktur kory

zmniejszeniem struktur kory

przedczołowej, części móżdżku, jąder podkorowych oraz z

przedczołowej, części móżdżku, jąder podkorowych oraz z

obniżeniem poziomu dopaminy

obniżeniem poziomu dopaminy

odpowiedzialnej za hamowanie lub

odpowiedzialnej za hamowanie lub

modulowanie czynności neuronów związanych z emocjami i ruchem.

modulowanie czynności neuronów związanych z emocjami i ruchem.

Zaburzenia samokontroli oraz utrudnione hamowanie własnych

Zaburzenia samokontroli oraz utrudnione hamowanie własnych

zachowań jest efektem defektów genetycznych i

zachowań jest efektem defektów genetycznych i

strukturalnych.

strukturalnych.

background image

CZYNNIKI POZAGENETYCZNE

CZYNNIKI POZAGENETYCZNE

wyjaśniają nie więcej niż 20-30%

wyjaśniają nie więcej niż 20-30%

przypadków

przypadków

Wcześniactwo i niedotlenienie przed- i okołoporodowe.

Wcześniactwo i niedotlenienie przed- i okołoporodowe.

Uwarunkowania psychospołeczne: zaburzone funkcjonowanie rodziny,

Uwarunkowania psychospołeczne: zaburzone funkcjonowanie rodziny,

picie alkoholu, palenie papierosów, zażywanie narkotyków przez matkę w

picie alkoholu, palenie papierosów, zażywanie narkotyków przez matkę w

czasie ciąży.

czasie ciąży.

Urazy mózgu, zwłaszcza uszkodzenie kory przedczołowej.

Urazy mózgu, zwłaszcza uszkodzenie kory przedczołowej.

Zespół deprywacji w związku z nie wytworzeniem lub zerwaniem więzi

Zespół deprywacji w związku z nie wytworzeniem lub zerwaniem więzi

między niemowlęciem a rodzicami.

między niemowlęciem a rodzicami.

Niedożywienie we wczesnym okresie życia (niedobór witamin z grupy B, C,

Niedożywienie we wczesnym okresie życia (niedobór witamin z grupy B, C,

wielonienasyconych kwasów tłuszczowych), alergia pokarmowa, nadmiar

wielonienasyconych kwasów tłuszczowych), alergia pokarmowa, nadmiar

barwników, konserwantów i salicylanów w pokarmie, jak również

barwników, konserwantów i salicylanów w pokarmie, jak również

manganu.

manganu.

Ekspozycja na wysokie stężenie ołowiu we wczesnym dzieciństwie i w

Ekspozycja na wysokie stężenie ołowiu we wczesnym dzieciństwie i w

wieku szkolnym.

wieku szkolnym.

background image

PRZEBIEG I ROKOWANIE

PRZEBIEG I ROKOWANIE

Objawy typowe dla ADHD związane są z

Objawy typowe dla ADHD związane są z

obniżonym poziomem

obniżonym poziomem

dopaminy i norepinefryny

dopaminy i norepinefryny

produkowanej przez niedojrzałe neurony

produkowanej przez niedojrzałe neurony

odpowiedzialne za kontrolę uwagi, impulsywności i regulację

odpowiedzialne za kontrolę uwagi, impulsywności i regulację

zachowania.

zachowania.

Zaburzenia istnieją od momentu narodzin, a pierwsze symptomy

Zaburzenia istnieją od momentu narodzin, a pierwsze symptomy

pojawiają się w niemowlęctwie, nasilają się z wiekiem z apogeum w

pojawiają się w niemowlęctwie, nasilają się z wiekiem z apogeum w

okresie wczesnoszkolnym. Po 14 r.ż. zaczynają ustępować (tzw. faza

okresie wczesnoszkolnym. Po 14 r.ż. zaczynają ustępować (tzw. faza

przerwania) wskutek

przerwania) wskutek

zwiększenia wydzielania neuroprzekaźników

zwiększenia wydzielania neuroprzekaźników

w dojrzewających strukturach mózgu

w dojrzewających strukturach mózgu

. Sukcesy w nauce są poniżej

. Sukcesy w nauce są poniżej

posiadanych potencjalnych możliwości związane z niską samooceną.

posiadanych potencjalnych możliwości związane z niską samooceną.

Jednakże u pewnej liczby osób dorosłych nie leczonych w dzieciństwie

Jednakże u pewnej liczby osób dorosłych nie leczonych w dzieciństwie

pozostają kłopoty emocjonalne, związane z impulsywnościa, z

pozostają kłopoty emocjonalne, związane z impulsywnościa, z

koncentracją uwagi, brakiem samokontroli i refleksji, co

koncentracją uwagi, brakiem samokontroli i refleksji, co

utrudnia

utrudnia

funkcjonowanie społeczne

funkcjonowanie społeczne

i zwiększa ryzyko rozwinięcia

i zwiększa ryzyko rozwinięcia

antyspołecznych zachowań, konfliktu z prawem, uzależnień i zaburzeń

antyspołecznych zachowań, konfliktu z prawem, uzależnień i zaburzeń

psychicznych (depresja, samobójstwa).

psychicznych (depresja, samobójstwa).

background image

Nadruchliwość

Nadruchliwość

W domu, gdzie mieszka ktoś z

W domu, gdzie mieszka ktoś z

ADHD nawet kot i złota rybka

ADHD nawet kot i złota rybka

mogą potrzebować terapii

mogą potrzebować terapii

background image

Nadruchliwość

Nadruchliwość

Większa ruchliwość w stosunku do

Większa ruchliwość w stosunku do

rówieśników

rówieśników

Niepokój w obrębie miejsca siedzenia

Niepokój w obrębie miejsca siedzenia

Nadmierna gadatliwość

Nadmierna gadatliwość

Nie można powstrzymać ruchliwości

Nie można powstrzymać ruchliwości

dziecka można jedynie sprawić by jak

dziecka można jedynie sprawić by jak

najmniej przeszkadzało wszystkim w

najmniej przeszkadzało wszystkim w

życiu

życiu

background image

Wszystkie zachowania związane z

Wszystkie zachowania związane z

ekspansją ruchową są niezależne od

ekspansją ruchową są niezależne od

woli dziecka dlatego nie można ich

woli dziecka dlatego nie można ich

karać za objawy

karać za objawy

background image

Zaburzenia uwagi

Zaburzenia uwagi

Odbieranie wszystkich bodźców jako tak

Odbieranie wszystkich bodźców jako tak

samo ważne

samo ważne

background image

Cechy, uwagi

Cechy, uwagi

Selektywność – zdolność do wyboru jednego

Selektywność – zdolność do wyboru jednego

bodźca z wielu

bodźca z wielu

Trwałość – utrzymanie uwagi w nudnej sytuacji

Trwałość – utrzymanie uwagi w nudnej sytuacji

Przerzutność – umiejętność wyszukania

Przerzutność – umiejętność wyszukania

odpowiedniego bodźca (szczegółu)

odpowiedniego bodźca (szczegółu)

Podzielność – zdolność do wykonania kilku

Podzielność – zdolność do wykonania kilku

czynności naraz

czynności naraz

Rozpiętość – ilość bodźców na których można

Rozpiętość – ilość bodźców na których można

się skupić na raz

się skupić na raz

background image

Zastosowanie się do kolejnych

Zastosowanie się do kolejnych

instrukcji

instrukcji

Skupienie się na jednej czynności

Skupienie się na jednej czynności

Wykonanie do końca czynności

Wykonanie do końca czynności

roztargnienie w czasie nauki

roztargnienie w czasie nauki

Długotrwałe słuchanie

Długotrwałe słuchanie

Zapamiętanie rzeczy ważnych np.

Zapamiętanie rzeczy ważnych np.

zadania domowego

zadania domowego

Zaburzenia uwagi

Zaburzenia uwagi

background image

Objawy zaburzeń

Objawy zaburzeń

koncentracji

koncentracji

Krótki czas skupienia się

Krótki czas skupienia się

Brak umiejętności skupienia się na jednej

Brak umiejętności skupienia się na jednej

rzeczy

rzeczy

Łatwe rozpraszanie się po wpływem

Łatwe rozpraszanie się po wpływem

zewnętrznych bodźców

zewnętrznych bodźców

Brak umiejętności długotrwałej pracy nad

Brak umiejętności długotrwałej pracy nad

jednym zadaniem

jednym zadaniem

Gubienie i zapominanie rzeczy

Gubienie i zapominanie rzeczy

Śnienie na jawie

Śnienie na jawie

background image

Nadmierna Impulsywność

Nadmierna Impulsywność

Brak zdolności do zahamowania reakcji

Brak zdolności do zahamowania reakcji

Dziecko z ADHD wie, co powinno zrobić,

Dziecko z ADHD wie, co powinno zrobić,

ale nie potrafi w sposób rutynowy

ale nie potrafi w sposób rutynowy

robić tego, co wie, że powinno

robić tego, co wie, że powinno

background image

Spokojna osoba

Spokojna osoba

Pomysł STOP Decyzja

Pomysł STOP Decyzja

Realizacja

Realizacja

Osoba z ADHD

Osoba z ADHD

Pomysł brak zahamowania

Pomysł brak zahamowania

Realizacja

Realizacja

background image

Impulsywność

Impulsywność

Nie przewidywanie konsekwencji

Nie przewidywanie konsekwencji

Brak umiejętności zastosowania

Brak umiejętności zastosowania

zasad w praktyce (doskonale je znają

zasad w praktyce (doskonale je znają

i chcą przestrzegać)

i chcą przestrzegać)

Brak samokontroli i hamowania

Brak samokontroli i hamowania

zachowań

zachowań

Ciągłe przypominanie o umowach i

Ciągłe przypominanie o umowach i

zakazach DZIEŃ PO DNIU

zakazach DZIEŃ PO DNIU

background image

Inne objawy i zachowania dzieci

Inne objawy i zachowania dzieci

za ADHD

za ADHD

Reakcje emocjonalne, zmiany nastroju

Reakcje emocjonalne, zmiany nastroju

Niedojrzałość emocjonalna i społeczna

Niedojrzałość emocjonalna i społeczna

Mistrzowie dyskusji – „Dlaczego ja?”

Mistrzowie dyskusji – „Dlaczego ja?”

Słabe rozumienie pojęcia czasu

Słabe rozumienie pojęcia czasu

background image

JAK POMÓC DZIECKU

JAK POMÓC DZIECKU

z ADHD

z ADHD

background image

Jak pracować z dzieckiem z

Jak pracować z dzieckiem z

ADHD

ADHD

Zasada nr I

Zasada nr I

ADHD jest chorobą więc nie jest winą

ADHD jest chorobą więc nie jest winą

dziecka. Nie jest też winą rodziców ani

dziecka. Nie jest też winą rodziców ani

nauczycieli.

nauczycieli.

ADHD nie jest wymówką na życie

ADHD nie jest wymówką na życie

ADHD ma swoje uwarunkowania

ADHD ma swoje uwarunkowania

biologiczne

biologiczne

ADHD daje objawy w trzech sferach

ADHD daje objawy w trzech sferach

życia

życia

background image

Zasada nr II

Zasada nr II

Objawy ADHD trwają latami. Nie można

Objawy ADHD trwają latami. Nie można

żadnymi terapeutycznymi metodami

żadnymi terapeutycznymi metodami

doprowadzić do ich zniknięcia a jedynie do

doprowadzić do ich zniknięcia a jedynie do

lepszego funkcjonowania dziecka w

lepszego funkcjonowania dziecka w

środowisku.

środowisku.

Z dzieckiem z ADHD nie można pracować

Z dzieckiem z ADHD nie można pracować

na zapas.

na zapas.

Wprowadzone metody trzeba powtarzać

Wprowadzone metody trzeba powtarzać

codziennie i tak przez wiele lat. Możemy

codziennie i tak przez wiele lat. Możemy

zrezygnować dopiero wtedy, gdy dziecko

zrezygnować dopiero wtedy, gdy dziecko

samo jest w stanie poradzić sobie z danym

samo jest w stanie poradzić sobie z danym

objawem

objawem

background image

Zasada nr III

Zasada nr III

ADHD nie jest brakiem umiejętności czy

ADHD nie jest brakiem umiejętności czy

wiedzy – problemem są trudności w

wiedzy – problemem są trudności w

utrzymaniu adekwatnego poziomu uwagi,

utrzymaniu adekwatnego poziomu uwagi,

motywacji oraz hamowanie reakcji.

motywacji oraz hamowanie reakcji.

Zasada nr IV

Zasada nr IV

Dziecku nadpobudliwemu trudniej sprostać

Dziecku nadpobudliwemu trudniej sprostać

wymaganiom szkolnym i społecznym.

wymaganiom szkolnym i społecznym.

Efektywność dziecka z ADHD jest co

Efektywność dziecka z ADHD jest co

najmniej o 30%niższa od przeciętnej w

najmniej o 30%niższa od przeciętnej w

grupie rówieśniczej.

grupie rówieśniczej.

background image

System zasad konsekwencji i

System zasad konsekwencji i

systematycznej pracy

systematycznej pracy

Praca z dzieckiem z ADHD jest

Praca z dzieckiem z ADHD jest

obciążająca i czasochłonna.

obciążająca i czasochłonna.

Pracuje się z nim bezpośrednio.

Pracuje się z nim bezpośrednio.

Indywidualizacja pracy (mniejsze

Indywidualizacja pracy (mniejsze

klasy, podejście do ucznia).

klasy, podejście do ucznia).

background image

Dziecko nadpobudliwe w

Dziecko nadpobudliwe w

szkole

szkole

Nie bardzo można zmienić dziecko,

Nie bardzo można zmienić dziecko,

można mu jednak pomóc dostosować

można mu jednak pomóc dostosować

się do ogólnych wymogów szkoły.

się do ogólnych wymogów szkoły.

Nie warto tracić energii i czasu na

Nie warto tracić energii i czasu na

walkę z dzieckiem, lepiej poświęcić ją

walkę z dzieckiem, lepiej poświęcić ją

na pomóc mu.

na pomóc mu.

Dlatego też pracując z dzieckiem

Dlatego też pracując z dzieckiem

nadpobudliwym warto:

nadpobudliwym warto:

background image

Poświęcać mu dużo uwagi

Poświęcać mu dużo uwagi

Wzmacniać wszystkie przejawy pożądanego

Wzmacniać wszystkie przejawy pożądanego

zachowania

zachowania

Stosować zrozumiałe dla dziecka reguły

Stosować zrozumiałe dla dziecka reguły

Być konsekwentnym

Być konsekwentnym

Przekazywane informacje powinny być jasne,

Przekazywane informacje powinny być jasne,

proste, krótkie

proste, krótkie

Konsekwencje (pozytywne i negatywne)

Konsekwencje (pozytywne i negatywne)

natychmiastowe – system kar i nagród

natychmiastowe – system kar i nagród

Pomoc dziecku w organizacji najbliższego

Pomoc dziecku w organizacji najbliższego

otoczenia – porządek, organizacja pracy

otoczenia – porządek, organizacja pracy

background image

Pochwały

Pochwały

Jeśli chcesz mieć dobre dziecko, to

Jeśli chcesz mieć dobre dziecko, to

chwal je wiele razy w ciągu dnia.

chwal je wiele razy w ciągu dnia.

A, jeśli myślisz, że nie masz za co, to

A, jeśli myślisz, że nie masz za co, to

wymyśl za co

wymyśl za co

background image

Nagroda

Nagroda

Natychmiastowa

Natychmiastowa

Niepodważalna

Niepodważalna

Niepodzielna

Niepodzielna

Namacalna

Namacalna

Naturalna

Naturalna

Na miarę

Na miarę

Natarczywie przez dziecko oczekiwana

Natarczywie przez dziecko oczekiwana

background image

Konsekwencje

Konsekwencje

10xS Dekalog Supermana

10xS Dekalog Supermana

Szybka

Szybka

Skuteczna

Skuteczna

Stosowana

Stosowana

Sprawiedliwa

Sprawiedliwa

Stała

Stała

Słuszna

Słuszna

Sympatyczna

Sympatyczna

Słowna

Słowna

Stanowcza

Stanowcza

Systematyczna

Systematyczna

background image

Techniki pracy z dzieckiem z

Techniki pracy z dzieckiem z

ADHD

ADHD

Parallel teaching – równoczesne przekazywanie wiedzy i

Parallel teaching – równoczesne przekazywanie wiedzy i

zasad zachowania (norm społecznych)

zasad zachowania (norm społecznych)

Wprowadzenie zasad postępowania i zachowania się na

Wprowadzenie zasad postępowania i zachowania się na

lekcji

lekcji

Dawanie jasnych poleceń

Dawanie jasnych poleceń

Stosowanie komunikatów zwrotnych dotyczących

Stosowanie komunikatów zwrotnych dotyczących

zachowania dziecka

zachowania dziecka

Uwaga musi być powiedziana bezpośrednio do dziecka

Uwaga musi być powiedziana bezpośrednio do dziecka

spokojnie naturalnym głosem, mówiąc o faktach a nie

spokojnie naturalnym głosem, mówiąc o faktach a nie

emocjach.

emocjach.

Obserwowanie wszystkich uczniów w klasie

Obserwowanie wszystkich uczniów w klasie

Włączenie wszystkich uczniów do uczestnictwa w lekcji

Włączenie wszystkich uczniów do uczestnictwa w lekcji

Chwalenie

Chwalenie

Te metody nauczyciel stosuje tak jak dobry kucharz przyprawy

Te metody nauczyciel stosuje tak jak dobry kucharz przyprawy

background image

Ławka dziecka z ADHD

Ławka dziecka z ADHD

powinna być:

powinna być:

W pobliżu nauczyciela blisko jego biurka lub tablicy.

W pobliżu nauczyciela blisko jego biurka lub tablicy.

Plecami do reszty klasy

Plecami do reszty klasy

W towarzystwie dobrych uczniów ale nie najlepszych

W towarzystwie dobrych uczniów ale nie najlepszych

przyjaciół

przyjaciół

Z dala od łatwo rozpraszających rzeczy (okno, drzwi, itd.)

Z dala od łatwo rozpraszających rzeczy (okno, drzwi, itd.)

Dzieci z nadruchliwością potrzebują dużo przestrzeni a więc

Dzieci z nadruchliwością potrzebują dużo przestrzeni a więc

siedzą z tyłu klasy

siedzą z tyłu klasy

Oznaczanie granic - zachowania i przestrzeni gdzie może

Oznaczanie granic - zachowania i przestrzeni gdzie może

się poruszać

się poruszać

Wyznaczenie jasnych reguł zachowania w konkretnych

Wyznaczenie jasnych reguł zachowania w konkretnych

sytuacjach

sytuacjach

background image

Okulary na nadpobudliwość

Okulary na nadpobudliwość

metoda nakierowana na radzenie sobie z

metoda nakierowana na radzenie sobie z

objawami ADHD (nadruchliwość,

objawami ADHD (nadruchliwość,

impulsywność i deficyt uwagi)

impulsywność i deficyt uwagi)

Zasady zachowania na lekcji

Zasady zachowania na lekcji

Siedź na swoim miejscu

Siedź na swoim miejscu

Zajmij się swoim zadaniem

Zajmij się swoim zadaniem

Nie rozglądaj się dookoła

Nie rozglądaj się dookoła

Nie zaczepiaj kolegów

Nie zaczepiaj kolegów

Pracuj

Pracuj

background image

Zmiany sposobu nauczania

Zmiany sposobu nauczania

Zapoznanie z jasnym przejrzystym planem

Zapoznanie z jasnym przejrzystym planem

godziny lekcyjnej – co i kiedy powinien robić

godziny lekcyjnej – co i kiedy powinien robić

uczeń.

uczeń.

Rutynowe czynności przygotowujące do pracy i

Rutynowe czynności przygotowujące do pracy i

porządkujące.

porządkujące.

Wypisywanie na kartce dla dziecka wszystkich

Wypisywanie na kartce dla dziecka wszystkich

najpotrzebniejszych rzeczy do następnych zajęć.

najpotrzebniejszych rzeczy do następnych zajęć.

Sprawdzanie pod koniec lekcji, zapisania pracy

Sprawdzanie pod koniec lekcji, zapisania pracy

domowej.

domowej.

Składanie materiałów dotyczących jednego

Składanie materiałów dotyczących jednego

zagadnienia w oddzielnej teczce, segregatorze.

zagadnienia w oddzielnej teczce, segregatorze.

Umieszczanie zakończonej pracy po lewej stronie

Umieszczanie zakończonej pracy po lewej stronie

ławki.

ławki.

background image

Pobudzanie uwagi dziecka

Pobudzanie uwagi dziecka

-nieuwaga jest charakterystyczną cechą

-nieuwaga jest charakterystyczną cechą

nadpobudliwego dziecka

nadpobudliwego dziecka

- szczegółowa uwaga powstrzymuje niepożądane

- szczegółowa uwaga powstrzymuje niepożądane

zachowania

zachowania

Informacje powinny być przekazywane krótko, skrótowo, w reporterski

Informacje powinny być przekazywane krótko, skrótowo, w reporterski

sposób.

sposób.

W małych dawkach i rozłożeniu w czasie (praca z zegarkiem)

W małych dawkach i rozłożeniu w czasie (praca z zegarkiem)

Natychmiastowe sprawdzenie poprawności zadania.

Natychmiastowe sprawdzenie poprawności zadania.

Dzielenie zadania na mniejsze części.

Dzielenie zadania na mniejsze części.

Zadawanie mniej materiału na raz.

Zadawanie mniej materiału na raz.

Mniejsza ilość zadań na prace domową.

Mniejsza ilość zadań na prace domową.

Urozmaicenie zadań.

Urozmaicenie zadań.

Zachęcenie ucznia.

Zachęcenie ucznia.

Korzystanie z materiałów, które pomagają wizualizacji, stosowanie

Korzystanie z materiałów, które pomagają wizualizacji, stosowanie

doświadczeń i dyskusji.

doświadczeń i dyskusji.

Zachęcanie dzieci do pracy z rodzicami, w mniejszych grupach w zajęciach

Zachęcanie dzieci do pracy z rodzicami, w mniejszych grupach w zajęciach

pozalekcyjnych

pozalekcyjnych

background image

Poprawienie zdolności słuchania

Poprawienie zdolności słuchania

(aktywnego słuchania)

(aktywnego słuchania)

Instrukcje krótkie.

Instrukcje krótkie.

Powtarzanie instrukcji bardzo często zrozumiałym

Powtarzanie instrukcji bardzo często zrozumiałym

językiem.

językiem.

Nakłanianie uczniów do powtórzenia instrukcji po jej

Nakłanianie uczniów do powtórzenia instrukcji po jej

usłyszeniu.

usłyszeniu.

Dla podkreślenia wagi komunikatu używanie takich

Dla podkreślenia wagi komunikatu używanie takich

słów jak: „to jest ważne proszę słuchać” lub „to

słów jak: „to jest ważne proszę słuchać” lub „to

będzie na egzaminie”.

będzie na egzaminie”.

Zilustrowanie informacji za pomocą obrazków

Zilustrowanie informacji za pomocą obrazków

schematów hasła zapisanego na tablicy.

schematów hasła zapisanego na tablicy.

background image

Inne metody pracy z uczniem z

Inne metody pracy z uczniem z

ADHD

ADHD

Możliwość odpowiedzi ustnej zamiast pisemnej lub

Możliwość odpowiedzi ustnej zamiast pisemnej lub

odwrotnie.

odwrotnie.

Skracanie prac pisemnych i większa ilość czasu na

Skracanie prac pisemnych i większa ilość czasu na

jej wykonanie.

jej wykonanie.

Nieustanne przypominanie o sprawdzeniu.

Nieustanne przypominanie o sprawdzeniu.

Mapy pamięci.

Mapy pamięci.

Korzystanie z pomocy komputera, dyktafonu, itp..

Korzystanie z pomocy komputera, dyktafonu, itp..

Właściwe rozplanowanie czasu przez ustalenie

Właściwe rozplanowanie czasu przez ustalenie

planu pracy i odhaczanie czynności wykonanych.

planu pracy i odhaczanie czynności wykonanych.

Nauczanie przez rówieśników lub we

Nauczanie przez rówieśników lub we

współpracującej grupie.

współpracującej grupie.

background image

Okulary na impulsywność

Okulary na impulsywność

Podejdź do dziecka i skoncentruj jego uwagę na

Podejdź do dziecka i skoncentruj jego uwagę na

sobie (spójrz mu w oczy lekko dotknij).

sobie (spójrz mu w oczy lekko dotknij).

Przypomnij zasadę w krótkich słowach np. „obiad

Przypomnij zasadę w krótkich słowach np. „obiad

jemy siedząc przy stole”, „komputer włączamy po

jemy siedząc przy stole”, „komputer włączamy po

odrobieniu lekcji”.

odrobieniu lekcji”.

Przypomnij zasadę tyle razy ile potrzebuje dziecko.

Przypomnij zasadę tyle razy ile potrzebuje dziecko.

Pozostań przy dziecku tak długo aż zastosuje się do

Pozostań przy dziecku tak długo aż zastosuje się do

zasady lub przejdź do konsekwencji.

zasady lub przejdź do konsekwencji.

Częściej formułuj polecenia w formie nakazu a

Częściej formułuj polecenia w formie nakazu a

nie zakazu.

nie zakazu.

background image

Skuteczne wydawanie

Skuteczne wydawanie

poleceń

poleceń

Wybierz polecenie na którym ci najbardziej

Wybierz polecenie na którym ci najbardziej

zależy i które wiesz że wyegzekwujesz.

zależy i które wiesz że wyegzekwujesz.

Podejdź do dziecka.

Podejdź do dziecka.

Nawiąż kontakt wzrokowy – zwróć jego

Nawiąż kontakt wzrokowy – zwróć jego

uwagę.

uwagę.

Wydaj jednoznaczne polecenie w dwóch

Wydaj jednoznaczne polecenie w dwóch

trzech słowach.

trzech słowach.

Powtórz polecenie tyle razy ile wymaga

Powtórz polecenie tyle razy ile wymaga

sytuacja i poproś by dziecko je powtórzyło.

sytuacja i poproś by dziecko je powtórzyło.

Dopilnuj jego wykonania i sprawdź.

Dopilnuj jego wykonania i sprawdź.

background image

Nie oczekujcie, że dziecko

Nie oczekujcie, że dziecko

błyskawicznie zacznie

błyskawicznie zacznie

wypełniać wszystkie wasze

wypełniać wszystkie wasze

polecenia

polecenia

NA POCZĄTKU KAŻDA NAWET

NA POCZĄTKU KAŻDA NAWET

NAJMNIEJSZA POPRAWA TO

NAJMNIEJSZA POPRAWA TO

DUŻY SUKCES!!!!

DUŻY SUKCES!!!!

background image

Okulary na zaburzenia uwagi –

Okulary na zaburzenia uwagi –

koncentracji

koncentracji

Dokładne instrukcje i plany działania w

Dokładne instrukcje i plany działania w

ważnych dla dziecka sytuacjach

ważnych dla dziecka sytuacjach

Instrukcja zadawania pracy domowej.

Instrukcja zadawania pracy domowej.

Nauczyciel powinien dopasować zadania do poziomu

Nauczyciel powinien dopasować zadania do poziomu

ucznia.

ucznia.

Dopilnować by instrukcja była zrozumiała.

Dopilnować by instrukcja była zrozumiała.

Sprawdzić czy zadanie zostało zanotowane przez ucznia.

Sprawdzić czy zadanie zostało zanotowane przez ucznia.

Jeśli nic nie jest zadane informacja „Nic do zrobienia”.

Jeśli nic nie jest zadane informacja „Nic do zrobienia”.

Wyraźnie zapisana informacja o nietypowych sytuacjach

Wyraźnie zapisana informacja o nietypowych sytuacjach

(wycieczka, liście na plastykę).

(wycieczka, liście na plastykę).

Wyraźnie zapisana data sprawdzianu i jego zakres

Wyraźnie zapisana data sprawdzianu i jego zakres

Sprawdzić że uczeń zabierze ze sobą do domu rzeczy

Sprawdzić że uczeń zabierze ze sobą do domu rzeczy

potrzebne do jej wykonania (książki, zeszyty ćwiczeń).

potrzebne do jej wykonania (książki, zeszyty ćwiczeń).

background image

Wyznacz godzinę odrabiania lekcji.

Wyznacz godzinę odrabiania lekcji.

Wszystkie przyjemności od których trudno się oderwać

Wszystkie przyjemności od których trudno się oderwać

przeżuć na czas po odrobieniu lekcji.

przeżuć na czas po odrobieniu lekcji.

Przypominaj dziecku że zbliża się czas odrabiania lekcji.

Przypominaj dziecku że zbliża się czas odrabiania lekcji.

Wprowadź nagrodę za przyjście o czasie i konsekwencje

Wprowadź nagrodę za przyjście o czasie i konsekwencje

za nie dotrzymanie czasu.

za nie dotrzymanie czasu.

Dopilnujmy „Pustego Biurka”.

Dopilnujmy „Pustego Biurka”.

Razem z dzieckiem przeglądaj zeszyty i sprawdzaj co jest

Razem z dzieckiem przeglądaj zeszyty i sprawdzaj co jest

zadane.

zadane.

Zaczynaj od czegoś łatwego ponieważ jest nam potrzebny

Zaczynaj od czegoś łatwego ponieważ jest nam potrzebny

sukces.

sukces.

Planujmy kolejne etapy, ustalając kilku minutowe przerwy.

Planujmy kolejne etapy, ustalając kilku minutowe przerwy.

Kończymy odrabianie lekcji spakowaniem rzeczy na jutro.

Kończymy odrabianie lekcji spakowaniem rzeczy na jutro.

Instrukcja odrabiania lekcji

Instrukcja odrabiania lekcji

background image

Instrukcja pakowania

Instrukcja pakowania

tornistra

tornistra

Razem z dzieckiem bierzemy plan

Razem z dzieckiem bierzemy plan

lekcji na następny dzień.

lekcji na następny dzień.

Prosimy by dziecko pakowało każdy

Prosimy by dziecko pakowało każdy

przedmiot po kolei.

przedmiot po kolei.

Sprawdzamy zawartość piórnika.

Sprawdzamy zawartość piórnika.

Sprawdzamy czy potrzebne są jakieś

Sprawdzamy czy potrzebne są jakieś

nietypowe rzeczy (tablica

nietypowe rzeczy (tablica

przypominajka).

przypominajka).

background image

W razie trudności – inne

W razie trudności – inne

sposoby pomocy

sposoby pomocy

Przypomnij zadanie domowe, ale go nie odrabiaj.

Przypomnij zadanie domowe, ale go nie odrabiaj.

Na początku roku uzgodnij z nauczycielem jakie są

Na początku roku uzgodnij z nauczycielem jakie są

wymagania i zasady odrabiania prac domowych (branie

wymagania i zasady odrabiania prac domowych (branie

kropek).

kropek).

Systematycznie przeglądaj uwagi nauczyciela i

Systematycznie przeglądaj uwagi nauczyciela i

przedyskutuj je z dzieckiem.

przedyskutuj je z dzieckiem.

Sprawdź jak najkorzystniej uczy się twoje dziecko

Sprawdź jak najkorzystniej uczy się twoje dziecko

(wzrokowiec, słuchowiec, ruchowiec)

(wzrokowiec, słuchowiec, ruchowiec)

Jeśli nadal występują trudności, skontaktuj się z

Jeśli nadal występują trudności, skontaktuj się z

nauczycielem.

nauczycielem.

Pochwal dziecko za dobrze wykonaną pracę

Pochwal dziecko za dobrze wykonaną pracę

background image

Kodeks złości

Kodeks złości

Każdy ma prawo się złościć

Każdy ma prawo się złościć

Wolno = OK.

Wolno = OK.

Narysować złość

Narysować złość

Powiedzieć bez wulgaryzmów, co „boli”

Powiedzieć bez wulgaryzmów, co „boli”

Podrzeć gazetę z niebieskiego „pudełka złości” i

Podrzeć gazetę z niebieskiego „pudełka złości” i

wrzucić do kosza.

wrzucić do kosza.

Przerwać pracę na 5 minut.

Przerwać pracę na 5 minut.

Inne Twoje pomysły.

Inne Twoje pomysły.

Nie wolno = umówiona konsekwencja

Nie wolno = umówiona konsekwencja

Nikogo uderzyć, także siebie

Nikogo uderzyć, także siebie

Niszczyć rzeczy wspólne i innych osób

Niszczyć rzeczy wspólne i innych osób

Wszystkie inne sposoby wyrażania złości przez

Wszystkie inne sposoby wyrażania złości przez

dziecko, których nie akceptujesz.

dziecko, których nie akceptujesz.

background image

35 zalet dzieci z ADHD

35 zalet dzieci z ADHD

Mają mnóstwo energii

Mają mnóstwo energii

Próbują nowych rzeczy, ryzykują

Próbują nowych rzeczy, ryzykują

Są gotowe do rozmowy, do długiej rozmowy

Są gotowe do rozmowy, do długiej rozmowy

Dobrze dogadują się z dorosłymi

Dobrze dogadują się z dorosłymi

Potrafią robić wiele rzeczy naraz

Potrafią robić wiele rzeczy naraz

Są inteligentne – wiele utalentowanych osób

Są inteligentne – wiele utalentowanych osób

miało ADHD

miało ADHD

Potrzebują mniej snu

Potrzebują mniej snu

background image

Maja wspaniałe poczucie humoru

Maja wspaniałe poczucie humoru

Bardzo dobrze opiekują się młodszymi

Bardzo dobrze opiekują się młodszymi

dziećmi

dziećmi

Są spontaniczne

Są spontaniczne

Dostrzegają szczegóły, których inni nie

Dostrzegają szczegóły, których inni nie

dostrzegają

dostrzegają

Rozumieją jak to jest gdy ktoś dokucza

Rozumieją jak to jest gdy ktoś dokucza

lub ma problemy – rozumieją inne dzieci

lub ma problemy – rozumieją inne dzieci

Potrafią myśleć niekonwencjonalnie

Potrafią myśleć niekonwencjonalnie

Chętnie pomagają innym

Chętnie pomagają innym

background image

Są radosne i entuzjastyczne

Są radosne i entuzjastyczne

Są obdarzone wielką wyobraźnią

Są obdarzone wielką wyobraźnią

Są komunikatywne

Są komunikatywne

Są wrażliwe i towarzyskie

Są wrażliwe i towarzyskie

Chętnie zawiera przyjaźnie

Chętnie zawiera przyjaźnie

Mają wspaniała pamięć

Mają wspaniała pamięć

Są odważne

Są odważne

Są towarzyskie

Są towarzyskie

Są czarujące

Są czarujące

Są ciepłe i czułe

Są ciepłe i czułe

Są troskliwe

Są troskliwe

background image

Są dociekliwe

Są dociekliwe

Szybko wybaczają

Szybko wybaczają

Są szczere

Są szczere

Nigdy się nie nudzą

Nigdy się nie nudzą

Potrafią wczuć się w sytuację innych

Potrafią wczuć się w sytuację innych

Intuicyjnie robią wiele rzeczy

Intuicyjnie robią wiele rzeczy

Są chętne do zabawy

Są chętne do zabawy

Są uczciwe

Są uczciwe

Są optymistyczne

Są optymistyczne

Są ciekawe świata

Są ciekawe świata

background image

Słowa jakie dziecko słyszy od ważnych dla siebie

Słowa jakie dziecko słyszy od ważnych dla siebie

osób pozwalają mu kształtować obraz samego

osób pozwalają mu kształtować obraz samego

siebie taki obraz to najważniejszy kapitał jaki

siebie taki obraz to najważniejszy kapitał jaki

wnosimy w dorosłe życie.

wnosimy w dorosłe życie.

Być może nie możemy uchronić dziecko przed

Być może nie możemy uchronić dziecko przed

popełnieniem błędów. Musimy nauczyć je radzić

popełnieniem błędów. Musimy nauczyć je radzić

sobie z wymaganiami jakie stawia mu świat, jak

sobie z wymaganiami jakie stawia mu świat, jak

ma sobie samo radzić ze sobą.

ma sobie samo radzić ze sobą.

Nie możemy zagwarantować naszemu dziecku

Nie możemy zagwarantować naszemu dziecku

szczęścia ale możemy je nauczyć po nie sięgać.

szczęścia ale możemy je nauczyć po nie sięgać.

To nie jest winą dziecka że ma zespół

To nie jest winą dziecka że ma zespół

nadpobudliwości psychoruchowej.

nadpobudliwości psychoruchowej.

background image

Nikt nie zawinił, po prostu tak

Nikt nie zawinił, po prostu tak

jest!

jest!

Dzieci nadpobudliwe są trudne, a były

Dzieci nadpobudliwe są trudne, a były

by jeszcze trudniejsze, gdyby nie

by jeszcze trudniejsze, gdyby nie

wysiłki i codzienna praca ich

wysiłki i codzienna praca ich

ukochanych rodziców i wychowawców

ukochanych rodziców i wychowawców


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Biologiczne uwarunkowania ADHD
ADHD 2006
E.Galka ADHD, Jak pracować z dzieckiem
ADHD wymyslił dla pieniedzy, Czy teorie spiskowe
Zasady pracy z uczniem z ADHD, NADPOBUDLIWOŚĆ I ADHD
MOWA AUTYST Z NETA, Autyzm, ADHD
BIBLIOGRAFIA, Autyzm, ADHD
ADHD, polon, PSYCHOLOGIA
ADHD
08 Obowiązki pracowników szkoły w zakresie pracy z uczniem z ADHD
ADHD id 51509 Nieznany (2)
ANALIZA PRZYPADKU nadpobudliwość, ADHD
Istota zaburzeń ADHD, materiały
ADHD jak zdiagnozować, PRZEDSZKOLE, ADHD
Leczenie ADHD, ADHD
ADHD - co to jest., PEDAGOGIKA - materiały
jak pracować z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo[1], ADHD

więcej podobnych podstron