Podatki - ich funkcje i
Podatki - ich funkcje i
rodzaje
rodzaje
•
Podatek to przymusowa ofiara materialna
Podatek to przymusowa ofiara materialna
wyrażona w pieniądzu na rzecz państwa
wyrażona w pieniądzu na rzecz państwa
lub innych związków publiczno-prawnych.
lub innych związków publiczno-prawnych.
•
Jest częścią dochodu przejmowanego przez
Jest częścią dochodu przejmowanego przez
państwo środków uzyskiwanych przez inne
państwo środków uzyskiwanych przez inne
podmioty gospodarcze.
podmioty gospodarcze.
•
Świadczenia te mają swoje źródło we
Świadczenia te mają swoje źródło we
władztwie podatkowym. Podatek to
władztwie podatkowym. Podatek to
kategoria prawna, ekonomiczna, fiskalna,
kategoria prawna, ekonomiczna, fiskalna,
społeczna oraz polityczna.
społeczna oraz polityczna.
•
Aspekty podatków
Aspekty podatków
•
Prawny – istotę podatku reguluje Ordynacja
Prawny – istotę podatku reguluje Ordynacja
podatkowa, jest to publiczne, nieodpłatne,
podatkowa, jest to publiczne, nieodpłatne,
przymusowe, bezzwrotne świadczenie
przymusowe, bezzwrotne świadczenie
pieniężne na rzecz Skarbu państwa lub gminy
pieniężne na rzecz Skarbu państwa lub gminy
•
Ekonomiczna istota podatku wyraża się w
Ekonomiczna istota podatku wyraża się w
przejmowaniu części dochodu narodowego w
przejmowaniu części dochodu narodowego w
celu realizacji zadań wewnętrznych i
celu realizacji zadań wewnętrznych i
zewnętrznych państwa. To ilustruje krzywa
zewnętrznych państwa. To ilustruje krzywa
Laffera
Laffera
•
Fiskalny – podstawowe źródło dochodów
Fiskalny – podstawowe źródło dochodów
państwa
państwa
•
Politycznym – są wykorzystywane przez
Politycznym – są wykorzystywane przez
konkretne partie polityczne
konkretne partie polityczne
•
Społecznym – podatki muszą być dostosowane
Społecznym – podatki muszą być dostosowane
do indywidualnej sytuacji podatnika
do indywidualnej sytuacji podatnika
Funkcje podatków:
Funkcje podatków:
-
Fiskalna
Fiskalna
-
Pozafiskalne
Pozafiskalne
Wyróżnia się także:
Wyróżnia się także:
-
fiskalną,
fiskalną,
-
Gospodarczą
Gospodarczą
-
Społeczną
Społeczną
-
Polityczną
Polityczną
Albo:
Albo:
-
Alokacyjną
Alokacyjną
-
Stabilizacyjną
Stabilizacyjną
-
Redystrybucyjną
Redystrybucyjną
-
Regulacyjną
Regulacyjną
-
informacyjną
informacyjną
•
Funkcja fiskalna – zabezpiecza pokrycie obciążeń
Funkcja fiskalna – zabezpiecza pokrycie obciążeń
publicznych poprzez wydatki publiczne
publicznych poprzez wydatki publiczne
•
Funkcja gospodarcza jest rozumiana jako
Funkcja gospodarcza jest rozumiana jako
oddziaływanie globalne, na gospodarkę oraz
oddziaływanie globalne, na gospodarkę oraz
selektywnie.
selektywnie.
Oddziaływanie globalne polega na ściąganiu
Oddziaływanie globalne polega na ściąganiu
nadwyżki inflacyjnej.
nadwyżki inflacyjnej.
Na gospodarkę – zwiększenie siły nabywczej
Na gospodarkę – zwiększenie siły nabywczej
poprzez niższe podatki
poprzez niższe podatki
Selektywnie- pobudzanie lub ograniczanie
Selektywnie- pobudzanie lub ograniczanie
niektórych dziedzin
niektórych dziedzin
•
Społeczna – globalnie to ograniczenie lub
Społeczna – globalnie to ograniczenie lub
likwidacja nierówności społecznych,
likwidacja nierówności społecznych,
Na sferę społeczną – preferencje dla niektórych
Na sferę społeczną – preferencje dla niektórych
grup społecznych oraz selektywnie –
grup społecznych oraz selektywnie –
przeciwdziałanie niektórym zjawiskom,
przeciwdziałanie niektórym zjawiskom,
•
Polityczna – umożliwia realizację programów
Polityczna – umożliwia realizację programów
politycznych
politycznych
Rodzaje podatków
Rodzaje podatków
Według przedmiotu opodatkowania wyróżnia
Według przedmiotu opodatkowania wyróżnia
się:
się:
•
Przychodowe
Przychodowe
•
Majątkowe
Majątkowe
•
Dochodowe
Dochodowe
•
Konsumpcyjne
Konsumpcyjne
•
Z zysków kapitałowych
Z zysków kapitałowych
Podmiot opodatkowania może być czynny
Podmiot opodatkowania może być czynny
lub bierny.
lub bierny.
7
Podmiot czynny:
Podmiot czynny:
•
Państwowe
Państwowe
•
Samorządowe
Samorządowe
•
Wyznaniowe
Wyznaniowe
•
Inne na rzecz
Inne na rzecz
organizacji
organizacji
publiczno-prawnych
publiczno-prawnych
Podmiot bierny:
Podmiot bierny:
Dla przedsiębiorców: VAT
Dla przedsiębiorców: VAT
•
Akcyza
Akcyza
•
Od nieruchomości
Od nieruchomości
•
Od środków
Od środków
transportu
transportu
•
Dochodowy CIT
Dochodowy CIT
Od osób fizycznych:
Od osób fizycznych:
•
Dochodowy
Dochodowy
•
Od nieruchomości
Od nieruchomości
•
Od środków
Od środków
transportu
transportu
•
Od psa
Od psa
8
Podatki państwowe i samorządowe
Podatki państwowe i samorządowe
Podatki
Państwowe
samorządowe
Wspólne
Podatek dochodowy PIT i CIT
VAT, AKCYZA od gier
Rolny, leśny
Od nieruchomości,
Od środków transportu
Od psa
Od czynności cywilnych
Podatki bezpośrednie i pośrednie
Podatki bezpośrednie i pośrednie
Bezpośrednie
dochodowe
Majątkowe
Pośrednie
Od spadków
Rolny
Leśny
Od środków transportu
Od nieruchomości
Od psów
Od czynności cywilno- prawnych
Majątkowe – od obrotu majątkiem
Konsumpcyjne
VAT, AKCYZA, od gier