Postępowanie
sądowoadministracyjne
Zasady postępowania
Zasady postępowania
sądowoadministracyjn
sądowoadministracyjn
ego
ego
wykład 3
Zasada prawna w znaczeniu
Zasada prawna w znaczeniu
potocznym
potocznym
Reguła przewodnia, którą kieruje się system
Reguła przewodnia, którą kieruje się system
prawny.
prawny.
Wytycza działanie wszystkich lub jednej gałęzi
Wytycza działanie wszystkich lub jednej gałęzi
prawa.
prawa.
Przykłady zasad prawnych:
1)
1)
prawo nie działa wstecz
prawo nie działa wstecz
- ogólna zasada
prawodawstwa, wykładni prawa,
2)
2)
zasada domniemania niewinności
zasada domniemania niewinności
- w
postępowaniu karnym,
3)
3)
nikt nie może przenieść więcej praw niż sam
nikt nie może przenieść więcej praw niż sam
posiada
posiada
–
w prawie cywilnym,
4)
4)
równości stron
równości stron
- w postępowaniu przed sądami.
Pojecie i klasyfikacja zasad
Pojecie i klasyfikacja zasad
postępowania
postępowania
sądowoadministracyjnego
sądowoadministracyjnego
Zasada prawna – jako pojęcie języka
prawniczego,
może być rozumiane w ujęciu
ujęciu
:
1) opisowym
opisowym
– typ relacji wyznaczanej przez
normy prawne, jaka zachodzi między
uczestnikami stosunku procesowego - np.:
zasada kontradyktoryjności, równości
stron, dyspozycyjności.
Zasada postępowania
Zasada postępowania
sądowoadministracyjnego –
sądowoadministracyjnego –
definicja pojęcia c.d.
definicja pojęcia c.d.
2)
2) dyrektywa postępowania – interpretowana
dyrektywa postępowania – interpretowana
z przepisu prawnego lub wielu norm
z przepisu prawnego lub wielu norm
prawnych zawartych w danym akcie
prawnych zawartych w danym akcie
prawnym przez, co staje się prawnie
prawnym przez, co staje się prawnie
wiążącą
wiążącą (zasada prawa sensu stricto).
(zasada prawa sensu stricto).
W tym ujęciu
W tym ujęciu zasady prawne wyrażają z
zasady prawne wyrażają z
reguły wartości, które prawodawca uważa
reguły wartości, które prawodawca uważa
za szczególnie doniosłe
za szczególnie doniosłe
i co do których
i co do których
chce, by były respektowane przy
chce, by były respektowane przy
stosowaniu norm, które nie są zasadami
stosowaniu norm, które nie są zasadami
prawa.
prawa.
Funkcje zasad postępowania
Funkcje zasad postępowania
sądowoadministracyjnego
sądowoadministracyjnego
1) prawotwórcza
prawotwórcza
– określa kierunki działań prawodawczych,
2) interpretacyjna
interpretacyjna
–
a)
zasady określają dyrektywy interpretacyjne
określają dyrektywy interpretacyjne
przepisów prawa
przepisów prawa
o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi podporządkowując proces
podporządkowując proces
wykładni idei zawartej w danej zasadzie
wykładni idei zawartej w danej zasadzie
,
b)
zasady wyznaczają kierunki stosowania prawa
wyznaczają kierunki stosowania prawa
;
określają sposoby wypełniania luk prawnych
określają sposoby wypełniania luk prawnych
,
3) gwarancyjna
gwarancyjna
– zasady wyznaczają sposoby i granice
korzystania z praw przyznanych różnym podmiotom,
4) ochronna
ochronna
– zasady wzmacniają pozycję procesową
strony (dyrektywy z nich płynące są korzystne przede
wszystkim dla stron)
Klasyfikacja zasad
Klasyfikacja zasad
postępowania
postępowania
sądowoadministracyjnego
sądowoadministracyjnego
1)
1)
naczelne zasady wymiaru
naczelne zasady wymiaru
sprawiedliwości,
sprawiedliwości,
2)
2)
zasady postępowania przed sądami
zasady postępowania przed sądami
administracyjnymi.
administracyjnymi.
Naczelne zasady wymiaru
Naczelne zasady wymiaru
sprawiedliwości
sprawiedliwości
ogół reguł mających na celu zapewnienie
ogół reguł mających na celu zapewnienie
obiektywnego, zgodnego z interesem obywateli i
obiektywnego, zgodnego z interesem obywateli i
państwa, wykonywania wymiaru
państwa, wykonywania wymiaru
sprawiedliwości.
sprawiedliwości.
Przykłady:
Przykłady:
1)
1)
zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości
zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości
–
–
„prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia
„prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia
sprawy
sprawy
przez sąd
przez sąd
” (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP),
” (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP),
2)
2)
zasada niezależności sądów
zasada niezależności sądów
(art. 173 Konstytucji
(art. 173 Konstytucji
RP),
RP),
3)
3)
zasada niezawisłości sędziowskiej
zasada niezawisłości sędziowskiej
(art. 178 ust.
(art. 178 ust.
1 Konstytucji RP),
1 Konstytucji RP),
Szczególne znaczenie zasady
Szczególne znaczenie zasady
niezawisłości sędziowskiej
niezawisłości sędziowskiej
w postępowaniu
w postępowaniu
sądowoadministracyjnym
sądowoadministracyjnym
narady sędziów nie są jawne,
sędziowie oceniają swobodnie
materiał dowodowy sprawy,
sędzia może samodzielnie wyłączyć
się ze sprawy, jeżeli stwierdzi brak
obiektywizmu w sprawie.
Naczelne zasady wymiaru
Naczelne zasady wymiaru
sprawiedliwości c.d.
sprawiedliwości c.d.
4)
4)
zasada jednolitości systemu organów
zasada jednolitości systemu organów
sądowych
sądowych
(art. 174, 175, 176 ust. 2 Konstytucji
(art. 174, 175, 176 ust. 2 Konstytucji
RP, ustawy określające ustrój i właściwość sądów),
RP, ustawy określające ustrój i właściwość sądów),
5)
5)
zasada instancyjności
zasada instancyjności
(art. 78, 176 ust. 1
(art. 78, 176 ust. 1
Konstytucji RP, ustawy określające ustrój
Konstytucji RP, ustawy określające ustrój
i właściwość sądów),
i właściwość sądów),
6)
6)
zasada jawności postępowania sądowego
zasada jawności postępowania sądowego
(np.: art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6
(np.: art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6
Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
i Podstawowych Wolności, art. 10 u.p.s.a.)
i Podstawowych Wolności, art. 10 u.p.s.a.)
Zasady postępowania przed
Zasady postępowania przed
sądami administracyjnymi
sądami administracyjnymi
1)
1)
zasada rzetelnego postępowania:
zasada rzetelnego postępowania:
a) wynika z naczelnej zasady prawa do sądu
(art. 45 Konstytucji RP),
b) „prawo do sprawiedliwego procesu
sadowego” obejmuje :
1)
prawo dostępu do drogi sądowej,
2)
prawo do odpowiedniego ukształtowania
postępowania przed sądem,
3)
prawo do wyroku.
1) Prawo dostępu do drogi
1) Prawo dostępu do drogi
sądowej
sądowej
Realizowane jest:
dzięki sformalizowanej procedurze
sformalizowanej procedurze
wedle jakiej ma przebiegać
wedle jakiej ma przebiegać
postępowanie
postępowanie
sądowe,
ograniczenie materialnych barier
ograniczenie materialnych barier
utrudniających uzyskanie
utrudniających uzyskanie
ochrony prawnej
ochrony prawnej
(instytucja prawa
pomocy, zwolnienie od konieczności
poniesienia kosztów sądowych).
2) Prawo do odpowiedniego
2) Prawo do odpowiedniego
ukształtowania postępowania przed
ukształtowania postępowania przed
sądem
sądem
-
obowiązek dostosowania reguł
proceduralnych do charakteru sprawy i
występujących w niej problemów,
-
konieczność optymalizacji postępowania
ze względu na cel sprawy
sądowoadminstracyjnej (np. możliwość
rozpatrzenia sprawy w trybie
uproszczonym).
Gwarancja realizacji:
Gwarancja realizacji:
art. 6 § 1 pkt 6 P.u.s.a.
art. 6 § 1 pkt 6 P.u.s.a.: „Do pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu
administracyjnego może być powołany ten, kto
wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w
dziedzinie administracji publicznej oraz prawa
administracyjnego i innych dziedzin prawa
związanych z działaniem organów administracji
publicznej,
§ 12 pkt 1 Załącznika do uchwały Nr 16/2003
Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego
2003 r. „Zbiór zasad etyki zawodowej
sędziów”: „Sędzia powinien dbać o porządek i
właściwy przebieg oraz odpowiedni poziom
stosowania procedur, w których uczestniczy.”
3) Prawo do wyroku
3) Prawo do wyroku
Sprawa sądowoadministracyjna powinna
Sprawa sądowoadministracyjna powinna
być
być
zakończona wyrokiem sądowym,
zakończona wyrokiem sądowym,
rozstrzygającym ją merytorycznie (art.
rozstrzygającym ją merytorycznie (art.
145
145
u.p.s.a.).
u.p.s.a.).
Oddalenie skargi następuje również
Oddalenie skargi następuje również
wyrokiem
wyrokiem
(art. 151 u.p.s.a.), mimo, że z treści
przepisu to nie wynika.
3) Prawo do wyroku -
3) Prawo do wyroku -
wyjątki
wyjątki
Wyjątki
Wyjątki
od tej zasady określają m. in. przepisy u.p.s.a.
np.:
art. 49 § 1
art. 49 § 1
– zarządzenie o pozostawieniu pisma bez
rozpoznania w przypadku nieuzupełnienia (przez
stronę) jego braków w wyznaczonym terminie,
art. 58 § 1 pkt 2 i § 3
art. 58 § 1 pkt 2 i § 3
– postanowienie o odrzuceniu
– postanowienie o odrzuceniu
skargi ze względu na wniesienie jej (przez skarżącego)
skargi ze względu na wniesienie jej (przez skarżącego)
po terminie,
po terminie,
art. 59 § 1
art. 59 § 1
– postanowienie o przekazaniu sprawy
– postanowienie o przekazaniu sprawy
innemu sądowi administracyjnemu,
innemu sądowi administracyjnemu,
art. 161 § 1 pkt 2
art. 161 § 1 pkt 2
- postanowienie o umorzeniu
- postanowienie o umorzeniu
postępowania
postępowania w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot
postępowania odnosi się wyłącznie do praw i
obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego,
Zasada równości stron
Zasada równości stron
Każda ze stron procesowych ma
zagwarantowane:
1)
jednakowe środki ochrony swoich praw,
2)
jednakową możliwość ich wykorzystania przez
podejmowanie odpowiednich czynności
procesowych.
Zasada równości stron nie została sformułowana
w przepisach u.p.s.a., ale wynika z art. 32
Konstytucji RP.
Realizacja zasady równości
Realizacja zasady równości
stron
stron
Dokonuje się przez:
1)
1)
zapewnienie stronom czynnego udziału
zapewnienie stronom czynnego udziału
w postępowaniu
w postępowaniu
(np.: art. 91 § 2 u.p.s.a.:
„O posiedzeniach jawnych zawiadamia się strony na
piśmie lub przez ogłoszenie podczas posiedzenia.”),
2)
2)
wykonanie obowiązku:
wykonanie obowiązku:
a)
a)
udzielania stronom potrzebnych wskazówek
udzielania stronom potrzebnych wskazówek
co do
czynności procesowych (tylko tym, które występują
w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego),
b)
b)
pouczania o skutkach prawnych tych czynności
pouczania o skutkach prawnych tych czynności
i skutkach zaniedbań
i skutkach zaniedbań
(art. 6 u.p.s.a.).
Gwarancje zasady równości
Gwarancje zasady równości
stron
stron
1)
obowiązek uwzględniania zgłaszanych
w terminie żądań, zarzutów i wniosków,
2)
zagwarantowanie stronie przeciwnej
możliwości złożenia wyjaśnień, co do istoty
sprawy przed wydaniem rozstrzygnięcia.
Postępowanie sądowe, w którym jedna ze
Postępowanie sądowe, w którym jedna ze
stron
stron
została pozbawiona możliwości obrony swych
została pozbawiona możliwości obrony swych
praw jest nieważne (art. 183 § 2 pkt 5 u.p.s.a.).
praw jest nieważne (art. 183 § 2 pkt 5 u.p.s.a.).
Zasada dyspozycyjności
Zasada dyspozycyjności
Oznacza przyznanie stronom prawa do:
1)
1)
rozporządzania przedmiotem
rozporządzania przedmiotem
postępowania
postępowania
sądowoadministracyjnego
(w znaczeniu materialnym
w znaczeniu materialnym
–
rozporządzania prawami lub roszczeniami
dochodzonymi przed sądem),
2)
2)
rozporządzania uprawnieniami
rozporządzania uprawnieniami
procesowymi
procesowymi
(czynnościami procesowymi)
Realizacja zasady
Realizacja zasady
dyspozycyjności
dyspozycyjności
Ad 1
Ad 1
Skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi
Skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi
wiąże sąd.
wiąże sąd.
(art. 60 zd. 1 i 2 u.p.s.a.).
Podlega ono kontroli sądu. Będzie uznane za
niedopuszczalne
niedopuszczalne, jeżeli:
1)
1)
zmierza ono do obejścia prawa,
zmierza ono do obejścia prawa,
2)
2)
spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub
spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub
czynności dotkniętych wadą nieważności.
czynności dotkniętych wadą nieważności.
Aktem
Aktem dwustronnie dyspozytywnym jest ugoda
dwustronnie dyspozytywnym jest ugoda
zawierana w
zawierana w postępowaniu mediacyjnym.
postępowaniu mediacyjnym.
Dyspozycyjność formalna
Dyspozycyjność formalna
Pewne czynności procesowe:
są uzależnione od złożenia przez stronę wniosku:
są uzależnione od złożenia przez stronę wniosku:
„W sprawach, w których skargę oddalono, uzasadnienie
wyroku sporządza się na wniosek strony zgłoszony w
terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo
doręczenia odpisu sentencji wyroku.” (art. 141 § 2 zd. 1
u.p.s.a.),
wymagają wyrażenia zgody przez drugą ze stron:
wymagają wyrażenia zgody przez drugą ze stron:
„Sąd może (…) zawiesić postępowanie na zgodny
wniosek stron” (art. 126 u.p.s.a.).
Zasada dyspozycyjności doznaje pewnych ograniczeń, np.:
zaniechanie udziału stron nie wstrzymuje ogłoszenia wyroku
(art. 139 § 2 zd. 2 u.p.s.a.).
Zasada prawdy materialnej
Zasada prawdy materialnej
W ujęciu materialnym
materialnym
– orzeczenie wydane
orzeczenie wydane
w postępowaniu sądowym powinno
w postępowaniu sądowym powinno
odpowiadać rzeczywistemu stanowi
odpowiadać rzeczywistemu stanowi
rzeczy.
rzeczy.
Sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami
skargi oraz powołaną podstawą prawną
rozstrzygając w danej sprawie (art. 134 § 1
u.p.s.a.)
Zasada prawdy materialnej
Zasada prawdy materialnej
c.d.
c.d.
Sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy
Sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy
, chyba że
, chyba że
organ
organ
administracji publicznej nie przekazał odpowiedzi na skargę –
administracji publicznej nie przekazał odpowiedzi na skargę –
wówczas orzeka na podstawie stanu faktycznego sprawy
wówczas orzeka na podstawie stanu faktycznego sprawy
administracyjnej (art. 133 § 1 u.p.s.a.).
administracyjnej (art. 133 § 1 u.p.s.a.).
Oznacza to, że sąd nie dokonuje tzw. subsumcji –
Oznacza to, że sąd nie dokonuje tzw. subsumcji –
nie dopasowuje pod określoną normę prawną stanu
nie dopasowuje pod określoną normę prawną stanu
faktycznego sprawy.
faktycznego sprawy.
Ocenia jedynie sposób zebrania
Ocenia jedynie sposób zebrania
przez organ administracji publicznej danych o faktach
przez organ administracji publicznej danych o faktach
istotnych w sprawie.
istotnych w sprawie.
Uzupełniające postępowanie
Uzupełniające postępowanie
dowodowe
dowodowe
Sąd może uzupełnić postępowanie dowodowe dowodami
Sąd może uzupełnić postępowanie dowodowe dowodami
z dokumentów, ale tylko wówczas jeżeli jest to niezbędne
z dokumentów, ale tylko wówczas jeżeli jest to niezbędne
do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje
do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje
nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie
nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie
(art. 106 § 3 u.p.s.a.).
(art. 106 § 3 u.p.s.a.).
Zastosowanie mają wówczas reguły postępowania
cywilnego.
Odstąpienie od konieczności
Odstąpienie od konieczności
przeprowadzania postępowania
przeprowadzania postępowania
dowodowego przez NSA
dowodowego przez NSA
NSA może uchylić zaskarżone orzeczenie i
rozpoznać skargę na podstawie stanu
faktycznego przyjętego w zaskarżonym
wyroku, jeżeli nie ma naruszeń przepisów
postępowania, które mogły mieć istotny
wpływ na wynik sprawy, a zachodzi
jedynie naruszenie prawa materialnego
(art. 188 u.p.s.a.).
Zasada kontradyktoryjności
Zasada kontradyktoryjności
Nakłada na strony uczestniczące w procesie
strony uczestniczące w procesie
sądowym obowiązek przedstawienia materiału
sądowym obowiązek przedstawienia materiału
faktycznego i dowodowego
faktycznego i dowodowego
oraz wyjaśnienia
wszystkich istotnych okoliczności sprawy, do sądu
do sądu
zaś, jako arbitra, należy tylko ocena tego
zaś, jako arbitra, należy tylko ocena tego
materiału.
materiału.
Oparta jest na założeniu, że prawdę można
prawdę można
najlepiej
najlepiej
wyświetlić, gdy ścierają się ze sobą sprzeczne
wyświetlić, gdy ścierają się ze sobą sprzeczne
poglądy.
poglądy.
Przykład realizacji zasady
Przykład realizacji zasady
kontradyktoryjności
kontradyktoryjności
W trakcie rozprawy sądowej strony -
strony -
najpierw skarżący, a potem organ
najpierw skarżący, a potem organ
-
zgłaszają ustnie swoje żądania i wnioski
oraz składają wyjaśnienia.
Przewodniczący udziela głosu
Przewodniczący udziela głosu
pozostałym stronom według
pozostałym stronom według
ustalonej przez siebie kolejności
ustalonej przez siebie kolejności
.
(art. 106 § 2 zd. 1 i 3 u.p.s.a.)
Zasada bezpośredniości
Zasada bezpośredniości
Wyraża dyrektywę maksymalnego zbliżenia się
sądu do dowodu, aby za jego pośrednictwem
dokonać ustaleń faktycznych w sprawie.
Zgodnie z nią:
1) wszelkie rozstrzygnięcia sądu muszą opierać się
na materiale dowodowym przeprowadzonym
i zgromadzonym w postępowaniu sądowym,
2) sąd musi zetknąć się bezpośrednio z dowodem
(źródłem dowodowym, o ile jest to możliwe),
Zasada bezpośredniości c.d.
Zasada bezpośredniości c.d.
W przeciwieństwie do postępowania karnego dokonanie
dokonanie
ustaleń faktycznych w sprawie może nastąpić na więcej
ustaleń faktycznych w sprawie może nastąpić na więcej
niż jednej rozprawie.
niż jednej rozprawie.
Zgodnie z Postanowieniem Sądu Najwyższego 22 sierpnia
2007 r. (III CSK 61/07): „Dokonanie przez sąd II instancji
odmiennej – w stosunku do przyjętej przez sąd I instancji –
oceny dowodów, nie narusza zasady bezpośredniości, chyba
że ze względu na szczególne okoliczności zachodziła
konieczność ponowienia lub uzupełnienia postępowania
dowodowego.”
Przykład zasady
Przykład zasady
bezpośredniości
bezpośredniości
„Fakty powszechnie znane sąd bierze
pod uwagę nawet bez powołania się
na nie przez strony.” (art. 106
§ 4
§ 4
u.p.s.a.)
u.p.s.a.)
Zasada koncentracji materiału
Zasada koncentracji materiału
dowodowego
dowodowego
Jest dyrektywą, w myśl której proces powinien
stanowić zwarty ciąg czynności bez zbędnej zwłoki,
skupiający środki dowodowe wokół przedmiotu
procesu.
Służy uproszczeniu i przyspieszeniu przebiegu postępowania.
Służy uproszczeniu i przyspieszeniu przebiegu postępowania.
„
„
Sąd administracyjny powinien podejmować czynności
Sąd administracyjny powinien podejmować czynności
zmierzające do szybkiego załatwienia sprawy i dążyć do
zmierzające do szybkiego załatwienia sprawy i dążyć do
jej rozstrzygnięcia na pierwszym posiedzeniu.”
jej rozstrzygnięcia na pierwszym posiedzeniu.”
(art. 7 u.p.s.a.)
(art. 7 u.p.s.a.)
Zasada koncentracji materiału
Zasada koncentracji materiału
dowodowego c.d.
dowodowego c.d.
Koncentrację materiału dowodowego osiąga się
realizując dwie koncepcje:
1)
prekluzji w przytaczaniu faktów i dowodów,
2)
dyskrecjonalnej władzy sędziego.
Ad 1
System prekluzyjny nakłada na strony obowiązek przedstawienia
od
razu wszystkich znanych faktów i dowodów pod rygorem straty
uprawnienia w późniejszym terminie pod rygorem utraty prawa
ich
późniejszego powoływania.
Koncepcja dyskrecjonalnej
Koncepcja dyskrecjonalnej
władzy sędziego
władzy sędziego
dyskrecjonalna władza sędziego, pozwalająca
pozwalająca
na
na
przyjęcie i rozpoznanie spóźnionych twierdzeń
przyjęcie i rozpoznanie spóźnionych twierdzeń
o faktach, a także wniosków dowodowych
o faktach, a także wniosków dowodowych
i zarzutów, jeżeli strona nie mogła przedstawić
i zarzutów, jeżeli strona nie mogła przedstawić
ich
ich
wcześniej
wcześniej
albo potrzeba ich przedstawienia
powstała później.
Koncepcja dyskrecjonalnej
Koncepcja dyskrecjonalnej
władzy sędziego c.d.
władzy sędziego c.d.
Sąd czuwa nad przebiegiem postępowania
Sąd czuwa nad przebiegiem postępowania
dowodowego
dowodowego
.
Może np.:
w celu dokładniejszego wyjaśnienia
w celu dokładniejszego wyjaśnienia
sprawy zarządzić stawienie się stron lub jednej z
sprawy zarządzić stawienie się stron lub jednej z
nich osobiście albo przez pełnomocnika
nich osobiście albo przez pełnomocnika. (art. 91
§ 3 u.p.s.a.).
Zasada jawności postępowania
Zasada jawności postępowania
sądowoadministracyjnego
sądowoadministracyjnego
Wyróżniamy:
1)
1)
jawność postępowania wobec jego
jawność postępowania wobec jego
uczestników,
uczestników,
2)
2)
jawność ogólną.
jawność ogólną.
Jawność ogólna
Jawność ogólna
art. 90 § 1 u.p.s.a.: „Jeżeli przepis szczególny nie
stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są jawne, a
sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie.”,
zasadą bez wyjątków jest to, że ogłoszenie
ogłoszenie
orzeczenia kończącego postępowanie w
orzeczenia kończącego postępowanie w
sprawie odbywa się publicznie
sprawie odbywa się publicznie
(art. 97
(art. 97 § 2
u.p.s.a.),
na posiedzenia jawne wstęp na salę sądową mają
-
poza stronami i osobami wezwanymi - tylko
osoby pełnoletnie
. Na posiedzenia
niejawne
mają
wstęp
tylko osoby wezwane
. (art. 95 u.p.s.a.).
Jawność postępowania
Jawność postępowania
sądowoadministracyjnego wobec
sądowoadministracyjnego wobec
jego uczestników
jego uczestników
O utajnieniu postępowania decyduje sąd:
O utajnieniu postępowania decyduje sąd:
1)
1)
z urzędu,
z urzędu,
2)
2)
na wniosek stron
na wniosek stron
Ad 1
Ad 1
Posiedzenie (lub jego część) przy drzwiach zamkniętych
przy drzwiach zamkniętych
sąd
zarządza z urzędu,
z urzędu,
jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy
jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy
zagraża moralności, bezpieczeństwu państwa lub
zagraża moralności, bezpieczeństwu państwa lub
porządkowi publicznemu, a także gdy mogą być
porządkowi publicznemu, a także gdy mogą być
ujawnione
ujawnione
okoliczności objęte tajemnicą państwową lub służbową
okoliczności objęte tajemnicą państwową lub służbową
(art. 96. § 1 u.p.s.a.)
Jawność postępowania
Jawność postępowania
sądowoadministracyjnego wobec
sądowoadministracyjnego wobec
jego uczestników
jego uczestników
Ad 2
Ad 2
Na wniosek strony
Na wniosek strony
sąd zarządza utajnienie postępowania, jeżeli
wymaga tego ochrona życia prywatnego strony lub inny ważny
ochrona życia prywatnego strony lub inny ważny
interes prywatny
interes prywatny
(np. ochrona danych bankowych)
.
.
Postanowienie
Postanowienie
w tym przedmiocie sąd ogłasza publicznie
ogłasza publicznie
(art. 96 § 2
zd. 1 i 3 u.p.s.a.).
W posiedzeniu przy drzwiach zamkniętych mogą - poza stronami
poza stronami
–
uczestniczyć:
1)
1)
ich przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy,
ich przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy,
2)
2)
prokurator
prokurator
3)
3)
osoby zaufania po dwie z każdej strony
osoby zaufania po dwie z każdej strony
(art. 97 § 1 u.p.s.a.)
Uczestnicy postępowania mają również prawo wglądu do akt
Uczestnicy postępowania mają również prawo wglądu do akt
sprawy,
sprawy,
mimo nie określenia tego obowiązku w u.p.s.a.
mimo nie określenia tego obowiązku w u.p.s.a.
Zasada ustności i
Zasada ustności i
pisemności
pisemności
Dotyczą formy w jakiej mają być
dokonywane
czynności procesowe w postępowaniu w tym
głównie w jakiej mają być przedstawiane
sądowi:
twierdzenia o faktach,
dowody,
zarzuty i wnioski.
Zasada ustności
Zasada ustności
Podstawą orzekania może być materiał
dowodowy ujawniony ustnie (art. 106 § 2 u.p.s.a.)
Czynności procesowe w formie ustnej mogą
dokonywać strony i inni uczestnicy postępowania.
Przykładem jest treść art. 20 § 1 u.p.s.a.:
„Wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza
na piśmie lub ustnie do protokołu posiedzenia w
ustnie do protokołu posiedzenia w
sądzie
sądzie
, w którym sprawa się toczy,
uprawdopodabniając przyczyny wyłączenia.”
Z każdej czynności dokonanej ustnie należy
sporządzić protokół.
Zasada pisemności
Zasada pisemności
czynności procesowe mogą być skutecznie
dokonane (względnie utrwalone) tylko na piśmie.
W przypadku zaniechania tej formy – nie
wywołują skutków w sferze prawa procesowego.
„Przebieg czynności protokołowanych może być
ponadto utrwalony za pomocą aparatury
dźwiękowej, o czym należy przed
uruchomieniem aparatury uprzedzić wszystkie
osoby uczestniczące w czynności.” (art. 102
u.p.s.a.).
Zasada pisemności -
Zasada pisemności -
przykłady
przykłady
z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant
pod kierunkiem przewodniczącego spisuje
protokół (art. 100 § 1 u.p.s.a.),
skarga powinna czynić zadość wymaganiom
pisma
w postępowaniu sądowym… (art. 57 § 1
u.p.s.a.),
„Pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej
czynności procesowej dołączyć do akt sprawy
pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub
wierzytelny odpis pełnomocnictwa.” (art. 37 § 1
zd. 1 u.p.s.a.)
Zasada pisemności c.d.
Zasada pisemności c.d.
Zasada ustności nie obowiązuje na
posiedzeniach niejawnych.
Z posiedzenia niejawnego sporządza się:
notatkę urzędową, wówczas, gdy nie
wydaje się postanowienia,
w przypadku wydania postanowienia
wyłącznie ono jest dokumentem
stwierdzającym wynik posiedzenia
(art. 100 § 2 u.p.s.a.).
Tematyka kolejnego
Tematyka kolejnego
wykładu
wykładu
Strony postępowania i inni
Strony postępowania i inni
uczestnicy postępowania.
uczestnicy postępowania.
Zdolność sądowa, procesowa
Zdolność sądowa, procesowa
i postulacyjna.
i postulacyjna.