74. Omów zasady postępowania fizjoterapeutycznego u kobiet po mastektomii

Cele:

• Zapobieganie czynnościowym zaburzeniom leczenia raka piersi

• Przywracanie sprawności psychofizycznej

• Zwiększenie skuteczności leczenia

• Łagodzenie objawów choroby i jej leczenia.

Główne problemy po amputacji piersi:

• Całkowity brak piersi lub ubytek jej części

• Zaburzenia postawy ciała (w tym odstająca łopatka – kąt dolny i brzeg przyśrodkowy, uniesienie barku z przechyleniem ku przodowi, skrzywienie kręgosłupa)

• Ograniczenie zakresu ruchów w stawach obręczy barkowej (zgięcie > odwodzenie > wyprost horyzontalny > RZ)

• Zmniejszenie siły mięśniowej kończyny górnej po stronie operowanej (najbardziej zginaczy, przywodzicieli i RW)

• Wtórny obrzęk limfatyczny kończyny górnej po stronie operowanej lub gruczołu piersiowego po radioterapii

• Usunięcie lub przecięcie mięśni w obrębie operowanej okolicy (np.: niewydolny zębaty przedni - odstawanie łopatki)

• usunięcie węzłów pachowych – prowadzące do ograniczenia ruchomości kończyny górnej,

• usunięcie naczyń

• objawy neurologiczne: niedowładów i porażeń, zwłóknienia po przebytej radioterapii, chemioterapii i leczeniu chirurgicznym;

• W trakcie zabiegu operacyjnego może dojść do uszkodzenia nerwu piersiowego długiego, co doprowadzi do niewydolności mięśnia zębatego przedniego i w konsekwencji odstawania łopatki.

• zaburzenia wentylacji płuc (głównie z powodu radioterapii)

• blizna pooperacyjna

• zespół pomastektomijny (dolegliwości bólowe po amputacji)

ETAPY:

1. Okres przedoperacyjny: (doba przed)

• wyuczenie podstawowych ćwiczeń (oddechowych, odruchu kaszlu i prawidłowego odkrztuszania)

• nauka automasażu kończyny górnej po stronie operowanej

1. Okres pooperacyjny: (około 9 dni)

• ćwiczenia przeciwzakrzepowe

• Ćw. oddechowe

• Ćw. czynne ręki i st. Łokciowego po str. Operowanej

• Ćw. wspomagane i samowspomagane

• Ćw. czynne w st. ramiennym (początkowo w strzałkowej, potem poprzecznej i czołowej)

• profilaktyka przeciwobrzękowa – specjalistyczny masaż udrażniający naczynia limfatyczne i wspomagający przepływ chłonki oraz elewacja kończyny.

1. Okres ambulatoryjny (6 tygodni):

• prowadzone najlepiej w specjalistycznych zakładach lub przychodniach rehabilitacyjnych.

• Gimnastyka zbiorowa – najlepiej na siedząco albo stojąc przy drabinkach, pamiętać o wstrząsaniu ręki!!!Np.: ćwiczenia z laseczką.

• Odstawanie łopatki:

• Elektrostymulacja mięśni i nerwów

• Ćw. mm. grzbietu

• Edukacja w zakresie prawidłowej postawy

• Zaburzenia wentylacji płuc:

• ćwiczenia oddechowe (torem piersiowym)

• zwiększające sprawność mięśni oddechowych

• uruchomienie klatki piersiowej, stawy barkowe i stawy kręgosłupa.

• obrzęk chłonny kończyny górnej:

• Drenaż limfatyczny

• kompleksowa terapia udrażniająca, pozycje drenażowe

• przerywana kompresja pneumatyczna (60 min.)

• odzież uciskowa

• bandażowanie

• wodolecznictwo – masaż wirowy

• Kinesiotaping, kinesiology taping

• Aquavibron

• Mobilizacja blizny pooperacyjnej: (praca z blizną po zagojeniu rany, po ok. 3 tyg.)

  1. Rozciąganie okolicy blizny polega na delikatnym, stałym rozciąganiu tkanek dwoma rękoma w różnych kierunkach. Rozciąganie nie powinno sprawiać pacjentowi bólu, może prowokować uczucie ciągnięcia bądź pieczenia Po około 3 – 4 tygodnia praca z blizną.

  2. Rolowanie dynamiczne wykonujemy nabierając fałd skóry i tkanki podskórnej opuszkami palców II-IV, a przepychając kciukami

  3. Trakcja blizny polega na odciągnięciu jej od głębiej leżących tkanek poprzez uchwycenie fałdu skóry oraz tkanki podskórnej i uniesieniu pionowo w górę