Domowa rehabilitacja po mastektomii

Pacjentka po mastektomii podczas pobytu w szpitalu poddawana jest rehabilitacji, którą powinna kontynuować w warunkach domowych początkowo pod nadzorem personelu medycznego. Do zakresu działań ambulatoryjnych zaliczamy odpowiednio dobrany zestaw ćwiczeń, automasaż drenaż limfatyczny oraz psychoterapię.

Pacjentki te niejednokrotnie należy odpowiednio przygotować psychicznie i fizycznie do nowej sytuacji życiowej i przekonać do celowości stosowania rehabilitacji.

Najważniejsze cele rehabilitacji ruchowej:

• zwiększenie zakresów ruchów obręczy barkowej,

• poprawa postawy, często pogorszonej w wyniku operacji, co mogłoby powodować bóle kręgosłupa,

• zwiększenie siły mięśniowej po stronie operowanej,

• usunięcie obrzęku w obrębie kończyny po stronie operowanej poprzez odpowiedni dobór ćwiczeń prawidłowo wykonany drenaż limfatyczny.

Podstawowym problemem kobiet po mastektomii jest narastający obrzęk kończyny górnej i dołu pachowego po stronie operowanej. Wynika to z powodu zaburzeń w krążeniu chłonki, spowodowanym usunięciem węzłów chłonnych. Jego powstaniu sprzyja wysoka temperatura otoczenia. Objawy nasilają się podczas upałów i w nadmiernie ogrzewanych pomieszczeniach.

Zlikwidować obrzęk limfatyczny można poprzez:

• automasaż,

• ręczny drenaż limfatyczny z zastosowaniem aparatury do masażu uciskowego

Jeśli u pacjentki po mastektomii obrzęk narasta należy pamiętać o podstawowych zasadach postępowania:

• systematyczne wykonywanie ćwiczeń ruchowych,

• prawidłowe ułożenie kończyny, ręka powinna być ułożona na podpórce, w lekkim odwiedzeniu,

• powyżej obręczy barkowej w celu ułatwienia odpływu chłonki wykorzystuje się działanie siły grawitacji,

• stosowanie zimnych okładów na kończynę w przypadku zbyt wysokich temperatur otoczenia, stosowanie automasażu,

• zastosowanie masażu uciskowego przy pomocy aparatu.

Na rynku polskim dostępna jest szeroka gama aparatów do masażu uciskowego(kompresyjnego). Masaż uciskowy przy użyciu aparatu powinien zachować wszelkie techniki drenażu limfatycznego wykonywanego ręcznie. Ważne jest, by dostosować odpowiednio siłę ucisku do warunków pacjentki. Przed rozpoczęciem zabiegu należy zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi na kończynie masowanej. Ciśnienie w aparacie nie powinno przekraczać ciśnienia rozkurczowego pacjentki. Kierunek masażu powinien być zstępujący:

• zaczynamy od udrożnienia okolic węzłów pachowych,

• przechodzimy do okolic dystalnie położonych w kierunku ręki. Nadal zachowujemy kierunek masażu zgodny z kierunkiem odpływu chłonki i krwi żylnej do serca.

Należy tak ustawić parametry w aparacie, by tempo narastania ciśnienia było bardzo wolne, a ciśnienie uznane przez nas za maksymalne nie trwało długo. Naczynia układu chłonnego są bardzo kruche, a węzły chłonne delikatne i łatwo je uszkodzić. Wykonując masaż mechaniczny uciskowy operujemy ciśnieniem na granicy bólu. Masaż ma być przyjemny dla pacjentki, a jego efektem ma być zmniejszenie obrzęku kończyny. Dzięki temu samopoczucie pacjentki może ulec znacznej poprawie.

2

---