USPRAWNIANIE

W URAZOWYCH

USZKODZENIACH

RDZENA

KRĘGOWEGO

ETAPY USPRAWNIANIA

1.

ETAP I – Okres bezwzględnego
unieruchomienia chorego w pozycji
leżącej.

2.

ETAP II – Obejmuje okres od momentu
rozpoczęcia pionizacji chorego do chwili
wypisania ze szpitala.

3.

ETAP III – Obejmuje całe życie
człowieka „rdzeniowego”.

ETAP I

Czas trwania uwarunkowany jest rodzajem

złamania

i wystąpieniem powikłań, trwa ok. 3

miesięcy.

ZADANIA I CELE KINEZYTERAPII:

a) Niedopuszczenie do powikłań płucnych poprzez

stosowanie ćwiczeń oddechowych.

b) Niedopuszczenie do wystąpienia zmian wtórnych

spowodowwanych zmniejszeniem aktywności
ruchowej
i porażeniami, a więc niedopuszczenie do
przykurczów, zaników mięśni, do zmniejszenia
ogólnej wydolności organizmu przez stosowanie
ćwiczeń biernych i czynnych.

c) Zapobieganie odleżynom przez włąściwe

pielęgnowanie.

ETAP I (cd.)

Ad. a):

Terapia oddechowa ma bardzo ważne znaczenie w

stanie ostrym
i regeneracyjno-kompensacyjnym, szczególnie w
przypadku uszkodzeń w odcinku szyjnym, które
powodują najgłębsze upośledzenie mechaniki
oddychania.

CEL:



Zwiększenie wentylacji płuc,



Wzmocnienie przepony i innych mięśni
oddechowych (nieporażonych, współpracujących
z przeponą),



Zachowanie ruchomości klatki piersiowej,



Ułatwienie odkrztuszania zalegającej wydzieliny.

ETAP I (cd.)

Ad. a):

Ćwiczenia oddechowe stosujemy od momentu

przyjęcia pacjenta do szpitala. Czas trwania
ćwiczeń od 3-5 min. powtarzane co godzinę w
ciągu dnia. Stosujemy ćwiczenia oddechowe
stymulowane słownie (głęboki wdech, wydech),
ćwiczenia prowadzone z udziałem KKG, słowne
polecenie wykonywania wdechów i wydechów z
jednoczesnym uciskaniem powłok brzucha rękoma
terapeuty, polecenie odkrztuszania z jednoczesną
pomocą terapeuty w postaci energicznego ucisku
powłok brzucha zsynchronizowanego
z akcją odkrztuszania, ćw. oddechowe z pomocami
typu wata na nitce, wydmuchiwanie płynu z
butelki do butelki.

ETAP I (cd.)

Ad. b):

Ćwiczenia bierne stosowane w celu profilaktyki

przeciwkurczowej, utrzymania elastyczności
mięśni, ścięgien, wiązadeł, torebek stawowych,
poprawa trofiki, dostarczanie jak największej ilości
bodźców. Ćwiczenie bierne wykonywane
metodycznie, temperatura nie jest
przeciwwskazaniem.

ETAP I (cd.)

Ad. b):

Ćwiczenia czynne:


dotyczą mięśni nie porażonych, wykazujących
ślad funkcji czynnej,



Celem jest zapobieganie zamianom wtórnym
zachodzącym
w mięśniach i innych układach organizmu.



Stosujemy je po ustąpieniu szoku
spowodowanego urazem.
W I tyg. stosujemy tylko ćw. czynne – wolne, a w
II tyg. możemy rozpocząć ćw. czynne z oporem.
Czas trwania, liczba powtórzeń i wielkość oporu
zależą od wydolności fizycznej
i aktualnej siły ćwiczonych mięśni oraz szybkości
leczenia się.

ETAP I (cd.)

Ad. b):

Ćwiczenia czynne (dok.):
Stosujemy ćw. czynne wolne i z oporem lub w

odciążeniu, dobrane na podstawie oceny siły
ustalonej za pomocą testu Lovetta. Dla mięśni
tułowia będą to ćw. izometryczne z
wykorzystaniem synergizmów bezwzględnych i
względnych, natomiast dla m. KK izometryczne
prowadzone przez terapeutę i uzupełniane jeżeli
siła m. KK na to pozwala samodzielnymi
ćwiczeniami na rotorze przyłóżkowym
w podwieszeniach i z użyciem przyborów.
Wskazaniem jest stosowanie ćw. wg metody Kabat-
Kaizera.

ETAP I (dok.)

Ad. c):

Profilaktyka przeciwodleżynowa:


Układanie chorego na specjalnym materacu,



Nienagannie ułożone prześcieradło,



Zmiana pozycji co 2-3 godz.,



Masowanie, oklepywanie, nacieranie spirytusem,
lodem okolic narażonych na ucisk, szczególnie
okolicy k. krzyżowej
i guzów piętowych,



Podkładanie pod te miejsca kółek gumowych lub
z waty,



Zabezpieczenie nóg przed deformacjami (w
lekkim odwiedzeniu, stopy zabezpieczone przed
opadaniem i rotacją zewnętrzną, pod kolana
ręcznik żeby nie były w przeproście).

ETAP II

Rozpoczynamy, gdy złamany odcinek kręgosłupa jest

dostatecznie stabilny do przyjęcia obciażeń
osiowych (o tym decyduje lekarz).

Powtarzamy ćwiczenia z pierwszego etapu oraz

wprowadzamy pionizację, ćwiczenia
ogólnousprawniające, indywidualne, zespołowe,
ćw. samowspomagane, ewentualnie samoobsługi.

ETAP II (cd.)

PIONIZACJA odbywa się na stole pionizacyjnym.

Ma na celu przystosowanie wszystkich układów
organizmu do pracy w pozycji siedzącej i
stojącej. Właściwy trening dla ukł. krwionośnego
odciąża uciskane w pozycji leżącej okolice ciała,
wyrabia się odruch prawidłowej postawy, jest
możliwe prowadzenie ćwiczeń KKG i tułowia.
Odpięcie pasa stabilizującego klatkę piersiową
umożliwia prowadzenie ćwiczeń równoważnych.
Zmiana kąta nachylenia pozwala na odciążenie
lub obciążenie m. w zależności od potrzeb.

ETAP II (cd.)

ĆWICZENIA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCE

rozpoczynamy równocześnie z pionizacją.
Początkowo ćw. w łóżku, zmiana pozycji w łóżku,
ćw. KK i tułowia. Potem przechodzimy do ćw. na
Sali gimnastycznej (gdy pacjent przyjmuje
pozycję siedzącą na wózku). Prowadzimy w
pozycji leżąc przodem, tyłem, bokiem, w siadzie
klęcznym, płaskim, podpartym, uczymy
umiejętności zmian pozycji. Następnie
wprowadzamy elementy treningu sportowego,
dyscyplin dostępnych dla ludzi z porażeniem
KKD, ćw. samoobsługi i lokomocji, o której
decyduje rodzaj porażenia.

NAUKA CHODU:



Utrzymanie pozycji stojącej przy pracy KKG,



Ćwiczenia równoważne przy barierkach,



Balansowanie miednicą,



Nauka wykroków i zakroków,



Odstawienie nóg,



Jednoczesne przenoszenie nóg w przód i w tył,



Kolejne elementy chodu i cały chód,



Potem chód w balkonikach,



O kulach,



Chodzenie po płaskim, potem nierównym podłożu,



Chodzenie po schodach,



Nauka siadania i wstawania.

Chodzenie krokiem 4-taktowym jest możliwe przy

zachowaniu funkcji m. Czworobocznych lędźwi

ĆWICZENIA SAMOOBSŁUGI:



Ubierania się,



Rozbierania się,



Toalety,



Jedzenia,



Zakładania zaopatrzenia ortopedycznego,



Przechodzenia na wózek i z powrotem,



Zejście z wózka na podłogę i z powrotem,



Z wózka do wanny

.

ETAP III

Trwa całe życie i rozpoczyna się w momencie

wypisania chorego ze szpitala. W programie dnia
inwalidy powinny znaleźć się:
- praca zawodowa w systemie nakładczym,
- udział w życiu rodziny,
- kontynuacja wszystkich ćwiczeń,
- przynajmniej raz w roku uczestnictwo w turnusie
rehabilitacyjnym