Maria Pawlikowska-
Jasnorzewska

Maria

Urodziła się 24 listopada 1891 roku w Krakowie. Jej

ojcem był Wojciech, dziadkiem – Juliusz Kossak a siostrą
pisarka satyryczna Magdalena Samozwaniec.
Studiowała filozofię i literaturę, przez pewien czas
uczęszczała na ASP jako wolna słuchaczka. Obracała się
w artstycznym środowsiku. Przyjaźniła się z Witkacym.
Jej pierwszym mężem był oficer austriacki, Władysław
Bzowski, z którym rozwiodła się, by poślubić Jana
Pawlikowskiego, jednak to małżeństwo także okazało się
fiaskiem. Wzieła ślub po raz trzeci. W ciągu życia wiele
podróżowała, emigrowała najpierw do Paryża a potem
do Angli.Była indywidualnością, mistrzynią zwięzłej
formy wiersza lirycznego. Zmarła na skutek choroby
nowotworowej.Na jej cześć nazwano jedną z planetoid.

Tomiki:

„Niebieskie migdały” 1922

(debiut)

„Różowa Magia” 1924
„Pocałunki” 1926

Dramaty:

„Mrówki”
„Baba-Dziwo”

Charakterystyka twórczości

Nie nazeżała do żadnego konkretnego ugrupowania
poetyckiego dwudziestolecia, ale była blisko związana ze
Skamandrytami
Poezja charakteryzująca się witalizmem, żywiołowością oraz
zainteresowaniem powszedniością i codziennością
Umiejętność zamknięcia bogatych treści w specyficznej
formie poetyckiej- miniaturze (czterowersowy utwór)
Zaskakująca pointa
Subtelny humor
Autoironia
Szczerość i bezpośredniość
Podejmowanie tematu miłości, uczuć osobistych. Świadomość
nietrwałości szczęścia.
Poetka miłości, przedstawiająca świat uczuć współczesnej
kobiety

„Róże dla Safony” część IV

Poetka, samobójczyni,

Loki rozwiawszy fiołkowe,

Nad wodą stoi...

„Safo, co chcesz uczynić?”

- „Chcę morze zarzucić na głowę,

By nikt nit dojrzał łez moich...”

„Róże dla Safony” część IV –
interpretacja i analiza

Tematem wiersza jest legenda o ostatniej miłości Safony – do pięknego,

młodego przewoźnika z wyspy Lesbos – Faona. Kiedy on ją opuszcza ta
postanawia popełnić samobójstwo i skacze ze Skały Leukadyjskiej do
morza.

Podmiot liryczny występuje w roli obserwatora. Nie wiadomo kim jest.

Zwraca się bezspośrednio do bohaterki lirycznej – „Safo, co chcesz
uczynić?”

Kompozycja; pierwsze trzy wersy są zapowiedzią tragedii, następne trzy

wersy są dialogiem z bohaterką liryczną.

Wielokropek i niedokończone wypowiedzi budują napięcie.

Utwór zbudowany z oszczędnością słów.

Metafora- „chcę morze zarzucić na głowę”

Epitet-Loki fiołkowe

“La précieuse”

Widzę cię, w futro wtuloną,

wahającą się nad małą kałużą

z chińskim pieskiem pod pachą, z parasolem i

z różą...

I jakżeż ty zrobisz krok w nieskończoność?

“La précieuse” analiza i
interpretacja

-jeden z najbardziej znanych wierszy w twórczości Marii
- pochodzi z tomu „Pocałunki” (1926)
- typowa miniatura poetcka
- mała scenka z życia codziennego
-tytuł oznacza ”wykwintniusię”, kobietę przesadnie

wykwintną

-liryka inwokacyjna- bezpośredni zwrot na „ty” do

bohaterki lirycznej

- wiersz krytykuje przesadne skupienie się na własnej

osobie, brak praktycznego podejścia do życia

- zawiera zaskakującą pointę zmuszająca do refleksji
- zabawna sytuacji dnia codziennego staje się punktem

wyjścia dla głębszej refleksji