Decyzje inwestycyjne

przedsiębiorstwa

1. Inwestycje i ich rodzaje
2. Czynniki determinujące poziom inwestycji
3. Stadia inwestowania
4. Proste metody oceny przedsięwzięcia

inwestycyjnego

5. Decyzje inwestycyjne a czynnik czasu
6. Decyzje inwestycyjne a ryzyko
7. Ocena przedsięwzięcia inwestycyjnego wg

metodologii Banku Światowego

8. Polityka i strategia inwestycyjna

przedsiębiorstwa

Maksymalizowanie wartości

przedsiębiorstwa

Rozwój i modernizacja

potencjału przedsiębiorstwa

Zaangażowanie dóbr

rzeczowych i usług

INWESTOWANIE

Inwestowanie

•Pozyskiwanie zasobów

majątkowych,
powiększanie potencjału
produkcyjnego i
usługowego
przedsiębiorstwa

.

Inwestycje:

- powiązana z innymi dziedzinami,

sfera działalności przedsiębiorstwa
( aspekt funkcjonalny )

- strumień celowych nakładów

inwestycyjnych ( aspekt finansowy )

- źródło odtworzenia majątku

przedsiębiorstwa ( aspekt rzeczowy
)

Inwestycje to celowo

wydatkowane środki

przedsiębiorstwa, które w

wyniku użycia powiększają

majątek rzeczowy,

finansowy oraz wartości

niematerialne i prawne

przedsiębiorstwa.

INWESTYCJE

• FINANSOWE ( akcje, obligacje,

nieruchomości )

• RZECZOWE ( rozwój,

modernizacja, odtworzenie )

• NIEMATERIALNE ( Badania i

rozwój, szkolenia kadr,
zaplecze socjalne )

Rodzaje inwestycji:

• inwestycje odtworzeniowe
• inwestycje modernizacyjne
• inwestycje innowacyjne
• inwestycje rozwojowe
• inwestycje strategiczne o charakterze:

– defensywnym
– ofensywnym
– defensywno-ofensywnym

• inwestycje dotyczące ustroju społecznego
• inwestycje dotyczące interesu publicznego

ATRYBUTY INWESTYCJI

• inwestycje powinny być zgodne ze

strategią przedsiębiorstwa, a więc celowe

• przedsięwzięcia rozwojowe stanowią

znaczne obciążenie finansowe inwestora

• przedsięwzięcie inwestycyjne zamraża

środki na długi okres

• inwestycja pozwala na osiągnięcie korzyści

w przyszłości, kosztem bieżącej konsumpcji

• przedsięwzięcie inwestycyjne zawiera

pewną dozę niepewności i ryzyka

Realizacja przedsięwzięć

inwestycyjnych jest

konieczna ponieważ:

• pozwalają one na dostosowanie techniki

i technologii do wymagań rynku

• przyczyniają się do obniżenia

jednostkowych kosztów produkcji

• umożliwiają wprowadzenie do produkcji

nowych wyrobów

• poprawiają warunki pracy

zatrudnionych pracowników

• Wpływają na ochronę środowiska

naturalnego

Inwestycje należy

rozpatrywać przez

pryzmat:

• Przychodów, które mogą być

generowane po ich wdrożeniu

• Kosztów związanych z

inwestycjami

• Oczekiwań inwestorów,

wynikających z

dotychczasowej koniunktury

gospodarczej

Czynniki determinujące

inwestycje:

• Wielkość i dostępność

kapitałów przeznaczonych do
inwestowania

• Czas i strategie inwestowania

(aktywna, pasywna)

Proces podejmowania

decyzji inwestycyjnych

POTRZEBA ZMIAN
↡
Identyfikacja i ocena sytuacji( dane finansowe,

techniczne oraz informacje z otoczenia

przedsiębiorstwa )

↡
Decyzja o inwestycji ( ocena efektywności

inwestycji – metody proste, czasowe,

uwzględniające ryzyko )

↡
Ocena efektów inwestycji ( analiza wstępna i

wskaźnikowa )

Zakres i cele analizy projektu

inwestycyjnego:

- analiza wiarygodności danych projektu
- analiza struktury prognozowanych kosztów i

przychodów w celu określenia zmiennych

krytycznych, mających istotny wpływ na

opłacalność projektu

- określenie i ocena rocznych i skumulowanych

korzyści finansowych netto, wyrażonych jako

rentowność

- efektywność i zysk z inwestycji
- uwzględnienie czynnika czasu odnośnie cen
- określenie kosztu kapitału i decyzji

podejmowanych w warunkach ryzyka.

Stadia inwestowania

1. stadium

przedinwestycyjne

• analiza stanu istniejącego:

– ustalenie obszaru analizy,
– analiza istniejącej dokumentacji

techniczno-ekonomicznej

• analiza techniczno-ekonomiczna:

– określenie zakresu projektu,
– ustalenie harmonogramu prac.
I proste metody oceny
II analiza czasowa
III analiza ryzyka

2. stadium wdrażania
inwestycji

3. stadium eksploatacji

Ocena ekonomicznej

efektywności zamierzeń

inwestycyjnych

Rachunek efektywności

przedsięwzięć

inwestycyjnych

Obejmuje:
- przygotowanie danych
- sporządzenie oceny opłacalności

przedsięwzięć inwestycyjnych

- analizę poziomu ryzyka

związanego z ich realizacją

- podjęcie decyzji inwestycyjnej

Metody proste

Wartość aktualna – dzisiejsza wartość kapitału,
który uzyskamy w przyszłości. Metodę polegającą
na poszukiwaniu bieżącej wartości przy danej
wartości przyszłej, określa się jako dyskontowanie.
Dyskontowanie jest operacją odwrotną w stosunku
do kapitalizacji odsetek.

FV – suma przyszłej skapitalizowanej płatności po
upływie n okresów kapitalizacji,

r – stopa dyskontowa

n – liczba okresów

n

r

FV

PV

)

1

(

1





Wartość przyszła – wartość
zainwestowanego kapitału w
przyszłości. Początkowy kapitał jest
powiększony o należne odsetki w
okresie realizacji inwestycji.

n

r

PV

FV

)

1

(

* 



wartość bieżąca netto NPV

CF

i

– przepływ gotówkowy generowany

przez projekt w i-tym roku

CF

0

– suma nakładów inwestycyjnych

niezbędnych do uruchomienia projektu

r – stopa dyskontowa











n

i

i

i

CF

r

CF

NPV

1

0

)

1

(

• Wartość bieżąca netto jest

określana jako suma
zdyskontowanych,
oddzielnie dla każdego roku
przepływów gotówkowych,
przy danym poziomie stopy
dyskontowej

Wyznaczenie NPV

wymaga:

• Oszacowania wolnych

przepływów pieniężnych

dotyczących inwestycji

• Określenie stopy dyskontowej
• Wyznaczenie wartości bieżącej

oczekiwanych przepływów

pieniężnych

• Wybór projektu, spełniającego

wymagania inwestora

Istotne miejsce w

oszacowaniu NPV zajmuje

wyznaczenie stopy

dyskontowej, zależnej od:

• stopy wolnej od ryzyka
• premii za ryzyko

przedsięwzięcia
inwestycyjnego

• antycypowanej stopy inflacji

NPV i jej interpretacja

Pozio

m
NPV

Interpretacja

NPV >

0

Projekt kwalifikuje się do

wstępnej akceptacji.Stopa
zwrotu > koszt

pozyskania kapitału;
zasoby przedsiębiorstwa

ulegają zwiększeniu.

NPV =

0

Projekt neutralny. Stopa

zwrotu = kosztowi
pozyskania kapitału;

zasoby przedsiębiorstwa
nie ulegają zmianie.

NPV <

0

Projekt należy odrzucić.

wskaźnik rentowności PI

0

1

)

1

(

CF

r

CF

PI

n

i

i

i









wewnętrzna stopa zwrotu
IRR

stopa dyskontowa dla której NPV =
0

Jest to stopa dyskontowa, która
zrównuje zdyskontowane strumienie
dochodów z analizowanego
przedsięwzięcia oraz wartość
nakładów inwestycyjnych.

Interpretując IRR należy

zestawić ja z graniczną stopą

zwrotu, która może być

traktowana jako:

• Stopa zwrotu z kapitału

alternatywnie ulokowanego na
rynku finansowym

• Koszt pozyskania kapitału,

niezbędnego do finansowania
przedsięwzięcia

• W obu przypadkach, gdy IRR,

wyliczona dla danego projektu
inwestycyjnego jest większa od
granicznej stopy zwrotu, to
należy przyjąć, że analizowany
projekt jest efektywny

Miary ryzyka

• miary zmienności (wariancja,

odchylenie standardowe,
współczynnik zmienności)

• miary wrażliwości (elastyczność,

współczynnik beta)

• miary zagrożenia (VaR)

Value at Risk

• szacowanie najwyższej oczekiwanej

straty w określonym horyzoncie
czasowym przy założonym poziomie
ufności (awersja do ryzyka),

• Bazylejski Komitet Nadzoru

Bankowego przyjmuje poziom ufności
0,99 oraz horyzont 10 dni roboczych

• J.P. Morgan przyjmuje poziom ufności

0,95 i okres jednego dnia

Ryzyko w

przedsięwzięciach

inwestycyjnych:

- ryzyko systematyczne ( rynkowe,

niedywersyfikalne ) – wywołane ogólnymi

warunkami gospodarowania; dotyczy

wszelkich przedsięwzięć inwestycyjnych

realizowanych w tych warunkach

- ryzyko specyficzne ( nierynkowe,

dywersyfikowalne ) – dotyczy

konkretnych przedsięwzięć

Ryzyko systematyczne i ryzyko specyficzne

tworzą łączne ryzyko przedsięwzięcia

inwestycyjnego

Ryzyko systematyczne:
a/ ryzyko makroekonomiczne

( stóp procentowych, kursu
walutowego, polityki
fiskalnej itp. )
b/ ryzyko branżowe
( postępu technicznego,
efektywnego popytu,
nowych konkurentów,
odbiorców, dostawców itp. )
c/ ryzyko regionalne
( infrastrukturalne, zasobów
ludzkich )

Ryzyko specyficzne:

A/ ryzyko techniczne (lokalizacji,

nakładów inwestycyjnych,

wykonawcy, zdolności

produkcyjnej )

B/ ryzyko marketingowe ( rynku,

produktu, ceny, kanału

dystrybucji, konkurencji )

C/

ryzyko finansowe

ryzyko finansowe ( nieosiągnięcia

oczekiwanych korzyści )

Etapy oceny wniosku

inwestycyjnego wg metodologii

Banku Światowego

• Identyfikacja – wybór kryteriów oceny

projektów

• Analiza wstępna –

– czy inwestycja może być wykonana z technicznego i

finansowego punktu widzenia:

• analiza punktu równowagi,
• analiza najniższego kosztu,
• analiza okresu zwrotu nakładów inwestycyjnych

• Analiza właściwa

– analiza rynku,
– analiza techniczna,
– analiza finansowa,
– analiza ekonomiczna,

Metody analizy rynku

• metody ekstrapolacyjne,
• modele przyczynowe,
• przewidywania kwalifikacyjne.

Aspekty techniczne

inwestycji

• lokalizacja zakładu i jego wyposażenie,
• rozmiary i okres realizacji inwestycji i

techniki jego realizacji,

• wybór procesu technologicznego,
• rozmieszczenie obiektów fabrycznych,
• plan realizacji inwestycji,
• ocena kosztów kapitałowych i produkcyjnych,
• ocena standardów produkcyjnych,
• ocena przewidywanej procedury rozpoczęcia

produkcji i procesów przygotowawczych,

Aspekty techniczne

inwestycji

• sposób dostawy materiałów

produkcyjnych,

• sposób wyboru wykonawców

projektowanej inwestycji i dostawców

wyposażenia,

• ocena infrastruktury technicznej,
• stopień niezależności projektowanej

inwestycji w zakresie części zapasowych i

dostawców wyposażenia,

• możliwości dalszego rozwoju inwestycji w

przyszłości.

Analiza finansowa

• analiza wstępna
• analiza wskaźnikowa

• wskaźniki płynności,
• wskaźniki zadłużenia,
• sprawności działania (cykl

rozliczeniowy należności w dniach,
wskaźnik obrotu zapasów w dniach,
poziom kosztów)

• rentowności (rentowność

sprzedaży, stopa zysku, rentowność
projektu)

Analiza rentowności

projektu

-         współczynnik dochody / koszty

-         wartość bieżąca netto NPV

D

n

– dochody ze sprzedaży,

K

n

– koszty ogółem (inwestycyjne i

produkcyjne)

i – stopa dyskontowa

 NPV > 0

-         wewnętrzna stopa zwrotu IRR –

stopa dyskontowa, przy której NPV = 0











t

n

n

n

n

i

K

D

NPV

0

)

1

(

)

(

IRR dla przedsiębiorstwa















t

n

n

n

n

n

n

i

I

T

C

D

IRR

0

)

1

(

)

(

D

n

– dochody ze sprzedaży

C

n

– koszty produkcyjne

T

n

– podatki

I

n

– koszty inwestycyjne

IRR dotyczące zwrotu

zaangażowanego kapitału

własnego

Z

n

– zysk

A

n

– amortyzacja

R

n

– raty kapitału inwestycyjnego

K

wn

– zaangażowany kapitał własny w

realizację

inwestycji















t

n

n

wn

n

n

n

i

K

R

A

Z

IRR

0

)

1

(

)

(

IRR dotycząca kapitałów

zaangażowanych w realizację

inwestycji











t

n

n

on

n

i

E

D

IRR

0

)

1

(

)

(

E

on

– kapitał zaangażowany przez

współwłaścicieli

Analiza ekonomiczna

• ustalenie ekonomicznej stopy

zwrotu ERR z uwzględnieniem
cen alternatywnych

- analiza symulacyjna dotycząca

czynników najsilniej
oddziałujących na ERR

Metody wykorzystywane

przez polskie

przedsiębiorstwa przy

bezwzględnej ocenie

opłacalności inwestycji:

- metody proste 26%
- metody dyskontowe 32%
- metody dyskontowe i

pomocniczo metody proste
39%

- żadne 3%

Strategiczne planowanie w

przedsiębiorstwie należy

rozpatrywać w trzech

przekrojach:

- etapy polityki inwestycji

przedsiębiorstwa

- istota strategii

inwestycyjnej
przedsiębiorstwa

- strategia inwestycyjno -

marketingowa

Etapy polityki inwestycyjnej

w przedsiębiorstwie

:

Etap I : Formułowanie polityki inwestycyjnej
- określanie potrzeb inwestycyjnych
- rozpoznanie potencjalnych możliwości

finansowania

- negocjowanie i pozyskanie zasobów

finansowych, rzeczowych i wykonawczych

- określenie zamierzonej polityki inwestycyjnej
- sformułowanie wariantów strategii

inwestycyjnych

- opracowanie wersji projektów inwestycyjnych
- wybór przyszłej strategii inwestycyjnej

Etapy..cd

Etap II: Realizacja i ewentualna

modyfikacja polityki inwestycyjnej

- podjęcie decyzji o realizacji inwestycji
- realizacja przyjętej strategii

inwestycyjnej

- w sytuacji przymusowej opracowanie

kolejnej wersji strategii inwestycyjnej
i sposobu jej realizacji w nowych
warunkach

Strategia inwestycyjna:

• Ogół czynności od ustalenia

przesłanek i celów

inwestowania, wynikających z

celów strategii ogólnej

przedsiębiorstwa, aż po

podjęcie decyzji dotyczących

inwestycji charakteryzujących

się znacznymi rozmiarami

rzeczowymi i finansowymi.

•W warunkach gospodarki

rynkowej duże

przedsiębiorstwo z reguły

formułuje i realizuje

strategię ogólną i strategie

cząstkowe, np..

Marketingową,

inwestycyjną.

Strategia inwestycyjno –

marketingowa to przede

wszystkim:

1. Inwestowanie kapitału finansowego w

działalność gospodarczą

2. Dokonywanie wyborów strategicznych, w tym:
-

wybory produkt – rynek

-

wybory wielkość – struktura potencjału

przedsiębiorstwa

3. Uwzględnienie wyników różnych prognoz

odnośnie opłacalności inwestycji

4. Formułowanie strategii
5. Modyfikacja strategii w miarę potrzeb i

możliwości

6. Pozostałe czynności

Strategia inwestycyjno –

marketingowa jest

realizowana w następujących

sytuacjach:

- tworzenie nowego przedsiębiorstwa
- restrukturyzacja przedsiębiorstwa
- fuzje przedsiębiorstw

Istotne są wtedy wybory dotyczące:
- segmentacji rynku
- polityki cenowej
- miejsca w różnych kanałach

dystrybucyjnych