CZYNNOŚCIOWA DIAGNOSTYKA
CZYNNOŚCIOWA DIAGNOSTYKA
REHABILITACYJNA
REHABILITACYJNA
SWOISTA ADAPTACJA DO
SWOISTA ADAPTACJA DO
NAKŁADANYCH
NAKŁADANYCH
OBCIĄŻEŃ
OBCIĄŻEŃ
FIZYCZNYCH
FIZYCZNYCH
(SAID-Specific Adaptation to
(SAID-Specific Adaptation to
Imposed Demands)
Imposed Demands)
KULTURA SPOŁECZNA
KULTURA SPOŁECZNA
STYL ŻYCIA
STYL ŻYCIA
OPIEKA
OPIEKA
CZŁOWIEK
CZŁOWIEK
PRACA
PRACA
ZDROWOTNA
ZDROWOTNA
WYPOCZYNEK
WYPOCZYNEK
BIOLOGIA ŚRODOWISKO
BIOLOGIA ŚRODOWISKO
ŻYCIA
ŻYCIA
BIOSFERA
BIOSFERA
CZYNNIKI ODZIAŁUJĄCE NA STAN ZDROWIA
CZYNNIKI ODZIAŁUJĄCE NA STAN ZDROWIA
CZŁOWIEKA
CZŁOWIEKA
SFERA NAUK SPOŁECZNYCH
SFERA NAUK SPOŁECZNYCH
SFERA NAUK PRZYRODNICZYCH
SFERA NAUK PRZYRODNICZYCH
SFERA NAUK SOCJOLOGICZNYCH
SFERA NAUK SOCJOLOGICZNYCH
HARMONIA POMIĘDZY PSYCHIKĄ A CIAŁEM
HARMONIA POMIĘDZY PSYCHIKĄ A CIAŁEM
( PSYCHOSOMATYKA)
( PSYCHOSOMATYKA)
KATEGORIE FUNKCJI
KATEGORIE FUNKCJI
Wyróżniamy
Wyróżniamy
4 podstawowe
4 podstawowe
kategorie funkcji, które
kategorie funkcji, które
możliwe są do diagnozowania
możliwe są do diagnozowania
różnymi metodami
różnymi metodami
klinimetrycznymi
klinimetrycznymi
.
.
Są to; funkcje - fizyczne,
Są to; funkcje - fizyczne,
- umysłowe,
- umysłowe,
-
-
emocjonalne
emocjonalne
- socjalne.
- socjalne.
1.
1.
Funkcje fizyczne
Funkcje fizyczne
–
–
dotyczą szeroko
dotyczą szeroko
pojętych możliwości motorycznych
pojętych możliwości motorycznych
pacjenta i ich wykorzystania do:
pacjenta i ich wykorzystania do:
==
==
czynności samoobsługi
czynności samoobsługi
( mycie,
( mycie,
ubieranie, lokomocja samodzielna itp.)
ubieranie, lokomocja samodzielna itp.)
Mogą one być badane z
Mogą one być badane z
wykorzystaniem wielu skal funkcjonalnych
wykorzystaniem wielu skal funkcjonalnych
(
(
ADL
ADL
). W zakresie funkcji fizycznych
). W zakresie funkcji fizycznych
oceniać także możemy możliwości
oceniać także możemy możliwości
zawodowe i życiowe chorego po
zawodowe i życiowe chorego po
zakończeniu procesu rehabilitacji.
zakończeniu procesu rehabilitacji.
Znajomość przez rehabilitanta wielu
Znajomość przez rehabilitanta wielu
testów i skal funkcjonalnych pozwoli
testów i skal funkcjonalnych pozwoli
dokonać
dokonać
właściwego
właściwego
przezawodowania
przezawodowania
i wskazać
i wskazać
choremu jakie są jego możliwości
choremu jakie są jego możliwości
zawodowe w przypadku powrotu do
zawodowe w przypadku powrotu do
pracy po okresie leczenia i czasami
pracy po okresie leczenia i czasami
długotrwałej rehabilitacji.
długotrwałej rehabilitacji.
Dobrze zdiagnozowany stan
Dobrze zdiagnozowany stan
możliwości ruchowych pacjenta po
możliwości ruchowych pacjenta po
zakończeniu rehabilitacji bardzo
zakończeniu rehabilitacji bardzo
ułatwi jego dalsze życie i zabezpiecza
ułatwi jego dalsze życie i zabezpiecza
przed nawrotem choroby.
przed nawrotem choroby.
2.
2.
Funkcje umysłowe
Funkcje umysłowe
– diagnoza stanu
– diagnoza stanu
inteligencji pacjenta wprawdzie nie wpływa
inteligencji pacjenta wprawdzie nie wpływa
bezpośrednio na możliwości ruchowe jednak powinna
bezpośrednio na możliwości ruchowe jednak powinna
być w procesie rehabilitacji badana przez
być w procesie rehabilitacji badana przez
wyspecjalizowany zespół psychologów klinicznych.
wyspecjalizowany zespół psychologów klinicznych.
Wiele cech inteligencji takich jak
Wiele cech inteligencji takich jak
;
;
umiejętność koncentracji,
umiejętność koncentracji,
inicjatywa,
inicjatywa,
zapamiętywanie zadań ruchowych,
zapamiętywanie zadań ruchowych,
motywacja do ćwiczeń
motywacja do ćwiczeń
akceptacja trudnej sytuacji pacjenta
akceptacja trudnej sytuacji pacjenta
z pewnością jest bardzo pomocnych w skutecznym
z pewnością jest bardzo pomocnych w skutecznym
przebiegu procesu rehabilitacji.
przebiegu procesu rehabilitacji.
Do oceny tych cech wykorzystywany jest
Do oceny tych cech wykorzystywany jest
zespół
zespół
testów i kwestionariuszy
testów i kwestionariuszy
psychologicznych
psychologicznych
określających w wymiernych liczbowo wskaźnikach
określających w wymiernych liczbowo wskaźnikach
stan umysłowy
stan umysłowy
osoby niepełnosprawnej
osoby niepełnosprawnej
3. Funkcje emocjonalne
3. Funkcje emocjonalne
-są bardzo związane z funkcjami umysłowymi
-są bardzo związane z funkcjami umysłowymi
należy je jednak oceniać odmiennymi specyficznymi
należy je jednak oceniać odmiennymi specyficznymi
testami .
testami .
Mamy tutaj bowiem do czynienia z analizą takich
Mamy tutaj bowiem do czynienia z analizą takich
cech jak:
cech jak:
zdolności adaptacyjne,
zdolności adaptacyjne,
samoocena własnej osoby,
samoocena własnej osoby,
poczucie wartości,
poczucie wartości,
stany emocjonalne
stany emocjonalne
związane z chorobą i urazem
związane z chorobą i urazem
Najważniejsza cecha jaką jest stan motywacji do
Najważniejsza cecha jaką jest stan motywacji do
podjęcia długotrwałej i bardzo wyczerpującej
podjęcia długotrwałej i bardzo wyczerpującej
fizycznie i psychicznie rehabilitacji .
fizycznie i psychicznie rehabilitacji .
Pacjenci charakteryzujący się silną
Pacjenci charakteryzujący się silną
osobowością uzyskują lepsze wyniki rehabilitacji i
osobowością uzyskują lepsze wyniki rehabilitacji i
pomyślnie rokują na rezultat końcowy
pomyślnie rokują na rezultat końcowy
usprawnienia ruchowego.
usprawnienia ruchowego.
4.
4.
Funkcje socjalne.
Funkcje socjalne.
–
–
niezwykle ważne w integracji
niezwykle ważne w integracji
osoby niepełnosprawnej ze
osoby niepełnosprawnej ze
środowiskiem i konieczne do
środowiskiem i konieczne do
podjęcia życia rodzinnego i
podjęcia życia rodzinnego i
zawodowego po okresie czasami
zawodowego po okresie czasami
długiej rehabilitacji
długiej rehabilitacji
Kontakty z rodziną i otoczeniem
Kontakty z rodziną i otoczeniem
Współpraca ze środowiskiem
Współpraca ze środowiskiem
Kontakty interpersonalne
Kontakty interpersonalne
Podjęcie pracy, akceptacja zmiany
Podjęcie pracy, akceptacja zmiany
zawodu
zawodu
ZASADY POSTĘPOWANIA W
ZASADY POSTĘPOWANIA W
DIAGNOSTYCE REHABILITACYJNEJ
DIAGNOSTYCE REHABILITACYJNEJ
3. WIELOASPEKTOWA OCENA PRZYCZYN
3. WIELOASPEKTOWA OCENA PRZYCZYN
CHOROBY CZY URAZU
CHOROBY CZY URAZU
(UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE
(UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE
I WEWNĘTRZNE)
I WEWNĘTRZNE)
NORMA ZDROWIA – STAN PACJENTA
NORMA ZDROWIA – STAN PACJENTA
4. OKREŚLENIE UPOŚLEDZENIA FUNKCJI
4. OKREŚLENIE UPOŚLEDZENIA FUNKCJI
W STOSUNKU DO PRZEDCHOROBOWEJ
W STOSUNKU DO PRZEDCHOROBOWEJ
AKTYWNOŚCI.
AKTYWNOŚCI.
5. WŁASCIWE LECZENIE PIERWOTNYCH
5. WŁASCIWE LECZENIE PIERWOTNYCH
I WTÓRNYCH SKUTKÓW CHOROBY.
I WTÓRNYCH SKUTKÓW CHOROBY.
TESTY CZYNNOŚCIOWE
TESTY CZYNNOŚCIOWE
1. SPECYFICZNE DLA POMIARU,
1. SPECYFICZNE DLA POMIARU,
2. ŁATWE DO WYKONANIA,
2. ŁATWE DO WYKONANIA,
3. POWTARZALNE METODYCZNIE,
3. POWTARZALNE METODYCZNIE,
4. METODYCZNIE ZWERYFIKOWANE,
4. METODYCZNIE ZWERYFIKOWANE,
5. ZGODNE Z BADANĄ FUNKCJĄ.
5. ZGODNE Z BADANĄ FUNKCJĄ.
6. RZETELNOŚĆ I POWTARZALNOŚĆ
6. RZETELNOŚĆ I POWTARZALNOŚĆ
TESTU
TESTU
SKALA WAŻNOŚĆI DIAGNOSTYCZNEJ
SKALA WAŻNOŚĆI DIAGNOSTYCZNEJ
TESTU
TESTU
(GRADACJA CECH)
(GRADACJA CECH)
1. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA (TOLERANCJA)
1. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA (TOLERANCJA)
2. GIBKOŚĆ STAWOWA (RUCHOMOŚĆ)
2. GIBKOŚĆ STAWOWA (RUCHOMOŚĆ)
3. WYTRZYMAŁOŚĆ MIĘŚNI
3. WYTRZYMAŁOŚĆ MIĘŚNI
4. SIŁA MIĘŚNI
4. SIŁA MIĘŚNI
5. KOORDYNACJA Nerw-Mięsień
5. KOORDYNACJA Nerw-Mięsień
6. MOC PRACY FIZYCZNEJ
6. MOC PRACY FIZYCZNEJ
7. CZAS REAKCJI
7. CZAS REAKCJI
CECHY ZESPOŁU WYDOLNOŚCIOWO-
CECHY ZESPOŁU WYDOLNOŚCIOWO-
SPRAWNOŚCIOWEGO
SPRAWNOŚCIOWEGO
HARMONOGRAM BADAŃ
HARMONOGRAM BADAŃ
DIAGNOSTYCZNYCH
DIAGNOSTYCZNYCH
>Przed rozpoczęciem programu
>Przed rozpoczęciem programu
usprawniania,
usprawniania,
>Po zakończeniu określonego cyklu
>Po zakończeniu określonego cyklu
ćwiczeń i programu motorycznego,
ćwiczeń i programu motorycznego,
>Po okresie przerw w opiece
>Po okresie przerw w opiece
terapeutycznej ( np. po wypisaniu
terapeutycznej ( np. po wypisaniu
na pewien okres do domu)
na pewien okres do domu)
>
>
Przed operacją lub innymi
Przed operacją lub innymi
zabiegami klinicznymi określając
zabiegami klinicznymi określając
możliwości
możliwości
funkcjonalne chorego po
funkcjonalne chorego po
okresie choroby i hipokinezji
okresie choroby i hipokinezji
DIAGNOZA FUNKCJONALNA I
DIAGNOZA FUNKCJONALNA I
USPRAWNIANIE
USPRAWNIANIE
CHOROBA ( DISEASE)
CHOROBA ( DISEASE)
Manifestuje się klinicznie patologicznymi
Manifestuje się klinicznie patologicznymi
zmianami w organizmie ujawnionymi
zmianami w organizmie ujawnionymi
określonymi objawami wg. schematu:
określonymi objawami wg. schematu:
Etiologia— Patologia- Objawy (symptomy)
Etiologia— Patologia- Objawy (symptomy)
SCHORZENIE (ILLNESS)
SCHORZENIE (ILLNESS)
Manifestuje się zarówno zmianami
Manifestuje się zarówno zmianami
patologicznymi jak i całym zachowaniem
patologicznymi jak i całym zachowaniem
się chorego oraz jego relacjami z
się chorego oraz jego relacjami z
otoczeniem domowym czy zawodowym.
otoczeniem domowym czy zawodowym.
OBJAWY FIZYCZNE( PHYSICAL
OBJAWY FIZYCZNE( PHYSICAL
SIGNS)
SIGNS)
Obserwowane bezpośrednie zmiany w
Obserwowane bezpośrednie zmiany w
narządach lub organach ustroju
narządach lub organach ustroju
(np.wzrost HR lub BP.)
(np.wzrost HR lub BP.)
SYMPTOMY CHOROBY (SYMPTOMS
SYMPTOMY CHOROBY (SYMPTOMS
)
)
reakcje organizmu na te zmiany
reakcje organizmu na te zmiany
czasami subiektywne ( np. złe
czasami subiektywne ( np. złe
samopoczucie nadmierna męczliwość ,
samopoczucie nadmierna męczliwość ,
odmowa usprawniania, nadmierna
odmowa usprawniania, nadmierna
drażliwość itp.)
drażliwość itp.)
USZKODZENIE URAZ- IMPAIRMENT
USZKODZENIE URAZ- IMPAIRMENT
KONSEKWANCJE CHOROBY LUB URAZU
KONSEKWANCJE CHOROBY LUB URAZU
POWODUJĄCE UTRATĘ FUNKCJI LUB
POWODUJĄCE UTRATĘ FUNKCJI LUB
ODCHYLENIE OD NORMY FIZJOLOGICZNEJ
ODCHYLENIE OD NORMY FIZJOLOGICZNEJ
O CHARAKTERZE:
O CHARAKTERZE:
1.
1.
ANATOMICZNYM,
ANATOMICZNYM,
2. MORFOLOGICZNYM,
2. MORFOLOGICZNYM,
3. FIZJOLOGICZNYM
3. FIZJOLOGICZNYM
4. PSYCHOLOGICZNYM.
4. PSYCHOLOGICZNYM.
O CHARAKTERZE
O CHARAKTERZE
:
:
CZASOWYM, STAŁYM, Z OBJAWAMI
CZASOWYM, STAŁYM, Z OBJAWAMI
ZEWNĘTRZNYMI LUB WEWNĘTRZNYMI.
ZEWNĘTRZNYMI LUB WEWNĘTRZNYMI.
NAJWAŻNIEJSZE
NAJWAŻNIEJSZE
;
;
SZKIELETOWO — MIĘŚNIOWE.
SZKIELETOWO — MIĘŚNIOWE.
NERWOWO --- MIĘŚNIOWE.
NERWOWO --- MIĘŚNIOWE.
KRĄŻENIOWO -- ODDECHOWE.
KRĄŻENIOWO -- ODDECHOWE.
Warunki wykonywania testu
Warunki wykonywania testu
1- bez zmęczenia,
1- bez zmęczenia,
2- ze szczegółowym wyjaśnianiem zasad
2- ze szczegółowym wyjaśnianiem zasad
diagnostycznych, testów i prób klinicznych,
diagnostycznych, testów i prób klinicznych,
3- z prowadzeniem właściwej dokumentacji,
3- z prowadzeniem właściwej dokumentacji,
4- z pełnym zabezpieczeniem medycznym,
4- z pełnym zabezpieczeniem medycznym,
5- z interpretacją wraz z badanymi
5- z interpretacją wraz z badanymi
uzyskanych wyników.
uzyskanych wyników.
Kryteria testów diagnostycznych
Kryteria testów diagnostycznych
1- opisowe - procentowe
1- opisowe - procentowe
2- punktowe ( unikać oceny „0” )
2- punktowe ( unikać oceny „0” )
3- wskaźnikowe ( np. czas, wartość
3- wskaźnikowe ( np. czas, wartość
pracy)
pracy)
4-
4-
objawowe (subiektywne
objawowe (subiektywne
i obiektywne)
i obiektywne)