PIELĘGNACJA PRZYDATKÓW

SKÓRY:

1.Pielęgnacja włosów (mycie

włosów, likwidacja wszawicy
głowowej),

2.Usuwanie zarostu twarzy,
3.Pielęgnacja paznokci

PIELĘGNACJA

WŁOSÓW

Włosy

są dodatkowym

wytworem skóry.

Stanowią estetyczny

element zewnętrznego

wyglądu człowieka.

Człowiek ma na głowie

przeciętnie ok. 100 000

włosów.

Rodzaj i intensywność

owłosienia, jego grubość,

gęstość, szybkość wzrostu i

odporność na uszkodzenia

należą do cech

indywidualnych każdego

człowieka. Zdrowe włosy są

elastyczne, pozwalają się

dobrze układać i czesać.

Włos

powstaje w

mieszku włosowym

nad brodawką.

Kierunek wzrostu

włosa jest

odśrodkowy od

głębszych warstw

skóry.

Włos w przekroju

poprzecznym zbudowany

jest z:

• Łuski

(zew. Warstwa włosa – od 6 do 10

warstw łuski, chroni przed urazami
zewnętrznymi, nadaje połysk);

• Kory

(pod łuską włosową, podstawowa

część włosa, odpowiada za jego
elastyczność, wytrzymałość, odporność
na rozciąganie i urazy)

• Rdzenia

(w centrum struktury włosa i

umieszczony jest w kanale rdzeniowym).

Schemat struktury włókna włosowego i

przekrój włókien włosów ludzkich

 

Jak widać na Rysunku,

włókna

włosa

ludzkiego posiadają wiele

warstw struktury komórkowej.

Składają się one z naskórka i kory,

a w niektórych przypadkach

również z rdzenia w regionie

centralnym. Wszystkie one

złożone są z martwych komórek,

które są w większości wypełnione

proteiną keratynową

. Keratyna

poprawia strukturę włosa,

wygładza jego powierzchnię,

sprzyja regeneracji.

Codzienna pielęgnacja

włosów polega na:

• Czesaniu wielokrotnym w ciągu dnia,
• Szczotkowaniu wielokrotnym w ciągu

dnia,

• Myciu w zależności od potrzeby jednak

nie rzadziej niż raz w tygodniu,

• Stosowaniu środków pielęgnacyjnych;

szamponów, odżywek, pianek,
lakierów.

MYCIE

WŁOSÓW

Mycie włosów

to

usuwanie ze skóry

głowy i włosów brudu i

łoju za pomocą wody,

mydła, środków

chemicznych.

Włosy należy myć tak często,

jak one tego potrzebują, nawet

codziennie. Jest to uzależnione

od:

• Rodzaju włosów,
• Zanieczyszczenia włosów,
• Potrzeby dobrego samopoczucia

pacjenta w zakresie wyglądu i
estetyki włosów.

CELE MYCIA

WŁOSÓW;

1) Higieniczny

2) Leczniczy

CEL HIGIENICZNY:

• Utrzymanie skóry głowy i włosów w

czystości,

• Pobudzenie krążenia krwi, a tym samym

zapobieganie powstawaniu w okolicy głowy,
potylicy lub małżowiny usznej odleżyn, np.
chory nieprzytomny,

• Kształtowanie trwałych nawyków

higienicznych,

• Poprawa samopoczucia i estetyczny wygląd.

CEL LECZNICZY:

•Usunięcie pasożytów.

ZAGROŻENIA PODCZAS

MYCIA WŁOSÓW:

• Oziębienie,
• Zamoczenie bielizny osobistej i

pościelowej,

• Podrażnienie oczu szamponem,
• Zalanie wodą uszu i twarzy,
• Zamoczenie lub przemieszczenie

istniejących u pacjenta opatrunków,
gipsów;

• Wystąpienie reakcji uczuleniowej na

właściwości używanego szamponu.

ZASADY:

1. Dobranie sposobu mycia włosów do

stanu zdrowia pacjenta.

2. Wyjaśnienie pacjentowi istoty czynności

i uzgodnienie czasu wykonania zabiegu.

3. Wykonanie zabiegu sprawnie, szybko,

ale dokładnie.

4. Dbanie o wygodę i bezpieczeństwo

pacjenta.

5. Zapewnienie odpowiedniej temperatury

otoczenia (18-22°C).

6. Przygotowanie wody do mycia o

temperaturze ok. 36-39°C.

7. Stosowanie środków pielęgnacyjnych,

na które pacjent nie jest uczulony.

8. Przenoszenie dzbanka z wodą z tyłu

głowy pacjenta.

9. Obserwowanie pacjenta w czasie

czynności pielęgnacyjnych i
utrzymywanie z nim kontaktu słownego.

10. Zapewnienie intymności w czasie
wykonywania zabiegu.

UWAGA !

1. Przy spłukiwaniu osłonięcie twarzy

pacjenta przed zalaniem, np. dłonią,
opaską.

2. Szampony mogą być przyczyną

podrażnienia i uczuleń skóry głowy lub
oczu.

3. Niektóre fryzury prowadzą u chorych

leżących do powstania odleżyn skóry
owłosionej głowy, np. upięcie włosów z
zastosowaniem spinek, wsuwek (koki).

LIKWIDACJA

WSZAWICY

GŁOWOWEJ

WSZAWICA

to

chorobowa wpisana

do Dziennika Ustaw

jako choroba

zakaźna.

Wyróżniamy 3 typy wszawicy
zależne od gatunku
atakujących wszy

:

-

wszawicę głowową

(najczęściej
spotykaną) wywoływaną
przez wszy
głowowe,
-

wszawicę łonową

wywoływaną przez
wszy łonowe oraz
-

wszawicę odzieżową

wywoływaną
przez wszy odzieżowe

.

Wesz głowowa

to

typowy pasożyt

człowieka. Jest to

owad bez skrzydeł,

dł. ok.. 3mm,

pasożytujący na

owłosionej części

głowy.

WESZ ŁONOWA

WESZ ODZIEŻOWA

Wesz głowowa

, żyje i składa jaja

na owłosionej skórze głowy, a

czasami na okryciu głowy (trafia

tam zazwyczaj część gnid). O ile

jednak wesz jest pasożytem dość

dużym i łatwo go dostrzec gołym

okiem, o tyle

gnidy

można nie

zauważyć, jeśli się jej nie szuka lub

nie kontroluje systematycznie

stanu głowy. Wesz głowowa to

przede wszystkim problem dużych

skupisk ludzkich, który dotyka

szczególnie dzieci.

Dorosła samica

po jednym

zapłodnieniu składa do 56

jajeczek – gnid. Są one

wielkości od 0,3 mm do 0,8

mm. Zostają przez samicę

przyklejone do podstawy włosa

(czasami na nakryciu głowy)

specjalną, bardzo lepką

wydzieliną. Samica każdego

dnia składa po około osiem

gnid. Pasożyt w takiej formie

dojrzewa przez 6 do 8 dni.

Niestety,

wszy

mają

wyjątkowe właściwości

przystosowawcze i bardzo

szybko uodparniają się na

wszelkie trucizny, a gnidy

są nawet oporne na to, co

zabija dorosłe osobniki i

nimfy.

Walka z wszawicą

nie polega

na jednorazowym użyciu

środka zabijającego pasożyty

.

Gnidy

bardzo dobrze są

chronione przez otoczkę i w

zasadzie nic ich nie zabija. Po

pozbyciu się dorosłych

osobników i nimf, należy za

kilka dni powtórzyć trucie.

Istnieje bowiem duże

prawdopodobieństwo, że

wylęgną się nowe osobniki.

W związku z tym, że

gnidy są

odporne na trucizny

, należy się

ich pozbyć w sposób

mechaniczny. Należy je

wyczesać specjalnym gęstym

grzebieniem. Walka z gnidami

trwa dłużej niż pokonanie

dorosłych osobników – jeśli

chcemy  naprawdę pozbyć się

tego pasożyta, musimy być

konsekwentni w swoim

oddziałaniu.

Młody osobnik – nimfa

wyglądem

przypomina dorosłą postać

pasożyta. Młode nimfy żywią się

tak samo jak dorosłe osobniki,

czyli dwa razy dziennie wbijają

aparat gębowy w skórę swojego

żywiciela, aby napić się jego krwi.

Miejsce ukłucia jest widoczne –

tworzy się tam mała grudka, która

jest bardzo swędząca. Jest to o

tyle niebezpieczne, że prowadzi do

zakażeń skóry.

W ciągu dwóch - trzech tygodni

wesz dojrzewa do rozrodu i

zaczyna się rozmnażać.

Przeciętnie żyje 6 tygodni.

Przez cały ten okres dojrzały

pasożyt rozmnaża się

intensywnie. Jedna samica na

głowie może sprawić, że za

kilka tygodni zarażona osoba

będzie miała wiele osobników,

w różnych fazach rozwoju

Ciekawostką jest fakt, że wszy

podlegają

mimetyzacji,

czyli

ich kolor upodabnia się do

koloru włosów żywiciela. Z tego

też powodu bardzo często

widzimy gnidy, nie możemy

zaś tak łatwo dostrzec

osobników dorosłych ze

względu na ich kolor bliski

odcieniowi włosów.

ZAKAŻENIE PRZEZ KONTAKT:

• Pośredni
• Bezpośredni (bezpośredni kontakt

głowy zarażonej z głową czystą)

OBJAWY WSZAWICY:

•Świąd skóry głowy,
•Zdenerwowanie, niepokój,
•Widoczne czerwone ślady

ukąszeń.

PREPARATY

PRZECIWWSZAWICZE:

•Artemisol, Delacet, Owanol,

Nix, Pipi – stosowane na
owłosione części skóry;

•Eltra – stosowany do

likwidacji wszy odzieżowej

ZASADY

OBOWIĄZUJĄCE

PODCZAS

ZAKŁADANIA

CZEPCA

PRZECIWWSZAWICZ

EGO

1. Respektowanie praw

pacjenta:

- wyrażenia zgody na zabieg,

- zapewnienia warunków

intymności i zachowania przez

personel tajemnicy zawodowej

.

2. Zapoznanie się z

zaleceniami producenta

przed zastosowaniem

środka owadobójczego

3. Wykonanie próby

uczuleniowej przed

zabiegiem.

4. Zabezpieczenie oczu,

uszu, nosa pacjenta przed

zalaniem.

5. Podczas działań

związanych z zakładaniem i

zdejmowaniem czepca

należy zachować środki

ostrożności związane z

ochroną pielęgniarki przed

rozprzestrzenianiem się

insektów.

6. Zapewnienie pacjentowi

poczucia bezpieczeństwa.

7. Przestrzeganie czasu

działania środka

leczniczego.

8.Dezynfekowanie

materiału i sprzętu po

zdjęciu czepca.

9. Dokładne kilkakrotne

umycie włosów po zdjęciu

czepca (2-3)

10. Sczesywanie włosów

po umyciu gęstym

grzebieniem.

11. Kontrolowanie

stanu skóry głowy i

włosów w ciągu

następnych 2 tygodni.

USUWANIE

ZAROSTU

TWARZY

Należy pamiętać

, że

nie

wolno

używać golarki

elektrycznej w pobliżu butli

z tlenem, ze względu na

niebezpieczeństwo

powstania iskry, która w

połączeniu z tlenem może

wywołać pożar.

W przypadku

zacięcia

przy goleniu

należy na

tę okolicę zastosować

ucisk miejscowy

gazikiem nasączonym

środkiem

dezynfekującym

.

PIELĘGNACJA

PAZNOKCI

Płytka paznokcia

zbudowana jest z

keratyny

–

twardej półprzezroczystej

substancji.

Naskórek

widoczny u

nasady paznokcia stanowi

mechaniczną barierę

dla

zanieczyszczeń i bakterii

mogących wnikać pod fałdę

nasady paznokcia, dlatego

też nie powinien być

wycinany ani wyrywany.

Funkcje paznokci:

• Chronią opuszki palców,
• Chronią palce przed mechanicznymi

urazami,

• Zwiększają zdolność palców do

manipulowania drobnymi przedmiotami,

• Ułatwiają chwytanie przedmiotów,
• Zwiększają wrażliwość dotykową,
• Nadają estetyczny wygląd palcom,
• Diagnostyczną, w przebiegu chorób układu

krążenia i skóry np. pałeczkowate
paznokcie

Niewłaściwa pielęgnacja

może doprowadzić do:

• Wrastania paznokci,
• Łamliwości,
• Rozwarstwiania płytki paznokciowej,
• Grzybicy paznokci,
• Zanokcicy – bolesny naciek zapalny lub

ropień umiejscowiony pod paznokciem
powstały wskutek zakażenia
bakteryjnego,

• Zastrzału.

Cel pielęgnacji:

•Higieniczny

(czystość,

skrócenie, polepszenie
samopoczucia chorego)

•Leczniczy

(leczenie chorób

paznokci np. grzybicy)

Niebezpieczeństwa:

• Zranienie,
• Ból,
• Krwawienie,
• Zanokcica,
• Zbyt krótkie obcięcie – ból,

zmniejszenie wrażliwości dotykowej.

Zasady:

1.

Zapoznanie się ze stanem zdrowotnym
pacjenta.

2.

Określenie wydolności pacjenta w
zakresie samoobsługi i pozyskanie go
do współpracy.

3.

Zapewnienie intymności w czasie
wykonywania zabiegu.

4.

Zabezpieczenie łóżka i bielizny przed
zamoczeniem.

5.

Dokładne osuszenie skóry palców, ze
zwróceniem szczególnej uwagi na
przestrzenie międzypalcowe rąk i stóp.

UWAGA !

Jeżeli skóra wokół paznokcia

jest zaczerwieniona i

tkliwa, lub gdy pojawi się

najmniejszy wysięk, należy

zawiadomić lekarza.