Przydatki skóry

Izabela Moskal

czwartek 30 październik 2014

Dodatkowe twory skórne to włosy, paznokcie i gruczoły skóry. Włosy oraz paznokcie charakteryzują się specyficzną formą rogowacenia, która prowadzi do wytworzenia tak zwanej „twardej keratyny”. Gruczoły biorą udział w produkcji wydzielin zewnętrznych organizmu, antagonistycznie do hormonów.

Włosy
To nitkowate twory rogowe ze zrogowaciałych komórek zawierających keratynę twardą. Wyróżniamy włosy długie, krótkie, grube oraz meszek włosowy. We włosie obecna jest łodyga włosa, wystająca nad powierzchnią skóry oraz korzeń, mieszczący się w mieszku włosowym. Dolna część korzenia włosa tworzy cebulkę włosa. Włos właściwy zbudowany jest z rdzenie, kory oraz powłoczki włosa właściwego. W miejscu, gdzie korzeń włosa wraz z powierzchnią skóry tworzy kąt rozwarty, znajduje się gruczoł łojowy, wraz z komórkami mięśniowymi gładkimi, tworząc mięsień przywłośny.

Paznokcie
To rogowe twory naskórka, umiejscowione na dystalnej powierzchni paliczków dłoni i stóp. Zawierają płytkę paznokciową, umiejscowioną na łożysku, pełniącą rolę odżywczą w stosunku do niej. Pod fałdem skórnym ukryta jest macierz, pozbawiona warstwy ziarnistej. Odsiebny brzeg łożyska zakończony jest obrąbkiem naskórkowym podpaznokciowym, a fałd pokrywający macierz tworzy obrąbek naskórkowy nadpaznokciowy .

Gruczoły potowe ekrynowe
Gruczoły te są gruczołami cewkowymi prostymi, a ich część wydzielniczą tworzy kłębek wydzielniczy. W nabłonku wydzielniczym obecne są komórki jasne oraz komórki ciemne. Między nimi a błoną podstawną, znajdują się komórki mioepitelialne. Przewód wyprowadzający tworzy kanał w kształcie cewki. Gruczoły te odpowiedzialne są za produkcje potu oraz wydalanie produktów przemiany materii.

Gruczoły potowe apokrynowe
Od gruczołów merokrynowych różnią się wielkością, sposobem wydzielania i umiejscowieniem. Odcinek wydzielniczy zawiera warstwę komórek sześciennych i miopitelialnych. Przewód wyprowadzający uchodzi do mieszka włosowego nieco wyżej od ujścia gruczołu łojowego. Występuje głównie w okolicach wtórnych cech płciowych. Ich aktywność zostaje pobudzona w okresie dojrzewania. Wydzielanie ich zostaje pobudzone w sytuacjach stresowych, lękowych czy przy stosunku seksualnym. Gruczoły te nie biorą udziału w termoregulacji.

Gruczoł mlekowy
Gruczoł mlekowy jest gruczołem o budowie płacikowej. Jego szczyt rozwoju przypada na koniec ciąży i okres laktacji. Gruczoł mleczny zawiera ciało sutka zbudowane z miąższu gruczołu i zrębu łącznotkankowego oraz brodawkę sutka wraz z otoczką. Miąższ gruczołu zawiera od 15-25 płatów, oddzielonych od siebie przegrodami włóknisto-kolagenowymi. 

Gruczoł łojowy
Gruczoły łojowe występują na całym ciele, za wyjątkiem wnętrza dłoni i stóp. Najwięcej gruczołów łojowych znajduje się na twarzy, plecach i tułowiu, oraz w miejscach występowania owłosienia. Wielkość i kształt gruczołów łojowych zależy od okolicy ciała. Gruczoł łojowy, wraz z mieszkiem włosowym, tworzy jednostkę włosowo-łojową. Jednostka typu łojowego występuje w okolicy pleców, klatki piersiowej i skóry twarzy. Charakteryzuje się ona małym mieszkiem włosowym i dużym gruczołem łojowym, zaburzenia tej jednostki prowadzą do rozwoju znanych nam wszystkim zmian trądzikowych.