Leki przeciwkaszlowe

Leki przeciwkaszlowe

Kaszel

Kaszel



złożony odruch obronny, mający na

celu usunięcie ciała obcego lub

wydzieliny z dróg oddechowych.

Wyróżniamy dwie fazy:

◦

faza pierwsza: głęboki wdech, na szczycie

którego dochodzi do zamknięcia głośni i

wzrostu ciśnienia do 1,3-21,3 kPa na 0,2-

0,4 s

◦

faza druga: gwałtowne otwarcie głośni i

spadek ciśnienia, co wywołuje prąd

powietrza w kierunku krtani i gardła



leki p/kaszlowe są to leki hamujące

odruch kaszlu, a nie likwidujące jego

przyczyny, np. stanu zapalnego

LEKI PRZECIWKASZLOWE

LEKI PRZECIWKASZLOWE

O

O

DZIAŁANIU

DZIAŁANIU

OŚRODKOWYM

OŚRODKOWYM



Leki przeciwkaszlowe pochodne

alkaloidów opium



Leki wykazujące działanie euforyzujące i
wywołujące szybkie uzależnienie



Leki nie wykazujące wyraźnego działania
euforyzującego o słabych właściwościach
uzależniających



Leki nie wywołujące uzależnienia

•

Leki przeciwkaszlowe nieopioidowe o
działaniu ośrodkowym



Estry kwasów organicznych



Pochodne fenotiazyny

Leki wykazujące działanie

euforyzujące i wywołujące szybkie

uzależnienie



Morfina



Oksykodon



Bezytramid



Etylomorfina



Hydrokodon

Morfina

Morfina



dawki p/kaszlowe mniejsze niż

p/bólowe



źle się wchłania z przewodu

pokarmowego



korzystne również działanie

p/kaszlowe w sytuacjach
zagrożenia krwotokiem z płuc
(zranienie klatki piersiowej,
nowotwory płuc )

Oksykodon

Oksykodon



działanie p/bólowe i p/kaszlowe

podobne do morfiny



łatwo wywołuje euforię i

zależność



dostępny w postaci pozajelitowej

i jako preparat złożony
Scophedal ( hioscyna,
oksykodon, efedryna ) stosowany
w premedykacji chirurgicznej

Bezytramid

Bezytramid



działanie p/bólowe i p/kaszlowe

podobne do morfiny



działanie p/kaszlowe widoczne po

1-2 h po podaniu i utrzymuje się
8 h



wydalany z kałem



rzadko stosowany w leczeniu

szpitalnym

Etylomorfina

Etylomorfina



działanie p/bólowe i euforyzujące

podobne do morfiny



nie ma uzasadnienia do

podawania leku jako
p/kaszlowego

Hydrokodon

Hydrokodon



w działaniu podobny do morfiny



w Polsce wycofany z lecznictwa

Leki nie wykazujące wyraźnego działania

euforyzującego o słabych właściwościach

uzależniających



Kodeina



Normetadon

Kodeina

Kodeina



słabsze niż morfina działanie

p/bólowe, hamujące ośrodek

oddechowy i uzależniające



łatwo wchłania się z przewodu

pokarmowego



metabolizowana w wątrobie

(częściowo do morfiny)



wydalana z moczem w postaci

sprzężonej z kwasem glukuronowym



działanie p/kaszlowe w dawkach

mniejszych niż p/bólowe, utrzymuje

się 2 h

Kodeina

Kodeina



działania niepożądane: zaparcia,

nudności, wymioty, zmniejszenie

częstości oddechu, senność, zawroty

głowy



po podaniu doustnym niebezpieczeństwo

wywołania zależności niewielkie



hamowanie ośrodka oddechowego

występuje częściej u ludzi w podeszłym

wieku i małych dzieci (u których mogą

wystąpić również drgawki)



jest składnikiem preparatów złożonych, w

skład których wchodzi tez lek p/bólowy

(p/gorączkowy) lub kwas

acetylosalicylowy

Normetadon

Normetadon



działanie identyczne do kodeiny

Leki nie wywołujące

Leki nie wywołujące

uzależnienia

uzależnienia



Dekstrometorfan



Falkodyna



Noskapina

Dekstrometorfan

Dekstrometorfan



budową zbliżony do leworfanolu



nie ma działania p/bólowego



nie wywołuje zależności, nie hamuje

ośrodka oddechowego



siła działania p/kaszlowego odpowiada

kodeinie



łatwo wchłania się z przewodu

pokarmowego



wydalany z moczem, częściowo w postaci

nie zmienionej



może uwalniać histaminę



stosowany doustnie

Falkodyna

Falkodyna



syntetyczna pochodna kodeiny



silne działanie p/kaszlowe



mniej działań niepożądanych: nie

powoduje zaparć, w mniejszym
stopniu hamuje ośrodek oddechowy



działania niepożądane: nudności,

senność, niepokój psychoruchowy,
ataksja przy stosowaniu większych
dawek

Noskapina

Noskapina



naturalny alkaloid otrzymywany z opium



działanie p/kaszlowe podobne do

falkodyny



jako pochodna izochinolinowa ma słabe

działanie spazmolityczne



szybko wchłania się z przewodu

pokarmowego



działanie p/kaszlowe utrzymuje się do 4 h



działania niepożądane: zależne od dawki,

senność, nudność, zawroty głowy,

odczyny uczuleniowe

Leki przeciwkaszlowe

Leki przeciwkaszlowe

nieopioidowe o działaniu

nieopioidowe o działaniu

ośrodkowym

ośrodkowym



Estry kwasów organicznych

◦

Okseladyna

◦

Oksolamina

◦

Pentoksyweryna

◦

Glaucyna



 Pochodne fenotiazyny

◦

Dimetoksanat

◦

Pipazetat

◦

Oksomemazyna

◦

Alimemazyna

Okseladyna

Okseladyna



słabsze działanie p/kaszlowe niż

leki opioidowe



słabe działanie wykrztuśne



nie hamują ośrodka

oddechowego



nie wykazuje zależności

Oksolamina

Oksolamina



podobny do okseladyny

Pentoksyweryna

Pentoksyweryna



działanie p/kaszlowe, miejscowo

znieczulające i cholinolityczne



po podaniu doustnym działanie

p/kaszlowe występuje po 30 min i

utrzymuje się 1,5 h



działanie niepożądane: (związane z

hamującym wpływem na ośrodkowy

układ nerwowy) senność, zaburzenia z

przewodu pokarmowego, skórne

odczyny alergiczne



nie należy prowadzić pojazdów

mechanicznych

Glaucyna

Glaucyna



alkaloid występujący w zielu

siwca żółtego



nie hamuje ośrodka

oddechowego i nie uzależnia

Dimetoksanat

Dimetoksanat



słabsze działanie p/kaszlowe od

kodeiny



słabe działanie miejscowo

znieczulające



szybko wchłania się z przewodu

pokarmowego



działanie p/kaszlowe występuje po 30

min i utrzymuje się 3-4 h



działania niepożądane: nudności,

zawroty głowy



pobudzenia czynności serca

Pipazetat

Pipazetat



działanie p/kaszlowe podobne do

falkodyny



działanie miejscowo znieczulające



szybko wchłania się z przewodu

pokarmowego



działanie p/kaszlowe występuje po

30 min i utrzymuje się 4-6 h



działania niepożądane: dość

często, nudności zawroty głowy,

pobudzenia czynności serca

Oksomemazyna

Oksomemazyna



działanie p/kaszlowe jak wyżej



działanie p/histaminowe i

uspokajające



działanie niepożądane: senność,

nudności, skórne odczyny
alergiczne

Alimemazyna

Alimemazyna



pochodna alifatyczna fenotiazyny



słabe działanie neuroleptyczne



działanie p/histaminowe i

uspokajające



stosowana: w anestezjologii, w

premedykacji chirurgicznej

Preparaty złożone

Preparaty złożone

wykrztuśno-

wykrztuśno-

przeciwkaszlowe

przeciwkaszlowe



równoczesne podawanie leku

wykrztuśnego i p/kaszlowego jest

wątpliwe



leki wykrztuśne: zwiększają ilość

płynnej wydzieliny



najczęściej znajduje się kodeina



Preparaty: Thiocodin ( kodeina +

gwajakolosulfonian potasowy );

Sirupus Pini compositum ( wyciąg

sosnowy + ziele glistnika + fosforan

kodeiny )

Leki przeciwkaszlowe o

Leki przeciwkaszlowe o

działaniu obwodowym

działaniu obwodowym



Leki wpływające na

zakończenia czuciowe w
oskrzelach

◦

Benzonatat



Śluzy roślinne

Benzonatat

Benzonatat



p-butyloaminobenzoesan



działanie miejscowo znieczulające



po podaniu doustnym działanie

p/kaszlowe po 30min i utrzymuje się

do 8h



działania niepożądane: zaparcia z

powodu zahamowania perystaltyki

jelit, skórne odczyny alergiczne



stosowany wyłącznie w anestezjologii,

w premedykacji np. przed

bronchoskopią

Śluzy roślinne

Śluzy roślinne



działanie p/kaszlowe polega na działaniu

osłaniającym błony śluzowe



łagodzą odczucie drażnienia w obrębie

gardła, działają osłabiająco w obrębie błony

śluzowej żołądka



działanie bardzo słabe (w granicach placebo)



nie mają właściwie działań niepożądanych



do surowców należą: korzeń prawoślazu,

liście podbiału, kwiat dziewanny, liście i

kwiat malwy



wchodzą w skład ziołowych mieszanek

wykrztuśnych