Główne zagadnienia

ekonomii współczesnej –

inflacja a bezrobocie

Ekonomia klasyczna

Ekonomia

neoklasyczna

Ekonomia

marksowska

Socjalizm utopijny

Keynesizm

Teoria racjonalnych

oczekiwań

Monetaryzm

Ekonomia podaży

Ekonomia

marksistowska

Inne nurty

np. neoinstytucjonalizm

Nurty ekonomii

„alternatywnej”

Oryginalna krzywa Phillipsa

Krzywa Phillipsa

Stopa inflacji (CPI) i stopa bezrobocia w Polsce

0

10

20

30

40

50

60

70

80

%

CPI

Unemployment

Monetaryzm

Kluczowa kategoria:
- pieniądz
Punkt wyjścia:
- ilościowa teoria

pieniądza

Teza:
- poziom cen zależy od

ilości (podaży)
pieniądza

• Irving Fisher

(1867-1947)

• Milton Friedman

(1912-2006 )
Nagroda Nobla
1976

Istota monetaryzmu

1. Podaż pieniądza jest

podstawowym stałym
czynnikiem
określającym wzrost
nominalnego PKB:

- polityka fiskalna jest

nieskuteczna.

• Ilościowe

równanie
pieniądza
(Fishera):

MV = PT

P = V/T • M

Istota monetaryzmu

2. Płace i ceny są względnie giętkie.

- krzywa Phillipsa jest dosyć stroma

w krótkim okresie i pionowa w
długim ;

- jest umiejscowiona w punkcie

produktu potencjalnego.

Krótko- i długookresowa

krzywa Phillipsa

stopa
inflacji

0

stopa
bezrobocia

krótki
okres

długi okres

Monetaryzm a keynesizm

p

Q

0

AD

AS

produkt
potencjalny

tylko
M

p

Q

0

AD

AS

produkt
potencjalny

M,G, -T

Polityka wg monetarystów

1. Leseferyzm
- niewielki rząd (budżet)
- wolny rynek
2. Większy nacisk na walkę z inflacją niż na

walkę z bezrobociem

- znaczenie stabilności cen
3. Unikanie aktywnej polityki państwa
- „rządy prawa” a nie „uznaniowość

człowieka”

- zasady polityki

Polityka gospodarcza wg

monetarystów

Polityka monetarna

• Cel - kontrola podaży

pieniądza.

• Postulat stałego

wzrostu podaży
pieniądza.

• Zerwanie z polityką

stałych kursów
walutowych.

Polityka fiskalna

• Strategia

minimalnego
budżetu zgodna z
duchem liberalizmu.

• Konieczność

zbilansowania
budżetu państwa.

Polityka gospodarcza wg

monetarystów

Polityka gospodarcza państwa
może przynosić tylko
krótkookresowe efekty,
w długim okresie jest
nieskuteczna!

Ekonomia podaży

• Ekonomia podaży – supply side economics
• Supply side economics versus demand side

economics (keynesizm).

• Podaż jest najważniejszą kategorią!
• Dlaczego podaż nie wzrasta?
• Nie ma bodźców do jej wzrostu, bo podatki

dochodowe (stawki marginalne) są zbyt

wysokie.

• Aby gospodarka poszła w górę trzeba

obniżyć podatki.

Ekonomia podaży

• Nie opłaca się zwiększać zaangażowania

czynników produkcji (pracy, kapitału)

• Efekt akcyzowy:

1) podatki dochodowe zwiększają

atrakcyjność czasu wolnego kosztem czasu

pracy (praca najwyżej wynagradzanych

profesjonalistów, praca kolejnych członków

rodziny, edukacja)
2) podatki dochodowe zwiększają

atrakcyjność konsumpcji kosztem inwestycji

Ekonomia podaży

• Zmniejszyć podatki

dochodowe
(szczególnie stawki
od najwyższych
dochodów – stawki
marginalne)!

•

Zasadnicze pytania:

1)

czy obniżka podatków
dochodowych oznacza
automatycznie większy
popyt i większą presję
inflacyjną?

2)

czy obniżka podatków
dochodowych oznacza
automatyczną obniżkę
wpływów do budżetu i w
konsekwencji
konieczność obniżenia
wydatków budżetowych?

Ekonomia podaży

AD’

AS

q

p

0

AD’’

p

1

p

2

Podejście keynesowskie

p

0

q

AD’ AD’’

AS’

AS’’

p

1

Podejście ekonomii podaży

Ekonomia podaży

Wpływy do budżetu a stawki

podatkowe.

Rozróżnienie efektu arytmetycznego

od efektu ekonomicznego.

Podatek jako:
- dochód państwa
- bodziec wywołujący reakcję

podatników

Ekonomia podaży

Czy obniżka podatków oznacza spadek wpływów do
budżetu i w konsekwencji konieczność cięć w
wydatkach budżetowych?
Odpowiedź:

Krzywa Laffera

Wpływy
do budżetu
z podatków
dochodowych

0

Stawka podatku
dochodowego

t

opt.

i

max

i

1

t

1

t

2

Ekonomia podaży

• Polityka gospodarcza powinna

być jak stół na trzech nogach:

1. obniżka podatków
2. ortodoksyjna polityka monetarna
3. cięcia wydatków budżetowych

Polityka gospodarcza

• Lata 80-te
• Thatcheryzm
• Reaganomika
• Mieszanina monetaryzmu, ekonomii podaży.
• Renesans nurtów odwołujących się do

ekonomii klasycznej i neoklasycznej.

• Bogaćcie się! Co złego jest w tym, że jesteś

bogatym?

• Bierzcie sprawy we własne ręce! Ride your

bike!