Co to jest błąd?
Błąd to różnica między wstępnym założeniem a realnym wynikiem.
Jest to pewna próba uściślenia pojęcia błędu,
chociaż niewątpliwie bardzo uproszczona.
Różny jest bowiem rodzaj czy poziom błędu.
W nauczaniu czynności
standardowych
przyjmujemy, że błędem
jest takie zachowanie
ruchowe, które w istotny
sposób różni się od
wzorcowej czynności.
Błąd powstaje wówczas,
kiedy w czynności
praktycznej występuje ruch
elementarny bądź akt
ruchowy, który nie istniał w
projekcie umysłowym
czynności (wyobrażeniu
ruchowym).
Na przykład w czasie
pływania kraulem stopy
powinny być zgięte
podeszwowo, a w praktyce
dostrzegamy, że uczeń
zgina je grzbietowo.
Kiedy powstaje błąd?
Nauczanie przez eliminację błędów
W nauczaniu czynności standardowych na
etapie działań praktycznych jedną z metod
postępowania dydaktycznego jest stopniowe
eliminowanie błędów.
Innego typu błędem są
niedostatki czynności
standardowej.
Niedostatkiem nazywamy
brak w praktycznie
realizowanej czynności
pewnych ruchów lub aktów
ruchowych, które zawierało
wyobrażenie ruchowe.
Niedostatek
Na przykład w algorytmie
ruchów nóg podczas
pływania żabką występuje
zgięcie grzbietowe stóp.
Jeśli nie pojawi się ono w
czasie wykonywania w
praktyce ruchów nóg
podczas pływania żabką,
uznamy to za widoczną
oznakę niedostatku techniki.
Jeszcze innym typem błędów
są odchylenia od techniki.
Odchyleniem od techniki
nazywamy takie zachowania
ucznia, w którym nie pojawia
się żaden nowy element (błąd)
ani też nie brakuje w
algorytmie ruchów ani jednej
sekwencji (niedostatek), lecz
sama czynność jest znacznie
spowolniona bądź
przyspieszona, bądź też
czynność ta wykonana jest
bardzo obszernymi ruchami
czy też ruchami o bardzo małej
amplitudzie.
Odchylenie
Ogólny podział błędów na błędy,
niedostatki i odchylenia ma swoje uzasadnienie dydaktyczne.
W inny bowiem sposób będziemy postępowali,
jeśli dostrzeżemy błąd czynności standardowej,
inaczej kiedy będzie to tylko niedostatek,
a jeszcze inaczej kiedy dostrzeżemy odchylenie.
Podział błędów
Najtrudniej usuwać błędy!!!
Najczęściej nie znamy ich
przyczyny. Jednak w chwili
zaobserwowania błędu
zasadą jest poszukiwanie i
usuwanie przyczyny jego
wystąpienia.
Zupełnie inne postępowanie
dydaktyczne będzie
towarzyszyło dostrzeżonym
niedostatkom. Niedostatki
usuwa się przede wszystkim
przez uświado mienie
uczącemu się braków w
wykonywanej przez niego
czynności.
Dobrą formą usuwania niedostatków jest głośne
powtarzanie przez ucznia
wszystkich kolejnych sekwencji
ruchów w czasie ich wykonywania.
Jak usuwać niedostatki?
Odchylenia od techniki i są,
i nie są błędami. Można
uznać, że stanowią różnicę
między wzorcem techniki a
wykonaniem przez ucznia i
w tym sensie jest to błąd.
Różnica ta dowodzi jednak
jedynie tego, że każdy
uczeń jest inny i że
skłanianie go do zachowania
identycznego z wzorcem
jest postępowaniem przeciw
indywidualności ucznia.
Odchylenia
Przyjmując jako metodę postępowania dydaktycznego sposoby eliminacji
błędów należy wyraźnie określić, co jest błędem.
W nauczaniu czynności standardowych,
w której istotny jest wzorzec określonej czynności techniki,
łatwo jest określić błąd jako różnicę między wzorcem a jego praktycznym wykonaniem.
Różnica ta może być bardzo znaczna,
jeśli w praktyce pojawiają się elementy,
które we wzorcu zupełnie nie występowały („błędy”).
Od eliminacji przyczyn tak znacznych błędów należałoby
rozpocząć postępowanie dydaktyczne.
„Mniejszym” błędem są tzw.
niedostatki. Te uzupełniamy przez
uświado mienie uczniom
widocznych braków w ich
technice. Niekiedy jednak świado
mie nauczamy techniki, w której
występuje wiele niedostatków.
Następuje to wówczas, kiedy
chcemy uczyć metodą całości, a
całość jest zbyt skomplikowana.
Wówczas staramy się uprościć
czynność do kilku niezbędnych
ruchów i dopiero z czasem
wprowadzać wszystkie pozostałe
elementy.
Niedostatki