L O G I S T Y K A

L O G I S T Y K A

RYS HISTORYCZNY

RYS HISTORYCZNY

Geneza logistyki sięga Starożytności. W Atenach w V w.p.n.e.

tzw. logistes zajmowali się urzędowymi rachunkami, zaś w Rzymie

i Bizancjum logista wykonywał zadania administracyjne i inten-

denckie.

W X w. cesarz bizantyjski Loentos VI (886-911) w pracy „Su-

maryczne wyłożenie sztuki wojennej” wyróżnił trzy nauki wojenne

: strategię, taktykę i logistykę.

Do zadań logistyki zaliczył : „.....żeby żołd był wypłacony, wojsko

odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, wyposażone w dzieła i

sprzęt wojenny; żeby potrzeby wojska były dostatecznie i w odpo-

wiednim czasie zaspokojone, a każda wyprawa była odpowiednio

przygotowana, tzn. przestrzeń i czas właściwie obliczone .....”

W końcu XIX w. w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północ-

nej logistykę rozumiano jako wsparcie sił zbrojnych przez ekono-

miczną i przemysłową mobilizację narodu.

W 1917 roku G.C. Thorpe wydał w Kansas City książkę

„Czysta logistyka. Nauka o przygotowaniu wojny”, w której

próbuje wyodrębnić „logistykę czystą”, jako warstwę teore-

tyczną i „logistykę stosowaną”, zajmującą się analizą prak-

tycznych rozwiązań problemów z dziedziny zaopatrywania,

transportu, „utrzymywania”, kwaterowania i finansowania.

W okresie międzywojennym w Polsce w użyciu były

terminy: intendentura, kwatermistrzostwo, tabory, różne

bronie, służby itd., zaś logistyka była terminem encyklope-

dycznym, interpretowanym jako „termin, używany w litera-

turze wojskowej XVIII i XIX w. na określenie pewnych

dziedzin sztuki wojennej, polegających przede wszystkim na

ścisłej kalkulacji i rachunku”.

Do II wojny światowej logistyka była rozwijana zasadni-

czo tylko w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i jej

rozwiązania organizacyjne zostały rozpropagowane wśród

alianckich sił zbrojnych na Europejskim Teatrze Wojny.

„

LOGISTYKA, termin przyjęty w siłach zbrojnych państw paktu

północno-atlantyckiego (NATO) na określenie teoretycznych i

praktycznych przedsięwzięć mających na celu wsparcie i utrzy-

mywanie gotowości bojowej sił zbrojnych. Logistykę najczęściej

pojmuje się jako jednolity proces, na który składa się przedmiot

zaopatrywania (materiały, urządzenia, sprzęt), czynności (okre-

ślenie potrzeb, dostawa, rozdział), funkcje (organizowanie, pla-

nowanie, wykonawstwo, kontrola).

Z jednej strony ujmuje się logistykę jako dyscyplinę naukową o

planowaniu, przygotowaniu i użyciu w celach wojskowych środ-

ków materiałowych i usług dających w efekcie wsparcie i utrzy-

manie gotowości bojowej, z drugiej zaś jako konkretną działal-

ność wspierającą i utrzymującą gotowość bojową, obejmującą ta-

kie dziedziny, jak gospodarkę materiałową, naprawy, transport,

infrastruktura wojskowa i hospitalizacja”.

Logistyka to dyscyplina naukowa

o planowaniu, przygotowaniu, użyciu

i przepływie przedmiotów, osób,

energii, informacji i usług w celu

osiągnięcia pożądanych korzyści.

DEFINICJE LOGISTYCZNE.

DEFINICJE LOGISTYCZNE.

Logistyka wojskowa to dział sztuki wojennej o

planowaniu,

przygotowaniu

i

realizacji

dostaw

zaopatrzenia i usług zapewniających wojskom skuteczne

szkolenie i prowadzenie działań bojowych.

Logistyka wojskowa opisuje, bada i wdraża funkcje

logistyczne:

- zaopatrywanie

- eksploatacja uzbrojenia i sprzętu wojskowego

- zabezpieczenie medyczne

- zabezpieczenie komunikacyjne (transport)

- utrzymanie infrastruktury wojskowej do realizacji

których zbudowano system logistyczny.

System logistyczny sił zbrojnych – to

organizacja wojskowa złożona z organów

kierowania oraz jednostek i urządzeń

logistycznych

sprzężonych

ze

sobą

relacjami, przeznaczona do realizacji

dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług dla

wszystkich jednostek sił zbrojnych.

Zabezpieczenie logistyczne

Zabezpieczenie logistyczne – to zbiór procesów zasilania

sił zbrojnych dostawami zaopatrzenia i świadczenia usług

niezbędnych wojskom do szkolenia i walki.

Realizuje się je przez: zaopatrywanie, eksploatację,

zabezpieczenie medyczne, zabezpieczenie komunikacyjne

oraz utrzymanie infrastruktury.

Dostawy zaopatrzenia obejmują UiSW, śb i śm.

Zabezpieczenie

logistyczne

Zabezpieczenie

logistyczne

Usługi (logistyczne) podzielić można na specjalistyczne

i gospodarczo tyłowe.

Usługi specjalistyczne (techniczne, medyczne, transporto-

we) mają na celu utrzymanie ciągłej gotowości do użycia

uzbrojenia i sprzętu wojskowego, środków bojowych

i materiałowych infrastruktury wojskowej, zapewnienie

przewozów wojskom oraz zaspokojenie potrzeb leczni-

czych i zdrowotnych żołnierzy.

Usługi gospodarczo-bytowe (piekarnicze, przygotowanie

posiłków, handlowe, kwaterunkowe, szewskie, krawieckie,

pralnicze, kąpielowe, fryzjerskie itp. mają na celu zapew-

nienie żołnierzom właściwych warunków życia.

Zabezpieczenie logistyczne

obejmuje:

Zabezpieczenie logistyczne

obejmuje:

Zabezpieczenie logistyczne oddziału obejmuje:

- zaopatrywanie

- zabezpieczenie techniczne

- zabezpieczenie medyczne

- zaspokajanie potrzeb bytowych jeńców wojennych

- grzebanie poległych i zmarłych żołnierzy

- zabezpieczenie lotniskowe

- zabezpieczenie techniczno-lotnicze

Zaopatrywanie i zaopatrzenie.

Zaopatrywanie i zaopatrzenie.

Zaopatrywanie i zaopatrzenie.

Zaopatrywanie i zaopatrzenie.

Zaopatrywanie to proces zasilania wojsk dostawami zaopa-

trzenia i świadczenia usług gospodarczo- bytowych, niezbęd-

nych im do szkolenia i walki.

Zaopatrzenie to uzbrojenie i sprzęt wojskowy oraz środki

bojowe i materiałowe.

Zaopatrywanie obejmuje gromadzenie, przechowywanie, wy-

dawanie i dowóz UiSW, śb i śm, a także wykorzystanie zaso-

bów miejscowych i zdobyczy wojennych.

Zabezpieczenie techniczne i medyczne.

Zabezpieczenie techniczne i medyczne.

Zabezpieczenie techniczne i medyczne.

Zabezpieczenie techniczne i medyczne.

Zabezpieczenie techniczne to proces utrzymywania w gotowości

bojowej (lub jej odtwarzanie) UiSW oraz śb.

Zabezpieczenie techniczne obejmuje obsługiwanie techniczne (w tym

usługi metrologiczne i specjalne urządzeń poddozorowych), rozpo-

znanie techniczne, ratownictwo techniczne, pomoc techniczną, ewa-

kuację techniczną oraz remont UiSW.

Zabezpieczenie medyczne to proces utrzymywania dobrego stanu

zdrowia żołnierzy, zapewniającego zachowanie przez nich zdolności

bojowej, opieki nad rannymi i chorymi oraz ich leczenia.

Obejmuje przedsięwzięcia leczniczo-ewakuacyjne, sanitarno-

higieniczne i przeciwepidemiczne, ochronę sanitarną żołnierzy przed

skutkiem użycia broni masowego rażenia oraz zaopatrywanie

w sprzęt i materiały medyczne.

Zaspokajanie potrzeb, grzebanie poległych i zmarłych,

Zaspokajanie potrzeb, grzebanie poległych i zmarłych,

zabezpieczenie lotniskowe i lotniczo-techniczne.

zabezpieczenie lotniskowe i lotniczo-techniczne.

Zaspokajanie potrzeb, grzebanie poległych i zmarłych,

Zaspokajanie potrzeb, grzebanie poległych i zmarłych,

zabezpieczenie lotniskowe i lotniczo-techniczne.

zabezpieczenie lotniskowe i lotniczo-techniczne.

Zaspokajanie potrzeb bytowych jeńców wojennych polega na zapewnieniu im

wyżywienia i pomocy medycznej w punktach zbiórki jeńców wojennych, do czasu

ewakuacji ich do obozów jeńców wojennych.

Grzebanie poległych i zmarłych żołnierzy organizuje szef logistyki oddziału na

podstawie wytycznych d-cy.

Zabezpieczenie lotniskowe to proces utrzymywania lotnisk w gotowości użytko-

wej

i odtwarzania jej w przypadku utraty.

Zabezpieczenie lotniczo-techniczne to proces eksploatacji statków powietrznych

oraz

zaopatrywania ich w środki bojowe i techniczne środki materiałowe.

Uzbrojenie i sprzęt wojskowy (UiSW), to ogół środków walki i środków tech-
nicznych żołnierza, pododdziału, oddziału, związku taktycznego i operacyjnego, a

także rodzaju wojsk i sił zbrojnych, służących do zabezpieczenia działania wojsk.

Eksploatacja, użytkowanie, obsługiwanie, remont.

Eksploatacja, użytkowanie, obsługiwanie, remont.

Eksploatacja, użytkowanie, obsługiwanie, remont.

Eksploatacja, użytkowanie, obsługiwanie, remont.

Eksploatacja to zespół celowych działań organizacyjno-technicznych i ekono-

micznych ludzi ze sprzętem oraz wzajemne relacje występujące pomiędzy nimi od

chwili przyjęcia sprzętu do wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem aż do jego
likwidacji (wybrakowania).

Użytkowanie to świadome i planowe działanie ze zdatnym sprzętem (posiadają-

cym wymaganą gotowość techniczną) w celu wykonania określonych zadań (wy-

korzystania funkcji użytkowych sprzętu zgodnie z przeznaczeniem).

Obsługiwanie to celowe działanie ze sprawnym lub niesprawnym sprzętem dla

umożliwienia jego użytkowania.

Remont to zespół czynności mających na celu odtworzenie sprawności sprzętu

(zdatności do użycia) przez usunięcie niesprawności powstałych w wyniku jego

użytkowania lub profilaktyczne wykonanie określonych czynności zgodnie z wy-

maganą technologią i w określonych okresach.

Jednostka kalkulacyjna, norma

Jednostka kalkulacyjna, norma

zaopatrzenia i zużycia.

zaopatrzenia i zużycia.

Jednostka kalkulacyjna to określona wielkość śb i śm ustalona na je-

den egzemplarz UiSW lub dla jednego żołnierza wykorzystana w proce-

sie planowania zaopatrywania wojsk.

Wyróżnia się jednostki wojsk kalkulacyjno-techniczne i kalkulacyjno-

operacyjne.

Norma zaopatrzenia to ilość śb i śm wyrażona w jednostkach miary

lub kalkulacyjnych określona dla jednego żołnierza, jeden egzemplarz

UiSW lub na oddział (pododdział).

Norma zużycia to wskaźnik określający ilość niezbędnych śb i śm za-

pewniających eksploatację UiSW lub działanie oddziału (pododdziału)

na jednostkę odniesienia np. godzinę lotu, km przebiegu samochodu.

ZASADY LOGISTYKI NATO.

ZASADY LOGISTYKI NATO.

Zasady i polityka logistyki pozwalają ukierun-

kować NATO i władze państw członkowskich na

doskonalenie obowiązujących koncepcji, procedur

i struktur logistycznych. Zostały one zaaprobowa-

ne przez Konferencję Naczelnej Kadry Logistycz-

nej NATO i zatwierdzone przez Komitet Plano-

wania Obronnego (DPC) w 1992r.

Przyjęto 8 zasad logistyki:

Przyjęto 8 zasad logistyki:

1. Odpowiedzialność. Poszczególne państwa i władze NATO

ponoszą wspólną odpowiedzialność za zabezpieczenie logi-

styczne działań sił wielonarodowych prowadzonych przez

NATO.

2. Dostawy zaopatrzenia. Poszczególne państwa członkowskie

muszą zapewnić, indywidualnie lub na podstawie porozumień

kooperacyjnych, dostawy zasobów logistycznych w celu za-

bezpieczenia wojsk wchodzących w skład sił NATO podczas

pokoju oraz na wypadek kryzysu lub wojny.

3. Współpraca. Współpraca pomiędzy państwami członkow-

skimi i władzami NATO ma podstawowe znaczenie.

4. Kompetencje. Dowódca odpowiedniego szczebla dowodze-

nia NATO musi mieć wystarczająco duże kompetencje do wy-

korzystania zasobów logistycznych, zapewniających mu naj-

bardziej efektywne użycie i podtrzymywanie wojsk.

5. Wystarczalność. Wielkość i rozmieszczenie zasobów logistycz-

nych muszą być utrzymane na poziomie niezbędnym do osiągnię-

cia wymaganego stopnia: gotowości bojowej, zdolności do pod-

trzymania działań oraz mobilności zapewniających wymagany

potencjał wojskowy w czasie pokoju, kryzysu i wojny.

6. Ekonomia. Zasoby logistyczne muszą być wykorzystywane

efektywnie, wydajnie i zgodnie z zasadami ekonomicznymi.

7. Elastyczność. Jednostki zabezpieczenia logistycznego wyzna-

czone lub wchodzące w skład wojsk operacyjnych muszą być tak

samo dynamiczne, mobilne i elastyczne jak wojska operacyjne.

8. Wgląd do informacji. Dostępność informacji o zasobach logi-

stycznych dla poszczególnych państw jest podstawą skutecznego

zarządzania i koordynowania działań realizowanych, aby zabez-

pieczyć wojska NATO.

1. Uwagi ogólne.

a)

Zabezpieczenie logistyczne powinno być realizowane

przez zrównoważenie środków logistycznych zaopatrzenia

czasu „P” oraz zapasów zużywanych w okresie wojny ze

zdolnością odtwarzania i wzmacniania terminowego i cią-

głego zabezpieczenia logistycznego.

b)

Standaryzacja materiału i usług ma bezpośredni wpływ na

zdolność do podtrzymania działań i efektywność bojową.

Minimum celów do osiągnięcia to: interoperacyjność pod-

stawowego sprzętu i uzbrojenia; wzajemna zamienialność

środków bojowych i materiałowych oraz wspólność proce-

dur.

POLITYKA LOGISTYCZNA

c) Koncepcja i procedury zabezpieczenia logistycznego będą

dostosowane do wojsk oraz przewidywanych wariantów ich

użycia.

d) Planowanie logistyczne (łącznie z planowaniem wsparcia

przez państwo-gospodarza (HNS) i wykorzystaniem środ-

ków transportowych) powinno być wykonywane jako inte-

gralna część planowania obronnego i na tym samym szcze-

blu dowodzenia i planowania operacyjnego.

e) Systemy łączności i informatyczne muszą zapewniać

skuteczne sposoby komunikowania się oraz kompatybil-

ność sprzętu i sposobów przekazywania informacji pomię-

dzy NATO i narodowymi sztabami logistyki.

f) Sprawozdawczość logistyczna musi zapewnić wystarczają-

cą przejrzystość i jasność, aby stworzyć podstawę do wy-

konania zadań przez dowódców wojsk NATO oraz stop-

niowo dostosować się do wymagań w okresie pokoju, kry-

zysu i wojny.

g) Rozważania dotyczące organizacji zabezpieczenia logi-

stycznego powinny być włączone w proces projektowania i

produkcji systemów sprzętu i wyposażenia.

2. Odpowiedzialność.

a) Dowódca NATO określa wymagania logistyczne i koor-

dynuje realizację zabezpieczenia logistycznego, za które po-

nosi odpowiedzialność.

b) Każde państwo ponosi pełną odpowiedzialność za zabez-

pieczenie logistyczne swoich sił wydzielonych do NATO.

Państwa mogą wypełnić ten obowiązek wykorzystując kilka

sposobów, między innymi przez zawarcie odrębnych poro-

zumień z innymi państwami lub z agencjami NATO, które

będą realizować zabezpieczenie logistyczne na korzyść

wojsk danego państwa.

c) Poszczególne państwa utrzymują kontrolę nad swoimi

zasobami logistycznymi aż do momentu , kiedy dowódca

NATO podejmie decyzję o ich wykorzystaniu na mocy de-

legowania uprawnień (transfer of authority).

3. Kompetencje.

a) Dowódcy NATO na uzgodnionych szczeblach dowodzenia

mają kompetencje do redystrybucji wyznaczonych zasobów

logistycznych poszczególnych krajów dla zabezpieczenia

wojsk będących pod ich dowództwem. Terminy i warunki

udzielania upoważnień do transferu zasobów logistycznych

zostały uzgodnione przez SNLC w 1993 r.

Pełnomocnictwa zostały dane następującym dowódcom

NATO:

- wojsk szczebla PSC i niżej;

- wielonarodowych sił, za które ponoszą odpowiedzialność;

- Radzie NATO i Komitetowi Planowania Obronnego pod-

czas dowolnej kierowanej ze szczebla NAC/DPC operacji

w okresie pokoju, kryzysu i wojny.

b) Dowódca NATO ma następujące kompetencje: określanie

wymagań realizacji wsparcia przez HNS; zapoczątkowanie

uczestnictwa w dwustronnych i wielostronnych negocjacjach

oraz w miarę potrzeb do zawarcia umów HNS w imieniu państw

wysyłających swoje siły zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

Będący poza zintegrowaną strukturą wojskową NATO będą za-

wierać odrębne porozumienia. Różnorodność aktualnie funkcjo-

nujących koncepcji rozwinięcia wojsk powoduje konieczność

utworzenia jednej metody planowania wspólnych przedsięwzięć

realizowanych przez HNS. Dla państw członkowskich będzie to

wytwarzanie stosownego potencjału logistycznego (możliwości i

zdolności przepustowe) oraz zorientowane planowanie zabez-

pieczenia logistycznego w koordynacji z władzami NATO. Do-

puszcza się „pewne szczególne sytuacje”, nie tylko dotyczące
Sił Reagowania, dla których planowanie HNS określa specjalne

potrzeby, na które może i powinno być kontynuowane.

b) Dowódca NATO ma otrzymywać meldunki o wielkości i jako-

ści określonych zasobów logistycznych przeznaczonych do re-

alizacji zabezpieczenia logistycznego wojsk, znajdujących się

pod jego dowodzeniem w okresie pokoju, kryzysu i wojny.

4. Transport

a) System przegrupowania i zasady transportowe muszą zapew-

nić: przegrupowanie wojsk, rozwinięcie jednostek logistycz-

nych (kolejne lub równoczesne), regulację ruchu, łagodzenie

zakłóceń w ruchu kolumn, a w ostateczności zatrzymywanie

lub zmianę kierunku ruchu kolumn.

b) Wystarczające możliwości transportu wraz z systemami

standardowego kierowania ruchem wojsk, priorytetów i koor-

dynacji przewozów gwarantują zasoby wojskowe i cywilne.

c) Państwa powinny zagwarantować gotowość i dostęp zgodnie

z zasadami ekonomicznymi cywilne i wojskowe zasoby trans-

portowe i infrastruktury w celu zapewnienia realizacji zadań

zgodnie z nakazami w okresie pokoju, kryzysu lub wojny.

d) Użycie cywilnych i wojskowych zasobów transportowych

służących do rozmieszczenia, uzupełnienia lub przegrupowa-

nia musi być skoordynowane na właściwym szczeblu dowo-

dzenia oraz powinno odpowiadać priorytetom ustalonym przez

dowódców NATO.

5. Zasoby cywilne.

a) Powinna być zachowana optymalna równowaga pomiędzy

wykorzystaniem zasobów wojskowych i cywilnych. Zasoby

cywilne należy wykorzystywać wszędzie, gdzie jest to moż-

liwe i racjonalne, biorąc pod uwagę uwarunkowania ekono-

miczne.

b) Tam, gdzie to możliwe, należy dążyć do wykorzystania za-

równo zasobów wojskowych, jak i cywilnych. Obiekty i

urządzenia logistyki wojskowej powinny być włączone do

projektów budowy systemu zasobów, urządzeń i obiektów

cywilnych. Jest to racjonalne i ekonomicznie uzasadnione,

zapewnia bowiem spełnienie wymagań wojskowych, gdy

przekracza to możliwości sektora cywilnego. Równocześnie

projektowanie systemów wojskowych oraz wykorzystanie

sprzętu powinny uwzględniać- tam, gdzie jest to możliwe-

składniki i standardy cywilne.

c) Państwa powinny doskonalić rozwiązania prawne i plany,

aby umożliwiały one wykorzystanie zasobów cywilnych już

w początkowej fazie kryzysu. Odnosi się to w szczególno-

ści do realizacji wsparcia przez HNS i obejmuje takie dzie-

dziny, jak: transport, rozmieszczenie zasobów cywilnych,

infrastrukturę oraz wykorzystanie przemysłu.

6. Współpraca.

a) Współpraca logistyczna między sektorami cywilnym

i wojskowym (także między państwami) musi zapewnić

najlepsze wykorzystanie limitowanych zasobów.

b) Dublowanie wspólnych funkcji logistycznych musi być ograni-

czone do minimum. Zawarte porozumienia o współpracy i obu-

stronna pomoc państw przy dostarczaniu i wykorzystaniu zaso-

bów logistycznych powinny pomagać poszczególnym państwom

w realizacji ciążących na nich obowiązków. Stworzenie wielona-

rodowej puli zasobów logistycznych, specjalizacja ról w po-

szczególnych rodzajach logistyki i wspólnie finansowane zasoby

logistyczne, powinny być uważane (tam, gdzie funkcjonowanie

ich jest korzystne i ekonomicznie uzasadnione) jako właściwe

rozwiązania zabezpieczenia logistycznego, szczególnie dla sił

wielonarodowych. Potencjał logistyczny poszczególnych agencji

NATO (Agencji ds. Zaopatrzenia i Eksploatacji – NAMSA), do-

tyczący realizacji zabezpieczenia wielostronnych przedsięwzięć,

powinien być wykorzystywany w przypadkach, kiedy to jest eko-

nomicznie uzasadnione.

7. Zabezpieczenie medyczne.

Ogólna polityka logistyczna w znacznym stopniu odnosi się

również do zadań zabezpieczenia medycznego. Jednak wytycz-

ne dotyczące zabezpieczenia medycznego muszą dodatkowo

uwzględniać specyficzne, medyczne czynniki.