Ustawa o
Ustawa o
Państwowym Ratownictwie
Państwowym Ratownictwie
Medycznym
Medycznym
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Sejm RP – 25 lipca 2001 r.
Sejm RP – 25 lipca 2001 r.
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Obszar segregacji medycznej i przyjęć (triage).
Obszar resuscytacyjno-zabiegowy.
Obszar obserwacji i wybudzeń.
Obszar krótkotrwałej intensywnej terapii.
Obszar ambulatoryjno-konsultacyjny.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny.
Zaplecze administracyjno-gospodarcze.
Zaplecze zespołów wyjazdowych.
Zaplecze wyjazdowe.
Obszar segregacji i przyjęć
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Kategoria I
Kategoria I
pomoc natychmiastowa
pomoc natychmiastowa
Kategoria II
Kategoria II
pomoc w ciągu 10 minut
pomoc w ciągu 10 minut
Kategoria III
Kategoria III
pomoc w ciągu 30 minut
pomoc w ciągu 30 minut
Kategoria IV
Kategoria IV
pomoc w ciągu godziny
pomoc w ciągu godziny
Kategoria V
Kategoria V
pomoc w ciągu dwóch godzin
pomoc w ciągu dwóch godzin
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
1. Obszar diagnostyki obrazowej:
aparat rtg
tomograf komputerowy
aparat usg.
2. Obszar laboratoryjny:
analizator parametrów krytycznych dla
natychmiastowego oznaczenia:
hematokryt
elektrolity
gazometria
morfologia
glukoza.
3. Pracownia toksykologiczna.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Jest to miejsce, gdzie pacjenci
Jest to miejsce, gdzie pacjenci
mogą być obserwowani i leczeni
mogą być obserwowani i leczeni
przez ograniczony czas – zwykle
przez ograniczony czas – zwykle
krócej niż 24 godziny oraz gdzie
krócej niż 24 godziny oraz gdzie
są oceniani lub/ i leczeni według
są oceniani lub/ i leczeni według
zasad „agresywnej” diagnostyki
zasad „agresywnej” diagnostyki
lub/ i ustalonych procedur
lub/ i ustalonych procedur
leczenia.
leczenia.
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Najczęstsze przyczyny przyjęć do SOR
dorosłych:
ból w klatce piersiowej
bóle brzucha
duszność w przebiegu astmy oskrzelowej
zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej
choroby płuc
omdlenie
utrata przytomności.
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Najczęstsze przyczyny przyjęć do SOR
dzieci:
duszność w przebiegu astmy oskrzelowej
odwodnienie (biegunka)
bóle brzucha
zapalenie płuc
gorączka
utrata przytomności.
Pacjent w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym
Dokładnie zebrany wywiad:
Pacjent
Rodzina
Świadkowie
R O Z P O Z N A N I E
R O Z P O Z N A N I E
Diagnostyka
Rentgenodiagnostyka
Rtg odcinka
szyjnego u
pacjentów po
urazie
Badania laboratoryjne
R o z p o z n a n i e o s t a t e c z n e
Szpitalny Oddział
Ratunkowy
Inne oddziały
miejscowego
szpitala
Przekazanie do
innego szpitala
Ambulans
Śmigłowi
ec
Samolot
Pacjent w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym
Stan kliniczny
Podejrzenie nieokreślonego jeszcze schorzenia
Badania dodatkowe
Wynik odbiegający od normy
Rozpoznanie
Rozpoznanie
LECZENIE
Wynik w granicach normy
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Badania przesiewowe
Badania przesiewowe
versus
Badania diagnostyczne
Badania diagnostyczne
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Różnice pomiędzy badaniami
przesiewowymi a diagnostycznymi:
Możliwość, że część wyników testów
przesiewowych może być fałszywie
dodatnia
testy diagnostyczne wykonuje się u ludzi chorych u
których jeden
parametr np. waga ciała jest w stanie zmienić całą
interpretację badania.
Wcześniejsze rozpoznanie choroby w
badaniach przesiewowych jest pomocne
jedynie w przypadku, kiedy wczesna
interwencja okazała się skuteczna (np.
nadciśnienie tętnicze).
W badaniach
diagnostycznych trudno odnieść skutki
odległe leczenia, nierozpoznanego
wcześniej schorzenia, przebiegającego
bezobjawowo.
Cena.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Składowe wymagane do właściwej oceny
klinicznej badań diagnostycznych:
1. Porównywalność badania z niezależnym,
ślepym – złotym standardem diagnostycznym.
2. Czy rozpoznana obecnie choroba była wcześniej
leczona?
3. Czy dokonuje się w danym ośrodku analizy
klinicznej podobnie przebiegających schorzeń?
4. Czy publikowane były wyniki badań
(dokładność) i czy należycie zostały one
zinterpretowane (obserwowane różnice)?
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Składowe wymagane do właściwej oceny
klinicznej badań diagnostycznych:
5. Czy zdefiniowano termin „wartości
prawidłowe”?
6. Jeżeli określony test określony został jako
składowa badań, czy rzeczywiście okazał się
ich wiarygodną składową?
7. Czy opracowana została strategia dla
przeprowadzanych i opisanych szczegółowo
badań, pozwalająca na ich powtórzenie u
innych pacjentów?
8. Czy poznana została w pełni przydatność
wykonywanych badań?
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
1.W warunkach ratunkowych – w
czasie diagnozowania pacjentów
powinno wykonywać się
JEDNO
JEDNO
badanie o najwyższej
specyficzności (jeżeli dysponuje się
przy tym co najmniej dwoma
testami diagnostycznymi).
2.Wykonanie większej ilości badań
diagnostycznych jest celowe
jedynie w przypadku, kiedy:
wynik jednego testu jest dodatni
a wyniki pozostałych kilku testów
mieszczą się w granicach normy.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Wyniki badań klinicznego i
Wyniki badań klinicznego i
diagnostycznych,
diagnostycznych,
wykorzystywanych w praktyce
wykorzystywanych w praktyce
lekarskiej stanowią składową
lekarskiej stanowią składową
wypracowanej strategii w
wypracowanej strategii w
leczeniu pacjentów i są
leczeniu pacjentów i są
pomocne w podejmowaniu
pomocne w podejmowaniu
decyzji terapeutycznych
decyzji terapeutycznych
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Zalecane techniki badania klinicznego i
badania diagnostyczne zawarte są w:
procedurach (standardy)
przewodnikach terapeutycznych
zarządzeniach strategii
terapeutyczncyh.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Zbiór standardów powinien zawierać:
Wskazania do diagnostyki radiologicznej
pacjentów przyjętych w trybie pilnym do
SOR.
Wskazania do prześwietlenia odcinka
szyjnego kręgosłupa u pacjentów po
obrażeniach kręgosłupa.
Badania laboratoryjne wykonywane w
niektórych ostrych schorzeniach, leczonych
o SOR.
Zasady przekazywania pacjentów do
innych oddziałów, szpitali i wypisywanych
do domu.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
1. Badania wieloośrodkowe i analiza
piśmiennictwa medycznego sugerują,
że diagnostyka:
rentgenowska
badania laboratoryjne
nie są BEZWZGLĘDNIE konieczne u
pacjentów przyjmowanych do
szpitalnego oddziału ratunkowego.
2. Rengetnodiagnostyka i badania
laboratoryjne nie są RUTYNOWO
wskazane u pacjentów z dobrze
zebranym wywiadem chorobowym i
sumiennie zbadanych.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Badanie rtg kręgosłupa w odcinku
szyjnym u pacjentów po przebytym
urazie:
A. Kryteria nieobowiązkowe:
Brak dolegliwości bólowych.
Nie dokładnie zlokalizowana tkliwość
palpacyjna w odcinku szyjnym kręgosłupa.
Brak subiektywnych lub obiektywnych
znamion uszkodzenia rdzenia kręgowego lub
nerwów rdzeniowych:
subiektywne: osłabienie,
parestezja
obiektywne: upośledzenie czucia,
zaburzenia motoryczne.
Brak innych znamion obrażeń, będących
przyczyną dolegliwości bólowych.
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Badanie rtg kręgosłupa w odcinku
szyjnym u pacjentów po przebytym
urazie:
B. Kryteria obowiązkowe – zasady badania:
Wpierw zdjęcie boczne – 7 kręgów - w czasie
unieruchomienia kręgosłupa kołnierzem
ortopedycznym.
Jeżeli na rtg bocznym nie obserwuje się
zaburzeń – rtg AP z uwidocznieniem kręgu
szczytowego i obrotowego. Obowiązuje kołnierz
ortopedyczny.
Jeżeli obraz rtg nie jest adekwatny do stanu
klinicznego należy rozważyć wykonanie CT.
Procedury diagnostyczne u
nieprzytomnych pacjentów
przyjmowanych do Szpitalnego
Oddziału Ratunkowego
Badanie glikemii.
Badanie stężenia alkoholu w ślinie.
Próba na obecność substancji
chemicznych.
Próba ciążowa (u kobiet w wieku
rozrodczym).
Nieprzytomni, którzy wcześniej leczyli się z
Nieprzytomni, którzy wcześniej leczyli się z
powodu cukrzycy
powodu cukrzycy
Stężenie glukozy w osoczu
pH krwi tętniczej
Wodorowęglany w surowicy
Związki ketonowe w moczu (metoda reakcji z
nitroprusydkiem)
Związki ketonowe w surowicy (metoda reakcji z
nitroprusydkiem)
Efektywna osmolarność surowicy (mOsm/ kg)
2 x Na
+
(mmol/ l) +
Glukoza (mg/ dL)
18
Luka anionowa
Na
+
- (Cl
-
+ HCO
3
-
)
mmol/ l
Konieczne w różnicowaniu:
Konieczne w różnicowaniu:
1. Hiperosmolarnego stanu hiperglikemicznego
2. Cukrzycowej kwasicy ketonowej
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Test Q.E.D. (Quantative Ethanol
Test Q.E.D. (Quantative Ethanol
Detector) testery: A150, A350
Detector) testery: A150, A350
Czas oznaczania:
2 min. (A150); 5 min. (A350)
Zakres pomiaru: A150 - do 150 mg/dl; A350 - do
350 mg/dl
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Próba na obecność substancji chemicznych
(mocz)
Wykrywa:
Wykrywa:
•Amfetamina/
metamfetamina
•Kokaina
•Opioidy (heroina)
•Fencyklidyna (PCP)
•Tetrahydrocannabin
ol (marihuana)
•Trójcykliczne
antydepresanty
Czas otrzymania wyniku – 15 min.
Wynik kolorymetryczny
Łatwy w użyciu
U pacjentów którzy zostali ewakuowani ze
strefy dymu lub ognia:
Hemoglobina tlenkowowęglowa
Methemoglobina
Jonogram (luka anionowa)
Kwas mlekowy
Azot pozabiałkowy
Kreatynina
Kinaza kreatyninowa
Mioglobina w moczu
Gazometria
Podwyższenie stężenia BUN i
kreatyniny świadczy o rozwijającym
się wstrząsie i rabdomiolizie
Obszar diagnostyczno-laboratoryjny
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Diagnostyka ostrego zawału mięśnia sercowego
Krew pełna, surowica
Czas do otrzymania wyniku – 15 minut
Metoda przyłóżkowa
Oznacza:
Mioglobinę
Kinazę kreatyninową MB
Troponinę I