MECHANIZMY

WZBUDZANIA

EMOCJI

ASPEKT

BIOLOGICZNY I

PSYCHOLOGICZNY

Relacja pomiędzy procesami

psychologicznymi i
biologicznymi to nadal problem
bardziej filozoficzny niż
psychologiczny czy biologiczny,
a trafnej odpowiedzi jeszcze nie
sformułowano.

KONTEKST

BIOLOGICZNY

• Mózg jest narządem, który identyfikuje

sygnały i uruchamia procesy emocjonalne

(układ nerwowy i zachodzące w nim

procesy stanowią podłoże tych procesów)

• Badania nad mózgiem prowadzono na

dwa sposoby: obserwacja osób, u których

mózg został uszkodzony w wyniku

choroby lub podczas chirurgicznego

leczenia chorób, np. epilepsji

MÓZGOWE

MECHGANIZMY EMOCJI

(LeDoux):

CIAŁO MIGDAŁOWATE: analiza i

integracja złożonych bodźców

sensorycznych oraz przetwarza

bodźce ze świata zewnętrznego w

znaczące informacje i uruchamia

procesy emocjonalne.

Uszkodzenie: brak pozytywnego lub

negatywnego rozpoznawania bodźców,

zakłóca nabywanie nowych reakcji

warunkujących strach

OBSZARY MÓZGU

ZAANGAŻOWANE W PROCESY

EMOCJNALNE

PODWZGÓRZE

PODWZGÓRZE

•Reguluje funkcje życiowe
(akcja serca, ciśnienie krwi),
reakcje emocjonalne oraz
autonomiczny układ
nerwowy
•Drażnienie okolic
podwzgórza może wywołać
wściekłość, atak z objawami
lęku i ucieczkę

ŚRÓDMÓZGOWIE

ŚRÓDMÓZGOWIE

•Koordynuje zachowania obronne

oraz skupia neurony, które
stanowią część tzw. układu
nagrody

•Drażnienie istoty szarej powoduje

lęk, niepokój i objawy
autonomicznie (pocenie się,
przyśpieszanie tętna i oddechu)

HIPOKAMP

HIPOKAMP

Moduluje reakcje

emocjonalne oraz pełni
ważną rolę w przebiegu
procesów pamięciowych-
w nabywaniu pamięci
deklaratywnej

JĄDRA PRZEDNIE

JĄDRA PRZEDNIE

WZGÓRZA

WZGÓRZA

• Zawierają skupiska neuronów, które

przekazują impulsy między korą,
hipokampem, podwzgórzem i
wzgórzem -tzw. krąg emocjonalny
PAPEZA

• Uszkodzenie jednego z tych

elementów powoduje apatie, depresje
i utratę spontaniczności emocjonalne

KORA MÓZGOWA

KORA MÓZGOWA

•Płaty: czołowy, ciemieniowy i

skroniowy odgrywają ważną role
w generowaniu i modulowaniu
stanów emocjonalnych

•Dzięki procesom korowym

możliwe jest wygaszanie
nieuzasadnionych reakcji
emocjonalnych

W aktywności poszczególnych

obszarów mózgu związanej z
emocjami obserwuje się pewną
asymetrię: aktywność lewej
części wiążę się bardziej z
doświadczaniem emocji
pozytywnych, a prawej-
negatywnych(dotyczy to
głównie przedniej części półkul)

ASPEKT PSYCHOLOGICZNY

(LAZARUS)

• Emocja ma związek z dokonywaniem przez

nas ocen zdarzeń na różnych wymiarach

• Zgodnie z koncepcjami oceny poznawczej

emocja jest następstwem specyficznej

orientacji człowieka w otoczeniu

• Ocena poznawcza to rozpoznanie

określonego zdarzenia jako ważnego dla

celów

• Ocena pierwotna to proces determinujący

to, czy emocja się pojawi. Jeśli tak, to

powstaje kwestia jej walencji: czy jest to

em. pozytywna czy negatywna

MECHANIZMY

WYWOŁYWANIA EMOCJI.

(Izaard)

• SYSTEM NEURONALNY- system ten stanowi

nie tylko biologiczną podstawę procesów
emocjonalnych przebiegających na wyższych
poziomach, ale może również samodzielnie
wywoływać emocje. PRZYKŁAD:
aktywowanie stanów emocjonalnych poprzez
zwiększenie poziomu substancji chemicznych
wpływających na prace neuronów,
neurotransmiterów, albo elektryczne
stymulowanie określonych obszarów mózgu.

SYSTEM

SENSOMOTORYCZNY

• Działa w oparciu o mechanizm

dodatniego sprzężenia zwrotnego. W

tym przypadku emocje są

aktywowane przez procesy

sensomotoryczne, będące również

elementami składowymi emocji.

• PRZYKŁAD: trzymanie ołówka w

zębach , tak aby mięśnie twarzy

przyjmowały pozycje uśmiechu,

ułatwia to przezywanie emocji

pozytywnych

.

SYSTEM AFEKTYWNY

SYSTEM AFEKTYWNY

(MOTYWACYJNY)

(MOTYWACYJNY)

• Uruchamia stany emocjonalne w odpowiedzi

na ważne biologiczne bodźce, takie jak

niektóre smaki czy zapachy oraz ból. Mamy tu

do czynienia z automatycznym, odruchowym

reagowaniem na takie zdarzenia w otoczeniu.

• Szczególnym rodzajem czynników

aktywujących emocje w ramach tego systemu

są inne stany emocjonalne, potwierdzają to

obserwacje kliniczne, szczególnie pacjentów

depresyjnych, u których uczuciu

przygnębienia i smutku często towarzyszy lęk

i gniew.

SYSTEM POZNAWCZY

SYSTEM POZNAWCZY

• Procesy oceny, porównywania, atrybucji czy

pamięciowe, mające charakter procesów

poznawczych, mogą i bardzo często wywołują

stany emocjonalne.

• Procesy oceny zdarzeń mogą być na przykład

modyfikowane przez procesy

sensomotoryczne czy neuronalne.

Neurotransmitery mogą nie tylko zmieniać i

uruchamiać stany emocjonalne, ale także

nasze procesy oceny poznawczej czy atrybucji

i poprzez nie aktywować również emocje.