Problemy i odmienności

farmakologii

geriatrycznej

Magdalena Reiwer-Gostomska

Problemy farmakoterapii

geriatrycznej

• Wynikają one między innymi z

wielochorobowości i z konieczności

jednoczesnego leczenia chorych wieloma

lekami.

• Wraz z liczbą stosowanych leków narasta

ryzyko wystąpienia działań niepożądanych

m.in. ze względu na możliwe interakcje

zarówno na poziomie lek- lek, jak i lek-

choroba.

Kryteria Beers'a



Określane jako kryteria potencjalnej niepoprawności

leczenia starszych chorych.



Obejmują dwie grupy błędów farmakoterapii

geriatrycznej:

– Leki, których stosowanie jest potencjalnie

niewłaściwe u starszych chorych bez względu na

sytuację kliniczną.

– Leki, których stosowanie, w przypadku występowania

u pacjenta określonych sytuacji klinicznych, jest

potencjalnie niewłaściwe (stosowanie tych leków

może prowadzić do pogorszenia przebiegu chorób

lub nasilenie niekorzystnych efektów polekowych).

Geriatryczny zespół

jatrogenny



Wysoka częstość jego występowania u starszych

pacjentów wynika z:

– Zmienionej farmakokinetyki i farmakodynamiki

leków.

– Wielolekowości i wieloprzyczynowości.
– Występowania kaskad lekowych.
– Interakcji międzylekowych na poziomie

cytochromu P450.

– Niskiej podatności chorych na zalecenia.

Geriatryczny zespół

jatrogenny



Wśród zasad farmakoterapii

geriatrycznej niezwykle ważne jest, aby

przed wprowadzeniem do leczenia

danego leku dokonać rewizji już

pobieranych lekarstw.



Bardzo istotny jest odpowiedni

przepływ informacji na poziomie lekarz-

lekarz i lekarz- pacjent.

Zmiany farmakokinetyki i

farmakodynamiki leków



Proces starzenia wpływ na metabolizm leków

zarówno na poziomie organizmu

(farmakokinetyka) jak i komórek docelowych

(farmakodynamika).



Ponadto modyfikacje losów preparatów

farmaceutycznych w ustroju większości osób

starszych wynikają nie tylko z samego procesu

starzenia, ale i z obecnych procesów

chorobowych, takich jak odwodnienie,

hipoalbuminemia, niewydolność serca

( zmniejszone ukrwienie narządów).

Wielolekowość i

wielochorobowość



Wielolekowość, czyli jednoczesne stosowanie kilku

preparatów farmaceutycznych.



Osoby starsze w Polsce stosują średnio prawie 7

leków, w tym ponad 5 tzw. preparatów na receptę.



Determinantą wielolekowości jest nie

zaawansowany wiek, ale liczba współistniejących

chorób przewlekłych oraz liczba lekarzy, pod

opieką których jest starszy pacjent.



Wraz ze wzrostem liczby stosowanych leków

ryzyko wystąpienia działań niepożądanych

wzrasta i przy 8 lekach wynosi ono prawie 100%.

Kaskady lekowe



Kaskada oznacza, że jeśli

wprowadzenie pierwszego leku

powoduje powstanie działań

niepożądanych to zamiast odstawienia

leku podejmowane jest leczenie działań

ubocznych. W wyniku tego chorzy

pobierają coraz więcej leków.

Niska podatność chorych na

zalecenia



Uważa się, że bez względu na wiek co

drugi chory ingeruje w zalecenia

dotyczące stosowanego leczenia.



Wiek nie jest czynnikiem

determinującym brak współpracy,

natomiast ryzyko to wzrasta wraz z

liczbą występujących chorób i

pobieranych leków..

Niska podatność chorych na

zalecenia



Ryzyko braku współpracy i ingerencji w

schematy leczenia jest szczególnie duże u osób

starszych.



Jako czynniki zwiększające dodatkowo to ryzyko

podaje się:

– Stosowanie leków o skomplikowanych

schematach pobierania.

– Stosowanie długotrwałej terapii.
– Występowanie zaburzeń poznawczych.

Niska podatność chorych na

zalecenia

Należy pamiętać, że brak współpracy

wynikać może nie tylko z

nieprawidłowego pobierania leków czy

zapominania o konieczności pobrania

leków ale także z problemów

finansowych chorych czy również

działań intencyjnych, mających na celu

likwidację niechcianego przez nich

działania leku.

Dziękuję za uwagę