NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
50%
26%
12%
12%
HA nie rozpoznane
HA rozpoznane, nie leczone
HA rozpoznane, źle leczone
HA rozpoznane, leczone
10-20% populacji choruje na
10-20% populacji choruje na
HA
HA
Prawidłowe
Prawidłowe
< 130
< 130
< 85
< 85
Wysokie prawidłowe
Wysokie prawidłowe
130-139
130-139
85-89
85-89
NADCIŚNIENIE
NADCIŚNIENIE
Łagodne
Łagodne
140-159
140-159
90-99
90-99
1
1
O
O
Umiarkowane
Umiarkowane
160-179
160-179
100-109
100-109
2
2
O
O
Ciężkie
Ciężkie
180-209
180-209
110-119
110-119
3
3
O
O
Bardzo ciężkie
Bardzo ciężkie
210
210
> 120
> 120
Izolowane skurczowe
Izolowane skurczowe
140
140
<
<
90
90
Prawidłowe
Prawidłowe
< 130
< 130
< 85
< 85
Wysokie prawidłowe
Wysokie prawidłowe
130-139
130-139
85-89
85-89
NADCIŚNIENIE
NADCIŚNIENIE
Łagodne
Łagodne
140-159
140-159
90-99
90-99
1
1
O
O
Umiarkowane
Umiarkowane
160-179
160-179
100-109
100-109
2
2
O
O
Ciężkie
Ciężkie
180-209
180-209
110-119
110-119
3
3
O
O
Bardzo ciężkie
Bardzo ciężkie
210
210
> 120
> 120
Izolowane skurczowe
Izolowane skurczowe
140
140
<
<
90
90
CIŚNIENIE KRWI
CIŚNIENIE KRWI
RRsk
RRsk
RRrozk
RRrozk
pojemność minutowa serca
pojemność minutowa serca
częstość rytmu serca
częstość rytmu serca
objętość wyrzutowa
objętość wyrzutowa
kurczliwość
kurczliwość
obciążenie wstępne
obciążenie wstępne
obciążenie następcze
obciążenie następcze
opór obwodowy
opór obwodowy
krążące czynniki regulujące
krążące czynniki regulujące
bezpośrednie unerwienie
bezpośrednie unerwienie
pojemność minutowa serca
pojemność minutowa serca
częstość rytmu serca
częstość rytmu serca
objętość wyrzutowa
objętość wyrzutowa
kurczliwość
kurczliwość
obciążenie wstępne
obciążenie wstępne
obciążenie następcze
obciążenie następcze
opór obwodowy
opór obwodowy
krążące czynniki regulujące
krążące czynniki regulujące
bezpośrednie unerwienie
bezpośrednie unerwienie
CIŚNIENIE KRWI
CIŚNIENIE KRWI
CIŚNIENIE KRWI
CIŚNIENIE KRWI
PATOGENEZA
PATOGENEZA
PATOGENEZA
PATOGENEZA
Aminy katecholowe
Aminy katecholowe
Układ RAA
Układ RAA
Wazopresyna
Wazopresyna
Serotonina
Serotonina
Endotelina
Endotelina
NO
NO
Hormon natriuretyczny
Hormon natriuretyczny
Prostaglandyny
Prostaglandyny
Kininy
Kininy
Przedsionkowy czynnik natriuretyczny
Przedsionkowy czynnik natriuretyczny
Endogenne opioidy
Endogenne opioidy
Insulina
Insulina
Czynnik wzrostu
Czynnik wzrostu
Aminy katecholowe
Aminy katecholowe
Układ RAA
Układ RAA
Wazopresyna
Wazopresyna
Serotonina
Serotonina
Endotelina
Endotelina
NO
NO
Hormon natriuretyczny
Hormon natriuretyczny
Prostaglandyny
Prostaglandyny
Kininy
Kininy
Przedsionkowy czynnik natriuretyczny
Przedsionkowy czynnik natriuretyczny
Endogenne opioidy
Endogenne opioidy
Insulina
Insulina
Czynnik wzrostu
Czynnik wzrostu
Nadciśnienie wtórne
Nadciśnienie wtórne
Nadciśnienie wtórne
Nadciśnienie wtórne
Zwężenie tętnicy nerkowej
Zwężenie tętnicy nerkowej
Zapalenie kłębkowe
Zapalenie kłębkowe
Zapalenie odmiedniczkowe
Zapalenie odmiedniczkowe
Hipoplazja nerki
Hipoplazja nerki
Torbielowatość nerek
Torbielowatość nerek
Guzkowe zap. nerek/kolagenozy
Guzkowe zap. nerek/kolagenozy
Nowotwory nerek
Nowotwory nerek
Inne ch. nerek
Inne ch. nerek
Zwężenie tętnicy nerkowej
Zwężenie tętnicy nerkowej
Zapalenie kłębkowe
Zapalenie kłębkowe
Zapalenie odmiedniczkowe
Zapalenie odmiedniczkowe
Hipoplazja nerki
Hipoplazja nerki
Torbielowatość nerek
Torbielowatość nerek
Guzkowe zap. nerek/kolagenozy
Guzkowe zap. nerek/kolagenozy
Nowotwory nerek
Nowotwory nerek
Inne ch. nerek
Inne ch. nerek
CHOROBY NEREK
CHOROBY NEREK
CHOROBY NEREK
CHOROBY NEREK
Hiperaldosteronizm
Hiperaldosteronizm
Zesp. Cushinga
Zesp. Cushinga
Akromegalia
Akromegalia
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy
Hiperaldosteronizm
Hiperaldosteronizm
Zesp. Cushinga
Zesp. Cushinga
Akromegalia
Akromegalia
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy
CHOROBY
CHOROBY
ENDOKRYNOLOGICZNE
ENDOKRYNOLOGICZNE
CHOROBY
CHOROBY
ENDOKRYNOLOGICZNE
ENDOKRYNOLOGICZNE
Koarktacja aorty
Koarktacja aorty
Guz mózgu
Guz mózgu
Porfiria
Porfiria
Zatrucie ołowiem
Zatrucie ołowiem
Porfirie
Porfirie
Inne
Inne
Koarktacja aorty
Koarktacja aorty
Guz mózgu
Guz mózgu
Porfiria
Porfiria
Zatrucie ołowiem
Zatrucie ołowiem
Porfirie
Porfirie
Inne
Inne
CHOROBY
CHOROBY
INNE
INNE
CHOROBY
CHOROBY
INNE
INNE
Czynniki Ryzyka
Czynniki Ryzyka
Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)
Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)
Palenie tytoniu
Palenie tytoniu
Zaburzenia lipidowe
Zaburzenia lipidowe
•
ChT >190 mg%
ChT >190 mg%
•
HDL < 40 mg%
HDL < 40 mg%
•
LDL > 115 mg%
LDL > 115 mg%
•
Tg > 150 mg%
Tg > 150 mg%
Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)
Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)
Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >
Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >
88 cm)
88 cm)
Białko C-reaktywne > 1 mg/dl
Białko C-reaktywne > 1 mg/dl
Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)
Wiek (M>55 r.ż., K > 65 r.ż.)
Palenie tytoniu
Palenie tytoniu
Zaburzenia lipidowe
Zaburzenia lipidowe
•
ChT >190 mg%
ChT >190 mg%
•
HDL < 40 mg%
HDL < 40 mg%
•
LDL > 115 mg%
LDL > 115 mg%
•
Tg > 150 mg%
Tg > 150 mg%
Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)
Wywiad rodzinny + (M < 55 r.ż., K < 65 r.ż.)
Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >
Otyłość brzuszna (obwód pasa M > 102 cm, K >
88 cm)
88 cm)
Białko C-reaktywne > 1 mg/dl
Białko C-reaktywne > 1 mg/dl
Choroby współistniejące
Choroby współistniejące
Choroby współistniejące
Choroby współistniejące
Cukrzyca
Cukrzyca
Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)
Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)
Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)
Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)
Niewydolność nerek
Niewydolność nerek
Choroby tętnic obwodowych
Choroby tętnic obwodowych
Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,
Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,
obrzęk t.n.II)
obrzęk t.n.II)
Cukrzyca
Cukrzyca
Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)
Choroby naczyniowe mózgu (udar, TIA)
Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)
Choroba serca (IHD, MI, PCI, CABG)
Niewydolność nerek
Niewydolność nerek
Choroby tętnic obwodowych
Choroby tętnic obwodowych
Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,
Zaawansowana retinopatia (wysięki, wybroczyny,
obrzęk t.n.II)
obrzęk t.n.II)
Klasyfikacja zmian w
Klasyfikacja zmian w
siatkówce
siatkówce
(wg. Keitha i Wegenera)
(wg. Keitha i Wegenera)
Klasyfikacja zmian w
Klasyfikacja zmian w
siatkówce
siatkówce
(wg. Keitha i Wegenera)
(wg. Keitha i Wegenera)
Stopień I
Zmiany minimalne, bez ognisk krwotocznych
Stopień II
Stwardnienie tętniczek +/− ogniska
krwotoczne
Stopień III
Wysięki +/− ogniska krwotoczne
Stopień IV
Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
Stopień I
Zmiany minimalne, bez ognisk krwotocznych
Stopień II
Stwardnienie tętniczek +/− ogniska
krwotoczne
Stopień III
Wysięki +/− ogniska krwotoczne
Stopień IV
Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
Stany zagrożenia życia u chorych z HA
Stany zagrożenia życia u chorych z HA
Stany zagrożenia życia u chorych z HA
Stany zagrożenia życia u chorych z HA
Encefalopatia nadciśnieniowa
Encefalopatia nadciśnieniowa
Obrzęk płuc
Obrzęk płuc
Tętniak rozwarstwiający aorty
Tętniak rozwarstwiający aorty
Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane
Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane
z ciążą
z ciążą
Niestabilna IHD lub ostry MI
Niestabilna IHD lub ostry MI
Encefalopatia nadciśnieniowa
Encefalopatia nadciśnieniowa
Obrzęk płuc
Obrzęk płuc
Tętniak rozwarstwiający aorty
Tętniak rozwarstwiający aorty
Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane
Rzucawka lub ciężkie nadciśnienie związane
z ciążą
z ciążą
Niestabilna IHD lub ostry MI
Niestabilna IHD lub ostry MI
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
spoczynkowej czynności serca
spoczynkowej czynności serca
stężenia katecholamin
stężenia katecholamin
spoczynkowej czynności serca
spoczynkowej czynności serca
stężenia katecholamin
stężenia katecholamin
ĆWICZENIA RUCHOWE
ĆWICZENIA RUCHOWE
ĆWICZENIA RUCHOWE
ĆWICZENIA RUCHOWE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
Palenie tytoniu powoduje:
Palenie tytoniu powoduje:
•
przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje
przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje
wegetatywne
wegetatywne
•
u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe
u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe
•
miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie
miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie
naczyniowo-nerkowe
naczyniowo-nerkowe
Palenie tytoniu powoduje:
Palenie tytoniu powoduje:
•
przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje
przejściowy wzrost RR przez wpływ nikotyny na zwoje
wegetatywne
wegetatywne
•
u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe
u palaczy częstsze nadciśnienie złośliwe
•
miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie
miażdżyca u palaczy może wywoływać nadciśnienie
naczyniowo-nerkowe
naczyniowo-nerkowe
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
oporność tkanek na transport glukozy zależny
oporność tkanek na transport glukozy zależny
od insuliny
od insuliny
hiperglikemia
hiperglikemia
wydzielania insuliny
wydzielania insuliny
wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na
wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na
+
+
w
w
nerkach
nerkach
nadciśnienie
nadciśnienie
oporność tkanek na transport glukozy zależny
oporność tkanek na transport glukozy zależny
od insuliny
od insuliny
hiperglikemia
hiperglikemia
wydzielania insuliny
wydzielania insuliny
wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na
wydzielania katecholamin i reabsorpcji Na
+
+
w
w
nerkach
nerkach
nadciśnienie
nadciśnienie
OTYŁOŚĆ
OTYŁOŚĆ
(jeden z możliwych mechanizmów)
(jeden z możliwych mechanizmów)
OTYŁOŚĆ
OTYŁOŚĆ
(jeden z możliwych mechanizmów)
(jeden z możliwych mechanizmów)
•
obniżenie masy ciała
obniżenie masy ciała
•
zmiana składu
zmiana składu
•
ograniczenie spożycia soli
ograniczenie spożycia soli
•
ograniczenie spożycia
ograniczenie spożycia
alkoholu
alkoholu
•
inne czynniki
inne czynniki
•
obniżenie masy ciała
obniżenie masy ciała
•
zmiana składu
zmiana składu
•
ograniczenie spożycia soli
ograniczenie spożycia soli
•
ograniczenie spożycia
ograniczenie spożycia
alkoholu
alkoholu
•
inne czynniki
inne czynniki
DIETA
DIETA
DIETA
DIETA
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE
LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII
LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII
LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII
LEKI PIERWSZEGO RZUTU W MONOTERAPII
leki moczopędne
leki moczopędne
-blokery,
-blokery,
-blokery
-blokery
Ca-blokery
Ca-blokery
inhibitory ACE
inhibitory ACE
Antagoniści receptora A II
Antagoniści receptora A II
leki moczopędne
leki moczopędne
-blokery,
-blokery,
-blokery
-blokery
Ca-blokery
Ca-blokery
inhibitory ACE
inhibitory ACE
Antagoniści receptora A II
Antagoniści receptora A II
WYBÓR I DAWKA
WYBÓR I DAWKA
LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH
LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH
WYBÓR I DAWKA
WYBÓR I DAWKA
LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH
LEKÓW PRZECIWNADCIŚNIENIOWYCH
Zależy od:
Zależy od:
•
mechanizmu działania leku
mechanizmu działania leku
•
etiologii nadciśnienia
etiologii nadciśnienia
•
postaci klinicznej (stopnia)
postaci klinicznej (stopnia)
•
zaawansowania powikłań naczyniowych i na-
zaawansowania powikłań naczyniowych i na-
rządowych
rządowych
•
wydolności nerek
wydolności nerek
•
wydolności wątroby
wydolności wątroby
•
zaburzeń metabolicznych
zaburzeń metabolicznych
•
tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)
tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)
•
wieku chorego
wieku chorego
Zależy od:
Zależy od:
•
mechanizmu działania leku
mechanizmu działania leku
•
etiologii nadciśnienia
etiologii nadciśnienia
•
postaci klinicznej (stopnia)
postaci klinicznej (stopnia)
•
zaawansowania powikłań naczyniowych i na-
zaawansowania powikłań naczyniowych i na-
rządowych
rządowych
•
wydolności nerek
wydolności nerek
•
wydolności wątroby
wydolności wątroby
•
zaburzeń metabolicznych
zaburzeń metabolicznych
•
tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)
tolerancji leku przez pacjenta (komfort życia)
•
wieku chorego
wieku chorego
TERAPIA SKOJARZONA
TERAPIA SKOJARZONA
TERAPIA SKOJARZONA
TERAPIA SKOJARZONA
nie stosować leków o takim samym uchwycie
nie stosować leków o takim samym uchwycie
inhibitory ACE +
inhibitory ACE +
-blokery
-blokery
możliwość gwałtownych spadków RR
możliwość gwałtownych spadków RR
Ca-blokery +
Ca-blokery +
-blokery
-blokery
możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych
możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych
sympatykolityki
sympatykolityki
u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej
u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej
nie stosować leków o takim samym uchwycie
nie stosować leków o takim samym uchwycie
inhibitory ACE +
inhibitory ACE +
-blokery
-blokery
możliwość gwałtownych spadków RR
możliwość gwałtownych spadków RR
Ca-blokery +
Ca-blokery +
-blokery
-blokery
możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych
możliwość zaburzeń chrono- i dromotropowych
sympatykolityki
sympatykolityki
u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej
u ludzi starszych możliwość hipotonii ortostatycznej
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)
kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)
hydrofilne (Atenolol, Nadolol)
hydrofilne (Atenolol, Nadolol)
z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)
z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)
-blokery (Labetalol, Carvedilol)
-blokery (Labetalol, Carvedilol)
-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)
-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)
kardioselektywne (Atenolol, Metoprolol)
hydrofilne (Atenolol, Nadolol)
hydrofilne (Atenolol, Nadolol)
z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)
z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (Oksyprenolol, Pindolol)
-blokery (Labetalol, Carvedilol)
-blokery (Labetalol, Carvedilol)
-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)
-blokery rozszerzające naczynia (Bizoprolol, Celiprolol)
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
hamowanie wydzielania reniny
hamowanie wydzielania reniny
działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)
działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)
być może blokada presynaptycznych receptorów
być może blokada presynaptycznych receptorów
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
hamowanie wydzielania reniny
hamowanie wydzielania reniny
działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)
działanie anksjolityczne (przeciwlękowe)
być może blokada presynaptycznych receptorów
być może blokada presynaptycznych receptorów
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
Wskazania:
Wskazania:
leczenie pierwszego rzutu
leczenie pierwszego rzutu
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych
objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)
objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol
stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na
stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na
płód
płód
-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-
-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-
ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej
ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej
Wskazania:
Wskazania:
leczenie pierwszego rzutu
leczenie pierwszego rzutu
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową oraz po ostrych
objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)
objawach ze strony serca (zawał serca, niestabilna dławica piersiowa)
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i zwiększonym niepokojem; Atenolol
stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na
stosowano w ciąży bez żadnych wyraźnych niekorzystnych działań na
płód
płód
-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-
-blokery są nieco mniej skuteczne u chorych z małą aktywnością reni-
ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej
ny, tj. u chorych starszych i u rasy czarnej
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)
z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)
z lekami tiazydowymi i antagonistami wapnia (z wyjątkiem Werapamilu)
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Dodatkowa zaleta
Dodatkowa zaleta
-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej
-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej
prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca
prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Dodatkowa zaleta
Dodatkowa zaleta
-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej
-blokerów polega na tym, że wywierają efekt wtórnej
prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca
prewencji - zapobiegają zgonom i powtórnym zawałom serca
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
astma
astma
senność
senność
depresja
depresja
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
astma
astma
senność
senność
depresja
depresja
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
senność, depresja (zwłaszcza
senność, depresja (zwłaszcza
-blokery niehydrofilowe)
-blokery niehydrofilowe)
•
niewielkie zwiększenie stężenia lipidów
niewielkie zwiększenie stężenia lipidów
•
zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku
zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku
-blokerów z ISA)
-blokerów z ISA)
•
kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza
kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza
wprzypadku
wprzypadku
-blokerów niehydrofilowych)
-blokerów niehydrofilowych)
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
senność, depresja (zwłaszcza
senność, depresja (zwłaszcza
-blokery niehydrofilowe)
-blokery niehydrofilowe)
•
niewielkie zwiększenie stężenia lipidów
niewielkie zwiększenie stężenia lipidów
•
zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku
zimne ręce i stopy (rzadziej w przypadku
-blokerów z ISA)
-blokerów z ISA)
•
kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza
kumulacja u chorych z niewydolnością nerek (mniejsza
wprzypadku
wprzypadku
-blokerów niehydrofilowych)
-blokerów niehydrofilowych)
LEKI MOCZOPĘDNE
LEKI MOCZOPĘDNE
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)
tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)
diuretyki pętlowe (Furosemid)
diuretyki pętlowe (Furosemid)
leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,
leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,
Amiloryd, Triamteren)
Amiloryd, Triamteren)
leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)
leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)
tiazydy (Bendroflumetiazyd, Hydrochlorotiazyd)
diuretyki pętlowe (Furosemid)
diuretyki pętlowe (Furosemid)
leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,
leki zatrzymujące ("oszczędzające") potas (Spironolakton,
Amiloryd, Triamteren)
Amiloryd, Triamteren)
leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)
leki "tiazydopodobne" (Chlortalidon, Indapamid)
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
natriureza
natriureza
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
rozszerzenie naczyń
rozszerzenie naczyń
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
natriureza
natriureza
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
zmniejszenie objętości minutowej (rzutu minutowego)
rozszerzenie naczyń
rozszerzenie naczyń
LEKI MOCZOPĘDNE
LEKI MOCZOPĘDNE
LEKI MOCZOPĘDNE
LEKI MOCZOPĘDNE
Wskazania:
Wskazania:
leczenie pierwszorzutowe
leczenie pierwszorzutowe
jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)
jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)
nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)
nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)
skuteczne działanie u chorych starszych
skuteczne działanie u chorych starszych
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca
pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)
pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)
Wskazania:
Wskazania:
leczenie pierwszorzutowe
leczenie pierwszorzutowe
jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)
jako uzupełnienie leczenia innymi lekami (leki tiazydowe, Furosemid)
nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)
nadciśnienie tętnicze w cukrzycy (stosuje się Indapamid)
skuteczne działanie u chorych starszych
skuteczne działanie u chorych starszych
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca
pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)
pierwotny hiperaldosteronizm (Spironolakton)
Leczenie
Leczenie
skojarzone:
skojarzone:
z
z
-blokerami i inhibitorami konwertazy
-blokerami i inhibitorami konwertazy
Leczenie
Leczenie
skojarzone:
skojarzone:
z
z
-blokerami i inhibitorami konwertazy
-blokerami i inhibitorami konwertazy
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie
Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie
powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-
powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-
mniejsze dawki skuteczne.
mniejsze dawki skuteczne.
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie
Większe dawki częściej wywołują działania niepożądane, a niekoniecznie
powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-
powodują dalsze obniżenie ciśnienia krwi, należy więc podawać jak naj-
mniejsze dawki skuteczne.
mniejsze dawki skuteczne.
LEKI MOCZOPĘDNE
LEKI MOCZOPĘDNE
LEKI MOCZOPĘDNE
LEKI MOCZOPĘDNE
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
cukrzyca
cukrzyca
hiperlipidemia
hiperlipidemia
dna
dna
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
cukrzyca
cukrzyca
hiperlipidemia
hiperlipidemia
dna
dna
Działania
Działania
niepożądane:
niepożądane:
•
hipokaliemia, hiponatremia
hipokaliemia, hiponatremia
•
zwiększenie stężenia lipidów
zwiększenie stężenia lipidów
•
nietolerancja glukozy
nietolerancja glukozy
•
impotencja erekcyjna
impotencja erekcyjna
Działania
Działania
niepożądane:
niepożądane:
•
hipokaliemia, hiponatremia
hipokaliemia, hiponatremia
•
zwiększenie stężenia lipidów
zwiększenie stężenia lipidów
•
nietolerancja glukozy
nietolerancja glukozy
•
impotencja erekcyjna
impotencja erekcyjna
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)
dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)
dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)
dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)
leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)
leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)
dihydropirydyny (Nifedypina, Nikardypina, Felodypina)
dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)
dihydropirydyny o przedłużonym działaniu (Amlodypina)
leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)
leki nie należące do dihydropirydyn (Werapamil, Diltiazem)
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach
blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach
mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń
mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń
być może - niewielkie działanie moczopędne
być może - niewielkie działanie moczopędne
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach
blokowanie wolnych kanałów wapniowych w komórkach
mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń
mięśni gładkich, co zmniejsza napięcie ścian naczyń
być może - niewielkie działanie moczopędne
być może - niewielkie działanie moczopędne
Wskazania:
Wskazania:
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są
przeciwwskazane lub nieskuteczne
przeciwwskazane lub nieskuteczne
starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym
starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym
chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym
chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym
chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)
chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową
Wskazania:
Wskazania:
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu bądź gdy inne leki są
przeciwwskazane lub nieskuteczne
przeciwwskazane lub nieskuteczne
starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym
starsi chorzy z nadciśnieniem tętniczym
chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym
chorzy rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym
chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)
chorzy z chorobami naczyń obwodowych (z miażdżycą zarostową)
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową
chorzy z nadciśnieniem tętniczym i chorobą wieńcową
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z
Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z
-blo-
-blo-
kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.
kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z
Należy unikać kojarzenia antagonistów wapnia typu werapamilu z
-blo-
-blo-
kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.
kerami, ponieważ może wystąpić hipotonia i bradykardia.
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z
z
-blokerami i inhibitorami konwertazy
-blokerami i inhibitorami konwertazy
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z
z
-blokerami i inhibitorami konwertazy
-blokerami i inhibitorami konwertazy
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym
nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym
Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca
Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca
i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też
i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też
stosować razem z
stosować razem z
-blokerem)
-blokerem)
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym
nie stosować w ciąży ani u kobiet w wieku rozrodczym
Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca
Werapamil jest przeciwwskazany w niewydolności serca
i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też
i bloku przedsionkowo - komorowym; nie należy go też
stosować razem z
stosować razem z
-blokerem)
-blokerem)
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONIŚCI WAPNIA
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)
zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)
•
bóle głowy
bóle głowy
•
obrzęki
obrzęki
•
niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu
niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu
•
przerost dziąseł
przerost dziąseł
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)
zaczerwienienie skóry (zwłaszcza twarzy)
•
bóle głowy
bóle głowy
•
obrzęki
obrzęki
•
niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu
niewydolność serca i zaparcie w przypadku Werapamilu
•
przerost dziąseł
przerost dziąseł
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)
inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)
proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)
proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)
inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)
inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)
inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (Kaptopryl)
proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)
proleki (Enalapryl, Kwinapryl, Ramipryl, Cilazapryl, Fozynopryl, Peryndopryl)
inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)
inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (Enalapryl, Lizynopryl)
Mechanizm działania
Mechanizm działania
hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej
hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej
hamowanie rozkładania bradykininy
hamowanie rozkładania bradykininy
Mechanizm działania
Mechanizm działania
hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej
hamowanie wytwarzania angiotensyny II krążącej i nie krążącej
hamowanie rozkładania bradykininy
hamowanie rozkładania bradykininy
Wskazania:
Wskazania:
nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach
nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne
leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne
leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne
nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca
nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca
cukrzyca
cukrzyca
Wskazania:
Wskazania:
nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach
nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne
można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne
leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne
leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne
nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca
nadciśnienie tętnicze z niewydolnością serca
cukrzyca
cukrzyca
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
•
Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.
Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.
•
Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny
Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny
należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.
należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.
•
Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają
Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają
działanie niż inhibitory konwertazy z SH.
działanie niż inhibitory konwertazy z SH.
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
•
Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.
Inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi.
•
Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny
Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny
należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.
należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę.
•
Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają
Proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają
działanie niż inhibitory konwertazy z SH.
działanie niż inhibitory konwertazy z SH.
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi
z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi
z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym
ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym
porfiria
porfiria
w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek
w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek
zaleca się zachowanie największej ostrożności
zaleca się zachowanie największej ostrożności
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym
ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym
porfiria
porfiria
w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek
w zwężeniu tętnicy nerkowej i w niewydolności nerek
zaleca się zachowanie największej ostrożności
zaleca się zachowanie największej ostrożności
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
INHIBITORY KONWERTAZY
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
suchy kaszel
suchy kaszel
•
obrzęk naczynioruchowy
obrzęk naczynioruchowy
•
pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem
pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem
tętnicy nerkowej
tętnicy nerkowej
•
hipotonia
hipotonia
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
suchy kaszel
suchy kaszel
•
obrzęk naczynioruchowy
obrzęk naczynioruchowy
•
pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem
pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem
tętnicy nerkowej
tętnicy nerkowej
•
hipotonia
hipotonia
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
o krótkim działaniu (Prazosyna)
o krótkim działaniu (Prazosyna)
o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)
o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)
Stosowane grupy leków:
Stosowane grupy leków:
o krótkim działaniu (Prazosyna)
o krótkim działaniu (Prazosyna)
o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)
o przedłużonym działaniu (Doksazosyna, Terazosyna)
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
blokowanie postsynaptycznych receptorów
blokowanie postsynaptycznych receptorów
-adrenergicznych,
-adrenergicznych,
co prowadzi do rozszerzenia naczyń
co prowadzi do rozszerzenia naczyń
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
blokowanie postsynaptycznych receptorów
blokowanie postsynaptycznych receptorów
-adrenergicznych,
-adrenergicznych,
co prowadzi do rozszerzenia naczyń
co prowadzi do rozszerzenia naczyń
Wskazania:
Wskazania:
można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są
można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są
przeciwwskazane lub nieskuteczne
przeciwwskazane lub nieskuteczne
nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią
nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią
nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza
nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza
Wskazania:
Wskazania:
można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są
można stosować w leczeniu pierwszorzutowym lub gdy inne leki są
przeciwwskazane lub nieskuteczne
przeciwwskazane lub nieskuteczne
nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią
nadciśnienie tętnicze z hiperlipidemią
nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza
nadciśnienie tętnicze z przerostem stercza
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-
-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-
liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów
liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-
-blokery mają tą dodatkową zaletę, że nie powodują potencjalnie szkod-
liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów
liwych efektów metabolicznych, np. zwiększenia stężenia lipidów
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z
z
-blokerami i inhibitorami konwertazy
-blokerami i inhibitorami konwertazy
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
z
z
-blokerami i inhibitorami konwertazy
-blokerami i inhibitorami konwertazy
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
nie ma szczególnych przeciwwskazań
nie ma szczególnych przeciwwskazań
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
nie ma szczególnych przeciwwskazań
nie ma szczególnych przeciwwskazań
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
-BLOKERY
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)
hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)
•
zawroty głowy
zawroty głowy
•
osłabienie (męczliwość)
osłabienie (męczliwość)
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)
hipotonia po pierwszej dawce (Prazosyna)
•
zawroty głowy
zawroty głowy
•
osłabienie (męczliwość)
osłabienie (męczliwość)
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
Stosowane leki:
Stosowane leki:
Metylodopa
Metylodopa
Klonidyna
Klonidyna
Stosowane leki:
Stosowane leki:
Metylodopa
Metylodopa
Klonidyna
Klonidyna
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
blokowanie ośrodkowych receptorów
blokowanie ośrodkowych receptorów
-adrenergicznych
-adrenergicznych
hamowanie czynności układu współczulnego
hamowanie czynności układu współczulnego
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
blokowanie ośrodkowych receptorów
blokowanie ośrodkowych receptorów
-adrenergicznych
-adrenergicznych
hamowanie czynności układu współczulnego
hamowanie czynności układu współczulnego
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy
nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy
wzrost ciśnienia krwi
wzrost ciśnienia krwi
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy
nagłe odstawienie Klonidyny powoduje nadmierny, odruchowy
wzrost ciśnienia krwi
wzrost ciśnienia krwi
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:
Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:
dziś - rzadko stosowane
dziś - rzadko stosowane
ciąża
ciąża
astma
astma
gdy wszystkie inne leki zawiodły
gdy wszystkie inne leki zawiodły
Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:
Wskazania w nadciśnieniu tętniczym:
dziś - rzadko stosowane
dziś - rzadko stosowane
ciąża
ciąża
astma
astma
gdy wszystkie inne leki zawiodły
gdy wszystkie inne leki zawiodły
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków
można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków
można stosować w małych dawkach z każdą inną grupą leków
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby
nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby
samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując
samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując
możliwie najmniejsze dawki)
możliwie najmniejsze dawki)
•
niedokrwistość autoimmunohemolityczna
niedokrwistość autoimmunohemolityczna
•
suchość w ustach
suchość w ustach
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby
nadmierne uspokojenie, depresja, skłonności i próby
samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując
samobójcze (można je maksymalnie ograniczyć stosując
możliwie najmniejsze dawki)
możliwie najmniejsze dawki)
•
niedokrwistość autoimmunohemolityczna
niedokrwistość autoimmunohemolityczna
•
suchość w ustach
suchość w ustach
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
depresja
depresja
porfiria
porfiria
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
depresja
depresja
porfiria
porfiria
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
Stosowane leki:
Stosowane leki:
Hydralazyna (Dihydralazyna)
Hydralazyna (Dihydralazyna)
Minoksydyl
Minoksydyl
Stosowane leki:
Stosowane leki:
Hydralazyna (Dihydralazyna)
Hydralazyna (Dihydralazyna)
Minoksydyl
Minoksydyl
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń
bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń
Mechanizm działania:
Mechanizm działania:
bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń
bezpośrednie działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń
Wskazania:
Wskazania:
można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko
można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko
samodzielnie
samodzielnie
nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)
nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)
Wskazania:
Wskazania:
można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko
można nieraz stosować w skojarzeniu z innymi lekami, rzadko
samodzielnie
samodzielnie
nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)
nadciśnienie tętnicze w ciąży ([Di]Hydralazyna - ostrożnie)
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując
Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując
równocześnie leki moczopędne i
równocześnie leki moczopędne i
-blokery.
-blokery.
Informacja użyteczna klinicznie:
Informacja użyteczna klinicznie:
Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując
Objawy niepożądane można maksymalnie ograniczyć przepisując
równocześnie leki moczopędne i
równocześnie leki moczopędne i
-blokery.
-blokery.
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do
Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do
-blokerów
-blokerów
i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)
i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)
Leczenie skojarzone:
Leczenie skojarzone:
Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do
Można stosować jako leki trzeciego rzutu, dołączone do
-blokerów
-blokerów
i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)
i leku moczopędnego (zwykle Furosemidu)
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
tachykardia
tachykardia
•
bóle głowy
bóle głowy
•
hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)
hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)
•
zatrzymanie płynów
zatrzymanie płynów
•
zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)
zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
•
tachykardia
tachykardia
•
bóle głowy
bóle głowy
•
hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)
hirsutyzm (nadmierny porost włosów) (Minoksydyl)
•
zatrzymanie płynów
zatrzymanie płynów
•
zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)
zespół rzekomotoczniowy (Dihydralazyna)
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
LEKI ROZSZERZAJĄCE TĘTNICZKI
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
O DZIAŁANIU BEZPOŚREDNIM
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
porfiria
porfiria
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
porfiria
porfiria