OBJAWY KLINICZNE I

PIELĘGNOWANIE

CHOREGO

I NADCIŚNIENIE
TĘTNICZE

Niewydolność mięśnia sercowego NS to stan w którym następuje
upośledzenie funkcji serca jako pompy, powodujące zmniejszenie
przepływu krwi w tkankach w stopniu powodującym brak
odpowiedniego pokrycia ich potrzeb.

Przewlekła NS stanowi zespół objawów klinicznych, do których
dochodzi na skutek zmian strukturalnych i czynnościowych w sercu
i w naczyniach-najczęściej dysfunkcji lewej komory.
Obraz kliniczny:
Objawy niedostatecznej perfuzji tkanek obwodowych
Zaburzenia regulacyjne
Retencja płynów.
Pacjenci zgłaszają- pogorszenie tolerancji wysiłku, duszność,
zmęczenie

Inne przyczyny:

zaburzenia gospodarki wodno-

elektrolitowej,
choroby zakaźne, leki np. p/depresyjne, p/psychotyczne,
blokujące kanał
wapniowy lub receptory beta-adrenergiczne.
Zmniejszenie pojemności minutowej serca powoduje
retencję wody i
sodu, zwiększenie objętości krwi krążącej, zwiększenie
napięcia ścian i
zwężenie naczyń.

Pierwszy okres:

zmniejszenie tolerancji wysiłku, duszność,

pokasływanie,
zaburzenia snu albo nadmierna senność, przyspieszenie
akcji serca,
znaczne wahania RR. Są to objawy nieswoiste.

Przyczyny pierwotne:

nadciśnienie tętnicze, choroba

niedokrwienna serca, niewyrównana cukrzyca,
przewlekłe utajone zakażenia, zaburzenia odżywiania,
nowotwory.

Rodzaje: skurczowa i rozkurczowa- typowa dla osób starszych.
Klinicznie tych postaci nie da się rozróżnić, badaniem diag.
jest echokardiografia i EKG, RTG kl. piersiowej.

Wykonywane są testy: próba wysiłkowa i
Test spiroergometryczny- ocenia zużycie tlenu na podst. gazów
wydychanych przy wysiłku fizycznym.

Najważniejsze przyczyny PNS:
chNS
RR
Starzenie się
Alkoholizm
Kardiomiopatia rozstrzeniowa i naciekowa
Niedoczynność i nadczynność tarczycy
Wady serca



Duszność spoczynkowa i wysiłkowa.



Sinica obwodowych części ciała.



Obrzęki kończyn dolnych.



Gromadzenie się płynu w jamach ciała ( otrzewna i

opłucna)
np. wodobrzusze, płyn w opłucnej.



Zmiany troficzne na kończynach dolnych.

Charakterystyczne objawy niewydolności serca

Edukacja pacjenta w zakresie samokontroli i trybu życia.

1. Przestrzeganie dawek leków zaleconych przez lekarza,
wsparcie
osoby starszej w przestrzeganiu regularności ich
zażywania.
Stan osoby starszej pogarsza się w wyniku
nieprzestrzegania zaleceń.
Osoba starsza mieszkająca samotnie powinna mieć
zapewnioną opiekę
osób drugich.
2. Dieta uboga w sól od 2-3g/dobę, niskolipidowa, z
ograniczeniem podaży płynów ( wg bilansu wodnego).
Kontrola jonogramu ( NaCl).
3. Leczenie spoczynkowe przy nasileniu objawów.
4. Tlenoterapia przy duszności. Należy przestrzegać
zasad podawania
tlenu. Dbać o nawilżenie przewodów nosowych i jamy
ustnej.
5. Zaprzestanie palenia tytoniu i picia alkoholu.
6. Redukcja masy ciała. Wysiłek fizyczny 30-40 min.
spacer co 2 dzień

Ogólne zalecenia pielęgnacyjne.

Leczenie rozpoczyna się od ustalenia przyczyny i
w miarę możliwości jej usunięcia.

Leczenie:

pochodne Digoksyny, leki moczopędne i

inhibitory konwertazy angiotensyny- Enarenal,
Prestarium, Inhibace.
Furosemid- diuretyk pętlowy zmniejsza zwrotne
wchłanianie sodu i wody.W dawkach od 40-120
mg/dobę. U chorych z nadciśnieniem tętniczym -
tiazydy- Hydrochlorotiazyd. Leki oszczędzające potas-
Spironolakton, Aldakton, Verospiron, Tialorid.

Skala niewydolności Wg NYHA i zalecenia.

I stopień bez dolegliwości związanych ze zwykłą aktywnością życia
codziennego lub II stopnia- zmęczenie i duszność spowodowana nieco
większym wysiłkiem.

Zalecenia:

unikanie biernego trybu życia, długiego

leżenia i siedzenia.
Poleca się spacery w zakresie i tempie nie
powodującym dolegliwości.
Uregulowana dieta i ewentualne uzupełnienie
niedoborów białkowych i witaminowych.

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

60%

pacjentów W STARSZYM WIEKU

choruje na izolowane nadciśnienie skurczowe

30% chorych na nadciśnienie skurczowo-rozkurczowe

2-5% stanowią przypadki izolowanego nadciśnienia rozkurczowego

Ryzyko rozwoju nadciśnienia i jego następstw wzrasta z wiekiem.
Nadciśnienie w populacji polskiej dotyczy 30% osób.
W populacji powyżej 65lat sięga 59%.

Czynniki sercowo-naczyniowe predysponujące do wystąpienia
HA:
Zanik elastyny
Wzrost zawartości kolagenu
Odkładanie się złogów wapnia w naczyniach
Tworzenie się blaszek miażdżycowych w naczyniach
Dysfunkcja śródbłonka naczyniowego( upośledzenie produkcji
substancji naczyniorozszerzających

HA stanowi ryzyko poważnych schorzeń:

Miażdżycy
Przerostu lewej komory serca
Przerostu błony środkowej tętnic
Choroby wieńcowej
Niewydolności serca
Migotania przedsionków
Udaru mózgu
Miażdżycy zarostowej kończyn
Otępienia
Niewydolności nerek

Kryteria rozpoznawania HA w starszym wieku są
takie jak w
młodszych grupach wiekowych

.

U chorych z cukrzycą zaleca się aby pomiar RR w
warunkach domowych wskazywał na wartości RR
mniejsze 125/75

HA rozpoznaje się gdy wartości RR są
powyżej 140/90mmHg
W warunkach gabinetu lekarskiego i 130/85
w pomiarze domowym

.

U chorych na cukrzycę za granicę rozpoznania przyjmuje się
130/80.

NADCIŚNIENIE W WIEKU STARSZYM

Nadciśnienie tętnicze

u osób w starszym wieku ma

przeważnie charakter
skurczowy, przez co rozumie się niewielkie tylko
podwyższenie RR
rozkurczowego

.

U osób powyżej 75-80 roku życia nierzadko występuje

izolowane

nadciśnienie skurczowe

przy RR rozkurczowym niskim lub

prawidłowym

RR zależy od pojemności wyrzutowej serca i częstości
jego akcji oraz
od oporu obwodowego. Proces starzenia wpływa na
wzrost oporu średnio 1% rocznie po 50 roku życia.
Pojemność minutowa nie rośnie a zwykle spada.
Usztywnienie aorty i dużych naczyń oraz kręty ich
przebieg jest skutkiem miażdżycy.

Nadciśnienie rzekome

- znaczne wartości RR

skurczowego przy nieproporcjonalnie niskim RR
rozkurczowym, bez uchwytnego wpływu na
samopoczucie.

Dużym problemem są : wahania wartości RR, nieprzestrzeganie zaleceń
lekarza co do przyjmowania leków hypotensyjnych.

Inne problemy to: efekt „białego fartucha” i
nadciśnienie
„białego fartucha”

efekt „białego fartucha” to wzrost RR nawet do 30
mmHg na skutek badania w gabinecie lekarskim,
może wystąpić u zdrowych jak również u chorych z
nadciśnieniem.

Nadciśnienie „białego fartucha”- gdy RR mierzone w
gabinecie przekracza 140/90 przy co najmniej 3
krotnych pomiarach, a poza nim powraca do normy, a
wartości pomiaru ciągłego dobowego są prawidłowe.

Nadciśnienie „białego fartucha” można rozpoznać
jeżeli średnia wartość RR w ABPM( automatyczne
monitorowanie RR krwi) jest wyższa niż 120/85.

Nadciśnienie nocne:
Brak nocnego spadku RR do wartości niższych niż
w dzień wiąże
się ze zmianami narządowymi i może świadczyć o
nadciśnieniu wtórnym.

Odsetek

chorych na nadciśnienie wtórne rośnie z wiekiem i wynosi

ponad 16% u chorych powyżej 70 r.ż.
Przyczyny: choroby miąższu nerek
Nerkopochodne na tle niewydolności nerek
Choroby nerek- guz, wodonercze, torbiel, krwiak…
Przyczyny naczyniowo-nerkowe- miażdżyca tętnic nerkowych.
Nadczynność tarczycy
Stosowanie NLPZ
Inne

Zasady leczenia nadciśnienia tętniczego:
Przed rozpoczęciem farmakoterapii należy ocenić RR
w pozycji
stojącej również.
Celem terapii jest :
prewencja powikłań, wydłużenie życia i poprawa
jakości życia.

Leczenie rozpoczyna się od monoterapii
Dawki powinny być niższe niż u osób młodszych.
Dawki zwiększa się stopniowo aby obniżyć wartość
RR poniżej 140/90,
Terapia skojarzona umożliwia stosowanie kilku leków
w mniejszych dawkach, co może ograniczyć działanie
niepożądane.
Najlepiej stosować leki o przedłużonym działaniu 1raz
na dobę.
Dokonywać regularnych pomiarów RR.

Nadciśnienie niepowikłane:
1.Diuretyki
2.Antagoniści wapnia ( grupa dihydropirydyny)

Przy braku skuteczności-
1.Inhibitory konwertazy angiotensyny
2.Sartan

Beta blokery ( metoprolol, bisoprolol) stosuje się przy współistnieniu
Choroby niedokrwiennej serca
Przebytego zawału
Niewydolności serca

Niefarmakologiczne sposoby leczenia

1.Redukcja masy ciała/zapobieganie otyłości
2.Zaprzestanie palenia tytoniu
3.Ograniczenie spożycia sodu
4.Ograniczenie spożywania alkoholu
5.Wysiłek fizyczny-trening wytrzymałościowy
6.Unikanie stresów

Hypotensja ortostatyczna – Niedociśnienie
tętnicze- jest to spadek RR o ponad
20mmHg z towarzyszącymi objawami
niedotlenienia mózgu, przyczyny:

Leki hypotensyjne( diuretyki, @adrenolityki
Leki trójpierścieniowe antydepresyjne
Neuroleptyki
Neuropatia autonomiczna w przbiegu
cukrzycy
Spozyty duzy posiłek
Niska podaż płynów
Zbyt szybka pionizacja
Długotrwałe przebywania w pozycji stojącej