Wydział Nauk o Zdrowiu
Wydział Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Lek. Grażyna Kulig
Lek. Grażyna Kulig
Dieta w chorobach
Dieta w chorobach
psychogennych
psychogennych
Anoreksja nervosa
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) to zaburzenie odżywiania, które jest
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) to zaburzenie odżywiania, które jest
groźne dla zdrowia, a nawet życia chorej osoby.
groźne dla zdrowia, a nawet życia chorej osoby.
Choroba o podłożu psychicznym.
Choroba o podłożu psychicznym.
Polega na nadmiernym odchudzaniu się, wręcz głodzeniu.
Polega na nadmiernym odchudzaniu się, wręcz głodzeniu.
Jednym z kryteriów rozpoznawczych jest spadek
Jednym z kryteriów rozpoznawczych jest spadek
należnej masy ciała o ponad 15%.
należnej masy ciała o ponad 15%.
Osoby chore postrzegają siebie jako dużo grubsze
Osoby chore postrzegają siebie jako dużo grubsze
i brzydsze niż są w rzeczywistości, nierzadko czują
i brzydsze niż są w rzeczywistości, nierzadko czują
wstręt do swojego ciała i mają zaniżone poczucie
wstręt do swojego ciała i mają zaniżone poczucie
własnej wartości
własnej wartości
Anoreksja nervosa
Anoreksja jest chorobą cywilizacyjną, rodzajem fobii -
Anoreksja jest chorobą cywilizacyjną, rodzajem fobii -
chory odczuwa strach przed sobą samym, że nie
chory odczuwa strach przed sobą samym, że nie
spełnia wymogów współczesnego świata.
spełnia wymogów współczesnego świata.
Anoreksja nervosa
Podłożem choroby są na ogół konflikty emocjonalne i
Podłożem choroby są na ogół konflikty emocjonalne i
psychologiczne powstające w okresie dojrzewania lub
psychologiczne powstające w okresie dojrzewania lub
wcześniej.
wcześniej.
Chorzy często mają niskie poczucie własnej wartości.
Chorzy często mają niskie poczucie własnej wartości.
Przesada w odchudzaniu może być sposobem na zdobycie
Przesada w odchudzaniu może być sposobem na zdobycie
psychicznej kontroli nad swoim życiem.
psychicznej kontroli nad swoim życiem.
Anoreksja nervosa
Anoreksja w początkowej fazie jest trudna do
Anoreksja w początkowej fazie jest trudna do
zdiagnozowania.
zdiagnozowania.
„
„
Gdzie kończy się odchudzanie i normalna
Gdzie kończy się odchudzanie i normalna
dbałość o sylwetkę, a zaczynają zaburzenia
dbałość o sylwetkę, a zaczynają zaburzenia
odżywiania ?”
odżywiania ?”
Anoreksja nervosa
Choroba zaczyna się wtedy, gdy …
Choroba zaczyna się wtedy, gdy …
ODCHUDZAJĄCA SIĘ OSOBA TRACI KONTROLĘ
ODCHUDZAJĄCA SIĘ OSOBA TRACI KONTROLĘ
NAD ZACHOWANIAMI ZWIĄZANYMI Z JEDZENIEM
NAD ZACHOWANIAMI ZWIĄZANYMI Z JEDZENIEM
I ODCHUDZANIEM.
I ODCHUDZANIEM.
Rozpoznanie anoreksji
dokładny wywiad,
dokładny wywiad,
uwzględnienie kryteriów diagnostycznych
uwzględnienie kryteriów diagnostycznych
przebieg kliniczny
przebieg kliniczny
pozwalają na trafne postawienie diagnozy
pozwalają na trafne postawienie diagnozy
Anoreksja nervosa -
epidemiologia
- dotyka zarówno kobiet jak i mężczyzn
- dotyka zarówno kobiet jak i mężczyzn
- statystycznie częściej chorują na nią
- statystycznie częściej chorują na nią
kobiety
kobiety
/dziewczęta w okresie dojrzewania, młode kobiety/
/dziewczęta w okresie dojrzewania, młode kobiety/
- rozpoczyna się
- rozpoczyna się
przed 25 rokiem życia
przed 25 rokiem życia
- może przebiegać
- może przebiegać
przewlekle
przewlekle
z okresami remisji i nawrotami
z okresami remisji i nawrotami
lub jako
lub jako
jeden rzut choroby
jeden rzut choroby
Anoreksja nervosa
U pewnej liczby pacjentów z anoreksją stwierdza się
U pewnej liczby pacjentów z anoreksją stwierdza się
okresy żarłoczności zwane
okresy żarłoczności zwane
epizodami bulimicznymi
epizodami bulimicznymi
.
.
Przeplatają oni czas stosowania ścisłej diety z okresami
Przeplatają oni czas stosowania ścisłej diety z okresami
nadmiernego objadania się.
nadmiernego objadania się.
Anoreksja nervosa
Spadek wagi chore osiągają w wyniku :
Spadek wagi chore osiągają w wyniku :
coraz większego ograniczenia jedzenia
coraz większego ograniczenia jedzenia
eliminują słodycze i pokarmy tłuste,
eliminują słodycze i pokarmy tłuste,
węglowodany, białko
węglowodany, białko
przestają jeść pieczywo, najpierw białe potem ciemne
przestają jeść pieczywo, najpierw białe potem ciemne
następnie eliminują chleb chrupki, makaron, kaszę, ryż,
następnie eliminują chleb chrupki, makaron, kaszę, ryż,
ziemniaki
ziemniaki
dieta staje się coraz bardziej monotonna i uboga
dieta staje się coraz bardziej monotonna i uboga
Anoreksja nervosa
Wiele z nich prawie w ogóle przestaje jeść !!!
Wiele z nich prawie w ogóle przestaje jeść !!!
Anoreksja nervosa
Tak drastyczne ograniczenia nie świadczą jednak o
Tak drastyczne ograniczenia nie świadczą jednak o
utracie apetytu.
utracie apetytu.
Chore bardzo lubią jeść i bardzo długo odczuwają głód.
Chore bardzo lubią jeść i bardzo długo odczuwają głód.
Często całą energię psychiczną zużywają na walkę z
Często całą energię psychiczną zużywają na walkę z
ciągłym uczuciem głodu.
ciągłym uczuciem głodu.
Chore dziewczęta na ogół bardzo lubią gotować.
Chore dziewczęta na ogół bardzo lubią gotować.
Studiują książki kucharskie, a zwłaszcza podręczniki
Studiują książki kucharskie, a zwłaszcza podręczniki
zdrowego żywienia.
zdrowego żywienia.
Anoreksja nervosa
Dokładna, wręcz obsesyjna znajomość kaloryczności
Dokładna, wręcz obsesyjna znajomość kaloryczności
potraw
potraw
nie przekłada się na zmianę stylu odżywiania.. .
nie przekłada się na zmianę stylu odżywiania.. .
Anorektycy pomimo wychudzenia twierdzą , że mają
Anorektycy pomimo wychudzenia twierdzą , że mają
nadal za grube uda, czy pośladki, że nie mogą
nadal za grube uda, czy pośladki, że nie mogą
schudnąć…
schudnąć…
/ zaburzenia w ocenie rzeczywistości /.
/ zaburzenia w ocenie rzeczywistości /.
Często płaczą i złoszczą się…
Często płaczą i złoszczą się…
Objawy Anoreksji
brak apetytu i niepohamowany wstręt do jedzenia,
brak apetytu i niepohamowany wstręt do jedzenia,
silny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością,
silny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością,
nadmierne pragnienie schudnięcia przy już istniejącej
nadmierne pragnienie schudnięcia przy już istniejącej
niedowadze,
niedowadze,
nadmierne zainteresowanie masą ciała,
nadmierne zainteresowanie masą ciała,
/anorektycy kilka razy dziennie sprawdzają, ile ważą/
/anorektycy kilka razy dziennie sprawdzają, ile ważą/
nieprawidłowa ocena wagi własnego ciała,
nieprawidłowa ocena wagi własnego ciała,
lekceważenie skutków nagłego spadku wagi,
lekceważenie skutków nagłego spadku wagi,
BMI jest równy lub mniejszy od 17,5
BMI jest równy lub mniejszy od 17,5
Objawy Anoreksji
skrajne wychudzenie,
skrajne wychudzenie,
zaostrzone rysy twarzy,
zaostrzone rysy twarzy,
skóra- blada, ziemista, sucha, łuszcząca się, mało elastyczna
skóra- blada, ziemista, sucha, łuszcząca się, mało elastyczna
/"brudna"/, pojawienie się meszku na ciele,
/"brudna"/, pojawienie się meszku na ciele,
włosy - kruche, łamliwe , szorstkie, wypadanie włosów pod
włosy - kruche, łamliwe , szorstkie, wypadanie włosów pod
pachami i na wzgórku łonowym,
pachami i na wzgórku łonowym,
problemy z paznokciami,
problemy z paznokciami,
Objawy Anoreksji
ogólne osłabienie, odwodnienie
ogólne osłabienie, odwodnienie
dolegliwości ze strony układu krążenia:
dolegliwości ze strony układu krążenia:
-
przedwczesne skurcze przedsionkowe i komorowe,
przedwczesne skurcze przedsionkowe i komorowe,
-
zwolnienie akcji serca do 60 uderzeń na minutę,
zwolnienie akcji serca do 60 uderzeń na minutę,
-
pojawienie się szmeru sercowego,
pojawienie się szmeru sercowego,
-
przedłużenie przewodzenia poprzez pęczek Hisa,
przedłużenie przewodzenia poprzez pęczek Hisa,
-
hipotensja ortoststyczna,
hipotensja ortoststyczna,
-
zawroty głowy,
zawroty głowy,
-
omdlenia,
omdlenia,
zwolnienie liczby oddechów jako objaw oddechowej
zwolnienie liczby oddechów jako objaw oddechowej
kompensacji zasadowicy
kompensacji zasadowicy
Objawy Anoreksji
zanik tkanki tłuszczowej i masy mięśniowej,
zanik tkanki tłuszczowej i masy mięśniowej,
zredukowany metabolizm hormonów, m.in. hh tarczycy:
zredukowany metabolizm hormonów, m.in. hh tarczycy:
-
-
nietolerancja chłodu i
nietolerancja chłodu i
- trudności w utrzymaniu podstawowej temperatury ciała,
- trudności w utrzymaniu podstawowej temperatury ciała,
- obniżenie temperatury ciała poniżej 36 C wskutek
- obniżenie temperatury ciała poniżej 36 C wskutek
zaniku ochronnej tkanki tłuszczowej
zaniku ochronnej tkanki tłuszczowej
- zasinienie dłoni, stóp, zimne dłonie,
- zasinienie dłoni, stóp, zimne dłonie,
- nadmierne pocenie się stóp
- nadmierne pocenie się stóp
Objawy Anoreksji
zaburzenia układu trawiennego:
zaburzenia układu trawiennego:
-
zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, opróżniania
zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, opróżniania
żołądka,
żołądka,
-
uczucie nadmiernej pełności w nadbrzuszu,
uczucie nadmiernej pełności w nadbrzuszu,
-
bóle brzucha,
bóle brzucha,
-
wzdęcia,
wzdęcia,
-
zaparcia ,
zaparcia ,
Objawy Anoreksji
u kobiet- zatrzymanie miesiączki lub różne inne zaburzenia
u kobiet- zatrzymanie miesiączki lub różne inne zaburzenia
cyklu menstruacyjnego
cyklu menstruacyjnego
uszkodzenie struktur pnia mózgu, poszerzenie komór mózgu
uszkodzenie struktur pnia mózgu, poszerzenie komór mózgu
zmiany w układzie kostnym - osteopenia, osteoporoza
zmiany w układzie kostnym - osteopenia, osteoporoza
Objawy Anoreksji
głównym tematem do rozmowy z osobą chorą to :
głównym tematem do rozmowy z osobą chorą to :
jedzenie, kalorie, zawartość tłuszczu w produktach i diety
jedzenie, kalorie, zawartość tłuszczu w produktach i diety
spożywanie posiłków w samotności,
spożywanie posiłków w samotności,
gotowanie dla innych tzw. "zdrowych posiłków„
gotowanie dla innych tzw. "zdrowych posiłków„
kłamstwa o ilości zjedzonych posiłków
kłamstwa o ilości zjedzonych posiłków
nadmiernie intensywne ćwiczenia fizyczne
nadmiernie intensywne ćwiczenia fizyczne
Objawy Anoreksji
wraz z rozwojem choroby coraz większa drażliwość,
wraz z rozwojem choroby coraz większa drażliwość,
trudno jest porozmawiać z osobą chorą
trudno jest porozmawiać z osobą chorą
nastroje depresyjne (poczucie beznadziejności, niska
nastroje depresyjne (poczucie beznadziejności, niska
samoocena)
samoocena)
bezsenność
bezsenność
odsuwanie się od innych, utrata przyjaciół
odsuwanie się od innych, utrata przyjaciół
zachowania obsesyjno - kompulsywne, zwłaszcza w
zachowania obsesyjno - kompulsywne, zwłaszcza w
odniesieniu do jedzenia
odniesieniu do jedzenia
Objawy Anoreksji
występowanie skrycie przebiegających, nasilających
występowanie skrycie przebiegających, nasilających
wyniszczenie organizmu infekcji,
wyniszczenie organizmu infekcji,
zaburzenia związane z wymiotami i nadużywaniem środków
zaburzenia związane z wymiotami i nadużywaniem środków
przeczyszczających
przeczyszczających
Zmiany biochemiczne
wtórny do odwodnienia wzrost wskaźników nerkowych / Cr,
wtórny do odwodnienia wzrost wskaźników nerkowych / Cr,
Ur/
Ur/
wzrost poziomu cholesterolu, czasem poprzedzony
wzrost poziomu cholesterolu, czasem poprzedzony
początkowym obniżeniem,
początkowym obniżeniem,
obniżony poziom transferryny,
obniżony poziom transferryny,
obniżony poziomi prealbuminy
obniżony poziomi prealbuminy
obrzęki
obrzęki
wzrost poziomu dehydrogenazy mleczanowej, fosfotazy
wzrost poziomu dehydrogenazy mleczanowej, fosfotazy
alkalicznej, amylazy
alkalicznej, amylazy
Zaburzenia elektrolitowe
Obniżone poziomy:
Obniżone poziomy:
cynku
cynku
fosforu
fosforu
magnezu
magnezu
wapnia
wapnia
potasu
potasu
Zaburzenia
hematologiczne :
leukopenia ze względną limfocytozą
leukopenia ze względną limfocytozą
bezwzględna limfopenia
bezwzględna limfopenia
trombocytopenia
trombocytopenia
niedokrwistość
niedokrwistość
Anoreksja
W jadłowstręcie psychicznym mamy do czynienia z :
W jadłowstręcie psychicznym mamy do czynienia z :
oszczędzaniem energii
oszczędzaniem energii
-
-
poprzez zatrzymanie przyrostu masy ciała i procesów wzrostowych
poprzez zatrzymanie przyrostu masy ciała i procesów wzrostowych
oraz
oraz
mobilizacją zmagazynowanych składników odżywczych
mobilizacją zmagazynowanych składników odżywczych
-
-
poprzez katabolizm glikogenu w wątrobie, tkance tłuszczowej i tkance
poprzez katabolizm glikogenu w wątrobie, tkance tłuszczowej i tkance
mięśniowej
mięśniowej
Przyczyny anoreksji:
nadopiekuńczość w rodzinie
nadopiekuńczość w rodzinie
- jeden z powodów mogących
- jeden z powodów mogących
sprzyjać rozwojowi anoreksji.
sprzyjać rozwojowi anoreksji.
Dziecko w takiej rodzinie ma niewiele możliwości
Dziecko w takiej rodzinie ma niewiele możliwości
bezpośredniego stawienia czoła życiowym problemom, a
bezpośredniego stawienia czoła życiowym problemom, a
rozwój jego osobowości i samodzielności zostaje zahamowany.
rozwój jego osobowości i samodzielności zostaje zahamowany.
kłopoty w domu
kłopoty w domu
- zbyt duże wymagania ze strony rodziców,
- zbyt duże wymagania ze strony rodziców,
- zaburzenia poczucia tożsamości,
- zaburzenia poczucia tożsamości,
- negatywne myślenie i postrzeganie siebie,
- negatywne myślenie i postrzeganie siebie,
- nadmierny perfekcjonizm,
- nadmierny perfekcjonizm,
- czasem powodem pojawiającej się anoreksji jest
- czasem powodem pojawiającej się anoreksji jest
przeżywanie przez dziecko konfliktu małżeńskiego jego
przeżywanie przez dziecko konfliktu małżeńskiego jego
rodziców.
rodziców.
Przyczyny anoreksji:
zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała
zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała
ustawiczne niezadowolenie z figury
ustawiczne niezadowolenie z figury
przekonanie, że szczupła sylwetka jest pomocą w życiu
przekonanie, że szczupła sylwetka jest pomocą w życiu
/ pomoże im zdobyć dobrą pracę, znaleźć chłopaka, zapewni sympatię
/ pomoże im zdobyć dobrą pracę, znaleźć chłopaka, zapewni sympatię
rówieśników oraz pozycję w rodzinie /
rówieśników oraz pozycję w rodzinie /
presja otoczenia na szczupłą sylwetkę
presja otoczenia na szczupłą sylwetkę
Przyczyny anoreksji:
negatywny stosunek do dojrzewania
negatywny stosunek do dojrzewania
-
dziewczęta cierpiące na anoreksję unikają kontaktu z chłopcami
dziewczęta cierpiące na anoreksję unikają kontaktu z chłopcami
-
zaprzeczają własnej seksualności
zaprzeczają własnej seksualności
-
towarzyszy im poczucie niepewności własnej atrakcyjności
towarzyszy im poczucie niepewności własnej atrakcyjności
lęk przed "dorosłością"
lęk przed "dorosłością"
-
część kobiet cierpiących z powodu anoreksji boi się dojrzałości
część kobiet cierpiących z powodu anoreksji boi się dojrzałości
fizycznej i psychicznej
fizycznej i psychicznej
-
w wyniku unikania jedzenia sylwetka pozostaje podobna do dziecka
w wyniku unikania jedzenia sylwetka pozostaje podobna do dziecka
przed okresem pokwitania, miesiączka nie pojawia się lub zanika
przed okresem pokwitania, miesiączka nie pojawia się lub zanika
Osoby chore na anoreksję
są:
-
solidne,
solidne,
-
koncentrują się na nauce,
koncentrują się na nauce,
-
cechuje je duża potrzeba sukcesu,
cechuje je duża potrzeba sukcesu,
ale także są:
ale także są:
-
niepewne,
niepewne,
-
odczuwające silny lęk przed niepowodzeniami,
odczuwające silny lęk przed niepowodzeniami,
-
nadmiernie krytyczne wobec siebie
nadmiernie krytyczne wobec siebie
-
z niską samooceną
z niską samooceną
-
nie wierzą w siebie
nie wierzą w siebie
Dla obniżenia masy ciała
chorzy stosują różne metody:
radykalne ograniczenie ilości spożywanego pokarmu
radykalne ograniczenie ilości spożywanego pokarmu
okresowe głodówki
okresowe głodówki
stosowanie środków przeczyszczających i moczopędnych
stosowanie środków przeczyszczających i moczopędnych
prowokowanie wymiotów po każdym posiłku
prowokowanie wymiotów po każdym posiłku
duży wysiłek fizyczny w celu zużycia kalorii
duży wysiłek fizyczny w celu zużycia kalorii
Stosowane metody prowadzą do
Stosowane metody prowadzą do
-
poważnych
poważnych
zakłóceń biochemicznych
zakłóceń biochemicznych
oraz
oraz
-
zaburzeń czynności
zaburzeń czynności
wielu narządów i układów.
wielu narządów i układów.
Niektóre z nich mogą być groźne dla życia!!!
Niektóre z nich mogą być groźne dla życia!!!
Powikłania somatyczne
poważne choroby
poważne choroby
(np. infekcje),
(np. infekcje),
będące następstwem niedożywienia organizmu
będące następstwem niedożywienia organizmu
anemia
anemia
niedobory witaminowo-mineralne.
niedobory witaminowo-mineralne.
uszkodzenie lub niewydolność narządów
uszkodzenie lub niewydolność narządów
(np. niewydolność nerek, uszkodzenie tarczycy).
(np. niewydolność nerek, uszkodzenie tarczycy).
wyniszczenie organizmu
wyniszczenie organizmu
Powikłania somatyczne
ustępują :
ustępują :
w trakcie leczenia lub
w trakcie leczenia lub
po osiągnięciu prawidłowej masy ciała.
po osiągnięciu prawidłowej masy ciała.
Różnicowanie anoreksji z:
chorobami somatycznymi powodującymi wyniszczenie :
chorobami somatycznymi powodującymi wyniszczenie :
gruźlicą,
gruźlicą,
chorobami przewodu pokarmowego,
chorobami przewodu pokarmowego,
robaczycami,
robaczycami,
cukrzycą,
cukrzycą,
nadczynnością tarczycy,
nadczynnością tarczycy,
nowotworami,
nowotworami,
organicznymi zmianami podwzgórza i przysadki
organicznymi zmianami podwzgórza i przysadki
chorobami psychicznymi – schizofrenią, depresją
chorobami psychicznymi – schizofrenią, depresją
endogenną, nerwicami.
endogenną, nerwicami.
Rokowanie
jest trudne….
jest trudne….
40-50%
40-50%
/ do 70%/ chorych – udaje się wyleczyć
/ do 70%/ chorych – udaje się wyleczyć
5-40% tylko częściowa poprawa
5-40% tylko częściowa poprawa
25-30%
25-30%
przypadków - choroba przewlekła
przypadków - choroba przewlekła
20-30 %
20-30 %
przypadków - kończy się zgonem
przypadków - kończy się zgonem
Najczęstszymi przyczynami śmierci
są:
zaburzenia układu sercowo-naczyniowego,
zaburzenia układu sercowo-naczyniowego,
zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
ostra niewydolność nerek,
ostra niewydolność nerek,
infekcje ,
infekcje ,
samobójstwa
samobójstwa
Kryterium wyzdrowienia
utrzymywanie masy ciała w granicach 85-95% masy
utrzymywanie masy ciała w granicach 85-95% masy
należnej i
należnej i
regularne miesiączkowanie.
regularne miesiączkowanie.
Efekty terapii zależą od:
wieku pacjentów w momencie zachorowania,
wieku pacjentów w momencie zachorowania,
czasu trwania choroby,
czasu trwania choroby,
współistnienia zaburzeń psychicznych,
współistnienia zaburzeń psychicznych,
nasilenia objawów patologicznych
nasilenia objawów patologicznych
funkcjonowania rodziny
funkcjonowania rodziny
Korzystnie rokują następujące
czynniki:
wczesny okres zachorowania,
wczesny okres zachorowania,
szybkie rozpoczęcie leczenia (do 1 roku),
szybkie rozpoczęcie leczenia (do 1 roku),
dobra sytuacja rodzinna,
dobra sytuacja rodzinna,
brak konieczności hospitalizacji,
brak konieczności hospitalizacji,
brak współistniejących zaburzeń psychicznych
brak współistniejących zaburzeń psychicznych
jak zapobiegać..
w dzieciństwie - stwarzanie okazji do wyżycia się,
w dzieciństwie - stwarzanie okazji do wyżycia się,
swobody i niezależności
swobody i niezależności
jedzenie nie powinno stanowić potyczek rodzinnych
jedzenie nie powinno stanowić potyczek rodzinnych
stosowanie zrównoważonej diety
stosowanie zrównoważonej diety
jeśli zaistnieje potrzeba redukcji masy ciała –
jeśli zaistnieje potrzeba redukcji masy ciała –
stosowanie jednej z zalecanych diet, ale tylko po
stosowanie jednej z zalecanych diet, ale tylko po
konsultacji lekarzem lub dietetykiem
konsultacji lekarzem lub dietetykiem
Leczenie:
Najskuteczniejszą formą pomocy jest połączenie psychoterapii
Najskuteczniejszą formą pomocy jest połączenie psychoterapii
z leczeniem dietetycznym oraz farmakologicznym.
z leczeniem dietetycznym oraz farmakologicznym.
W terapii powinna uczestniczyć cała rodzina, a nie tylko osoba
W terapii powinna uczestniczyć cała rodzina, a nie tylko osoba
chora na anoreksję.
chora na anoreksję.
Każdy przypadek wymaga indywidualnego traktowania ze
Każdy przypadek wymaga indywidualnego traktowania ze
względu na objawy wyniszczenia, zaburzenia patofizjologiczne
względu na objawy wyniszczenia, zaburzenia patofizjologiczne
i metaboliczne oraz zmiany psychiczne.
i metaboliczne oraz zmiany psychiczne.
Leczenie:
Zazwyczaj stosuje się terapię psychologiczną, która ma
Zazwyczaj stosuje się terapię psychologiczną, która ma
celu zwrócenie choremu uwagi na jego problemy i
celu zwrócenie choremu uwagi na jego problemy i
nauczenie go radzenia sobie z nimi.
nauczenie go radzenia sobie z nimi.
W skrajnych przypadkach stosuje się przymusowe
W skrajnych przypadkach stosuje się przymusowe
leczenie w postaci dokarmiania zastępczego
leczenie w postaci dokarmiania zastępczego
(kroplówka) i dokarmiania na siłę, połączone z terapią
(kroplówka) i dokarmiania na siłę, połączone z terapią
psychologiczną
psychologiczną
.
.
Leczenie:
W Polsce , gdy chory nie zgadza się na leczenie,
W Polsce , gdy chory nie zgadza się na leczenie,
potrzebna jest zgoda sądu na interwencję i jednoczesne
potrzebna jest zgoda sądu na interwencję i jednoczesne
pozbawienie chorego prawa do samostanowienia o
pozbawienie chorego prawa do samostanowienia o
sobie.
sobie.
Skutki uboczne leczenia
Leczenie anoreksji poprzez zmuszanie chorego do jedzenia….
Leczenie anoreksji poprzez zmuszanie chorego do jedzenia….
to pojawienie się kontroli także w tej sferze życia,
to pojawienie się kontroli także w tej sferze życia,
co dodatkowo frustruje i nic nie zmienia :(
co dodatkowo frustruje i nic nie zmienia :(
Skutki uboczne leczenia
Zazwyczaj na etapie, w którym rodzina jest jeszcze
Zazwyczaj na etapie, w którym rodzina jest jeszcze
przekonana o sprawowaniu kontroli nad chorym….
przekonana o sprawowaniu kontroli nad chorym….
pojawia się u chorego tymczasowa bulimia.
pojawia się u chorego tymczasowa bulimia.
Chory ukrywa jedzenie, a jeżeli jest zmuszony do jego
Chory ukrywa jedzenie, a jeżeli jest zmuszony do jego
spożycia – natychmiast usuwa je z organizmu poprzez
spożycia – natychmiast usuwa je z organizmu poprzez
wymioty i/lub środki przeczyszczające.
wymioty i/lub środki przeczyszczające.
Na pewnym etapie anoreksja i bulimia uzupełniają się,
Na pewnym etapie anoreksja i bulimia uzupełniają się,
ta druga staje się alternatywnym sposobem „dbania” o siebie.
ta druga staje się alternatywnym sposobem „dbania” o siebie.
Biologiczne metody leczenia
to:
Terapia ratująca życie, przeciwdziałająca :
Terapia ratująca życie, przeciwdziałająca :
-
odwodnieniu,
odwodnieniu,
-
zaburzeniom elektrolitowym i
zaburzeniom elektrolitowym i
-
wyniszczeniu
wyniszczeniu
---------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------
Restytucja wagi
Restytucja wagi
Leczenie i przeciwdziałanie późnym powikłaniom
Leczenie i przeciwdziałanie późnym powikłaniom
I. Etap terapii:
/ najczęściej w warunkach szpitalnych /
W zależności od stwierdzonych zaburzeń chore
W zależności od stwierdzonych zaburzeń chore
otrzymują :
otrzymują :
albuminy,
albuminy,
osocze,
osocze,
krew,
krew,
płyny elektrolitowe
płyny elektrolitowe
II. Etap terapii:
przeciwdziałanie wyniszczeniu i uzyskanie przyrostu masy
przeciwdziałanie wyniszczeniu i uzyskanie przyrostu masy
ciała poprzez :
ciała poprzez :
stosowanie odpowiedniej diety,
stosowanie odpowiedniej diety,
czasem karmienie poprzez sondę lub parenteralnie
czasem karmienie poprzez sondę lub parenteralnie
/ gdy pacjentka odmawia przyjmowania pokarmów /.
/ gdy pacjentka odmawia przyjmowania pokarmów /.
odpowiednia dieta…
Początkowo
Początkowo
ubogotłuszczowa i ubogolaktozowa
ubogotłuszczowa i ubogolaktozowa
1200-1500 kcal dziennie.
1200-1500 kcal dziennie.
Kaloryczność diety musi być zwiększana stopniowo do
Kaloryczność diety musi być zwiększana stopniowo do
3500 kcal /dobę.
3500 kcal /dobę.
Optymalny przyrost wagi to 0,5-1,5 kg / tyg.
Optymalny przyrost wagi to 0,5-1,5 kg / tyg.
Do wartości 80-95% masy należnej.
Do wartości 80-95% masy należnej.
Podczas leczenia…
Możliwe jest występowanie:
Możliwe jest występowanie:
zaburzeń gastroenterologicznych i
zaburzeń gastroenterologicznych i
powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego.
powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego.
Farmakoterapia
nie daje wyraźnych pozytywnych efektów
nie daje wyraźnych pozytywnych efektów
leki pobudzające łaknienie
leki pobudzające łaknienie
leki wpływające na motorykę przewodu pokarmowego
leki wpływające na motorykę przewodu pokarmowego
leki stosowane w psychiatrii
leki stosowane w psychiatrii
/ neuroleptyki i leki
/ neuroleptyki i leki
przeciwdepresyjne /
przeciwdepresyjne /
w związku z wyniszczeniem i zmienionym
w związku z wyniszczeniem i zmienionym
metabolizmem
metabolizmem
skutki działania leków mogą być nietypowe
skutki działania leków mogą być nietypowe
Miesiączka
Pacjentki, u których nie dochodzi do powrotu miesiączki
Pacjentki, u których nie dochodzi do powrotu miesiączki
mimo uzyskania prawidłowej masy ciała:
mimo uzyskania prawidłowej masy ciała:
Krótkotrwała /kilkumiesięczna/ terapia
Krótkotrwała /kilkumiesięczna/ terapia
estrogenowo-progesteronowa
estrogenowo-progesteronowa
.
.
Nowe doniesienia…
Ostatnio próbuje się stosować w celach leczniczych
Ostatnio próbuje się stosować w celach leczniczych
cynk ( Zn)
cynk ( Zn)
którego niedobór stwierdza się u osób z anoreksją
którego niedobór stwierdza się u osób z anoreksją
Wskazania do
hospitalizacji:
zły stan somatyczny (waga poniżej 30% wagi należnej)
zły stan somatyczny (waga poniżej 30% wagi należnej)
bradykardia poniżej 40 / min
bradykardia poniżej 40 / min
zaburzenia elektrolitowe szczególnie hipokaliemia
zaburzenia elektrolitowe szczególnie hipokaliemia
intensywne stosowanie środków odwadniających i
intensywne stosowanie środków odwadniających i
przeczyszczających
przeczyszczających
ciężka depresja lub skłonności samobójcze
ciężka depresja lub skłonności samobójcze
brak odpowiedzi na leczenie ambulatoryjne
brak odpowiedzi na leczenie ambulatoryjne
wiek chorej / osoby małoletnie/
wiek chorej / osoby małoletnie/
Efekt terapii
zależy od współpracy pomiędzy lekarzem,
zależy od współpracy pomiędzy lekarzem,
psychologiem, dietetykiem, a także od pacjenta i jego
psychologiem, dietetykiem, a także od pacjenta i jego
najbliższych.
najbliższych.
Dziękuję Państwu za
uwagę !!!
Życzę miłego dnia !!!