 | Pobierz cały dokument Rozmiar 921,5 KB |
Zaburzenia
zachowania
Pojęcie i klasyfikacja
Co to jest zachowanie??
Zachowanie
Termin zachowanie stosuje się do
oznaczenia czynności ruchowych,
pewnych reakcji fizjologicznych i
wypowiedzi słownych, które można
badać w sposób obiektywny, dokonać
ich rejestracji i pomiaru
(M. Pecyna, 1998).
Dwie podstawowe funkcje
zachowania człowieka, który…
1.
zaspokajać potrzeby osobiste,
2.
spełniać wymagania społeczne w
sposób akceptowany przez dane
społeczeństwo.
Co jeżeli zachowanie nie spełnia
tych funkcji?
Czym są zaburzenia
zachowania??
Definicja pojęcia (jak
je rozumiecie?)
Charakterystyczne
objawy
Przyczyny
Definiowane pojęcia…
Niedostosowanie społeczne
Nieprzystosowanie społeczne
Dewiacja społeczna
Trudności wychowawcze
Wykolejenie społeczne
Niedostosowanie społeczne
Nieprawidłowe stosunki zachodzące
między daną jednostką a innymi
jednostkami, czy też jednostką a grupą
społeczną.
Niedostosowanie społeczne
negatywny stosunku do norm społecznych,
do uznawanych społecznie wartości;
wyraz trudnej wewnętrznie sytuacji
jednostki społecznie niedostosowanej;
trudności wychowawcze, które cechuje
znaczna trwałość postaw aspołecznych lub
antyspołecznych;
ogólna postać (syndrom) zachowania
negatywnego wobec norm społecznych
(Lipkowski, 1976)
Nieprzystosowanie społeczne
Wadliwe przystosowaniem jednostki do
społeczeństwa i jego kultury.
Charakterystyczny układ postaw lub
stany osobowości skłaniające jednostkę
do reagowania w sposób niezgodny z
normami, wartościami i wymaganiami
ról społecznych (Pytka, 1995)
Dewiacja społeczna
odchylenie od reguł działania
społecznego, postępowanie niezgodne z
normami a także z wartościami
przyjętymi w społeczeństwie lub w
grupie społecznej.
Trudności wychowawcze
Odnoszą się tylko do niektórych
objawów zachowania dziecka, tj.
pozostających w niezgodzie z
powszechnymi normami życia
społecznego, a jednocześnie
charakteryzujących się uporczywością i
nie poddających się zwykłym zabiegom
wychowawczym (Lewicki, 1974)
Wykolejenie społeczne
polega na takim przeciwstawieniu się
normom, które burzy wszelki ład
społeczny, warunkujący istnienie
kultury, czyli na przeciwstawianiu się
społeczeństwu jako całości.
Obyczajowe lub przestępcze
Np. niedostosowanie społeczne
a zaburzenie zachowania
Pojęcie niedostosowania społecznego
odnoszone jest do dalszych etapów
rozwojowych zaburzeń w zachowaniu
Różne definiowanie zaburzeń
zachowania
Jak rozumiem termin
zaburzenie
zachowania???
Zaburzenie zachowania
(DSM – IV)
uporczywy i powtarzający się wzorzec
charakteryzujący się zachowaniem
aspołecznym i buntowniczym.
Zaburzenia zachowania są czymś więcej
niż dziecięcą złością czy buntem - są
względnie trwałym i społecznie
nieaprobowanym nawykiem.
Zaburzenie zachowania (ICD
– 10)
zaburzenia zachowania cechują
powtarzając się i utrwalone wzorce
zachowania dyssocjalnego, agresywnego
lub buntowniczego.
W skrajnej formie, takie zachowanie
powoduje poważne przekroczenie
oczekiwań i norm społecznych dla danego
wieku
jest czymś więcej niż zwykłą dziecięcą
złością lub młodzieżową buntowniczością.
Klasyfikacja zaburzeń
zachowania
Ze względu na wiek życia
dziecka w chwili wystąpienia
zaburzeń wyróżnia się:
typ dziecięcych zaburzeń (zaburzenie
wystąpiło przed 10 r. ż. )
typ młodzieńczych zaburzeń
(zaburzenie wystąpiło po 10 r. ż.)
Ze względu na nasilenie
zaburzeń zachowania
różnicuje się stopnie:
stopień lekki - zaburzenie powoduje
niewielkie szkody
stopień umiarkowany - liczba zaburzeń
zachowania i ich wpływ na innych są
pośrednie między stopniem lekkim a
znacznym
stopień znaczny - liczba zaburzeń i ich
wpływ na innych jest duży, objawy
zaburzeń są sprzężone ze sobą np.
kradzież w konfrontacji agresywnej z ofiarą
Klasyfikacja według DSM - IV
istotnym objawem zaburzeń
zachowania jest powtarzający i
utrzymujący się wzorzec zachowania…
a manifestuje się wystąpieniem trzech
lub więcej spośród następujących
zachowań w ciągu ostatnich 12
miesięcy:
ZACHOWANIA
AGRESYWNE
tyranizowanie, grożenie, zastraszanie innych,
częste inicjowanie walk fizycznych,
używanie broni, mogącej powodować
poważne fizyczne uszkodzenia,
okrucieństwo fizyczne wobec ludzi,
okrucieństwo wobec zwierząt,
dokonywanie kradzieży bezpośrednio od
ofiary (wymuszanie, kradzieże kieszonkowe i
inne ),
świadome branie udziału w podpaleniu z
intencją spowodowania poważnej szkody,
świadome niszczenie cudzej własności
OSZUSTWA LUB
KRADZIEŻE
włamania do domu,
budynku lub
samochodu,
kłamstwo w celu
uniknięcia zobowiązań
lub uzyskania
określonych dóbr,
kradzież rzeczy o
większej wartości bez
konfrontacji z ofiarą
POWAŻNE ŁAMANIE ZASAD,
NORM, REGUŁ, NAKAZÓW I
PRAW
przebywanie wbrew zakazom rodziców
poza domem rodzinnym w nocy przed
13 r. ż.,
ucieczka z domu bez zamiaru powrotu,
wagarowanie (częste)
Klasyfikacja według ICD - 10
Powtarzający się i utrwalony wzorzec
zachowania, cechujący się gwałceniem
albo podstawowych praw innych osób,
albo poważniejszych norm i reguł
społecznych właściwych dla wieku,
trwających co najmniej 6 miesięcy, w
czasie których występują niektóre z
następujących przejawów:
1.
wybuchy złości nadzwyczaj częste lub
ciężkie w stosunku do poziomu
rozwojowego,
2.
częste kłótnie z dorosłymi,
3.
często aktywne odrzucanie wymagań
dorosłych lub nie spełnianie reguł,
4.
często jakby rozmyśle robienie rzeczy,
które budzą gniew u innych ludzi,
5.
częste oskarżenie innych za swoje
własne pomyłki lub niewłaściwe
zachowanie,
6.
częsta "wrażliwość" i łatwość
wprowadzania w złość przez innych,
7.
częste wpadanie w złość lub
rozżalenie,
8.
częsta złośliwość lub mściwość
9.
częste kłamstwa lub zrywanie obietnic
w celu uzyskania dóbr lub przywilejów,
lub dla uniknięcia obowiązków,
10.
częste inicjowanie starć fizycznych
(nie obejmuje to starć z rodzeństwem),
11.
używanie broni, która może
powodować u innych poważne
uszkodzenia ciała (np. kij, cegła,
rozbita butelka, nóż, strzelba),
12.
pozostawanie poza domem po
zapadnięciu zmroku, mimo zakazu
rodziców (rozpoczynające się przed 13
rokiem życia),
13.
przejawianie fizycznego okrucieństwa
wobec innych osób (np. krępowanie,
ranienie lub podpalanie ofiar),
14.
przejawianie fizycznego okrucieństwa wobec
zwierząt,
15.
rozmyślne podkładanie ognia ze
stwarzaniem ryzyka lub z zamiarem
spowodowania poważnych zniszczeń,
16.
kradzieże przedmiotów o niebanalnej
wartości bez konfrontacji z ofiarą, zarówno w
domu, jak i poza nim (np. kradzieże w
sklepach, włamania, fałszerstwa ),
17.
częste wagary ze szkoły, rozpoczynające się
przed 13 rokiem życia,
18.
co najmniej dwukrotne ucieczki z
domu rodzicielskiego lub zastępczego,
albo ucieczka jednorazowa trwająca
dłużej niż jedną noc (nie obejmuje
opuszczania domu w celu uniknięcia
molestowania fizycznego lub
seksualnego),
19.
popełnianie przestępstw
wymagających konfrontacji z ofiarą
(włączając kradzieże kieszonkowe,
wymuszania, napady),
21.
zmuszanie innych osób do
aktywności seksualnej,
22.
częste terroryzowanie innych
(np. rozmyślne zadawanie
bólu lub ran połączone z
uporczywym zastraszaniem,
dręczeniem,
molestowaniem),
23.
włamanie do cudzego domu,
samochodu, budynku.
Klasyfikacja ICD – 10 dzieli
zaburzenia zachowania na
następujące kategorie:
zaburzenia zachowania ograniczone
do środowiska rodzinnego
zaburzenia zachowania z
nieprawidłowym procesem
socjalizacji
zaburzenia zachowania z
prawidłowym procesem socjalizacji
zaburzenie opozycyjno -
buntownicze.
zaburzenia zachowania
ograniczone do środowiska
rodzinnego
zachowania są całkowicie lub prawie
całkowicie ograniczone do środowiska
rodzinnego albo do interakcji z
członkami rodziny.
Mogą występować kradzieże w domu,
zachowania destrukcyjne, jak…
zaburzenia zachowania z
nieprawidłowym procesem
socjalizacji
Zaburzone relacje rówieśnicze
przejawiają się izolacją od innych dzieci,
niepopularnością, odrzuceniem…
Relacje z dorosłymi cechują się
rozdźwiękiem, wrogością i urazami.
Typowe zachowania, to tyranizowanie,
bójki, stosowanie siły i przemocy…
Zaburzenie ujawnia się w większości
sytuacji, ale najbardziej widoczne jest w
szkole
zaburzenia zachowania z
prawidłowym procesem
socjalizacji
Zaburzenia występują w sytuacjach
poza domem lub środowiskiem
rodzinnym. Dzieci są raczej dobrze
zintegrowane z grupą rówieśniczą,
nawiązywane są trwałe przyjaźnie z
rówieśnikami.
Relacje z dorosłymi są raczej złe.
zaburzenie opozycyjno -
buntownicze
występuje u dzieci poniżej 10 roku życia.
Występują nasilone zachowanie buntownicze,
nieposłuszne…
Dzieci skłonne są do złości, reagowania
zdenerwowaniem wobec innych dzieci.
Wykazują niski próg tolerancji na frustrację i
łatwo tracą panowanie nad sobą.
Nie ma zachowań naruszających prawo i
podstawowe prawa innych, jak: kradzież,
tyranizowanie, napaści, niszczycielstwo.
Przyczyny zaburzeń???
Biologiczne, środowiskowe,
społeczno – kulturowe…
Literatura:
Carson, Butcher (2006). Psychologia
zaburzeń. Gdańsk: GWP
Hillenbrand (2007). Pedagogika zaburzeń
zachowania. Gdańsk. GWP
Meyer (2003). Psychopatologia. Gdańsk: GWP
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i
zaburzeń zachowania w ICD - 10. Rewizja
Pecyna M.: Rodzinne uwarunkowania
zachowania dziecka w świetle psychologii
klinicznej . Warszawa 1998, WSiP
Pytka L.: Pedagogika resocjalizacyjna .
Wybrane zagadnienia teoretyczne i
metodyczne . Warszawa 1995, WSiP
| Pobierz cały dokument Rozmiar 921,5 KB |