Socjologia kultury

wykład 2



dr Switłana Ukrainiec - Michałek

Definicje kultury - Podsumowanie.

Nowy temat: Komunikowanie.

Kultura (Edward Burnett

Tylor)



1871 r., Primitive Culture



„ kultura lub cywilizacja jest to

złożona całość obejmująca wiedzę,

wierzenia, sztukę, prawo,

moralność, obyczaje i wszystkie

inne zdolności i nawyki nabyte

przez człowieka jako członka

społeczeństwa”.

Kultura (Ralph Linton)



1945, Kulturowe podstawy

osobowości



„ kultura jest konfiguracją

wyuczonych zachowań i ich

rezultatów, których elementy

składowe są podzielane i

przekazywane przez członków

danego społeczeństwa”.

Kultura (Antonina

Kłoskowska)



1963, Kultura masowa. Krytyka i

obrona.



„ kultura jest to względnie

zintegrowana całość obejmująca

zachowania ludzi przebiegające

według wspólnych dla zbiorowości

społecznej wzorów wykształconych i

przyswojonych w toku interakcji oraz

zawierająca wytwory takich

zachowań”.

Kultura:

ujęcie naukowe a potoczne



Cechy ujęcia naukowego to:



dążenie do relatywizmu;



dążenie do dystansu, brak

zaangażowania w wartościowania i

oceny;



abstrakcyjność oraz łącząca się z tym

wielozakresowość pojmowania kultury;



dostrzeganie powiązań kultury z innymi

sferami życia społecznego.

c.d.



Cechy ujęcia potocznego to:



ujęcia zazwyczaj wartościujące; brak

dystansu, widzenie własnej kultury, a

niedostrzeganie innych, albo ujmowanie

ich jako „kultur niekulturalnych”;



łączenie kultury z tym, co moralnie

pożądanie czy raczej właściwe;



wybiórczość ujmowania jej składników (np.

niewłączanie religii do zakresu kultury);



łączenie kultury przede wszystkim z jej

instytucjami (teatrami, muzeami itp.);

c.d.



łączenie kultury z miejskością;



traktowanie kultury jako sfery

autonomicznej, niełączącej się z innymi

sferami życia (np. polityką i

gospodarką)

Kultura a komunikowanie



„kultura jest komunikowaniem, a

komunikowanie jest kulturą”

(Edward T. Hall)



„ komunikacja jest centralną

działalnością naszej kultury. Bez

komunikacji każda kultura musi

umrzeć. ( John Fiske )

Komunikowanie. Definicje.



Lat. Communicare



Uczynić wspólnym, naradzać się,

połączyć, informować;



Charles Cooly



„Komunikowanie jest swego

rodzaju mechanizmem, dzięki

któremu stosunki międzyludzkie

istnieją i rozwijają się, a

wytworzone przez umysł ludzki

symbole są przekazywane w

przestrzeni i zachowywane w

czasie”

B. Dobek - Ostrowska



„Komunikowanie jest procesem

porozumiewania się jednostek,

grup lub instytucji. Jego celem jest

wymiana myśli, dzielenie się

wiedzą, informacjami i ideami.

Proces ten odbywa się na różnych

poziomach przy użyciu

zróżnicowanych środków i

wywołuje określone skutki”

Ferdinand de Saussure



Język jest zbiorem norm społecznych

umożliwiających porozumiewanie się.



Komunikowanie zawsze jest związane

z nadawaniem i odbieraniem znaków.



W komunikowaniu rozróżniamy:



„to co znaczone”



„to co znaczące”

Definicja „znaku”



Znakiem jest postrzegane zmysłowo zjawisko,

przedmiot lub zachowanie zawierające

następujące cechy:



Symboliczność



Umowność



Intencjonalność

Intencjonalność znaków



Znak wiąże się ze świadomością,

namysłem, wyborem celów i środków

komunikowania, jak też z wyborem

adresata lub adresatów.

Poziomy komunikacji (B.

Dobek - Ostrowska)



Procesy komunikacyjne mogą

przebiegać na rożnych poziomach, w

zależności od społecznego kontekstu

sytuacji:

Komunikowanie

interpersonalne -

bezpośrednie



odbywa się między dwoma jednostkami

znajdującymi się w tym samym miejscu

i czasie;

Komunikowanie grupowe i

międzygrupowe



polega na transmitowaniu informacji

pomiędzy dwoma bądź kilkoma

grupami jednostek

Komunikowanie

instytucjonalne



polega ono na komunikowaniu się ludzi

przynależących do konkretnych

instytucji; komunikacja odbywa się

między sformalizowanymi

organizacjami

Komunikowanie publiczne



również polityczne; charakteryzuje się

tym, że jest w dużym stopniu

sformalizowane

Komunikowanie masowe



pośrednie; informacja wysyłana jest

przez wiele często niezwiązanych ze

sobą jednostek, a kierowana do mas

ludzkich; występuje tutaj ujednolicenie

przekazu

Konteksty komunikowania



Cztery rodzaje kontekstu:



fizyczny – otaczający nas

materialny świat, w jakim zachodzi

komunikacja; cechy fizyczne otoczenia,

środowiska, np. temperatura powietrza,

miejsce rozmowy (park, mieszkanie

prywatne);





Konteksty komunikowania

c.d.



społeczny – stosunki międzyludzkie,

układy, powiązania i zależności

występujące pomiędzy rozmawiającymi;



psychiczny – wewnętrzne przekonania i

wartości, a także odczucia i przemyślenia

jednostek biorących udział w rozmowie;



kulturowy – kulturowe uwarunkowania i

normy zachowań, wzorce postępowania,

obyczaje, zwyczaje charakteryzujące

daną kulturę.

Środki komunikowania

(M. Golka)



Sygnały chemiczne



Komunikacja niewerbalna



Mowa i rozmowa



Pismo



Fotografia



Telekomunikacja



Radio



Telewizja



Media cyfrowe

Modele komunikacji

Model Shannona i Weavera

(1949)

Model Jakobsona (1960)

 

Cytat do przemyślenia.

Podsumowanie



„ Bez silnych bodźców społecznych, czyli

bez wpływu kultury, nawet cudowne

dziecko nie wyrośnie na mędrca. Dowody,

które , wskazują, że taki sam mechanizm

uczenia się społecznego działa w przypadku

małp człekokształtnych. Będę zatem

dowodził, że inteligentne są te zwierzęta,

które cechuje kultura, które potrafią

przekazywać sobie oryginalne rozwiązania

problemów ekologicznych i społecznych.

Krótko mówiąc, to kultura jest motorem

napędzającym rozwój inteligencji” (Schaik

2006 )